پرش به محتوا

داستان خواستگاری امام علی از دختر ابوجهل: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
خط ۵۰: خط ۵۰:
هرچند مسور از [[صحابه|اصحاب پیامبر اسلام(ص)]] شمرده شده،<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۸، ص۱۵۸.</ref> اما گزارش او از ماجرای خواستگاری را به جهت سن اندک او برای نقل این داستان، غیرقابل‌پذیرش دانسته‌اند.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/875235 «ماجرای خواستگاری حضرت علی(ع) از دختر ابوجهل؛ دروغ یا واقعیت!؟»]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> زیرا بنا بر گزارش‌ها، این اتفاق در [[سال ۸ هجری قمری|سال هشتم هجری]] و بعد از [[فتح مکه]] رخ داده<ref>ابن حجر، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۷، ص۸۶؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۶۶.</ref> در حالی‌که مسور متولد [[سال ۲ هجری قمری|سال دوم هجری]]،<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۲۵۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۸، ص۱۶۲.</ref> و کودکی شش‌ساله بوده است.<ref>محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۶.</ref> از سوی دیگر مسور در یکی از نقل‌هایش ادعا کرده است که در زمان نقل واقعه، [[احتلام|محتلم]] شده (و به [[بلوغ]]) رسیده بود.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۰۸؛ ابن حنبل، مسند احمد، ۱۴۱۶ق، ج۳۱، ص۲۲۹؛ مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۳.</ref> بعضی از نویسندگان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] تلاش کرده‌اند این تعبیر را به نوعی توجیه کنند.<ref>طحاوی، شرح مشکل الآثار، ۱۴۳۱ق، ج۱۲، ص۵۱۵؛ ابن حبان، صحیح ابن حبان، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۴۰۷؛ ابن قیم جوزی، حاشیة ابن القیم علی سنن ابی داود، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۵۵.</ref> مثلا [[احمد بن علی بن حجر عسقلانی|ابن حَجَر عَسْقَلانی]] منظور از محتلم شدن در این حدیث را رسیدن به حد کمال عقلی دانسته است.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج۱۰، ص۱۵۱-۱۵۲.</ref> ولی این توجیه خلاف [[عقل]] و عرف قلمداد شده<ref>محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۷.</ref> و  رفتارهای مسور در [[عصر نبوی]] را<ref>مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۶۸؛ ابن قانع، معجم الصحابه، ۱۴۲۴ق، ج۳، ص۱۲۳۲، ج۱۴، ص۴۹۵۳؛ ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۹۴.</ref> نیز مخالف با این نظر شمرده‌اند.<ref>محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref> همچنین این سوال مطرح شده که چطور در میان تمامی اصحاب، تنها دو کودک به‌مانند مسور و حداکثر عبدالله بن زبیر که در [[سال ۱ هجری قمری|سال اول هجری]] به دنیا آمده،<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۹۰۵.</ref> این ماجرا را نقل کرده و دیگران به این داستان و خطبه پیامبر اسلام(ص) در این موضوع، هیچ اشاره‌ای نکرده‌اند.<ref>حسینی میلانی، خواستگاری ساختگی، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۲-۱۳۳.</ref>
هرچند مسور از [[صحابه|اصحاب پیامبر اسلام(ص)]] شمرده شده،<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۸، ص۱۵۸.</ref> اما گزارش او از ماجرای خواستگاری را به جهت سن اندک او برای نقل این داستان، غیرقابل‌پذیرش دانسته‌اند.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/875235 «ماجرای خواستگاری حضرت علی(ع) از دختر ابوجهل؛ دروغ یا واقعیت!؟»]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> زیرا بنا بر گزارش‌ها، این اتفاق در [[سال ۸ هجری قمری|سال هشتم هجری]] و بعد از [[فتح مکه]] رخ داده<ref>ابن حجر، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۷، ص۸۶؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۶۶.</ref> در حالی‌که مسور متولد [[سال ۲ هجری قمری|سال دوم هجری]]،<ref>ابونعیم، معرفة الصحابه، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۲۵۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۸، ص۱۶۲.</ref> و کودکی شش‌ساله بوده است.<ref>محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۶.</ref> از سوی دیگر مسور در یکی از نقل‌هایش ادعا کرده است که در زمان نقل واقعه، [[احتلام|محتلم]] شده (و به [[بلوغ]]) رسیده بود.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۰۸؛ ابن حنبل، مسند احمد، ۱۴۱۶ق، ج۳۱، ص۲۲۹؛ مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۳.</ref> بعضی از نویسندگان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] تلاش کرده‌اند این تعبیر را به نوعی توجیه کنند.<ref>طحاوی، شرح مشکل الآثار، ۱۴۳۱ق، ج۱۲، ص۵۱۵؛ ابن حبان، صحیح ابن حبان، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۴۰۷؛ ابن قیم جوزی، حاشیة ابن القیم علی سنن ابی داود، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۵۵.</ref> مثلا [[احمد بن علی بن حجر عسقلانی|ابن حَجَر عَسْقَلانی]] منظور از محتلم شدن در این حدیث را رسیدن به حد کمال عقلی دانسته است.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۵ق، ج۱۰، ص۱۵۱-۱۵۲.</ref> ولی این توجیه خلاف [[عقل]] و عرف قلمداد شده<ref>محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۷.</ref> و  رفتارهای مسور در [[عصر نبوی]] را<ref>مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۶۸؛ ابن قانع، معجم الصحابه، ۱۴۲۴ق، ج۳، ص۱۲۳۲، ج۱۴، ص۴۹۵۳؛ ابن حجر، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۹۴.</ref> نیز مخالف با این نظر شمرده‌اند.<ref>محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref> همچنین این سوال مطرح شده که چطور در میان تمامی اصحاب، تنها دو کودک به‌مانند مسور و حداکثر عبدالله بن زبیر که در [[سال ۱ هجری قمری|سال اول هجری]] به دنیا آمده،<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۹۰۵.</ref> این ماجرا را نقل کرده و دیگران به این داستان و خطبه پیامبر اسلام(ص) در این موضوع، هیچ اشاره‌ای نکرده‌اند.<ref>حسینی میلانی، خواستگاری ساختگی، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۲-۱۳۳.</ref>
=== وجود دشمنان اهل‌بیت در سلسله سند ===
=== وجود دشمنان اهل‌بیت در سلسله سند ===
برخی شیعیان نیز با تکیه بر روابط حسنه مسور با [[خوارج]]<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۸، ص۱۶۱.</ref> و گرایش‌های او به [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]]<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۸، ص۱۶۸.</ref> و [[زبیریان]]<ref>ابونعیم، معرفة الصحابة، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۲۵۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق،  ۱۴۱۵ق، ج۵۸، ص۱۶۱، ۱۶۴.</ref> روایت وی را غیر قابل اعتماد قلمداد نموده‌اند.<ref>حسینی میلانی، خواستگاری ساختگی، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۱؛ محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۵.</ref> چنان‌که راویان دیگر این ماجرا هم دشمن امام علی(ع) حساب می‌شوند و نقل آنها را از عوامل ضعف روایت دانسته‌اند؛ [[سید مرتضی]] گزارش خواستگاری را به جهت نقل کَرابیسی که در دشمنی با اهل‌بیت(ع) مشهور بوده،‌ ساختگی و ضعیف دانسته است.<ref>سید مرتضی، تنزیه الانبیاء،۱۳۷۷ش، ص ۱۶۷-۱۶۸.</ref> دیگران نیز به نقش [[ابوهریره]] در نقل این ماجرا و تلاش او برای تخریب [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] پرداخته‌اند.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۶۳-۶۴.</ref> چنان‌که [[محمد بن مسلم زهری|زُهری]] (م [[سال ۱۲۴ هجری قمری|۱۲۴ق]]) از [[تابعین|تابعان]] و [[محدث|محدثان]] در [[قرن دوم هجری قمری|قرن دوم]] نیز که در [[اسناد|سلسله اسناد]] این [[حدیث|روایت]] قرار دارد، مورد انتقاد قرار گرفته است.<ref>حسینی میلانی، خواستگاری ساختگی، ۱۳۸۶ش، ص۷۳-۸۳.</ref> برخی از محققان، به نقش [[عامر بن شراحیل شعبی|شَعْبی]] از تابعان (م ۱۰۴ق) و ابن مَخْدوم در نقل ماجرای خواستگاری پرداخته و از دشمنی آن‌ها با اهل‌بیت سخن گفته‌اند. به عنوان نمونه گفته‌اند شعبی قسم یاد کرد که امام علی(ع) تا زمان مرگ، قرآن نخواند و ابن مخدوم نیز در یک روز، دوازده هزار مرتبه امام علی(ع) را [[لعن]] نمود.<ref>عابدی، [https://www.yjc.ir/fa/news/6826680 «ماجرای خواستگاری امیرالمؤمنین از دختر ابوجهل/چه کسانی مورد غضب صدیقه طاهره (س) بودند؟»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref>
برخی شیعیان نیز با تکیه بر روابط حسنه مسور با [[خوارج]]<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۸، ص۱۶۱.</ref> و گرایش‌های او به [[معاویة بن ابی‌سفیان|معاویه]]<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۸، ص۱۶۸.</ref> و [[زبیریان]]<ref>ابونعیم، معرفة الصحابة، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۲۵۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق،  ۱۴۱۵ق، ج۵۸، ص۱۶۱، ۱۶۴.</ref> روایت وی را غیر قابل اعتماد قلمداد نموده‌اند.<ref>حسینی میلانی، خواستگاری ساختگی، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۱؛ محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۵.</ref> چنان‌که راویان دیگر این ماجرا هم دشمن امام علی(ع) حساب می‌شوند و نقل آنها را از عوامل ضعف روایت دانسته‌اند؛ [[سید مرتضی]] گزارش خواستگاری را به جهت نقل کَرابیسی که در دشمنی با اهل‌بیت(ع) مشهور بوده،‌ ساختگی و ضعیف دانسته است.<ref>سید مرتضی، تنزیه الانبیاء،۱۳۷۷ش، ص ۱۶۷-۱۶۸.</ref> دیگران نیز به نقش [[ابوهریره]] در نقل این ماجرا و تلاش او برای تخریب [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] پرداخته‌اند.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۶۳-۶۴.</ref> چنان‌که وجود [[محمد بن مسلم زهری|زُهری]] (م [[سال ۱۲۴ هجری قمری|۱۲۴ق]]) <ref>حسینی میلانی، خواستگاری ساختگی، ۱۳۸۶ش، ص۷۳-۸۳.</ref> [[عامر بن شراحیل شعبی|شَعْبی]] و ابن مَخْدوم در سلسله سند این داستان را نیز به خاطر دشمنی ایشان با امام علی باعث تضعیف حدیث دانسته‌اند.<ref name=":0" /> به عنوان نمونه گفته‌اند شعبی قسم یاد کرد که امام علی(ع) تا زمان مرگ، قرآن نخواند و ابن مخدوم نیز در یک روز، دوازده هزار مرتبه امام علی(ع) را [[لعن]] نمود.<ref name=":0">عابدی، [https://www.yjc.ir/fa/news/6826680 «ماجرای خواستگاری امیرالمؤمنین از دختر ابوجهل/چه کسانی مورد غضب صدیقه طاهره (س) بودند؟»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref>


=== اختلاف گزارش‌ها و عدم هماهنگی میان اجزای یک گزارش ===
=== اختلاف گزارش‌ها و عدم هماهنگی میان اجزای یک گزارش ===
خط ۵۶: خط ۵۶:


=== مخالفت با شریعت و قرآن ===
=== مخالفت با شریعت و قرآن ===
داستان خواستگاری را در تضاد با [[قرآن]] دانسته‌اند.<ref>محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۸.</ref> از آنجاکه قرآن به‌صراحت، از مجاز بودن تعدد زوجات سخن گفته است؛<ref>قرآن کریم، سوره نساء، آیه ۳.</ref> اما در این ماجرا و بر اساس برخی گزارش‌ها،<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۹۹؛ مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۲؛ ابی داوود، سنن ابی داوود، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۸۸۶.</ref> پیامبر اسلام(ص) [[ازدواج]] مجدد برای امام علی(ع) را [[حرام]] اعلام کرده است.<ref>سید مرتضی، تنزیه الانبیاء،۱۳۷۷ش، ص ۱۶۸.</ref> برخی گفته‌اند اگر توجیهات کسانی که می‌گویند جمع کردن بین دختر پیامبر و دیگران به عنوان یک حکم خاص، حرام بوده را نیز بپذیریم،<ref>ابن حجر، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۷، ص۸۶.</ref> این مساله از قبل به اطلاع امام نرسیده بود که رسول خدا(ص) بخواهد بر این اساس، او را توبیخ کند<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۰۲ق، ج۱۴، ص۲۲۹؛ قزوینی حائری، الامامة الکبری و الخلافة العظمی، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۵۳.</ref> و اساساً این مسئله در [[خصائص النبی|احکام اختصاصی پیامبر]] ذکر نشده است.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/875235 «ماجرای خواستگاری حضرت علی(ع) از دختر ابوجهل؛ دروغ یا واقعیت!؟»]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> [[ابن‌ابی‌الحدید]] ادیب [[معتزله|معتزلی]] در [[قرن هفتم هجری قمری|قرن هفتم]]، معتقد است که حتی در صورت صحت گزارش خواستگاری، اشکالی به امام علی(ع) وارد نیست؛ زیرا او به حکم قرآن می‌توانسته تا چهار زن اختیار کند و در آن هنگام نیز دختر ابوجهل [[مسلمان]] شده و منعی برای ازدواج با او نبود.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۶۵-۶۶.</ref>
داستان خواستگاری را در تضاد با [[قرآن]] دانسته‌اند.<ref>محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۱۰۸.</ref> زیرا در قرآن [[چندهمسری|تعدد زوجات]] جایز است؛<ref>قرآن کریم، سوره نساء، آیه ۳.</ref> اما در این ماجرا و بر اساس برخی گزارش‌ها،<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۱۹۹؛ مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۲؛ ابی داوود، سنن ابی داوود، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۸۸۶.</ref> پیامبر اسلام(ص) ازدواج مجدد برای امام علی(ع) را [[حرام]] اعلام کرده است.<ref>سید مرتضی، تنزیه الانبیاء،۱۳۷۷ش، ص ۱۶۸.</ref> [[ابن‌ابی‌الحدید]] ادیب [[معتزله|معتزلی]] در [[قرن هفتم هجری قمری|قرن هفتم]]، معتقد است که حتی در صورت صحت گزارش خواستگاری، اشکالی به امام علی(ع) وارد نیست؛ زیرا او به حکم قرآن می‌توانسته تا چهار زن اختیار کند و در آن هنگام نیز دختر ابوجهل [[مسلمان]] شده و منعی برای ازدواج با او نبود.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۶۵-۶۶.</ref>


=== مغایرت با سیره و مقام اهل‌بیت(ع) ===
گفته شده که این مورد یک حکم خاص است و جمع‌کردن بین دختر پیامبر و دیگران به عنوان یک حکم خاص، حرام بوده است،<ref>ابن حجر، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۷، ص۸۶.</ref> اما گفته‌اند حتی در این صورت هم این مساله از قبل به اطلاع امام نرسیده بود که رسول خدا(ص) بخواهد بر این اساس، او را توبیخ کند<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۰۲ق، ج۱۴، ص۲۲۹؛ قزوینی حائری، الامامة الکبری و الخلافة العظمی، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۵۳.</ref> چنان‌که این مسئله در [[خصائص النبی|احکام اختصاصی پیامبر]] نیز ذکر نشده است.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/875235 «ماجرای خواستگاری حضرت علی(ع) از دختر ابوجهل؛ دروغ یا واقعیت!؟»]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref>  
ماجرای خواستگاری را مغایر با مقام پیامبر اسلام(ص) قلمداد کرده‌اند که با آن اخلاق پسندیده، به خاطر امری [[حلال]]، چنان عصبانی شود که درحالی‌که ردایش بر زمین کشیده می‌شد، وارد [[مسجد]] شده و در بالای [[منبر]] اعلام کند [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] باید دختر مرا [[طلاق]] دهد.<ref>محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۱۱۱-۱۱۲.</ref> بعضی گفته‌اند که اگر حتی این موضوع حرام بود، نیازی به اعلام آن به این شکل نبود و کافی بود پیامبر تنها به علی اطلاع دهد و او هم بلافاصله اطاعت می‌کرد.<ref>مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة الامام علی(ع)، ۱۴۳۰ق، ج۳، ص۷۰.</ref> [[سید مرتضی]] معتقد است هر کس از تاریخ مطلع باشد، می‌داند امام علی(ع) در همه‌حال از رسول خدا(ص) اطاعت کرده و هیچ‌گاه سبب نشد تا به خاطر کاری مورد عتاب او قرار گیرد.<ref>سید مرتضی، تنزیه الانبیاء،۱۳۷۷ش، ص ۱۶۹.</ref>


=== ناسازگاری داستان با مقام پیامبر(ص) ===
ماجرای خواستگاری را مغایر با مقام پیامبر اسلام(ص) قلمداد کرده‌اند که با آن اخلاق پسندیده، به خاطر امری [[حلال]]، چنان عصبانی شود که درحالی‌که ردایش بر زمین کشیده می‌شد، وارد [[مسجد]] شده و در بالای [[منبر]] اعلام کند [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] باید دختر مرا [[طلاق]] دهد.<ref>محسنی، «خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل»، ۱۳۹۵ش، ص۱۱۱-۱۱۲.</ref> بعضی گفته‌اند که اگر حتی این موضوع حرام بود، نیازی به اعلام آن به این شکل نبود و کافی بود پیامبر تنها به علی اطلاع دهد و او هم بلافاصله اطاعت می‌کرد.<ref>مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة الامام علی(ع)، ۱۴۳۰ق، ج۳، ص۷۰.</ref> [[سید مرتضی]] معتقد است هر کس از تاریخ مطلع باشد، می‌داند امام علی(ع) در همه‌حال از رسول خدا(ص) اطاعت کرده و هیچ‌گاه سبب نشد تا به خاطر کاری مورد عتاب او قرار گیرد.<ref>سید مرتضی، تنزیه الانبیاء،۱۳۷۷ش، ص ۱۶۹.</ref> همچنین بعضی معتقدند<ref>مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة الامام علی(ع)، ۱۴۳۰ق، ج۳، ص۷۲. </ref> چگونه ممکن است پیامبر اسلام(ص) از دختر ابوجهل که [[مسلمان]] شده، به عنوان «دختر دشمن خدا» یاد کرده باشد و از سوی دیگر اجازه ندهد اصحابش نسبت به برادر او یعنی [[عکرمة بن ابی‌جهل|عکرمه]] که او نیز بعد از فتح مکه مسلمان شد، با همین وصف یعنی «پسر دشمن خدا» یاد کنند؟ با این استدلال که این وصف سبب آزار عکرمه می‌شود.<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۲۷۰-۲۷۱؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۱، ص۵۹.</ref>
=== ناسازگاری داستان با فضایل امام علی(ع) ===
بعضی گفته‌اند با پذیرش داستان خواستگاری، این سوال پیش می‌آید که آیا امام علی(ع) به اندازه [[بنی مغیره|بنی‌مغیره]]، ادب معاشرت با پیامبر اسلام(ص) را نداشت که بخواهد از او اجازه بگیرد؟<ref>مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة الامام علی(ع)، ۱۴۳۰ق، ج۳، ص۷۰-۷۱.</ref> چنان‌که این داستان را مغایر با مقام علمی امام دانسته‌اند که از زشتی جمع بین دختر پیامبر و دختر یک مشرک بی‌اطلاع بوده است.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/875235 «ماجرای خواستگاری حضرت علی(ع) از دختر ابوجهل؛ دروغ یا واقعیت!؟»]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> همچنین در تضاد با [[تقوا]] و محبت امام علی(ع) نسبت به پیامبر و دخترش تلقی شده است.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/875235 «ماجرای خواستگاری حضرت علی(ع) از دختر ابوجهل؛ دروغ یا واقعیت!؟»]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> به‌صورت‌کلی، این ماجرا با احادیث متعدد پیامبر در [[فضایل امام علی(ع)|فضیلت امام علی(ع)]] ناسازگار تلقی شده است.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=23&lid=0&catid=23861&mid=254270 «خواستگاری علی بن ابی‌طالب(ع) از دختر ابو جهل!!!»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی.</ref>
بعضی گفته‌اند با پذیرش داستان خواستگاری، این سوال پیش می‌آید که آیا امام علی(ع) به اندازه [[بنی مغیره|بنی‌مغیره]]، ادب معاشرت با پیامبر اسلام(ص) را نداشت که بخواهد از او اجازه بگیرد؟<ref>مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة الامام علی(ع)، ۱۴۳۰ق، ج۳، ص۷۰-۷۱.</ref> چنان‌که این داستان را مغایر با مقام علمی امام دانسته‌اند که از زشتی جمع بین دختر پیامبر و دختر یک مشرک بی‌اطلاع بوده است.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/875235 «ماجرای خواستگاری حضرت علی(ع) از دختر ابوجهل؛ دروغ یا واقعیت!؟»]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> همچنین در تضاد با [[تقوا]] و محبت امام علی(ع) نسبت به پیامبر و دخترش تلقی شده است.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/875235 «ماجرای خواستگاری حضرت علی(ع) از دختر ابوجهل؛ دروغ یا واقعیت!؟»]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> به‌صورت‌کلی، این ماجرا با احادیث متعدد پیامبر در [[فضایل امام علی(ع)|فضیلت امام علی(ع)]] ناسازگار تلقی شده است.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=23&lid=0&catid=23861&mid=254270 «خواستگاری علی بن ابی‌طالب(ع) از دختر ابو جهل!!!»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حضرت آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی.</ref>


=== ناسازگاری داستان با مقام حضرت فاطمه(س) ===
ماجرای خواستگاری را مغایر با ایمان و مقام [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] نیز دانسته‌اند.<ref>مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة الامام علی(ع)، ۱۴۳۰ق، ج۳، ص۷۱.</ref> از آنجا که در برخی گزارش‌ها آمده که پیامبر اسلام(ص) اظهار نگرانی می‌کرد که با این خواستگاری، دخترش در دین خود دچار آزمایش شود.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۰۷-۲۰۸؛ مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۳؛ ابن حنبل، مسند احمد، ۱۴۱۶ق، ج۳۱، ص۲۲۸-۲۲۹.</ref> همچنین گفته شده بر فرض صحت داستان، شأن حضرت فاطمه(س)‌ بالاتر از آن است که بر خلاف حکم خدا نظر داده و به نزد پیامبر اسلام(ص) شکایت برد.<ref>رضوانی، [https://iqna.ir/fa/news/4030394 «حدیث خواستگاری امام علی(ع) از دختر ابوجهل چرا و چگونه ساخته شد؟»]، خبرگزاری بین المللی قرآن.</ref>
ماجرای خواستگاری را مغایر با ایمان و مقام [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] نیز دانسته‌اند.<ref>مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة الامام علی(ع)، ۱۴۳۰ق، ج۳، ص۷۱.</ref> از آنجا که در برخی گزارش‌ها آمده که پیامبر اسلام(ص) اظهار نگرانی می‌کرد که با این خواستگاری، دخترش در دین خود دچار آزمایش شود.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۰۷-۲۰۸؛ مسلم نیشابوری، صحیح مسلم، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۰۳؛ ابن حنبل، مسند احمد، ۱۴۱۶ق، ج۳۱، ص۲۲۸-۲۲۹.</ref> همچنین گفته شده بر فرض صحت داستان، شأن حضرت فاطمه(س)‌ بالاتر از آن است که بر خلاف حکم خدا نظر داده و به نزد پیامبر اسلام(ص) شکایت برد.<ref>رضوانی، [https://iqna.ir/fa/news/4030394 «حدیث خواستگاری امام علی(ع) از دختر ابوجهل چرا و چگونه ساخته شد؟»]، خبرگزاری بین المللی قرآن.</ref>


برخی بر این نظرند که ماجرای خواستگاری، اهانت به خدا نیز هست. زیرا [[ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)|ازدواج امام علی(ع) و حضرت زهرا(س)]] با نظر [[خدا|خداوند]] بوده و لذا این پرسش مطرح می‌شود که آیا خدا نمی‌دانست که امام بعدها به خواستگاری دختر [[ابوجهل]] خواهد رفت؟<ref>عابدی، [https://www.yjc.ir/fa/news/6826680 «ماجرای خواستگاری امیرالمؤمنین از دختر ابوجهل/چه کسانی مورد غضب صدیقه طاهره (س) بودند؟»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> لذا روشن‌ترین دلیل بر دروغین بودن داستان را در این دانسته‌اند که خداوند کسی را برای فاطمه(س) اختیار نمی‌کند که سبب آزار او شود.<ref>سید مرتضی، تنزیه الانبیاء،۱۳۷۷ش، ص ۱۶۹.</ref> همچنین بعضی معتقدند<ref>مرتضی عاملی، الصحیح من سیرة الامام علی(ع)، ۱۴۳۰ق، ج۳، ص۷۲. </ref> چگونه ممکن است پیامبر اسلام(ص) از دختر ابوجهل که [[مسلمان]] شده، به عنوان «دختر دشمن خدا» یاد کرده باشد و از سوی دیگر اجازه ندهد اصحابش نسبت به برادر او یعنی [[عکرمة بن ابی‌جهل|عکرمه]] که او نیز بعد از فتح مکه مسلمان شد، با همین وصف یعنی «پسر دشمن خدا» یاد کنند؟ با این استدلال که این وصف سبب آزار عکرمه می‌شود.<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۲۷۰-۲۷۱؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۱، ص۵۹.</ref>
برخی بر این نظرند که ماجرای خواستگاری، اهانت به خدا نیز هست. زیرا [[ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)|ازدواج امام علی(ع) و حضرت زهرا(س)]] با نظر [[خدا|خداوند]] بوده و لذا این پرسش مطرح می‌شود که آیا خدا نمی‌دانست که امام بعدها به خواستگاری دختر [[ابوجهل]] خواهد رفت؟<ref>عابدی، [https://www.yjc.ir/fa/news/6826680 «ماجرای خواستگاری امیرالمؤمنین از دختر ابوجهل/چه کسانی مورد غضب صدیقه طاهره (س) بودند؟»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> لذا روشن‌ترین دلیل بر دروغین بودن داستان را در این دانسته‌اند که خداوند کسی را برای فاطمه(س) اختیار نمی‌کند که سبب آزار او شود.<ref>سید مرتضی، تنزیه الانبیاء،۱۳۷۷ش، ص ۱۶۹.</ref>  


=== اشکالات تاریخی ===
=== اشکالات تاریخی ===
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۱۹۱

ویرایش