سرد شدن آتش بر ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سرد‌شدن آتش بر ابراهیم''' [[اراده الهی|اراده خدا]] بر نجات [[ابراهیم (پیامبر)|ابراهیم]] از آتشی است که [[نمرود]] و بت‌پرستان بخاطر [[بت‌شکنی ابراهیم|بت‌شکنی او]] آماده کرده بودند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۳، ص۴۳۳-۴۴۶.</ref> [[قرآن|قرآن کریم]] در آیات ۵۱ تا ۷۰ [[سوره انبیاء]] همچنین آیات ۸۵ تا ۹۸ [[سوره صافات]] و [[آیه ۲۴ سوره عنکبوت]] به این قسمت از زندگی حضرت ابراهیم اشاره کرده است.<ref>مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ۱۳۷۲ش، ص۳۲۶و۳۲۷و۳۹۹و۴۴۹.</ref> بر اساس [[آیه ۶۹ سوره انبیاء]] خداوند به آتش خطاب می‌کند که بر ابراهیم سرد و سلامت باش.<ref>مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ۱۳۷۲ش، ص۳۲۷.</ref> به باور مفسران این دستور به آتش [[اراده تکوینی|خطابی تکوینی]] بوده است.<ref>طباطبایی، الميزان في تفسير القرآن، ۱۳۹۰ق، ج‏۱۴، ص۳۰۳؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۳، ص۴۴۶.</ref> مفسران اسلامی در مورد چگونگی اراده خدا و سرد شدن آتش دچار اختلاف نظر هستند.<ref>سجادی‌زاده، میرزایی، «نقد و بررسی تفسیر آیه سرد شدن آتش بر ابراهیم (ع)»، ص۱۵۸.</ref> برخی از آراء آنها چنین است:

*این مسئله از اعجاز الهی است و ما قادر به پاسخگویی نیستیم.<ref>فضل‌الله، من وحى القرآن، ۱۴۱۹ق، ج‏۱۵، ص۲۴۱.</ref>

به گفته برخی [[فهرست تفسیرهای شیعه|تفاسیر]] ماجرای این واقعه چنین است: ابراهیم در حدود سن ۱۶ سالگی<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۳، ص۴۳۶.</ref> هنگامی که اهالی برای جشن سالانه خود از شهر خارج شده بودند با تبر به [[بت‌شکنی ابراهیم|تکه‌تکه کردن بتها]] پرداخت و آن را بر دوش بت بزرگ گذاشت.<ref>مجمع البيان في تفسير القرآن، ج‏۷، ص۸۴و۸۳؛ تفسير نمونه، ج‏۱۳، ص۴۳۷و۴۳۶.</ref> شخصی که از عداوت ابراهیم با بتان خبر داشت نام او را افشا کرد. دادگاهی برای ابراهیم تشکیل شد و او برای تحقیر عقاید بت‌پرستان بت بزرگ را انجام دهنده این کار دانست؛ اما آنها باور نکردند و سرانجام به عنوان مجازات او را به سوزانده‌شدن در آتش محکوم کردند. مشرکان مردم را در انجام این کار تشویق کردند و مشارکت در سوزاندن ابراهیم را یاری رساندن به خدایان دانستند<ref>مکارم شیرازی، ترجمه قرآن، ۱۳۷۲ش، ص۳۲۷.</ref> بگونه‌ای که برخی برای برآورده شدن حاجات خود نذر هیزم و برخی دیگر که در شرف مرگ و مرض بودند از اموال خود وصیت به خرید هیزم برای سوزاندن ابراهیم می‌کردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۳،  ص۴۴۴؛ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۸۷.</ref> آتش به قدری زیاد شد که هیچکس نتوانست ابراهیم را به داخل آن ببرد. در این میان [[ابلیس]] پیشنهاد استفاده از منجنیق داد. ابراهیم را در منجنیق گذاشتند و به سمت آتش پرتاب کردند.<ref>طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۸۵-۸۷؛ مکارم شیرازی، تفسير نمونه، ۱۳۷۱ش، ج‏۱۳، ص۴۳۶و۴۴۶.</ref>

طبق بعضی از [[حدیث|روایات]] هنگام پرتاب به سمت آتش گفتگویی میان ابراهیم و بعضی از [[فرشته|فرشتگان الهی]] صورت گرفته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۲، ص۲۴؛ طبرسی، الإحتجاج على أهل اللجاج‏، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۴۸.</ref> بنابر این روایات فرشتگان از خدا درخواست نجات او را کردند. خداوند نیز به آنها اذن یاری می‌دهد. ابراهیم از پیشنهاد کمک آنها ابراز بی‌نیازی می‌کند. در نهایت [[جبرئیل]] به او پیشنهاد میدهد از خدا طلب کمک کند. ابراهیم در پاسخ به او، خداوند را عالم به این حال می‌داند و از این درخواست نیز سربازمی‌زند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۸، ص۱۵۵.</ref> برخی از روایات نیز [[دعا|دعاهایی]] نظیر «يَا اللَّهُ يَا وَاحِدُ يَا أَحَدُ يَا صَمَدُ يَا مَنْ‏ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَد» یا «اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ لَمَّا آمَنْتَنِي فَجَعَلَهَا بَرْداً وَ سَلاماً» را از زبان ابراهیم نقل کرده‌اند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۲، ص۲۴؛ طبرسی، الإحتجاج على أهل اللجاج‏، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۴۸.</ref>

[[فخررازی]] در [[تفسیر کبیر]] به برخی از سوالاتی که درباره جزئیات ماجرای سوزاندن ابراهیم مطرح شده پاسخ داده است. از جمله سوالات این است که: آیا صحیح است اگر خداوند بعد از فرمان به سردی و بَرد، فرمان به سلامت شدن را نمی‌گفت ابراهیم به سرما مبتلا می‌شد؟ به گفته فخررازی سردی آتش از جانب خداست و بعید از ساحت الهی است که ابتدا فرمان به سرمایی مهلک دهد و سپس آنرا مطبوع سازد.<ref>فخررازی، تفسیر کبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۲، ص۱۵۹و۱۶۰.</ref>