داستان خواستگاری امام علی از دختر ابوجهل: تفاوت میان نسخه‌ها

'''داستان خواستگاری امام علی(ع) از دختر ابوجهل''' به ماجرایی اشاره دارد که مدعی است امام بعد از [[فتح مکه]]، به [[خواستگاری]] دختر [[ابوجهل]] رفته که با واکنش [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] همراه شده است. مهم‌ترین منبع این داستان که در [[صحاح سته|صِحاح شش‌گانه اهل‌سنت]] بازتاب یافته، گزارش‌های [[محمد بن اسماعیل بخاری|محمد بن اسماعیل بُخاری]] (م [[سال ۲۵۶ هجری قمری|۲۵۶ق]]) در [[صحیح البخاری (کتاب)|کتاب الصحیح]] است. بخاری در گزارش‌های نسبتاً متفاوتی و به نقل از [[مسور بن مخرمه|مِسْوَر بن مَخْرَمِه]] از [[صحابه|صحابه پیامبر اسلام(ص)]]، به خواستگاری [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] از دختر ابوجهل پرداخته است. مفاد این گزارش‌ها، گویای ناراحتی [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] از این موضوع است و پیامبر به صراحت اعلام می‌کند که دختر دشمن خدا و دختر رسول خدا(ص) در نزد یک مرد، جمع نخواهند شد. در پاره‌ای از این روایت‌ها،‌ پیامبر از اجازه خاندان بنی‌مغیره برای [[ازدواج]] دختر ابوجهل با امام علی(ع) خبر می‌دهد که علاوه بر مخالفت با این موضوع، آن را مصداق آزار دخترش خوانده که آزار او مساوی با آزار پیامبر خواهد بود.

[[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] این داستان را همانند تهمت‌های ناروایی دانسته که به پیامبر اسلام(ص) و دیگر [[پیامبران|انبیا]] زده شده است. در حدیثی، امام علی(ع) [[سوگند]] یاد کرده که هیچ گاه حضرت زهرا(س) را از خود رنجیده‌خاطر نساخت. تنها، [[شیخ صدوق]] در [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرایع]] به نقل روایتی پرداخته که یک نفر به فاطمه(س) خبر داد که امام علی(ع) به خواستگاری دختر ابوجهل پرداخته که سبب رنجش دختر پیامبر شد. در نهایت با تکذیب این مسئله از سوی امام، سوء‌تفاهم ایجادشده، برطرف گردید. [[سند روایت]] یادشده را ضعیف و متن آن را در تضاد با شأن پیامبر و امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) دانسته‌اند.

دانشمندان [[شیعه]]، این داستان را ساختگی دانسته‌ و آن را از لحاظ سند و متن، مورد نقد قرار داده‌اند. روایت مسور بن مخرمه به عنوان راوی اصلی این ماجرا را به جهت سن اندک در هنگام رخ‌دادن این واقعه و گرایش‌های او به دشمنان امام را نپذیرفته‌اند. برخی از راویان دیگر این داستان نیز مورد نقد قرار گرفته‌اند. محتوای داستان خواستگاری به سبب اختلاف و تضاد در گزارش‌ها و مغایرت با [[اسلام|شریعت اسلام]] و تصریح [[قرآن]] در جواز [[ازدواج]] با چهار همسر، مورد تردید قرار گرفته است.

ماجرای خواستگاری با اشکالات تاریخی نیز روبروست و برخی گفته‌اند اساساً دختر ابوجهل هیچ‌گاه به [[مدینه]] نیامد که امام علی(ع) بخواهد از او خواستگاری کند. در ضمن، دیگربار داماد پیامبر، بین دختر رسول خدا و دختر دشمنان خدا جمع کرده و هیچ‌گاه با منع پیامبر اسلام(ص) مواجه نشد و نیز خود پیامبر با دختر برخی از سران مخالفان خود ازدواج کرده است. همچنین رسول خدا(ص) در واقعه‌ای مشابه که از برگزیدن [[کنیز|کنیزی]] توسط امام علی(ع) در یکی از [[سریه|سریه‌ها]] حکایت دارد، از عملکرد او دفاع کرده است.

این داستان را ساخته‌ی مخالفان و در راستای تخریب امام علی(ع) دانسته‌اند و هدف جاعلان را بی‌اعتبار ساختن [[حدیث بضعه]] قلمداد کرده‌اند. بدین معنا که اگر [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|خلیفه اول]] و [[عمر بن خطاب|دوم]] سبب رنجش حضرت زهرا(س) و به تبع، پیامبر اسلام(ص) را فراهم کرده‌اند، امام علی(ع) نیز چنین کاری کرده است. [[وهابیت]] به شدت، به این موضوع پرداخته است. برخی در اثبات و رد این ماجرا، کتاب‌هایی نگاشته‌اند.