آیه ۴۲ سوره یوسف: تفاوت میان نسخه‌ها

بین مفسران در اینکه ضمیر «فَأَنْسَاهُ» در فرازی از آیه ۴۲ سوره یوسف، «فَأَنْسَاهُ الشَّيْطَانُ ذِكْرَ رَبِّهِ»، به [[یوسف (پیامبر)|یوسف(ع)]] یا ساقی (رفیق زندانی) برگشت می‌کند، اختلاف شده است. برخی از مفسران ضمیر را به یوسف(ع) بر گرداندند، به این معنا که [[شیطان]]، خدا را از یاد یوسف برد و به همین دلیل برای رهایی به غیر متوسل شد و خداوند نیز به‌این‌خاطر، چند سال او را در زندان قرار داد و [[ثواب و عقاب|عقاب]] کرد.<ref>ابن سلیمان، تفسیر مقاتل بن سلیمان، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۳۵؛ شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق. ج۵، ص۳۵۹؛ شیخ طوسی، التبيان، دار احیاء التراث العربی، ج۶، ص۱۴۴؛ ابو‌الفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۶۶-۱۳۷۸ش، ج۱۱، ص۸۱؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱-۱۳۷۴ش، ج۹، ص۴۱۴؛ مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۵، ص۲۰۹.</ref> به ادعای [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، بیشتر مفسران قائل به این نظر هستند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱-۱۳۷۴ش، ج۹، ص۴۱۴.</ref> طبرسی،‌ این معنا را طبق روایتی از [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] و [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نیز دانسته است.<ref>شیخ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق. ج۵، ص۳۵۹.</ref>  

برخی دیگر نیز ضمیر را به ساقی (الذی) بر می‌گردانند، به این صورت که [[شیطان]] از یاد ساقی (رفیق زندانی) برد که نزد ربش از یوسف(ع) سخن بگوید و همین نکته، دلیل چند سال زندانی شدن حضرت یوسف(ع) شد.<ref>شریف لاهیجی، تفسیر شریف لاهیجی، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۵۲۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۰-۱۳۵۳ق، ج۱۱، ص۱۸۱؛ مغنیه، التفسیر المبین، ۱۴۲۵ق، ص۳۰۹.</ref> در این صورت «ذکر ربه»، به معنای «ذکر یوسف عند ربه» است، نه یاد خدا.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۵۰-۱۳۵۳ق، ج۱۱، ص۱۸۱.</ref> به گفته مکارم شیرازی، قرائن نیز این قول را ثابت می‌کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱-۱۳۷۴ش، ج۹، ص۴۱۴.</ref> سید قطب از مفسران اهل‌سنت نیز با این نظر موافق است.<ref>قطب، فی ظلال القرآن، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۹۹۲.</ref>