داستان خواستگاری امام علی از دختر ابوجهل: تفاوت میان نسخه‌ها

تنها در [[علل الشرائع (کتاب)|کتاب علل الشرایع]] نوشته شیخ صدوق، به روایتی از امام صادق(ع) اشاره شده که یک فرد شقی، به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|فاطمه زهرا(س)]] خبر داد که [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] از دختر [[ابوجهل]] خواستگاری کرده است. فاطمه(س) از این فرد سه مرتبه سوال نمود که آیا این مسئله حقیقت دارد که هر سه بار، او پاسخ مثبت داد. حضرت زهرا(س)‌ با شنیدن این خبر بسیار ناراحت شد و با فرا رسیدن شب، به همراه فرزندانش نزد پدر رفت و جریان را بازگو نمود. [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] نیز با دیدن بی‌قراری حضرت زهرا(س)، از او و فرزندانش خواست که به اتفاق به نزد امام علی(ع) بروند. از سوی دیگر، امام هم که بعد از بازگشت به منزل، متوجه نبودن اهالی خانه شده بود، بی‌خبر از ماجرا، با ناراحتی به [[مسجد]] رفته و بعد از [[نماز]] و [[دعا]]، در گوشه‌ای با خاک، برای خود متکایی درست کرده و خوابید. پیامبر اسلام(ص) با دیدن امام علی(ع) در آن وضعیت، او را با لقب [[ابوتراب]] بیدار ساخته و از وی خواست که [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]]، [[عمر بن خطاب|عُمر]] و [[طلحة بن عبیدالله|طلحه]] را به نزد او آورد. سپس پیامبر در حضور آنها، فاطمه را پاره تن خود خوانده و آزار او را مساوی با آزار خویش و آزار خود را مساوی با آزار [[خدا|خداوند]] دانست و یادآور شد که این مسئله، صرفاً مختص به زمان حیاتش نخواهد بود. پیامبر در ادامه، از امام علی(ع) پیرامون ماجرای خواستگاری سوال کرد که علی(ع) [[سوگند]] یاد نمود که این خبر از اساس [[دروغ]] است. پیامبر اسلام(ص) سخنان امام را تصدیق ‌نمود. فاطمه زهرا(س) با شنیدن این خبر بسیار خوشحال شد و همراه امام علی(ع) و فرزندانش و به اتفاق پیامبر به خانه خویش بازگشتند.<ref>صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۱۸۵-۱۸۶.</ref>

[[سید محمدجواد ذهنی تهرانی|سیدمحمدجواد ذهنی تهرانی]]، مترجم کتاب علل شرایع، تصریح می‌کند که با وجود جستجو فراوان، مطلبی مشابه با این داستان را در هیچ‌یک از کتاب‌های حدیثی [[شیعه]] نیافته است و حتی شیخ صدوق نیز این [[حدیث]] را در دیگر کتاب‌های خود نقل نکرده است.<ref>ذهنی تهرانی، ترجمه علل الشرایع، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۶۰۵.</ref> ذهنی تهرانی، این حدیث با توجه به سندش، [[حدیث ضعیف|ضعیف]] ارزیابی کرده و می‌گوید برخی از افراد [[اسناد|سلسله سند]]، ضعیف و یا مجهول هستند. چنان‌که متن حدیث نیز فاقد اعتبار بوده و چنین مطالبی از شأن پیامبر اسلام(ص) و امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) به دور است.<ref>ذهنی تهرانی، ترجمه علل الشرایع، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۶۰۵.</ref>

عالمان شیعه روایت‌های داستان خواستگاری امام علی(ع) از دختر ابوجهل را هم از ناحیه سند<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/875235 «ماجرای خواستگاری حضرت علی(ع) از دختر ابوجهل؛ دروغ یا واقعیت!؟»]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> و هم از جهت متن [[حدیث|احادیث]] مخدوش دانسته‌اند<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/875235 «ماجرای خواستگاری حضرت علی(ع) از دختر ابوجهل؛ دروغ یا واقعیت!؟»]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> و تصریح کرده‌اند که دقت در متن داستان به خوبی ساختگی بودن آن را نشان می‌دهد.<ref>محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۶.</ref> [[سید مرتضی]] از [[محدث|محدثان]] و [[متکلم|متکلمان]] شیعه در [[قرن چهارم هجری قمری|قرن چهارم]]، (م [[سال ۴۳۶ هجری قمری|۴۳۶ق]]) داستان خواستگاری [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] از دختر ابوجهل را ساختگی و فاقد [[شهرت]] دانسته است.<ref>سید مرتضی، تنزیه الانبیاء،۱۳۷۷ش، ص ۱۶۷.</ref> [[ابن‌شهرآشوب|ابن شهر آشوب]] نیز به‌عنوان محدثی شیعی در [[قرن ششم هجری قمری|قرن ششم]]، بر ساختگی بودن این ماجرا تأکید کرده است.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۱، ص۴.</ref> محققان معاصر نیز از جمله [[سید جعفر مرتضی عاملی|جعفر مرتضی]]،<ref>مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة الامام علی(ع)، ۱۴۳۰ق، ج۳، ص۶۱، ۶۵.</ref> [[سید محمد حسینی قزوینی]]<ref>حسینی قزوینی، [https://www.valiasr-aj.com/persian/mobile_shownews.php?idnews=7705 «خواستگاری از دختر ابوجهل/ازدواج موقت»]، موسسه تحقیقاتی حضرت ولی‌عصر(عج).</ref> و دیگران<ref>حسینی میلانی، خواستگاری ساختگی، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۱؛ محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۹۷-۹۸.</ref> نیز این ماجرا را ساختگی دانسته‌اند.