Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۲٬۷۲۴
ویرایش
P.motahari (بحث | مشارکتها) |
P.motahari (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
==برداشتهای محتوایی== | ==برداشتهای محتوایی== | ||
در [[فهرست شرحهای نهجالبلاغه|شرحهای نهجالبلاغه]] در ذیل این | در [[فهرست شرحهای نهجالبلاغه|شرحهای نهجالبلاغه]] در ذیل این خطبه، شارحان نکاتی برداشت کردهاند که برخی به شرح زیر است: | ||
*نزدیکی قبر فاطمه به قبر پیامبر: برخی از شارحان عبارت «النَّازِلَةِ فِي جِوَارِكَ؛ در جوار تو فرود آمده» را نشاندهنده نزدیکی [[محل دفن حضرت فاطمه(س)|قبر فاطمه(س)]] | *پیوند عاطفی بسیار میان علی و فاطمه: برخی از شارحان عبارت «أَمَّا حُزْنِی فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَیلِی فَمُسَهَّدٌ؛ اما غصه من ابدى و شبم همراه بيدارى است» را نشانگر شدت اندوه امام علی در فراق فاطمه و بیانگر پيوند عاطفى و روحانى عميق و ريشهدار آندو به يكديگر میدانند. آیتالله مکارم شیرازی معتقد است در ابیات زیر که منسوب به حضرت علی(ع) است به همین مطلب اشاره شده است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام اميرالمؤمنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۷.</ref> | ||
* | *نزدیکی قبر فاطمه به قبر پیامبر: برخی از شارحان عبارت «النَّازِلَةِ فِي جِوَارِكَ؛ در جوار تو فرود آمده» را نشاندهنده نزدیکی [[محل دفن حضرت فاطمه(س)|قبر فاطمه(س)]] به قبر پيامبر(ص) میدانند.<ref>خویی، منهاج البراعة، ۱۳۵۸ش، ج۱۳، ص۸-۹.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|آیتالله مکارم شیرازی]] این عبارت نظریهٔ کسانی که معتقدند فاطمه در منزل خود دفن شده است را تقویت میکند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام اميرالمؤمنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۲.</ref> | ||
* ظلم حضرت فاطمه: به گفته [[ابنمیثم بحرانی|ابنمیثم بَحرانی]] (درگذشت: ۶۷۹یا۶۹۹ق) عبارت «فَأَحْفِهَا السُّؤَالَ؛ بىپرده از او بپرس»، اشاره به این دارد که به حضرت فاطمه ظلم شده است و علی(ع) از آن شکایت میکند.<ref>ابنمیثم، اختیار مصباح السالکین، ۱۳۶۶ش، ص۳۹۳.</ref> آیتالله مکارم شیرازی نیز گفته است این عبارت کلی است و به حوادثی همچون، [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|هجوم به خانه فاطمه]]، سقط [[محسن بن علی(ع)|محسن]] و بردن امام علی به مسجد برای بیعت با [[ابوبکر بن ابیقحافه|ابوبکر]] اشاره دارد.<ref>مکارم شیرازی، پيام امام اميرالمؤمنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ۳۷-۳۸.</ref> در ترجمه فیضالاسلام نیز در شرح این عبارت به غصب فدک، نشناختن حق فاطمه و شکستن پهلوی او اشاره شده است.<ref>فیضالاسلام، ترجمه و شرح نهجالبلاغه، ۱۳۷۱ش، ص۶۵۳.</ref> | |||
* | *شریک بودن همه در ظلم به فاطمه: درباره عبارت «بِتَضَافُرِ أُمَّتِکَ عَلَی هَضْمِهَا؛ امّت تو در ستم كردن به وى دست به دست هم داده بودند» گفتهاند واژه تضافر به معنای همکاری است؛ اما چون بسیاری از امت با سکوتشان این کار را تأیید کردند، این عمل به همهٔ امت نسبت داده شده است.<ref>مکارم شیرازی، پيام امام اميرالمؤمنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۸.</ref> | ||
* | *نزدیک زمانی شهادت فاطمه به وفات پیامبر: برخی از شارحان نهجالبلاغه گفتهاند عبارت «السَّرِيعَةِ اللَّحَاقِ بِكَ؛ بهسرعت به تو ملحق شد» به نزدیک بودن شهادت فاطمه(س) به رحلت پیامبر(ص) اشاره میکند.<ref>خویی، منهاج البراعة، ۱۳۵۸ش، ج۱۳، ص۹-۱۰.</ref> البته از نظر برخی دیگر، این عبارت اشارهای است به مصائب شدید حضرت فاطمه که بر اثر آنها در جوانی به شهادت رسید.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام اميرالمؤمنين، ۱۳۸۶ش، ج۸، ص۳۳.</ref> | ||
برخی از شارحان نهجالبلاغه گفتهاند عبارت «السَّرِيعَةِ اللَّحَاقِ بِكَ؛ بهسرعت به تو ملحق | |||
{| class="wikitable" style="float:left" | {| class="wikitable" style="float:left" | ||
|شماره خطبه در نسخههای مختلف نهجالبلاغه | |شماره خطبه در نسخههای مختلف نهجالبلاغه | ||
خط ۵۴: | خط ۴۶: | ||
|} | |} | ||
== سند == | == سند خطبه == | ||
طبق بررسی [[کتاب مصادر نهجالبلاغه و اسانیده (کتاب)|کتاب | طبق بررسی [[کتاب مصادر نهجالبلاغه و اسانیده (کتاب)|کتاب مصادرُ نَهجِالبلاغه و اَسانیدُه]]، سخنان امام علی(ع) خطاب به پیامبر(ص) در هنگام [[تشییع و تدفین حضرت فاطمه(س)|دفن حضرت فاطمه(س)]]، با مقداری تفاوت در کتابهایی چون [[الکافی (کتاب)|الکافی]] نوشته [[محمد بن یعقوب کلینی]] (درگذشت: [[سال ۳۲۹ هجری قمری|۳۲۹ق]]) از [[امام حسین علیهالسلام|امام حسین(ع)]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۵۸.</ref> [[دلائل الامامة (کتاب)|دلائل الامامة]] اثر [[محمد بن جریر طبری صغیر]] از [[امام صادق علیهالسلام|امام جعفر صادق(ع)]]،<ref>طبری، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۷.</ref> [[الامالی (شیخ طوسی)|اَلامالیِ شیخ طوسی]] (تألیف: ۴۵۸ق) از امام حسین(ع)<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۱۰۹.</ref> و [[تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة (کتاب)|تَذکِرةُ الخواص]] نوشته سبط بن جوزی حنفی (درگذشت: ۶۵۴ق)<ref>ابنجوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> آمده است.<ref>حسینی خطیب، مصادر نهجالبلاغه و اسانیده، ۱۹۸۵م، ج۳، ص۸۵-۸۷.</ref> | ||
همچنین این سخنان، در [[نهج البلاغه|نهجالبلاغه]] آمده است.<ref>صبحی صالح، نهجالبلاغه، ۱۴۱۴ق، ص۳۱۹؛ فیضالاسلام، ترجمه و شرح نهجالبلاغه، ۱۳۷۱ش، ص۶۵۱؛ ابنابیالحدید، شرح نهجالبلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۲۶۵؛ عبده، شرح نهجالبلاغه، مطبعة الاستقامة، ص۱۸۲.</ref> شماره خطبه در نسخههای نهجالبلاغه متفاوت است.<ref>دشتی و محمدی، المعجم المفهرس لألفاظ نهج البلاغه، ۱۳۵۷ش، ص۵۱۳.</ref> | همچنین این سخنان، در [[نهج البلاغه|نهجالبلاغه]] آمده است.<ref>صبحی صالح، نهجالبلاغه، ۱۴۱۴ق، ص۳۱۹؛ فیضالاسلام، ترجمه و شرح نهجالبلاغه، ۱۳۷۱ش، ص۶۵۱؛ ابنابیالحدید، شرح نهجالبلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۰، ص۲۶۵؛ عبده، شرح نهجالبلاغه، مطبعة الاستقامة، ص۱۸۲.</ref> شماره خطبه در نسخههای نهجالبلاغه متفاوت است.<ref>دشتی و محمدی، المعجم المفهرس لألفاظ نهج البلاغه، ۱۳۵۷ش، ص۵۱۳.</ref> |