Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۸۴۱
ویرایش
اهل کتاب: تفاوت میان نسخه‌ها
←یهودیان (کلیمیان)
(تمیزکاری) |
|||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
برای نشان دادن وجود اصطلاح اهل کتاب در پیش از اسلام، باید به این نکته اشاره کرد که این اصطلاح با وجود پذیرفته بودن کاربردی، از نظر ارزش معنایی گاه در قرآن کریم مورد انتقاد قرار گرفته است.<ref>پاکتچی، «اهل كتاب»، ص۴۱۵۴.</ref> در این باره، به خصوص باید به این مضمون قرآنی اشاره کرد که | برای نشان دادن وجود اصطلاح اهل کتاب در پیش از اسلام، باید به این نکته اشاره کرد که این اصطلاح با وجود پذیرفته بودن کاربردی، از نظر ارزش معنایی گاه در قرآن کریم مورد انتقاد قرار گرفته است.<ref>پاکتچی، «اهل كتاب»، ص۴۱۵۴.</ref> در این باره، به خصوص باید به این مضمون قرآنی اشاره کرد که | ||
::: «در میان آنان (اهل کتاب) گروهی امی هستند که دانشی به کتاب ندارند...»<ref>سوره بقره، آیه۷۸.</ref>؛ | :::«در میان آنان (اهل کتاب) گروهی امی هستند که دانشی به کتاب ندارند...»<ref>سوره بقره، آیه۷۸.</ref>؛ | ||
از این [[آیه]] آشکارا برمی‌آید که همگی آنان که در طبقه اجتماعی اهل کتاب جای گرفته‌اند، به واقع اهل کتاب نیستند. | از این [[آیه]] آشکارا برمی‌آید که همگی آنان که در طبقه اجتماعی اهل کتاب جای گرفته‌اند، به واقع اهل کتاب نیستند. | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
===یهودیان (کلیمیان)=== | ===یهودیان (کلیمیان)=== | ||
یهودیان پیروان [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی(ع)]] هستند و کتاب آسمانی آنان در قرآن [[تورات]] خوانده شده است. قرآن در آیات متعددی از موسی(ع) و کتاب او و یهودیان سخن به میان آورده و حضرت موسی(ع) را فرستاده خدا و پیامبری اولوالعزم و کلیم الله معرفی می‌نماید، اما آن گونه که از آیات قرآن برمی‌آید آن قسمت از آیات تورات که با امیال یهودیان سازگار نبوده است (مانند بشارت به ظهور پیامبر اسلام و غیره) بعدها حذف و یا تحریف گردیده است.<ref>سوره بقره، آیه۷۵؛ نساء، آیه۴۶؛ سوره مائده، آیه۱۳؛ سوره انعام، آیه۹۱.</ref> | یهودیان پیروان [[موسی (پیامبر)|حضرت موسی(ع)]] هستند و کتاب آسمانی آنان در قرآن [[تورات]] خوانده شده است. قرآن در آیات متعددی از موسی(ع) و کتاب او و یهودیان سخن به میان آورده و حضرت موسی(ع) را فرستاده خدا و پیامبری اولوالعزم و [[کلیم‌الله (لقب)|کلیم الله]] معرفی می‌نماید، اما آن گونه که از آیات قرآن برمی‌آید آن قسمت از آیات تورات که با امیال یهودیان سازگار نبوده است (مانند بشارت به ظهور پیامبر اسلام و غیره) بعدها حذف و یا تحریف گردیده است.<ref>سوره بقره، آیه۷۵؛ نساء، آیه۴۶؛ سوره مائده، آیه۱۳؛ سوره انعام، آیه۹۱.</ref> | ||
قرآن از پیروان حضرت موسی(ع) با عنوان «بنی اسرائیل»<ref>سوره بقره، آیه۱۲۲-۱۴۰.</ref> و گاهی نیز با عنوان «یا ایها الذین هادوا»<ref> سوره جمعه،آیه ۶.</ref> یاد می‌کند و آنان را به خاطر خیانت‌ها و نافرمانی‌هایی که با حضرت موسی(ع) و نیز پس از او و بخصوص در زمان بعثت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] انجام دادند مورد سرزنش و مذمت قرار داده است. | قرآن از پیروان حضرت موسی(ع) با عنوان «بنی اسرائیل»<ref>سوره بقره، آیه۱۲۲-۱۴۰.</ref> و گاهی نیز با عنوان «یا ایها الذین هادوا»<ref> سوره جمعه،آیه ۶.</ref> یاد می‌کند و آنان را به خاطر خیانت‌ها و نافرمانی‌هایی که با حضرت موسی(ع) و نیز پس از او و بخصوص در زمان بعثت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] انجام دادند مورد سرزنش و مذمت قرار داده است. | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
مسیحیان پیروان [[حضرت عیسی(ع)]] هستند و کتاب آسمانی آنان در قرآن انجیل خوانده شده است. مسیحیت در واقع امتداد و دنباله‌ای از آئین یهود می‌باشد و از این روست که انجیل بیشتر به مسائل اخلاقی و اجتماعی پرداخته و مسائل مذهبی مسیحیان را به [[تورات]] و احکام آن ارجاع نموده است. قرآن در آیات متعددی از [[مریم دختر عمران|مریم]] دختر عمران به نیکی و از حضرت مسیح به عنوان روح الله یاد کرده است<ref> سوره نساء، آیه۷۵.</ref> و یکی از سوره‌های قرآن را به نام مادر او (مریم) قرار داده است. قرآن آیات متعددی از انجیل را به عنوان کتابی که در آن احکام پروردگار بوده و برای هدایت و سعادت بشر نازل شده است یاد می‌کند وهنگام مقایسه میان یهودیان و مسیحیان، پیروان عیسی(ع) را به خاطر صفات نیک نفسانی مورد ستایش قرار داده است.<ref>سوره مائده، آیه۸۱.</ref> | مسیحیان پیروان [[حضرت عیسی(ع)]] هستند و کتاب آسمانی آنان در قرآن انجیل خوانده شده است. مسیحیت در واقع امتداد و دنباله‌ای از آئین یهود می‌باشد و از این روست که انجیل بیشتر به مسائل اخلاقی و اجتماعی پرداخته و مسائل مذهبی مسیحیان را به [[تورات]] و احکام آن ارجاع نموده است. قرآن در آیات متعددی از [[مریم دختر عمران|مریم]] دختر عمران به نیکی و از حضرت مسیح به عنوان روح الله یاد کرده است<ref> سوره نساء، آیه۷۵.</ref> و یکی از سوره‌های قرآن را به نام مادر او (مریم) قرار داده است. قرآن آیات متعددی از انجیل را به عنوان کتابی که در آن احکام پروردگار بوده و برای هدایت و سعادت بشر نازل شده است یاد می‌کند وهنگام مقایسه میان یهودیان و مسیحیان، پیروان عیسی(ع) را به خاطر صفات نیک نفسانی مورد ستایش قرار داده است.<ref>سوره مائده، آیه۸۱.</ref> | ||
===مجوس (زرتشتیان) === | ===مجوس (زرتشتیان)=== | ||
{{نوشتار اصلی|مجوس|زرتشت}} | {{نوشتار اصلی|مجوس|زرتشت}} | ||
مجوس کسانی هستند که قرآن نام آنان را در ردیف یهود و نصاری و [[صابئین]] قرار داده و از این رو می‌توان آنها را مشمول عنوان اهل کتاب نمود، البته در مورد اعتقاد آنان به وحدانیت پروردگار و کتاب آسمانی آنها تردیدهایی وجود دارد و قرآن نیز نامی از کتاب آنان نیاورده است. گفته شده مشهور [[مجتهد|فقیهان شیعه]]، [[فتوا]] به قبول [[جزیه]] مجوس داده‌اند.<ref>کلانتری ارسنجانی، الجزیة و احکامها فی الفقه الاسلامی، ۱۴۱۶ق، ص۵۵.</ref> به گزارش نویسنده کتاب الجزیة و احکامها فی الفقه الاسلامی، در این حکم به روایات وارده از [[ائمه]](ع) استدلال شده است و می‌توان به [[آیه]]:{{متن قرآن|إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالصَّابِئِینَ وَالنَّصَارَیٰ وَالْمَجُوسَ...|سوره= ۲۲|آیه=۱۷}}<ref>سوره حج، آیه۱۷.</ref> نیز استناد کرد.<ref>کلانتری ارسنجانی، الجزیة و احکامها فی الفقه الاسلامی، ۱۴۱۶ق، ص۵۷.</ref> | مجوس کسانی هستند که قرآن نام آنان را در ردیف یهود و نصاری و [[صابئین]] قرار داده و از این رو می‌توان آنها را مشمول عنوان اهل کتاب نمود، البته در مورد اعتقاد آنان به وحدانیت پروردگار و کتاب آسمانی آنها تردیدهایی وجود دارد و قرآن نیز نامی از کتاب آنان نیاورده است. گفته شده مشهور [[مجتهد|فقیهان شیعه]]، [[فتوا]] به قبول [[جزیه]] مجوس داده‌اند.<ref>کلانتری ارسنجانی، الجزیة و احکامها فی الفقه الاسلامی، ۱۴۱۶ق، ص۵۵.</ref> به گزارش نویسنده کتاب الجزیة و احکامها فی الفقه الاسلامی، در این حکم به روایات وارده از [[ائمه]](ع) استدلال شده است و می‌توان به [[آیه]]:{{متن قرآن|إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَادُوا وَالصَّابِئِینَ وَالنَّصَارَیٰ وَالْمَجُوسَ...|سوره= ۲۲|آیه=۱۷}}<ref>سوره حج، آیه۱۷.</ref> نیز استناد کرد.<ref>کلانتری ارسنجانی، الجزیة و احکامها فی الفقه الاسلامی، ۱۴۱۶ق، ص۵۷.</ref> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
اما در این که صابئین امروزه - که به آنها (صبی)، مُغَسِّله و مندائیان هم می‌گویند و در قسمت‌های جنوب غربی [[ایران]] و جنوب شرقی [[عراق]] در اطراف رودخانه‌های دجله و کرخه زندگی می‌کنند– همان صابئینی هستند که قرآن از آنها یاد می‌کند، ابهاماتی وجود دارد. | اما در این که صابئین امروزه - که به آنها (صبی)، مُغَسِّله و مندائیان هم می‌گویند و در قسمت‌های جنوب غربی [[ایران]] و جنوب شرقی [[عراق]] در اطراف رودخانه‌های دجله و کرخه زندگی می‌کنند– همان صابئینی هستند که قرآن از آنها یاد می‌کند، ابهاماتی وجود دارد. | ||
==اهل کتاب و دیانت اسلام == | ==اهل کتاب و دیانت اسلام== | ||
قرآن کریم با آنکه اسلام را به عنوان راه رستگاری برای همه جهانیان معرفی کرده و با تأکید اهل کتاب را به پذیرش دین اسلام فراخوانده است، ولی اهل کتاب را به پذیرش اجباری آن ملزم نساخته است. | قرآن کریم با آنکه اسلام را به عنوان راه رستگاری برای همه جهانیان معرفی کرده و با تأکید اهل کتاب را به پذیرش دین اسلام فراخوانده است، ولی اهل کتاب را به پذیرش اجباری آن ملزم نساخته است. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
میان فقهای مسلمان درباره پاکی و نجاست اهل کتاب اختلاف‌نظر وجود دارد: | میان فقهای مسلمان درباره پاکی و نجاست اهل کتاب اختلاف‌نظر وجود دارد: | ||
# گروهی بر این نظرند که بدن کفار اهل کتاب همانند مشرکین نجس بوده و باید از آنان اجتناب نمود. مشهور میان فقها، نجاست اهل کتاب است. | #گروهی بر این نظرند که بدن کفار اهل کتاب همانند مشرکین نجس بوده و باید از آنان اجتناب نمود. مشهور میان فقها، نجاست اهل کتاب است. | ||
# گروهی دیگر فتوای به پاکی جسم و بدن آنها می‌دهند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۹۴ق، ج۶، ص۴۱-۴۲.</ref> | #گروهی دیگر فتوای به پاکی جسم و بدن آنها می‌دهند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۹۴ق، ج۶، ص۴۱-۴۲.</ref> | ||
دلایل نظریه اول: | دلایل نظریه اول: | ||
# اجماع فقهای [[شیعه]]. | #اجماع فقهای [[شیعه]]. | ||
# قرآن، {{متن قرآن|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِکونَ نَجَسٌ... ﴿۲۸﴾|سوره=۹|آیه=۲۸}}<ref>سوره توبه، آیه۳۰.</ref> | #قرآن، {{متن قرآن|یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِکونَ نَجَسٌ... ﴿۲۸﴾|سوره=۹|آیه=۲۸}}<ref>سوره توبه، آیه۳۰.</ref> | ||
# [[حدیث|روایات]] متعددی که همگی دلالت بر نجاست اهل کتاب می‌کنند. این روایات در [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] مندرج است. | #[[حدیث|روایات]] متعددی که همگی دلالت بر نجاست اهل کتاب می‌کنند. این روایات در [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]] مندرج است. | ||
دلایل نظریه دوم: | دلایل نظریه دوم: | ||
# اصل اولی در همه چیز و قبل از اطلاع از حکم آن پاکی و [[طهارت]] است. | #اصل اولی در همه چیز و قبل از اطلاع از حکم آن پاکی و [[طهارت]] است. | ||
# قرآن، {{متن قرآن|الْیوْمَ أُحِلَّ لَکمُ الطَّیبَاتُ ۖ وَطَعَامُ الَّذِینَ أُوتُوا الْکتَابَ حِلٌّ لَّکمْ وَطَعَامُکمْ حِلٌّ لَّهُمْ ۖ...﴿۵﴾|سوره=۵|آیه=۵}}.<ref>سوره مائده، آیه ۵.</ref> | #قرآن، {{متن قرآن|الْیوْمَ أُحِلَّ لَکمُ الطَّیبَاتُ ۖ وَطَعَامُ الَّذِینَ أُوتُوا الْکتَابَ حِلٌّ لَّکمْ وَطَعَامُکمْ حِلٌّ لَّهُمْ ۖ...﴿۵﴾|سوره=۵|آیه=۵}}.<ref>سوره مائده، آیه ۵.</ref> | ||
# اخبار متعددی است که همگی دلالت بر طهارت اهل کتاب دارد. اینان با توجه به این احادیث، دیگر احادیثی را که بر نجاست اهل کتاب دلالت دارند حمل بر [[مکروه|کراهت]] می‌کنند. | #اخبار متعددی است که همگی دلالت بر طهارت اهل کتاب دارد. اینان با توجه به این احادیث، دیگر احادیثی را که بر نجاست اهل کتاب دلالت دارند حمل بر [[مکروه|کراهت]] می‌کنند. | ||
{{همچنین ببینید| نجاست کفار}} | {{همچنین ببینید| نجاست کفار}} | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
==اهل کتاب در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران== | ==اهل کتاب در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران== | ||
در [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]]، بر پایه تعالیم [[قرآن]] و مبانی شناخته شده در فقه [[شیعه]]، چنین مقرر شده است که «ایرانیان [[زرتشت|زرتشتی]]، [[کلیمی]] (یهودی) و [[مسیحی]]، تنها اقلیت‌های دینی شناخته می‌شوند که در حدود قانون در انجام مراسم دینی خود آزادند و در احوال شخصیه و تعلیمات دینی بر طبق آیین خود عمل می‌کنند.»<ref>اصل ۱۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. </ref> | در [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]]، بر پایه تعالیم [[قرآن]] و مبانی شناخته شده در فقه [[شیعه]]، چنین مقرر شده است که «ایرانیان [[زرتشت|زرتشتی]]، [[کلیمی]] (یهودی) و [[مسیحی]]، تنها اقلیت‌های دینی شناخته می‌شوند که در حدود قانون در انجام مراسم دینی خود آزادند و در احوال شخصیه و تعلیمات دینی بر طبق آیین خود عمل می‌کنند.»<ref>اصل ۱۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. </ref> | ||
== جستار وابسته== | ==جستار وابسته== | ||
{{ستون|۳}} | {{ستون|۳}} | ||
* [[کافر ذمی]] | * [[کافر ذمی]] | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۱۰: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۳۲: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* منبع مقاله: [https://www.cgie.org.ir/fa/article/225938/%D8%A7%D9%87%D9%84-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8 دایرة المعارف اسلامی] | *منبع مقاله: [https://www.cgie.org.ir/fa/article/225938/%D8%A7%D9%87%D9%84-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8 دایرة المعارف اسلامی] | ||
{{اصطلاحات قرآنی}} | {{اصطلاحات قرآنی}} | ||
{{پیامبران در قرآن}} | {{پیامبران در قرآن}} | ||