هارون بن موسی تلعکبری: تفاوت میان نسخه‌ها

هارون بن موسی تلعکبری (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۷ اکتبر ۲۰۱۳، ساعت ۱۲:۵۵

۳۲۷ بایت حذف‌شده ، ‏۲۷ اکتبر ۲۰۱۳

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>Mahboobi

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 ابومحمدهارون بن موسی بن احمد تَلَّعُکْبَری، از محدّثان نامور امامیه در قرن چهارم (متوفی 385).
 ==قبیله، نسب و ولادت==
-وی از قبیلة بنی شیبان و به مکانی به نام تَلّ، در شهرک عُکْبَرا، در ده فرسخی شمال بغداد، منسوب است (سمعانی ، ج 1، ص 474، ج 4، ص 221؛ یاقوت حموی ، ج 1، ص 868، ج 3، ص 705؛ قس علامه حلّی ، 1415، ص 315). نام وی را گاه بدون تشدید «ل » و معمولاً با تشدید ضبط کرده اند ( رجوع کنید به منابع پیشین ؛ شهید ثانی ، ج 2، ص 1068). نام اجداد وی ، پیش از احمد، دو گونه ثبت شده است ( رجوع کنید به نجاشی ، ص 439، و به نقل از وی علامه حلّی ، 1402، ص 180؛ همو، 1415، ص 314؛ جزائری ، ج 2، ص 332؛ قهپائی ، ج 6، ص 210؛ تفرشی ، ج 5، ص 39؛ مازندرانی حائری ، ج 6، ص 410؛ قس دلائل الامامة ، ص 91). تاریخ ولادت وی معلوم نیست ، ولی با توجه به اینکه از احمدبن ادریس اشعری (متوفی 306)، محدّث معروف قمی ، حدیث شنیده ظاهراً در اواخرقرن سوم به دنیا آمده است .
+وی از قبیلة بنی شیبان و به مکانی به نام تَلّ، در شهرک عُکْبَرا، در ده فرسخی شمال بغداد، منسوب است.<ref>سمعانی ، ج 1، ص 474، ج 4، ص 221؛ یاقوت حموی ، ج 1، ص 868، ج 3، ص 705</ref> نام وی را گاه بدون تشدید «ل » و معمولاً با تشدید ضبط کرده اند.<ref>ر.ک:شهید ثانی ، ج 2، ص 1068</ref> نام اجداد وی ، پیش از احمد، دو گونه ثبت شده است.<ref>ر.ک:نجاشی ، ص 439</ref> تاریخ ولادت وی معلوم نیست، ولی با توجه به اینکه از احمدبن ادریس اشعری (متوفی 306)، محدّث معروف قمی، حدیث شنیده ظاهراً در اواخرقرن سوم به دنیا آمده است.
 ==مشایخ==
-بیشتر استادان اوایل عمر تلعکبری در بغداد بوده اند و ظاهراً تلعکبری در دهه های نخستین عمر در بغداد می زیسته است (در بارة سکونت او در بغداد رجوع کنید به طوسی ، 1415، ص 426؛ شبیری ، 1380ش ، ص 252ـ254).
+بیشتر استادان اوایل عمر تلعکبری در بغداد بوده اند و ظاهراً تلعکبری در دهه های نخستین عمر در بغداد می زیسته است.<ref>ر.ک:طوسی، رجال الطوسی، ص 426؛ شبیری ، 1380ش ، ص 252ـ254</ref>
-# وی در خانة محمد بن هَمّام (متوفی 336) از احمدبن ادریس اشعری روایاتی شنیده بوده است (طوسی ، 1415، ص 411). محمدبن همّام رئیس محدّثان شیعه در بغداد بود و احمدبن ادریس ، احتمالاً در راه حج ، که با مرگش در میانة راه به انجام نرسید، در بغداد مهمان وی شده بود (نجاشی ، ص 92؛ ابن حجر عسقلانی ، ج 1، ص 202 به نقل از منتجب الدین رازی در تاریخ الری ).
+# وی در خانه محمد بن هَمّام (متوفی 336) از احمدبن ادریس اشعری روایاتی شنیده بوده است.<ref>طوسی، رجال الطوسی، ص 411</ref> محمدبن همّام رئیس محدّثان شیعه در بغداد بود و احمدبن ادریس، احتمالاً در راه حج، که با مرگش در میانه راه به انجام نرسید، در بغداد مهمان وی شده بود.<ref>نجاشی ، ص 92؛ ابن حجر عسقلانی ، ج 1، ص 202 به نقل از منتجب الدین رازی در تاریخ الری</ref>
-# در دلائل الامامة (ص 478)، روایتی از حضرت علی علیه السلام در بصره، و ظاهراً در بارة جنگ جمل، آمده که تلعکبری آن را از محمدبن جریر طبری روایت کرده است. مقایسة این سند با دو سند مشابه در تاریخ طبری (ج 4، ص 533) دربارة وقایع جنگ جمل نشان می دهد که استاد تلعکبری ، مؤلف تاریخ طبری است، نه محمدبن جریر طبری صاحب کتاب المسترشد فی الامامة .
+# در دلائل الامامة (ص 478)، روایتی از حضرت علی علیه السلام در بصره، و ظاهراً در بارة جنگ جمل، آمده که تلعکبری آن را از محمدبن جریر طبری روایت کرده است. مقایسة این سند با دو سند مشابه در تاریخ طبری<ref>طبری،ج 4، ص 533</ref> درباره وقایع جنگ جمل نشان می دهد که استاد تلعکبری، مؤلف تاریخ طبری است، نه محمدبن جریر طبری صاحب کتاب المسترشد فی الامامة.
-# از دیگر استادان اوائل عمر تلعکبری، ابوبکر محمدبن محمدبن سلیمان باغَنْدی (متوفی 312) است (خطیب بغدادی ، ج 3، ص 213؛ ذهبی ، 1963ـ 1964، ج 4، ص 287؛ نیز رجوع کنید به خَزّاز رازی ، ص 146). وی نیز ساکن بغداد و پیرو مذهب اهل سنّت بود (خطیب بغدادی ، همانجا).
+# از دیگر استادان اوائل عمر تلعکبری، ابوبکر محمدبن محمدبن سلیمان باغَنْدی (متوفی 312) است.<ref>خطیب بغدادی، ج 3، ص 213؛ ذهبی، میزان الاعتدال فی نقدالرجال، ج 4، ص 287؛ ر.ک: خَزّاز رازی ، ص 146</ref> وی نیز ساکن بغداد و پیرو مذهب اهل سنّت بود.<ref>خطیب بغدادی، ج 3، ص 213</ref>
-# استاد دیگر وی محمدبن جعفر اسدی (متوفی 312) است که تلعکبری کتاب وی را روایت کرده است (طوسی ، 1420، ص 426؛ نیز رجوع کنید به همو، 1411 الف ، ص 141). اسدی هر چند ساکن ری بوده (ابن بابویه ، 1363ش ، ص 442، 488؛ نجاشی ، ص 373؛ طوسی ، 1411 الف ، ص 415ـ417) ولی باتوجه به منصب وکالت امام عصر عجل اللّه تعالی فرجه ، احتمال حضورش در بغداد برای ملاقات با حسین بن روح نوبختی ، وکیل اصلی و نایب سوم امام عصر، بسیار است .
+# استاد دیگر وی محمدبن جعفر اسدی (متوفی 312) است که تلعکبری کتاب وی را روایت کرده است.<ref>طوسی، فهرست کتب الشیعة و اصولهم، ص 426؛ ر.ک: به طوسی، کتاب الغیبة، ص 141</ref> اسدی هر چند ساکن ری بوده<ref>ابن بابویه، کمال الدین و تمام النعمة، ص 442، 488؛ نجاشی، ص 373؛ طوسی، کتاب الغیبة، ص 415ـ417</ref> ولی باتوجه به منصب وکالت امام عصر(عج)، احتمال حضورش در بغداد برای ملاقات با حسین بن روح نوبختی ، وکیل اصلی و نایب سوم امام عصر، بسیار است .
-# به نوشتة شیخ طوسی (1415، ص 442) در 313، محمدبن محمدبن اشعث محدّث معروف و مؤلف کتاب اشعثیات که در مصر می زیسته، به تلعکبری و پدر و برادر وی اجازة روایت داده و این اجازه را محمدبن داودبن سلیمان به تلعکبری رسانده است (بر اساس نسخة مکتوب به خط محمدبن سراهنگ ، به تاریخ 533، موجود در کتابخانة بریتانیا، ش 7965 or ) و تلعکبری از محمدبن داود روایات الاشعثیات را که به پیامبر اکرم می رسد، شنیده و نقل کرده، ولی دیگر روایات این کتاب را ــ که اندک می باشد ــ نقل نکرده است (همان ، ص 444).
+# به نوشته شیخ طوسی<ref>رجال الطوسی، ص 442</ref> در 313، محمدبن محمدبن اشعث محدّث معروف و مؤلف کتاب اشعثیات که در مصر می زیسته، به تلعکبری و پدر و برادر وی اجازه روایت داده و این اجازه را محمدبن داودبن سلیمان به تلعکبری رسانده است و و تلعکبری از محمدبن داود روایات الاشعثیات را که به پیامبر اکرم می رسد، شنیده و نقل کرده، ولی دیگر روایات این کتاب را ــ که اندک می باشد ــ نقل نکرده است.<ref>رجال الطوسی ، ص 444</ref>
-# به گزارش ابن نجّار (ج 17، ص 31)، ابومحمدهارون بن موسی عکبری (ظاهراً مصحّف تلعکبری )، از عبیداللّه بن حسین بن علویة بزاز، در 315 حدیث شنید.
+# به گزارش ابن نجّار،<ref>ابن نجّار،ج 17، ص 31</ref> ابومحمدهارون بن موسی عکبری (ظاهراً مصحّف تلعکبری)، از عبیداللّه بن حسین بن علویة بزاز، در 315 حدیث شنید.
-# محمدبن حسین بن حفص خَثْعَمی (متوفی 317)، دومین استاد تلعکبری است که به او اجازة روایت داد (ابن رازی ، المسلسلات ، ص 243ـ244؛ ابن شاذان ، ص 112؛ طوسی ، 1415، ص 442؛ همو، 1420، ص 308؛ در بارة تاریخ وفات وی رجوع کنید به خطیب بغدادی ، ج 2، ص 235).
+# محمدبن حسین بن حفص خَثْعَمی (متوفی 317)، دومین استاد تلعکبری است که به او اجازة روایت داد.<ref>ابن رازی، المسلسلات، ص 243ـ244؛ ابن شاذان، ص 112؛ طوسی، رجال الطوسی، ص 442؛ طوسی، فهرست کتب الشیعة و اصولهم، ص 308</ref>
-# تلعکبری از ابوالقاسم بَغوی * (متوفی 317) روایت کرده (ذهبی ، 1963ـ1964، ج 4، ص 287)
+# تلعکبری از ابوالقاسم بَغوی (متوفی 317) روایت کرده است.<ref>ذهبی، میزان الاعتدال فی نقدالرجال، ج 4، ص 287</ref>
-# و از احمدبن موسی بن العباس بن مجاهد در 318 اخذ حدیث کرده است (خزاز رازی ، ص 146). به گزارش شیخ طوسی در رجال (ص 450)،
+# وی از احمدبن موسی بن العباس بن مجاهد در 318 اخذ حدیث کرده است (خزاز رازی ، ص 146). به گزارش شیخ طوسی در رجال (ص 450)،
 # در همین سال تلعکبری یحیی بن زکریا کَتَنْجی را، که بیش از 120 سال داشته ، دیده و از وی حدیث شنیده بوده است (قس همو، 1414، ص 245). در 322 از احمدبن محمدبن ابی الغریب (یا العریب ) حدیث شنیده (همو، 1415، ص 410؛ نیز رجوع کنید به دلائل الامامة ، ص 81)
 # وی در همین سال تا هنگام وفات ابن ابی الثلج در سال 325 از وی حدیث شنیده (طوسی ، 1415، ص 443)