پرش به محتوا

توسل: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۹: خط ۱۹:
امروزه (قرن پانزدهم هجری) [[وهابیت|وهابیان]] نیز به پیروی از [[سلفیه]] در مشروعیت برخی انواع توسل تشکیک کرده‌اند؛ ازاین‌رو بحث از توسل بار دیگر مورد توجه عالمان شیعه و اهل‌سنت قرار گرفت و در نقد و بررسی دیدگاه وهابیان، تألیفاتی نگاشته‌ شد.<ref>معموری، «نقد توسل از سوی سلفیه»، ص۳۶۷-۳۶۸.</ref>
امروزه (قرن پانزدهم هجری) [[وهابیت|وهابیان]] نیز به پیروی از [[سلفیه]] در مشروعیت برخی انواع توسل تشکیک کرده‌اند؛ ازاین‌رو بحث از توسل بار دیگر مورد توجه عالمان شیعه و اهل‌سنت قرار گرفت و در نقد و بررسی دیدگاه وهابیان، تألیفاتی نگاشته‌ شد.<ref>معموری، «نقد توسل از سوی سلفیه»، ص۳۶۷-۳۶۸.</ref>


=== جایگاه ویژه توسل نزد شیعیان ===
===جایگاه ویژه توسل نزد شیعیان===
توسل در میان شیعیان جایگاه ویژه‌ای دارد و آنان غیر از توسل به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان معصوم(ع)]]، به افرادی از خاندان ائمه(ع) همچون همسران و مادران آنان و [[امامزاده|امامزادگان]] متوسل می‌شوند.<ref>علیزاده، «توسل در تحقق تاریخی»، ص۳۶۸.</ref> شیعیان به هنگام [[زیارت قبور|زیارت قبور ائمه(ع) و امامزادگان]]، [[زیارت‌نامه]] می‌خوانند که در آن‌ها به شیوه‌های مختلفی به صاحب آن زیارتگاه‌ها توسل می‌جویند.<ref>علیزاده، «توسل در تحقق تاریخی»، ص۳۶۹.</ref>  
توسل در میان شیعیان جایگاه ویژه‌ای دارد و آنان غیر از توسل به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان معصوم(ع)]]، به افرادی از خاندان ائمه(ع) همچون همسران و مادران آنان و [[امامزاده|امامزادگان]] متوسل می‌شوند.<ref>علیزاده، «توسل در تحقق تاریخی»، ص۳۶۸.</ref> شیعیان به هنگام [[زیارت قبور|زیارت قبور ائمه(ع) و امامزادگان]]، [[زیارت‌نامه]] می‌خوانند که در آن‌ها به شیوه‌های مختلفی به صاحب آن زیارتگاه‌ها توسل می‌جویند.<ref>علیزاده، «توسل در تحقق تاریخی»، ص۳۶۹.</ref>  


توسل جستن به دو صورت فردی و گروهی انجام می‌شود. [[دعای توسل]] از جمله ادعیه‌ای است که در میان شیعیان؛ به‌ویژه شیعیان ایران به صورت گروهی هر هفته غالباً در شب‌های چهارشنبه به‌صورت مجالس خانگی و یا در [[مسجد|مساجد]]، زیارتگاه‌ها و [[حسینیه|حسینیه‌ها]] خوانده می‌شود و در آن به [[چهارده معصوم|چهارده معصوم(ع)]] توسل می‌شود.<ref>علیزاده، «توسل در تحقق تاریخی»، ص۳۶۹.</ref> گاهی نیز برای توسل‌جستن در جهت برآورده‌شدن برخی حاجات مراسمی برپا می‌شود، برای نمونه در ایران برخی مردم برای شفا یافتن بیمار از بیماری و یا برآورده‌شدن دیگر حاجات، به نام [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین‌العابدین(ع)]] سفره می‌اندازند و به [[اطعام]] می‌پردازند.<ref>علیزاده، «توسل در تحقق تاریخی»، ص۳۶۹.</ref> همچنین [[سفره حضرت رقیه]] برای طلب خواسته‌هایی همچون ازدواج، بچه‌دارشدن، حاجات مالی و سایر حاجات در میان برخی مردم ایران امری متعارف است.  
توسل‌جستن به دو صورت فردی و گروهی انجام می‌شود. [[دعای توسل]] از جمله ادعیه‌ای است که در میان شیعیان؛ به‌ویژه در ایران به صورت گروهی هر هفته غالباً در شب‌های چهارشنبه به‌صورت مجالس خانگی و یا در [[مسجد|مساجد]]، زیارتگاه‌ها و [[حسینیه|حسینیه‌ها]] خوانده می‌شود و در آن به [[چهارده معصوم|چهارده معصوم(ع)]] توسل می‌شود.<ref>علیزاده، «توسل در تحقق تاریخی»، ص۳۶۹.</ref> گاهی نیز برای توسل‌جستن در جهت برآورده‌شدن برخی حاجات مراسمی برپا می‌شود، برای نمونه در ایران برخی مردم برای شفایافتن بیمار از بیماری و یا برآورده‌شدن دیگر حاجات، به نام [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین‌العابدین(ع)]] سفره می‌اندازند و به [[اطعام]] می‌پردازند.<ref>علیزاده، «توسل در تحقق تاریخی»، ص۳۶۹.</ref> همچنین [[سفره حضرت رقیه]] برای طلب خواسته‌هایی همچون ازدواج، بچه‌دارشدن، حاجات مالی و سایر حاجات در میان برخی مردم ایران امری متعارف است.  


البته مواردی از توسل در میان اهل‌سنت نیز گزارش شده است. برای نمونه سَمْعانی، تاریخ‌نگار، محدث و فقیه شافعی قرن ششم هجری، به زیارت قبر [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] می‌رفته و به او متوسل می‌شده‌ است.<ref>سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۱۲، ص۴۷۹.</ref> ابوعلی خَلّال، از دیگر عالمان اهل‌‌سنت در قرن سوم هجری، گفته است هرگاه برایم مشکلی پیش می‌آمد به زیارت قبر موسی بن جعفر می‌رفتم و به او متوسل می‌شدم و مشکلم برطرف می‌شد.<ref>بغدادی، تاریخ بغداد، |۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۳۳.</ref> از [[محمد بن ادریس شافعی|محمد بن اِدریس شافعی]]، از [[مذاهب چهارگانه اهل سنت|فقهای چهارگانه اهل‌سنت]]، نیز نقل شده که قبر موسی بن جعفر را «داروی شفابخش» توصیف کرده است.<ref>کعبی، الامام موسی بن الکاظم علیه السلام سیره و تاریخ، ۱۴۳۰ق، ص۲۱۶.</ref>
البته مواردی از توسل در میان اهل‌سنت نیز گزارش شده است. برای نمونه سَمْعانی، تاریخ‌نگار، محدث و فقیه شافعی‌مذهب قرن ششم هجری، به زیارت قبر [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|امام کاظم(ع)]] می‌رفته و به او متوسل می‌شده‌ است.<ref>سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۱۲، ص۴۷۹.</ref> ابوعلی خَلّال، از دیگر عالمان اهل‌‌سنت در قرن سوم هجری، گفته است هرگاه برایم مشکلی پیش می‌آمد به زیارت قبر موسی بن جعفر می‌رفتم و به او متوسل می‌شدم و مشکلم برطرف می‌شد.<ref>بغدادی، تاریخ بغداد، |۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۳۳.</ref> از [[محمد بن ادریس شافعی|محمد بن اِدریس شافعی]]، از [[مذاهب چهارگانه اهل سنت|فقهای چهارگانه اهل‌سنت]]، نیز نقل شده که قبر موسی بن جعفر را «داروی شفابخش» توصیف کرده است.<ref>کعبی، الامام موسی بن الکاظم علیه السلام سیره و تاریخ، ۱۴۳۰ق، ص۲۱۶.</ref>


==دلایل مشروعیت توسل==
==دلایل مشروعیت توسل==