۱۷٬۱۳۹
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) (←عالمان) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
نام آلعصفور بهعنوان یکی از حاکمان منطقه [[احساء]] ذکر شده است.<ref>آلسیف، المبتداء و الخبر لعلماء فی القرن الرابع عشر و بعض تلامیذهم، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۲۹۰.</ref> گفته شده آلعصفور در قرن ۷ هجری قمری، حکومت محلی را در مناطق جنوبی [[خلیج فارس]] تشکیل داد.<ref>قمر، جایگاه بحرین در دریانوردی و تجارت دریایی، ۱۳۹۶ش، ص۴۳.</ref> بزرگان و شخصیتهای پرنفوذ ناحیه احساء همزمان با ضعف حکومت عیونی در تأمین امنیت و ثبات منطقه، امیر عیونی را برکنار کرده و حکومت را به عصفور بن راشد که از پیشوایان دینی بود، واگذار کردند. به تدریج نفوذ او در منطقه گسترش یافت و منطقه بحرین نیز تحت سیطره او درآمد.<ref>شاکر، موسوعة التاریخ الخلیخ(فارسی)، ۲۰۰۳م، ص۱۵۶-۱۵۷.</ref> حاکمان آلعصفور نزدیک به ۱۵۰ سال حکومت کردند.<ref>قمر، جایگاه بحرین در دریانوردی و تجارت دریایی، ۱۳۹۶ش، ص۴۳.</ref> بروز اختلافات داخلی بین خاندان، زمینه مداخله نیروهای خارجی چون طیبیان و ملوک هرمز را فراهم کرد و در نهایت سبب بیثباتی سیاسی و فروپاشی حکومت آلعصفور شد.<ref>منصوری مقدم، لاری منفرد، «مهاجرت خاندان آلعصفور از بحرین به بوشهر و تأثیر آن بر تحولات سیاسی و اجتماعی-فرهنگی آن شهر در عصر قاجار»، ص۲۱.</ref> | نام آلعصفور بهعنوان یکی از حاکمان منطقه [[احساء]] ذکر شده است.<ref>آلسیف، المبتداء و الخبر لعلماء فی القرن الرابع عشر و بعض تلامیذهم، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۲۹۰.</ref> گفته شده آلعصفور در قرن ۷ هجری قمری، حکومت محلی را در مناطق جنوبی [[خلیج فارس]] تشکیل داد.<ref>قمر، جایگاه بحرین در دریانوردی و تجارت دریایی، ۱۳۹۶ش، ص۴۳.</ref> بزرگان و شخصیتهای پرنفوذ ناحیه احساء همزمان با ضعف حکومت عیونی در تأمین امنیت و ثبات منطقه، امیر عیونی را برکنار کرده و حکومت را به عصفور بن راشد که از پیشوایان دینی بود، واگذار کردند. به تدریج نفوذ او در منطقه گسترش یافت و منطقه بحرین نیز تحت سیطره او درآمد.<ref>شاکر، موسوعة التاریخ الخلیخ(فارسی)، ۲۰۰۳م، ص۱۵۶-۱۵۷.</ref> حاکمان آلعصفور نزدیک به ۱۵۰ سال حکومت کردند.<ref>قمر، جایگاه بحرین در دریانوردی و تجارت دریایی، ۱۳۹۶ش، ص۴۳.</ref> بروز اختلافات داخلی بین خاندان، زمینه مداخله نیروهای خارجی چون طیبیان و ملوک هرمز را فراهم کرد و در نهایت سبب بیثباتی سیاسی و فروپاشی حکومت آلعصفور شد.<ref>منصوری مقدم، لاری منفرد، «مهاجرت خاندان آلعصفور از بحرین به بوشهر و تأثیر آن بر تحولات سیاسی و اجتماعی-فرهنگی آن شهر در عصر قاجار»، ص۲۱.</ref> | ||
==مهاجرت به بوشهر== | ==مهاجرت از بحرین به بوشهر== | ||
عدهای از خاندان آلعصفور در [[سال ۱۲۱۶ هجری قمری|سال ۱۲۱۶ق]] به علت بیثباتی و نامن شدن شرایط زندگی در منطقه [[بحرین]] به [[بوشهر]] مهاجرت کردند. در میان آنها افراد برجسته و صاحبنظر در مسائل دینی وجود داشت که یکی از آنها [[حسن بن حسین آلعصفور]] بود. تعارضات مذهبی با فرقه خوارج و آزار و اذیت آنها، قدرتگیری آلعتوب و شخص احمد بن سلمان آلخلیفه و ستمگری به [[شیعه|شیعیان]]<ref>منصوری مقدم، لاری منفرد، «مهاجرت خاندان آلعصفور از بحرین به بوشهر و تأثیر آن بر تحولات سیاسی و اجتماعی-فرهنگی آن شهر در عصر قاجار»، | عدهای از خاندان آلعصفور در [[سال ۱۲۱۶ هجری قمری|سال ۱۲۱۶ق]] به علت بیثباتی و نامن شدن شرایط زندگی در منطقه [[بحرین]] به [[بوشهر]] مهاجرت کردند. در میان آنها افراد برجسته و صاحبنظر در مسائل دینی وجود داشت که یکی از آنها [[حسن بن حسین آلعصفور]] بود. تعارضات مذهبی با فرقه خوارج و آزار و اذیت آنها، قدرتگیری آلعتوب و شخص احمد بن سلمان آلخلیفه و ستمگری به [[شیعه|شیعیان]]<ref>منصوری مقدم، لاری منفرد، «مهاجرت خاندان آلعصفور از بحرین به بوشهر و تأثیر آن بر تحولات سیاسی و اجتماعی-فرهنگی آن شهر در عصر قاجار»، | ||
ص۲۱، به نقل از خجسته، بحرین در دو قرن اخیر، ص۴۰-۴۱.</ref> و ظلم و جور [[پرتغال (کشور)|پرتغالیها]] که بر [[خلیج فارس]] مسلط شده بودند،<ref>یاحسینی، مشایخی، یادگارنامه حجت الاسلام سید محمد حسن نبوی، ۱۳۸۲ش، ص۴۸.</ref> از جمله دلایل مهاجرت این خاندان به [[ایران]] قلمداد شده است. | ص۲۱، به نقل از خجسته، بحرین در دو قرن اخیر، ص۴۰-۴۱.</ref> و ظلم و جور [[پرتغال (کشور)|پرتغالیها]] که بر [[خلیج فارس]] مسلط شده بودند،<ref>یاحسینی، مشایخی، یادگارنامه حجت الاسلام سید محمد حسن نبوی، ۱۳۸۲ش، ص۴۸.</ref> از جمله دلایل مهاجرت این خاندان به [[ایران]] قلمداد شده است. | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
اعضای این خاندان در تحولات اجتماعی و فرهنگی شهر بوشهر و ساخت سیاسی در عصر [[قاجار]] نقش مهمی ایفاد کرد و سبب تقویت جایگاه شیعیان در این شهر شد.<ref>منصوری مقدم، لاری منفرد، «مهاجرت خاندان آلعصفور از بحرین به بوشهر و تأثیر آن بر تحولات سیاسی و اجتماعی-فرهنگی آن شهر در عصر قاجار»، ص۱۸.</ref> گفته شده قبل از ورود حسن آلعصفور به این شهر، اکثریت جمعیت شهر را [[شافعیان|سنیهای شافعی]] تشکیل داده و شیعیان در اقلیت بودند؛ اما با ورود او و تلاشهای فراوان او، شیعیان از اقلیت در آمده و بیشتر مردم منطقه را تشکیل دادند.<ref>یاحسینی، مشایخی،یادگارنامه حجت الاسلام سید محمد حسن نبوی، ۱۳۸۲ش، ص۳۰۷.</ref> خاندان مشایخ آلعصفور در بوشهر را از نسل حسن آلعصفور دانستهاند.<ref>یاحسینی، مشایخی،یادگارنامه حجت الاسلام سید محمد حسن نبوی، ۱۳۸۲ش، ص۵۸.</ref> | اعضای این خاندان در تحولات اجتماعی و فرهنگی شهر بوشهر و ساخت سیاسی در عصر [[قاجار]] نقش مهمی ایفاد کرد و سبب تقویت جایگاه شیعیان در این شهر شد.<ref>منصوری مقدم، لاری منفرد، «مهاجرت خاندان آلعصفور از بحرین به بوشهر و تأثیر آن بر تحولات سیاسی و اجتماعی-فرهنگی آن شهر در عصر قاجار»، ص۱۸.</ref> گفته شده قبل از ورود حسن آلعصفور به این شهر، اکثریت جمعیت شهر را [[شافعیان|سنیهای شافعی]] تشکیل داده و شیعیان در اقلیت بودند؛ اما با ورود او و تلاشهای فراوان او، شیعیان از اقلیت در آمده و بیشتر مردم منطقه را تشکیل دادند.<ref>یاحسینی، مشایخی،یادگارنامه حجت الاسلام سید محمد حسن نبوی، ۱۳۸۲ش، ص۳۰۷.</ref> خاندان مشایخ آلعصفور در بوشهر را از نسل حسن آلعصفور دانستهاند.<ref>یاحسینی، مشایخی،یادگارنامه حجت الاسلام سید محمد حسن نبوی، ۱۳۸۲ش، ص۵۸.</ref> | ||
==عالمان== | ==عالمان سرشناس== | ||
عالمان فراوانی از خاندان آلعصفور پرورش یافتند که برخی از آنها عبارتند از: | عالمان فراوانی از خاندان آلعصفور پرورش یافتند که برخی از آنها عبارتند از: | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
{{اصلی|یوسف بن احمد بحرانی}} | {{اصلی|یوسف بن احمد بحرانی}} | ||
یوسف بحرانی معروف به صاحب حدائق،<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۶۹- ۵۷۰.</ref> عالم و [[مجتهد]] و از بزرگان [[عراق]] و [[بحرین]] و نویسنده کتابهای مختلف چون [[الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة (کتاب)|الحدائق الناظره]]، [[لؤلؤة البحرین]]، [[انیس المسافر و جلیس الخواطر (کتاب)|انیس المسافر و جلیس الخواطر]].<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م، ج۸، ص۲۱۵.</ref> گفته شده او از [[اخباریان]] میانهرو بود.<ref>کشمیری، نجوم السماء، ۱۳۰۳ق، ص۲۷۹؛ تنکابنی، قصص العلماء، ۱۳۶۹ق، ص۲۷۱؛ مدرس، ریحانه الادب، ج۳، ص۳۶۰</ref> | |||
===حسین بن محمد بن احمد آلعصفور(درگذشته ۱۲۱۶ق<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۴۸۹.</ref>)=== | ===حسین بن محمد بن احمد آلعصفور(درگذشته ۱۲۱۶ق<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۴۸۹.</ref>)=== | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
===حسن بن حسین آلعصفور بحرانی(درگذشته ۱۲۶۱ق)=== | ===حسن بن حسین آلعصفور بحرانی(درگذشته ۱۲۶۱ق)=== | ||
[[حسن بن حسین آلعصفور|حسن بن حسین]] از فقیهان | [[حسن بن حسین آلعصفور|حسن بن حسین]] از فقیهان شیعه که در [[سال ۱۲۱۶ هجری قمری|سال ۱۲۱۶ق]] از [[بحرین]] به [[بوشهر]] مهاجرت کرد. او را عالم به علوم مختلف دینی دانستهاند.<ref>امین، مستدرکات أعیان الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۷۹.</ref> وی پس از مهاجرت مورد تعظیم و تکریم [[فتحعلی شاه قاجار]] قرار گرفت<ref>یاحسینی، مشایخی، یادگارنامه حجت الاسلام سید محمد حسن نبوی، ۱۳۸۲ش، ص۴۸.</ref> و [[امام جمعه]]، [[قضاوت|قاضی]] و [[حاکم شرع]] شهر بوشهر شد.<ref>صدر، تکملة أمل الآمل، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۳۴۶.</ref> حسن بن حسین در مواقعی به مسائل سیاسی که مرتبط با عزت و آبروی [[مسلمان|مسلمانان]] بود، ورود میکرد؛ چنانکه از اقدامات او علیه [[بریتانیا|انگلیسیها]] در بوشهر سخن به میان آمده و حتی فتوای [[جهاد]] بر علیه آنها را صادر کرد و مانع اشغال بوشهر توسط انگلیس شد.<ref>منصوری مقدم، لاری منفرد، «مهاجرت خاندان آلعصفور از بحرین به بوشهر و تأثیر آن بر تحولات سیاسی و اجتماعی-فرهنگی آن شهر در عصر قاجار»، ص۲۵.</ref> وی را نویسنده کتب مختلفی چون شرح شارح الصدور و رافعة المحذور که در شرح کتاب منظومه پدرش شیخ حسین است<ref>صدر، تکملة أمل الآمل، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۳۴۶؛ آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۴.</ref> و کتاب مناسک الحج<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۲۵۹.</ref> دانستهاند. | ||
===عالمان | ===عالمان دیگر=== | ||
*ابراهیم آلعصفور بحرانی (درگذشته ۱۱۲۵ق<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۶۹.</ref>)، از بزرگان [[شیعه]] در [[بصره]].<ref>امین، أعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۲۳</ref> | *ابراهیم آلعصفور بحرانی (درگذشته ۱۱۲۵ق<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۶۹.</ref>)، از بزرگان [[شیعه]] در [[بصره]].<ref>امین، أعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۱۲۳</ref> | ||
*احمد بن ابراهیم آلعصفور درازی (درگذشته ۱۱۳۱ق در [[قطیف]]<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۶۹.</ref>) وی پدر [[یوسف بن احمد بحرانی|یوسف بحرانی]]<ref>بحرانی، أنوار البدرین، ۱۴۰۷ق، ص۱۶۱-۱۶۳.</ref> و از فقها و اصولیین<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۶۹.</ref> و عالم به علوم مختلف عقلی و ریاضی<ref>امین، مستدرکات أعیان الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۹.</ref> بود. | *احمد بن ابراهیم آلعصفور درازی (درگذشته ۱۱۳۱ق در [[قطیف]]<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۶۹.</ref>) وی پدر [[یوسف بن احمد بحرانی|یوسف بحرانی]]<ref>بحرانی، أنوار البدرین، ۱۴۰۷ق، ص۱۶۱-۱۶۳.</ref> و از فقها و اصولیین<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۶۹.</ref> و عالم به علوم مختلف عقلی و ریاضی<ref>امین، مستدرکات أعیان الشیعة، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۹.</ref> بود. | ||
خط ۶۶: | خط ۶۵: | ||
*محمد بن ابراهیم (درگذشته ۱۳۲۵ق)، از نوادگان حسین آلعصفور، عالم و امام جمعه شهر بوشهر.<ref>آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۱۷، ص۱۵۲.</ref> | *محمد بن ابراهیم (درگذشته ۱۳۲۵ق)، از نوادگان حسین آلعصفور، عالم و امام جمعه شهر بوشهر.<ref>آقابزرگ تهرانی، طبقات أعلام الشیعة، ۱۴۳۰ق، ج۱۷، ص۱۵۲.</ref> | ||
*خلف بن عبدعلی از نوادگان حسین آلعصفور، از علما و فقها و امام جمعه و جماعت بوشهر و نویسنده کتابهای مختلف.<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۲ش، ج۶، ص۲۰۴۷.</ref> | *خلف بن عبدعلی از نوادگان حسین آلعصفور، از علما و فقها و امام جمعه و جماعت بوشهر و نویسنده کتابهای مختلف.<ref>حبیب آبادی، مکارم الآثار، ۱۳۶۲ش، ج۶، ص۲۰۴۷.</ref> | ||
برخی از عالمان آلعصفور علاوه بر تبحر در علوم دینی در پارهای از علوم از جمله شعر و ادب و همچنین علوم طب مهارت داشته و کتابهایی در این زمینهها نگاشتهاند. [[دیوان العصفوری]] | برخی از عالمان آلعصفور علاوه بر تبحر در علوم دینی در پارهای از علوم از جمله شعر و ادب و همچنین علوم طب مهارت داشته و کتابهایی در این زمینهها نگاشتهاند. [[دیوان العصفوری]] اثر محمد بن احمد آلعصفور در مرثیه [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]] است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۹، القسم الثالث، ص۹۸۰.</ref> در این کتاب به اشعار یکی از شاعران زن این خاندان با نام امیره نیز اشاره شده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۹، القسم الثالث، ص۹۸۰.</ref> شارح الصدور حسین بن محمد معروف به دیوان حسین بن محمد آلعصفور که منظومهای بیش از هفت هزار بیت<ref>رفاعی، معجم ما کتب عن الرسول و أهل البیت(ع)، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۲۴۸-۲۴۹.</ref> در [[اصول دین]] است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۳، ص۴.</ref> مصارع الشهداء و مقاتل العداء در باب وفات [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] با بیش از ۱۰ هزار بیت از سلیمان بن عبدالله نوه حسین آلعصفور<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۲۱، ص۹۸.</ref> و دیوان فی المراثی از احمد بن محمد عقیری بحرانی از جمله آثار دیگر این خاندان در زمینه شعر و ادب است.<ref>رفاعی، معجم ما کتب عن الرسول و أهل البیت(ع)، ۱۳۷۱ش، ج۷، ص۲۶۱.</ref> کتاب الطب الاحمدی اثر احمد بن صالح آلعصفور متوفای ۱۱۲۴ق است که روایات پزشکی را گردآوری کرده است.<ref>رفاعی، معجم ما کتب عن الرسول و أهل البیت(ع)، ۱۳۷۱ش، ج۲، ص۳۴۴.</ref> | ||
== تکنگاری == | == تکنگاری == |
ویرایش