confirmed، templateeditor
۱۱٬۴۵۴
ویرایش
مسلم بن عقیل: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
Seyedkarimi (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
| زادروز = ؟ | | زادروز = ؟ | ||
| مکان تولد = | | مکان تولد = | ||
| تاریخ مرگ = روز [[عرفه]]، [[سال ۶۰ قمری | | تاریخ مرگ = روز [[عرفه]]، [[سال ۶۰ قمری]]. | ||
| آرامگاه = [[کوفه]]، جنب [[مسجد کوفه]] | | آرامگاه = [[کوفه]]، جنب [[مسجد کوفه]] | ||
| محل زندگی = [[مدینه]] | | محل زندگی = [[مدینه]] | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
}} | }} | ||
{{سوگواری محرم}} | {{سوگواری محرم}} | ||
'''مُسْلِم بن عَقیل بن ابی طالب''' (شهادت: [[سال ۶۰ قمری | '''مُسْلِم بن عَقیل بن ابی طالب''' (شهادت: [[سال ۶۰ قمری]])، پسرعموی [[امام حسین(ع)]] و سفیر او در [[کوفه]] در [[عاشورا|قیام عاشورا]] و از [[آل ابی‌طالب]] بود. مسلم در برخی [[فتوحات]] مسلمانان و نیز در [[جنگ صفین]] حضور داشت. او به نمایندگی از امام حسین(ع) به کوفه رفت تا اوضاع آنجا را به امام گزارش کند که اگر کوفیان در دعوت خویش مصرّ و صادق‌اند، امام به آنجا برود. وی در گزارشی به امام، از آمادگی کوفیان خبر داد. | ||
با نصب [[عبیدالله بن زیاد]] به حکومت کوفه و ترس و هراس کوفیان از او، آنان به ناگاه از اطراف مسلم پراکنده شدند. مسلم دستگیر شد و در [[روز عرفه]] ([[سال ۶۰ قمری]]) به دستور عبیدالله به [[شهادت]] رسید. ماجرای تنها ماندن و شهادت او در کوفه، موضوع یکی از [[روضه مسلم|روضه‌های]] مشهور در میان [[شیعیان]] است که در [[روز عرفه]] و گاه در [[۱ محرم]] خوانده می‌شود. | |||
== نسب و خاندان == | == نسب و خاندان == | ||
تاریخ ولادت مسلم بن عقیل بن ابی طالب روشن نیست. او در[[۹ ذی‌الحجه]] [[سال ۶۰ قمری]] در [[کوفه]] به [[شهادت]] رسید. بر اساس برخی گزارش‌ها، مسلم در هنگام شهادت ۲۸ ساله بود اما پذیرش این روایت خالی از اشکال نیست چرا که سن فرزندان مسلم که در [[واقعه عاشورا]] به شهادت رسیدند ۲۷ و ۲۶ سال بیان شده است.<ref>پور امینی، چهره‌ها در حماسه کربلا، ۱۳۹۴ش، ص۱۶۷.</ref> برخی با توجه به روایات حضور او در فتوحات و نیز [[نبرد صفین]]، سن او را در هنگام شهادتش، بیش از ۵۰ سال دانسته‌اند.<ref>تهامی، «مسلم بن عقیل پیش از واقعه عاشورا»، ص۹۹.</ref> قبر مسلم در کوفه در قسمت شرقی [[مسجد کوفه]] قرار دارد.<ref> براقی، تاریخ الکوفة، ۱۴۲۴ق، ص۹۸.</ref> | تاریخ ولادت مسلم بن عقیل بن ابی طالب روشن نیست. او در[[۹ ذی‌الحجه]] [[سال ۶۰ قمری]] در [[کوفه]] به [[شهادت]] رسید. بر اساس برخی گزارش‌ها، مسلم در هنگام شهادت ۲۸ ساله بود اما پذیرش این روایت خالی از اشکال نیست چرا که سن فرزندان مسلم که در [[واقعه عاشورا]] به شهادت رسیدند ۲۷ و ۲۶ سال بیان شده است.<ref>پور امینی، چهره‌ها در حماسه کربلا، ۱۳۹۴ش، ص۱۶۷.</ref> برخی با توجه به روایات حضور او در فتوحات و نیز [[نبرد صفین]]، سن او را در هنگام شهادتش، بیش از ۵۰ سال دانسته‌اند.<ref>تهامی، «مسلم بن عقیل پیش از واقعه عاشورا»، ص۹۹.</ref> قبر مسلم در کوفه در قسمت شرقی [[مسجد کوفه]] قرار دارد.<ref> براقی، تاریخ الکوفة، ۱۴۲۴ق، ص۹۸.</ref> | ||
پدر وی، [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] فرزند [[ابوطالب]] از نسب‌شناسان<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۹۹۲م، ج۳، ص۱۰۷۹.</ref> [[قریش]] و فصحای عرب<ref> ابن عبدالبر، الاستذکار، ۲۰۰۰م، ج۸، ص۲۴۹.</ref> بود. مادرش بنابر روایتی از زنان نبطی و از خاندان «فرزندا» بود<ref>ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۹م، ص۲۰۴.</ref> و بنابر روایاتی دیگر کنیزی بود به نام '''علیه''' (و بنابر روایتی '''حلیه''')<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۴م، ج۳، ص۲۲۴.</ref> که عقیل او را از [[شام]] خریده بود.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۹۶۵م، ص۵۲.</ref> | پدر وی، [[عقیل بن ابی طالب|عقیل]] فرزند [[ابوطالب]] از نسب‌شناسان<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۹۹۲م، ج۳، ص۱۰۷۹.</ref> [[قریش]] و فصحای عرب<ref> ابن عبدالبر، الاستذکار، ۲۰۰۰م، ج۸، ص۲۴۹.</ref> بود. مادرش بنابر روایتی از زنان نبطی و از خاندان «فرزندا» بود<ref>ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۹م، ص۲۰۴.</ref> و بنابر روایاتی دیگر کنیزی بود به نام '''علیه''' (و بنابر روایتی '''حلیه''')<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۴م، ج۳، ص۲۲۴.</ref> که عقیل او را از [[شام]] خریده بود.<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۹۶۵م، ص۵۲.</ref> | ||
چهره مسلم بن عقیل شباهت زیادی به [[پیامبر اسلام | چهره مسلم بن عقیل شباهت زیادی به [[پیامبر اسلام(ص)]] داشت.<ref>ابن حبان، الثقات، ۱۳۹۳ق، ج۵، ص۳۹۱.</ref> برخی از منابع او را شجاع‌ترین و نیرومندترین فرزندان عقیل معرفی کرده‌اند.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۴م، ج ۲، ص۷۷.</ref> | ||
=== همسر و فرزندان === | === همسر و فرزندان === | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۱: | ||
در واقعه کربلا، در چند مورد به فرزندان مسلم اشاره شده است. از جمله اینکه زمانی که خبر شهادت مسلم را در مسیر بین [[مکه]] و کوفه به امام حسین(ع) دادند، [[علی اکبر(ع)]] پیشنهاد داد که برگردند و بی‌وفایی کوفیان را یادآوری کرد. فرزندان مسلم با این نظر مخالفت کرده و امام را به ادامه راه تشویق کردند.<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۱۳ق، ج۵، ص۱۱.</ref> همچنین، نام تعدادی از فرزندان وی در زمره [[شهدای کربلا]] یاد شده است.از آن میان شهادت [[عبدالله بن مسلم]] و [[محمد بن مسلم]] در [[کربلا]] در منابع کهن ثبت شده است.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۳۵۹؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۴م، ج۶، ص۴۰۷-۴۰۸؛ طوسی، الرجال، ۱۴۱۵ق، ص۱۰۳.</ref> | در واقعه کربلا، در چند مورد به فرزندان مسلم اشاره شده است. از جمله اینکه زمانی که خبر شهادت مسلم را در مسیر بین [[مکه]] و کوفه به امام حسین(ع) دادند، [[علی اکبر(ع)]] پیشنهاد داد که برگردند و بی‌وفایی کوفیان را یادآوری کرد. فرزندان مسلم با این نظر مخالفت کرده و امام را به ادامه راه تشویق کردند.<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۱۳ق، ج۵، ص۱۱.</ref> همچنین، نام تعدادی از فرزندان وی در زمره [[شهدای کربلا]] یاد شده است.از آن میان شهادت [[عبدالله بن مسلم]] و [[محمد بن مسلم]] در [[کربلا]] در منابع کهن ثبت شده است.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۳۵۹؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۴م، ج۶، ص۴۰۷-۴۰۸؛ طوسی، الرجال، ۱۴۱۵ق، ص۱۰۳.</ref> | ||
منابع تاریخی درباره نام و تعداد فرزندان مسلم اختلاف نظر دارند. در گزارش‌های ضعیف‌تر که در منابع متاخر ثبت شده، نام تعداد دیگری از فرزندان مسلم بن عقیل، از جمله عون، مسلم، عبیدالله، جعفر و احمد نیز در شمار شهدای کربلا آمده است.<ref>پژوهشی پیرامون شهدای کربلاء، ص۹۱، ۱۲۳،۳۰، ۲۵۵، ۳۵۹.</ref> در برخی منابع نیز از [[طفلان مسلم|دو طفل مسلم]] (محمد و ابراهیم) یاد شده که پس از شهادت [[امام حسین(ع)]] اسیر و به دستور [[عبیدالله بن زیاد]] در [[کوفه]] زندانی شده و پس از گریختن از زندان به شهادت رسیده‌اند؛<ref> برای نمونه رجوع کنید به: الصدوق، الامالی، ص۱۴۳-۱۴۸.</ref> اما برخی منابع آنان را فرزندان کسانی دیگر دانسته‌اند.<ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ج۲، ص۵۶-۵۸؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۳۹۳؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۴م، ج۳، ص۲۲۶.</ref> در برخی منابع نام‌های دیگری برای تعدادی از فرزندان مسلم ذکر شده است؛ مانند ابراهیم، عبدالعزیز، علی، مسلم<ref>ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۹م، ص۲۰۴؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۴م، ج۲، ص۷۰-۷۱؛ پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص۳۳۹.</ref> و دختری به نام حمیده یا ام حمیده.<ref> ابن ماکولا، إکمال الکمال، ج۶، ص۲۳۵؛ ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۴۱۷ق، ص۳۲.</ref> | منابع تاریخی درباره نام و تعداد فرزندان مسلم اختلاف نظر دارند. در گزارش‌های ضعیف‌تر که در منابع متاخر ثبت شده، نام تعداد دیگری از فرزندان مسلم بن عقیل، از جمله عون، مسلم، عبیدالله، جعفر و احمد نیز در شمار شهدای کربلا آمده است.<ref>پژوهشی پیرامون شهدای کربلاء، ص۹۱، ۱۲۳،۳۰، ۲۵۵، ۳۵۹.</ref> در برخی منابع نیز از [[طفلان مسلم|دو طفل مسلم]] (محمد و ابراهیم) یاد شده که پس از [[شهادت]] [[امام حسین(ع)]] اسیر و به دستور [[عبیدالله بن زیاد]] در [[کوفه]] زندانی شده و پس از گریختن از زندان به شهادت رسیده‌اند؛<ref> برای نمونه رجوع کنید به: الصدوق، الامالی، ص۱۴۳-۱۴۸.</ref> اما برخی منابع آنان را فرزندان کسانی دیگر دانسته‌اند.<ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ج۲، ص۵۶-۵۸؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۳۹۳؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۴م، ج۳، ص۲۲۶.</ref> در برخی منابع نام‌های دیگری برای تعدادی از فرزندان مسلم ذکر شده است؛ مانند ابراهیم، عبدالعزیز، علی، مسلم<ref>ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۶۹م، ص۲۰۴؛ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۴م، ج۲، ص۷۰-۷۱؛ پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص۳۳۹.</ref> و دختری به نام حمیده یا ام حمیده.<ref> ابن ماکولا، إکمال الکمال، ج۶، ص۲۳۵؛ ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۴۱۷ق، ص۳۲.</ref> | ||
گفته شده است عبدالله بن مسلم،<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۳۵۹؛ طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۹۷.</ref> و بر اساس برخی دیگر از روایات، عبدالله و علی، از [[رقیه بنت علی|رقیه]] دختر [[امام علی(ع)]] بوده‌اند.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۴م، ج۲، ص۷۰-۷۱.</ref> | گفته شده است عبدالله بن مسلم،<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۳۵۹؛ طبرسی، إعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۹۷.</ref> و بر اساس برخی دیگر از روایات، عبدالله و علی، از [[رقیه بنت علی|رقیه]] دختر [[امام علی(ع)]] بوده‌اند.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۹۷۴م، ج۲، ص۷۰-۷۱.</ref> | ||
| خط ۸۰: | خط ۷۹: | ||
===آغاز حرکت و گرفتاری در راه=== | ===آغاز حرکت و گرفتاری در راه=== | ||
مسلم بن عقیل در [[۱۵ رمضان]] [[سال ۶۰ قمری | مسلم بن عقیل در [[۱۵ رمضان]] [[سال ۶۰ قمری]] از مکه خارج شد<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۶۴.</ref> و ابتدا به [[مدینه]] رفت و از آنجا همراه با دو راهنما، از بی‌راهه به سوی [[کوفه]] رهسپار شد که به نظر می‌رسد برای مخفی ماندن حرکتش به کوفه بوده است. آنها در بیابان راه را گم‌کردند و دچار بی‌آبی و تشنگی شدند. در این واقعه دو راهنما درگذشتند و خود مسلم نجات پیدا کرد و خود را به آبادی‌ای رساند و پیکی را نزد امام حسین(ع) فرستاد و واقعه را شرح داد و با اشاره به اینکه این پیش آمد را به فال بد گرفته، از ایشان خواست که او را از ادامه راه منصرف کند اما امام دستور به ادامه راه داد.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ۳۵۴-۳۵۵؛ ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۵۳.</ref> | ||
===مسلم در کوفه=== | ===مسلم در کوفه=== | ||