پرش به محتوا

معاد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۶: خط ۱۶:
با وجود دلایل متعدد برای امکان و وقوع معاد، برخی به انکار معاد پرداخته‌اند. جهالت، غفلت از قدرت الهی، میل بی‌بندوباری و عدم مسئولیت را از جمله عوامل انکار معاد شمرده‌اند. شبهات گوناگونی همچون [[شبهه آکل و مأکول]]، [[شبهه اعاده معدوم]] و شبهه در علم و قدرت خدا در وقوع معاد از سوی منکران ارائه شده و عالمان مسلمان پاسخ‌های مختلفی به آنها داده‌اند.
با وجود دلایل متعدد برای امکان و وقوع معاد، برخی به انکار معاد پرداخته‌اند. جهالت، غفلت از قدرت الهی، میل بی‌بندوباری و عدم مسئولیت را از جمله عوامل انکار معاد شمرده‌اند. شبهات گوناگونی همچون [[شبهه آکل و مأکول]]، [[شبهه اعاده معدوم]] و شبهه در علم و قدرت خدا در وقوع معاد از سوی منکران ارائه شده و عالمان مسلمان پاسخ‌های مختلفی به آنها داده‌اند.


==معاد از باورهای اعتقادی ادیان آسمانی==
==معاد، از باورهای اعتقادی ادیان آسمانی==
اعتقاد به معاد و زنده شدن انسان در [[آخرت|عالم آخرت]]، از اصول اعتقادی<ref>سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۵۸؛ نمازی، معاد از دیدگاه آیات و روایات، ۱۳۸۵ش، ص۱۱.</ref> و جزو اصلی‌ترین باورهای همه [[ادیان آسمانی]]<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۶۳.</ref> دانسته شده است. در کتاب «ادیان زنده جهان» زندگی پس از مرگ، جزو اعتقادات و تعالیم همه ادیان از جمله ادیان الهی، هندو، بودا، تائو و شینتو شمرده شده است.<ref>هیوم، ادیان زنده جهان،‌ ۱۳۷۳ش، ص۳۸۰-۳۸۲.</ref>
اعتقاد به معاد و زنده‌شدن انسان در [[آخرت|عالم آخرت]]، از اصول اعتقادی<ref>سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۵۸؛ نمازی، معاد از دیدگاه آیات و روایات، ۱۳۸۵ش، ص۱۱.</ref> و جزو اصلی‌ترین باورهای همه [[ادیان آسمانی]]<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۶۳.</ref> دانسته شده است. در کتاب «ادیان زنده جهان»، زندگی پس از مرگ جزو اعتقادات و تعالیم همه ادیان از جمله ادیان الهی، هندو، بودا، تائو و شینتو شمرده شده است.<ref>هیوم، ادیان زنده جهان،‌ ۱۳۷۳ش، ص۳۸۰-۳۸۲.</ref>


به باور عالمان شیعه، معاد پس از [[توحید |اصل توحید]]، مهم‌ترین اصلی است که [[پیامبران|پیامبران الهی]]، مردم را به ایمان به آن فراخوانده‌اند.<ref>نگاه کنید به: مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۵۰۷؛ سبحانی، معادشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۱۵.</ref> [[ایمان]] به معاد و زندگی اخروی شرط مسلمانی و منکر آن، خارج از زمره [[مسلمان|مسلمانان]] شمرده شده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۵۰۷؛ سبحانی، معادشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۱۵.</ref>  
به باور عالمان شیعه، معاد پس از [[توحید |اصل توحید]]، مهم‌ترین اصلی است که [[پیامبران|پیامبران الهی]]، مردم را به ایمان به آن فراخوانده‌اند.<ref>نگاه کنید به: مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۵۰۷؛ سبحانی، معادشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۱۵.</ref> [[ایمان]] به معاد و زندگی اخروی شرط مسلمانی و منکر آن، خارج از زمره [[مسلمان|مسلمانان]] شمرده شده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۵۰۷؛ سبحانی، معادشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۱۵.</ref>  


به گفته [[محمدتقی مصباح یزدی]]، در [[قرآن]]، باور به معاد همسنگ اعتقاد به خدا دانسته شده است و در بیش از بیست [[آیه]]، کلمه «[[الله]]» و «الیوم الآخر» با هم به کار رفته‌اند.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۶۳.</ref> در دوازده آیه نیز پس از ایمان به خدا، ایمان به روز آخرت آمده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۵۰۷.</ref> مصباح یزدی معتقد است که از دقت در [[آیه|آیات قرآن]]، به دست می‌آید که بخش عمده‌ای از سخنان پیامبران و بحث و جدل‌های آنان با مردم، درباره معاد بوده تا جایی که می‌توان گفت پیامبران برای اثبات معاد، بیشتر از اثبات توحید تلاش کرده‌اند؛ زیرا مردم به جهت انکار امور غیبی و میل به بی‌بندباری و عدم‌مسئولیت در پذیرش اصل معاد، سرسختی بیشتری از خود نشان می‌دادند.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۴۱ و ۳۴۲.</ref>
به گفته [[محمدتقی مصباح یزدی]]، در [[قرآن]]، باور به معاد هم‌سنگ اعتقاد به خدا دانسته شده و در بیش از بیست [[آیه]]، کلمه «[[الله]]» و «الیوم الآخر» با هم به کار رفته‌اند.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۶۳.</ref> در دوازده آیه نیز پس از ایمان به خدا، ایمان به روز آخرت آمده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۵۰۷.</ref> مصباح یزدی معتقد است که از دقت در [[آیه|آیات قرآن]]، به دست می‌آید که بخش عمده‌ای از سخنان پیامبران و بحث و جدل‌های آنان با مردم، درباره معاد بوده تا جایی که می‌توان گفت پیامبران برای اثبات معاد، بیشتر از اثبات توحید تلاش کرده‌اند؛ زیرا مردم به جهت انکار امور غیبی و میل به بی‌بندباری و عدم‌مسئولیت در پذیرش اصل معاد، سرسختی بیشتری از خود نشان می‌دادند.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۴۱ و ۳۴۲.</ref>


گفته شده واژه معاد در آیات قرآن، تنها یک بار<ref>سوره قصص، آیه ۸۲.</ref> و آن هم به معنای لغوی (مکان بازگشت) به‌کار رفته است؛<ref>سبحانی، معادشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۱۵.</ref> اما در بیش از ۱۴۰۰<ref>سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۶۴.</ref> یا دو هزار آیه از قرآن (حدود یک سوم آیات قرآن)<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۴۱و۳۶۳.</ref> پیرامون معاد و زندگی اخروی سخن گفته شده است. آیاتِ مرتبط با معاد در چند گروه دسته‌بندی شده که عبارتند از:
گفته شده واژه معاد در آیات قرآن، تنها یک بار<ref>سوره قصص، آیه ۸۲.</ref> و آن هم به معنای لغوی (مکان بازگشت) به‌کار رفته است؛<ref>سبحانی، معادشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۱۵.</ref> اما در بیش از ۱۴۰۰<ref>سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۶۴.</ref> یا دو هزار آیه از قرآن (حدود یک سوم آیات قرآن)<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۴۱و۳۶۳.</ref> پیرامون معاد و زندگی اخروی سخن گفته شده است. آیاتِ مرتبط با معاد در چند گروه دسته‌بندی شده که عبارت‌اند از:


*آیات مربوط به لزوم ایمان به آخرت؛<ref>نگاه کنید به:‌ سوره بقره، آیه ۴؛ سوره نمل، آیه ۳.</ref>
*آیات مربوط به لزوم ایمان به آخرت؛<ref>نگاه کنید به:‌ سوره بقره، آیه ۴؛ سوره نمل، آیه ۳.</ref>
خط ۲۹: خط ۲۹:
*آیات مرتبط با نعمت‌های ابدی [[بهشت]]؛<ref>نگاه کنید به:‌ سوره الرحمن، آیه۴۶ تا آخر؛ سوره الواقعه، آیه۱۵-۳۸؛ سوره الدهر آیه۱۱-۲۱.</ref>
*آیات مرتبط با نعمت‌های ابدی [[بهشت]]؛<ref>نگاه کنید به:‌ سوره الرحمن، آیه۴۶ تا آخر؛ سوره الواقعه، آیه۱۵-۳۸؛ سوره الدهر آیه۱۱-۲۱.</ref>
*آیاتی که پیرامون عذاب‌های جاودانه [[جهنم]] است؛ <ref>نگاه کنید به:‌ سوره الحاقه، آیه۲۰-۲۷؛ سوره الملک، آیه ۶-۱۱؛ سوره الواقعه، آیه ۴۲ و ۵۶.</ref>
*آیاتی که پیرامون عذاب‌های جاودانه [[جهنم]] است؛ <ref>نگاه کنید به:‌ سوره الحاقه، آیه۲۰-۲۷؛ سوره الملک، آیه ۶-۱۱؛ سوره الواقعه، آیه ۴۲ و ۵۶.</ref>
*آیاتی که به رابطه اعمال نیک و بد با نتایج آن در [[قیامت]] اشاره دارند؛
*آیاتی که به رابطه اعمال نیک و بد با نتایج آن در [[قیامت]] اشاره دارد؛
*آیات مربوط به امکان و ضرورت رستاخیر که به سؤالات و شبهات منکران، پاسخ داده است.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۴۱.</ref>
*آیات مربوط به امکان و ضرورت رستاخیر که به سؤالات و شبهات منکران پاسخ داده است.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۴۱.</ref>


[[مسیحیت|مسیحیان]] نیز با ذکر رستاخیز عیسی(ع) و نمونه‌های تاریخی از زنده شدن افراد پس از [[مرگ]]،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: انجیل یوحنا، باب ۵، ایه ۲۸ و ۲۹؛ انجیل لوقا، باب ۲۰، آیه ۳۴-۳۸؛ انجیل متی، باب ۲۲، آیه ۲۳-۳۳.</ref> به وقوع معاد اعتقاد دارند.<ref>ماری و ری، درآمدی به فلسفه دین، ۱۳۹۸ش، ص۳۹۹ و ۴۰۰.</ref> براساس عهد عتیق<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ایوب، باب ۲۴، فقره ۱۹؛ مزامیر، باب ۹، فقره ۱۷ و باب ۴۹، فقره ۱۴ و ۱۵.</ref> و جدید<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مکاشفه، باب ۹، فقره ۱و ۲ و باب ۲۰، فقره ۱-۳.</ref> همه مردم پس از مرگ به هاویه یا عالم اموات می‌روند که دو بخش دارد: یک قسمت برای افراد شرور که محل عذاب است و قسمتی دیگر برای عادلان که فردوس‌ (بهشت) نام دارد.<ref>تیسن، الهیات مسیحی، انتشارات حیات ابدی، ص۳۶۲ و ۳۶۳.</ref> در اعتقادنامه رسولان و اعتقادنامه نیقیّه نیز که دو اعتقادنامه جهانی و مورد قبول همه مسیحیان است، اعتقاد و ایمان به معاد و رستاخیز ذکر شده است.<ref>مک‌گراث، درسنامه الهیات مسیحی، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۵۵-۵۷؛ پترسون و دیگران، عقل و اعتقاد دینی، ۱۳۷۶ش، ص۳۱۹.</ref>
[[مسیحیت|مسیحیان]] نیز با ذکر رستاخیز عیسی(ع) و نمونه‌های تاریخی از زنده‌شدن افراد پس از [[مرگ]]،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: انجیل یوحنا، باب ۵، ایه ۲۸ و ۲۹؛ انجیل لوقا، باب ۲۰، آیه ۳۴-۳۸؛ انجیل متی، باب ۲۲، آیه ۲۳-۳۳.</ref> به وقوع معاد اعتقاد دارند.<ref>ماری و ری، درآمدی به فلسفه دین، ۱۳۹۸ش، ص۳۹۹ و ۴۰۰.</ref> براساس عهد عتیق<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ایوب، باب ۲۴، فقره ۱۹؛ مزامیر، باب ۹، فقره ۱۷ و باب ۴۹، فقره ۱۴ و ۱۵.</ref> و جدید،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مکاشفه، باب ۹، فقره ۱و ۲ و باب ۲۰، فقره ۱-۳.</ref> همه مردم پس از مرگ به «هاویه» یا عالم اموات می‌روند که دو بخش دارد: یک قسمت برای افراد شرور که محل عذاب است و قسمتی دیگر برای عادلان که فردوس‌ (بهشت) نام دارد.<ref>تیسن، الهیات مسیحی، انتشارات حیات ابدی، ص۳۶۲ و ۳۶۳.</ref> در اعتقادنامه رسولان و اعتقادنامه نیقیّه نیز که دو اعتقادنامه جهانی و مورد قبول همه مسیحیان است، اعتقاد و ایمان به معاد و رستاخیز ذکر شده است.<ref>مک‌گراث، درسنامه الهیات مسیحی، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۵۵-۵۷؛ پترسون و دیگران، عقل و اعتقاد دینی، ۱۳۷۶ش، ص۳۱۹.</ref>


گفته شده در عهد عتیق (تَنَخ)، کتاب مقدس یهودیان، اعتقاد به معاد ذکر نشده است؛ ولی در کتاب تَلْمُود، کتابی مشتمل بر احادیث و احکام یهود، بسیار از معاد سخن گفته شده است.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۱۱۰.</ref> احتمال داده‌اند که در اثر تحریف عهد عتیق، عبارت‌های مربوط به معاد حذف شده است.<ref>سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۶۰.</ref> با این وجود، در یک فقره از عهد عتیق آمده است: «یَهُوَه می‌میراند و زنده می‌كند، به قبر فرود می‌آورد و برمی‌خیزاند».<ref>اول سموئیل، باب ۲، فقره ۶.</ref>  
گفته شده در عهد عتیق (تَنَخ)، کتاب مقدس یهودیان، اعتقاد به معاد ذکر نشده است؛ ولی در کتاب تَلْمُود، کتابی مشتمل بر احادیث و احکام یهود، بسیار از معاد سخن گفته شده است.<ref>توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۱۱۰.</ref> احتمال داده‌اند که در اثر تحریف عهد عتیق، عبارت‌های مربوط به معاد حذف شده است.<ref>سبحانی، الالهیات، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۱۶۰.</ref> با این وجود، در یک فقره از عهد عتیق آمده است: «یَهُوَه می‌میراند و زنده می‌كند، به قبر فرود می‌آورد و برمی‌خیزاند».<ref>اول سموئیل، باب ۲، فقره ۶.</ref>  


براساس [[دین زرتشت]] نیز [[روح انسان|روح]] پس از مرگ، از تن جدا شده و باقی می‌ماند تا در روز رستاخیز برای حساب و کتاب برخیزد.<ref>ابراهیم‌زاده و علی‌نوری، ادیان الهی و فرق اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۱۱۹؛ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۶۲.</ref> گفته شده بهشت زرتشتیان مانند [[بهشت]] توصیف شده در اسلام است؛‌ اما در دین زرتشت، [[جهنم]]، آتشین و سوزان نیست؛ بلکه جایی بسیار سرد، تاریک و وحشتناک است.<ref>ابراهیم‌زاده و علی‌نوری، ادیان الهی و فرق اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۱۱۹ و ۱۲۰؛ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۶۲.</ref> آنان به پل چینوَت (پل صراط و جداکننده) نیز اعتقاد دارند.<ref>ابراهیم‌زاده و علی‌نوری، ادیان الهی و فرق اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref>
براساس [[دین زرتشت]] نیز [[روح انسان|روح]] پس از مرگ، از تن جدا شده و باقی می‌ماند تا در روز رستاخیز برای حساب و کتاب برخیزد.<ref>ابراهیم‌زاده و علی‌نوری، ادیان الهی و فرق اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۱۱۹؛ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۶۲.</ref> گفته شده بهشت زرتشتیان مانند [[بهشت]] توصیف شده در اسلام است؛‌ اما در دین زرتشت، [[جهنم]]، آتشین و سوزان نیست؛ بلکه جایی بسیار سرد، تاریک و وحشتناک است.<ref>ابراهیم‌زاده و علی‌نوری، ادیان الهی و فرق اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۱۱۹ و ۱۲۰؛ توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ۱۳۸۶ش، ص۶۲.</ref> آنان به «پل چینوَت» (پل صراط و جداکننده) نیز اعتقاد دارند.<ref>ابراهیم‌زاده و علی‌نوری، ادیان الهی و فرق اسلامی، ۱۳۸۳ش، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref>


==آثار اعتقاد به معاد در زندگی دنیوی==
==آثار اعتقاد به معاد در زندگی دنیوی==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷

ویرایش