تکتف: تفاوت میان نسخه‌ها

تکتف از مسائل اختلافی [[شیعه|مذهب شیعه]] با مذاهب دیگر است.<ref>جمعی از نویسندگان، فی رحاب اهل‌البیت، ۱۴۲۶ق، ج۲۱، ص۱۱.</ref> اکثر [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] تکتف را از آداب مستحب نماز می‌دانند.<ref>ابن‌جبرین، شرح عمدة الاحکام، ج۱۳، ص۴۷.</ref>

عینی از فقهای اهل‌سنت، تکتف را قراردادن کف دست راست بر پشت مچ دست چپ دانسته‌ است، به‌گونه‌ای که مچ، وسط کف دست قرار بگیرد؛ اما برخی دیگر از علمای اهل‌سنت، قراردادن کف دست بر ساعد، پشت کف دست چپ را برگزیده‌اند.<ref>عینی، البنایه شرح الهدایه، ۱۴۲ق، ج۲، ص۱۸۱.</ref> برخی گفته‌اند طوری پشت دست چپ را بگیرد که انگشت شصت و انگشت کوچک دست چپ در کف دست راست قرار بگیرد.<ref>عینی، البنایه شرح الهدایه، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۱۸۱.</ref>

[[پرونده:کیفیت تکتف مذاهب مختلف.jpg|بندانگشتی|انواع تکتف در مذاهب مختلف]]

فقهای اهل‌سنت، درباه اینکه دست‌ها در تکتف در کجای بدن قرار می‌گیرد، اختلاف‌نظر دارند. برخی از آنها محل قرارگرفتن دست‌ها را زیرناف<ref>بن‌باز، مجموع فتاوی ومقالات متنوعه، رئاسة ادارة البحوث العلمية و الاِفتاء بالمملكة العربية السعودية، ج۲۹، ص۲۴۰.</ref> و برخی دیگر روی سینه یا زیر آن می‌دانند.<ref> عینی، البنایه شرح الهدایه، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۱۸۱.</ref> [[ابوحنیفه|حنفی‌ها]] و [[احمد بن حنبل|حنبلی‌ها]] قراردادن دست‌ها زیرناف و شافعی‌ها قراردادن آنها زیر سینه را سنت می‌دانند.<ref>الطیار و دیگران، الفقه المیسر، ۱۴۳۳ق، ج۱، ص۲۸۳.</ref> بِن‌باز از عالمان [[وهابیت|وهابی]]، معتقد است که در تکتف، دست‌ها باید بر سینه قرار بگیرد.<ref> بن‌باز، مجموع فتاوی و مقالات متنوعه، رئاسة ادارة البحوث العلمية و الافتاء بالمملكة العربية السعودية، ج۲۹، ص۲۴۰.</ref>  

برخی نیز گفته‌اند که مردها باید دست‌ها را زیر ناف و زنان روی سینه قرار دهند.<ref>حنفی رازی، تحفةالملوک، ۱۴۱۷ق، ص۶۹.</ref>

عینی عالم اهل‌سنت گفته است که [[ابوحنیفه]] و ابویوسف تکتف را هنگام قیام، سنت می‌دانند و برخی دیگر هنگام قرائت. از نظر عینی، تکتف هنگام قیام‌هایی است که ذکر «مأثور» (ذکری که در روایات آمده است) دارد. به گفته او، گروهی از علمای اهل‌سنت، با هدف مخالفت با شیعه، تکتف را در هر نوع قیام، سنت دانسته‌اند<ref>عینی، البنایه شرح الهدایه، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۱۸۳.</ref> ازاین‌رو درباره تکتفِ بعد از [[رکوع]]، هنگام [[قنوت]]، در [[نماز میت]] و بین تکبیرهای [[نماز عید|نماز عیدین]]، اختلاف شده است.<ref>عینی، البنایه شرح الهدایه، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۱۸۳.</ref>

دلیل فقهای شیعه برای این حکم، احادیثی است که نمازخواندن پیامبر را بدون تکتف گزارش کرده‌اند.<ref>جمعی از نویسندگان، فی رحاب اهل البیت، ۱۴۲۶ق، ج۲۱، ص۲۲.</ref> ازجمله حدیثی که ابوحمید ساعدی نقل کرده و در آن نمازخواندن پیامبر(ص) را توضیح داده، اما سخنی از تکتف نگفته است.<ref>ترمذی، الجامع الصحیح، دارالحدیث، ج۲، ص۸۴.</ref> همچنین احادیثی از [[امامان شیعه]] نقل شده است که از تکتف و تکفیر در نماز نهی کرده‌اند.<ref>حمیری، قرب الاسناد، ۱۴۱۳ق، ص۲۰۸؛ شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۸۴.</ref> از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]<ref>شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۶۲۲.</ref> و [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل شده است که تکتف، از رسوم [[مجوس|مَجوس]] بوده است.<ref>حر عاملی، وسائل‌الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۷، ص۲۶۵.</ref> [[محمدحسن نجفی|صاحبْ‌جواهر]] بر این باور است که این سنت را [[عمر بن خطاب]] و به تقلید از اسیران ایرانی رواج داد.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۱۹.</ref>

فقیهان شیعه همچون [[شهید ثانی]] و [[شیخ مرتضی انصاری]]، تکتف را در حال [[تقیه]]، [[مباح|جایز]] و بلکه [[واجب]] دانسته‌اند.<ref>شهید ثانی، روض‌الجنان، ج۲، ص۴۲۳؛ سبزواری، مهذب‌الاحکام، ۱۳۸۸ش، ج۲، ص۳۹۱؛ شیخ انصاری، رسائل فقهیه، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۹۶.</ref> البته [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]]، قرن پانزدهم قمری، گفته است در زمان حاضر، تکتف جزو موارد تقیه نیست و تنها در صورت اضطرار، جایز است.<ref>خامنه‌ای، اجوبه الاستفتائات، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۶۰.</ref>

==حکم فقهی از نظر اهل‌سنت==

عالمان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] تکتف را نشانه خشوع و خضوع و تعظیم می‌دانند.<ref>عینی، البنایه شرح الهدایه، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۱۸۳.</ref> با این حال، درباره حکم فقهی آن اختلاف‌نظر دارند:

[[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] برای حکم به تکتف، به روایاتی استناد کرده‌اند. برخی از آنها احادیث زیرند:<ref>جمعی از نویسندگان، فی رحاب اهل البیت، ۱۴۲۶ق، ج۲۱، ص۱۵.</ref>

*حدیث [[عبدالله بن مسعود]]: ابن‌‌مسعود در حال نماز دست چپ خود را بر دست راست گذاشته بود و [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]]، دست راست او را بر دست چپش قرار داد.<ref>ابوداود، سنن ابی‌داود، صیدا، ج۱، ص۲۰۰.</ref>

شیعیان معتقدند سند برخی از این روایات اشکلاتی دارد؛ زیرا راویانی در [[اسناد|سلسله‌سندشان]] هست که از نظر  علمای اهل‌سنت هم قابل‌اعتماد نیستند.<ref> جمعی از نویسندگان، فی رحاب اهل البیت، ۱۴۲۶ق، ج۲۱، ص۲۱.</ref> برخی دیگر نیز از محتوایشان این نتیجه به دست نمی‌آید که تکتف واجب یا مستحب است.<ref>جمعی از نویسندگان، فی رحاب اهل‌البیت، ۱۴۲۶ق، ج۲۱، ص۱۶، ۱۹؛ سبحانی، الاعتصام بالکتاب و السنه، ۱۳۷۵ش، ص۶۷.</ref>

==تک‌نگاری‌ها==

==جستارهای وابسته==

==پانویس==

==پیوند به بیرون==

{{نمازها}}