سکوت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←احکام فقهی) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
'''سکوت''' از فضائل اخلاقی به‌معنای بازداشتن زبان از سخنان بی‌فایده و بی‌ارزش است. سکوت در [[آیه|آیات]] و [[حدیث|روایات]] از جایگاه ویژه‌ای برخودار بوده و [[شیخ حر عاملی]] آن را [[مستحب]] دانسته است. سکوتِ هدفمند سکوتی است که به‌موقع و همراه با تفکر باشد. بردبارى، هشدار، سنجش و تفكّر منشأ سکوت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] معرفی شده است. برخی از آثار سکوت عبارت است از: نورانیت قلب، استواری [[عقل]] و عمق‌بخشی به تفکر، حفظ شخصيت، ابهّت و وقار، مصونیت از آفات و گناهان زبان. به‌گفته [[مجتهد|فقیهان شیعه]] سکوت در برخی از قوانین و کلیات [[اصول فقه]] و برخی از ابواب [[فقه]] همچون [[نماز]]، [[روزه]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[معاملات]]، [[قرض]]، [[ازدواج]]، [[لعان]] و [[قضاوت]] کاربرد دارد. | '''سکوت''' از فضائل اخلاقی به‌معنای بازداشتن زبان از سخنان بی‌فایده و بی‌ارزش است. سکوت در [[آیه|آیات]] و [[حدیث|روایات]] از جایگاه ویژه‌ای برخودار بوده و [[شیخ حر عاملی]] آن را [[مستحب]] دانسته است. سکوتِ هدفمند سکوتی است که به‌موقع و همراه با تفکر باشد. بردبارى، هشدار، سنجش و تفكّر منشأ سکوت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] معرفی شده است. برخی از آثار سکوت عبارت است از: نورانیت قلب، استواری [[عقل]] و عمق‌بخشی به تفکر، حفظ شخصيت، ابهّت و وقار، مصونیت از آفات و گناهان زبان. به‌گفته [[مجتهد|فقیهان شیعه]] سکوت در برخی از قوانین و کلیات [[اصول فقه]] و برخی از ابواب [[فقه]] همچون [[نماز]]، [[روزه]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[معاملات]]، [[قرض]]، [[ازدواج]]، [[لعان]] و [[قضاوت]] کاربرد دارد. | ||
==جایگاه و اهمیت== | ==جایگاه و اهمیت== | ||
به‌باور [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، آیات ۱۰ و [[آیه ۲۳ سوره مریم|۲۳]] تا [[آیه ۲۶ سوره مریم|۲۶]] سوره مریم و [[آیه ۴۱ سوره آل‌عمران]]، بیانگر جایگاه سکوت در قرآن است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۹۹-۳۰۱.</ref> [[شیخ حر عاملی]] در کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعة]] با بیان روایاتی به جایگاه و اهمیت سکوت پرداخته و آن را [[مستحب]] دانسته است.<ref>حر عاملی، وسائل الشيعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۲، ص۱۸۲.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] سکوت را یکی از بهترین عبادت‌ها<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۸، ص۲۷۸.</ref> و زبان را کلید ورود به هر خوبی و بدی معرفی کرده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۴۹.</ref> [[شیخ صدوق]] در خصوص ارزش سکوت با استناد به روایتی، شخص ساکت را نیکوکار معرفی کرده است.<ref>شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۶۴.</ref> | به‌باور [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، آیات ۱۰ و [[آیه ۲۳ سوره مریم|۲۳]] تا [[آیه ۲۶ سوره مریم|۲۶]] سوره مریم و [[آیه ۴۱ سوره آل‌عمران]]، بیانگر جایگاه سکوت در قرآن است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۹۹-۳۰۱.</ref> [[شیخ حر عاملی]] در کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعة]] با بیان روایاتی به جایگاه و اهمیت سکوت پرداخته و آن را [[مستحب]] دانسته است.<ref>حر عاملی، وسائل الشيعه، ۱۴۰۹ق، ج۱۲، ص۱۸۲.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] سکوت را یکی از بهترین عبادت‌ها<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۸، ص۲۷۸.</ref> و زبان را کلید ورود به هر خوبی و بدی معرفی کرده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۴۹.</ref> [[شیخ صدوق]] در خصوص ارزش سکوت با استناد به روایتی، شخص ساکت را نیکوکار معرفی کرده است.<ref>شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۱۶۴.</ref> سکوت در علوم دیگری همچون [[فقه]] و [[اصول فقه]] نیز کاربرد داشته است.<ref>نگاه کنید: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۷، ص۱۲۵؛ موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت(ع)، ۱۳۸۲ق، ج۴، ص۵۰۱؛ حکیم، حقائق الأصول، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۱۷۶.</ref> | ||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
سکوت به‌معنای بازداشتن زبان از پُرگويى، سخنان لغو و بيهوده و گفتارهاى اضافى و غير لازم است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۳۰۴.</ref> به‌گفته مکارم شیرازی، کلمه صَمت با کلمه سكوت به یک معنى تفسیر شده<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۳۰۶.</ref> ولی منظور از سکوت ترک مطلق کلام و منظور از صمت ترک اضافه کلام است؛ به اعتقاد ایشان، آنچه که ارزش معنوی دارد صَمت است نه سکوت.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۳۰۶.</ref> | سکوت به‌معنای بازداشتن زبان از پُرگويى، سخنان لغو و بيهوده و گفتارهاى اضافى و غير لازم است.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۳۰۴.</ref> به‌گفته مکارم شیرازی، کلمه صَمت با کلمه سكوت به یک معنى تفسیر شده<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۳۰۶.</ref> ولی منظور از سکوت ترک مطلق کلام و منظور از صمت ترک اضافه کلام است؛ به اعتقاد ایشان، آنچه که ارزش معنوی دارد صَمت است نه سکوت.<ref>مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۳۰۶.</ref> | ||