Automoderated users، confirmed، movedable، templateeditor
۲٬۳۸۲
ویرایش
خط نستعلیق: تفاوت میان نسخه‌ها
ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
یک قرن پس از انتشار [[خط تعلیق]] در نیمه دوم قرن هشتم قمری، [[ایران|ایرانیان]] خط نستعلیق را اختراع کردند که به تعبیر لادن اعتضادی، بانوی پژوهشگر در هنر ایرانی، با وجود تمام سوابق مشترک با خطوط پیش از خود، دارای خصلت‌های بی‌همتا از زیبایی‌شناسی ایرانی است.<ref>اعتضادی، هنر و زیبایی در عرفان ایران، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۶.</ref> به تعبیر آرْتور اپهام پوپ (به انگلیسیArthur Upham Pope) مورخ آمریکایی هنر ایرانی، وجه بیان مردمی باریک‌بین و بسیار متمدن را نشان می‌داد.<ref>اتینگهاوزن، اوج‌های درخشان هنر ایران، ۱۳۷۹ش، ۲۰۷.</ref> | یک قرن پس از انتشار [[خط تعلیق]] در نیمه دوم قرن هشتم قمری، [[ایران|ایرانیان]] خط نستعلیق را اختراع کردند که به تعبیر لادن اعتضادی، بانوی پژوهشگر در هنر ایرانی، با وجود تمام سوابق مشترک با خطوط پیش از خود، دارای خصلت‌های بی‌همتا از زیبایی‌شناسی ایرانی است.<ref>اعتضادی، هنر و زیبایی در عرفان ایران، ۱۳۹۰ش، ص۲۴۶.</ref> به تعبیر آرْتور اپهام پوپ (به انگلیسیArthur Upham Pope) مورخ آمریکایی هنر ایرانی، وجه بیان مردمی باریک‌بین و بسیار متمدن را نشان می‌داد.<ref>اتینگهاوزن، اوج‌های درخشان هنر ایران، ۱۳۷۹ش، ۲۰۷.</ref> | ||
[[حبیب‌الله فضائلی|حبیب‌الله فضائلی]]، روحانی خوشنویس و هنرپژوه شیعه، خط نستعلیق را الهام گرفته از طبیعت دانسته و معتقد است که خطوط، | [[حبیب‌الله فضائلی|حبیب‌الله فضائلی]]، روحانی خوشنویس و هنرپژوه شیعه، خط نستعلیق را الهام گرفته از طبیعت دانسته و معتقد است که خطوط، دایره‌ها، مدها و … هرکدام نماینده بخشی از طبیعت است.<ref>فضائلی، اطلس خط، ۱۳۵۰ش، ص۶۰۳.</ref> وی، در یک مقایسه میان خطوط اسلامی، نستعلیق را از نظر زیبایی در رتبه اول و از نظر خوانایی و سهولت نگارش در رتبه سوم و از نظر کثرت بکارگیری بعد از [[خط نسخ]] در رتبه دوم دانسته است.<ref>فضائلی، اطلس خط، ۱۳۵۰ش، ص۲۲.</ref> | ||
زیبایی خط نستعلیق، به آن لقب «عروس خطوط اسلامی» بخشیده است.<ref>مسرت، [https://www.cgie.org.ir/fa/news/217662/عروس-خطوط-(نستعلیق)---حسین-مسرّت عروس خطوط (نستعلیق)]، سایت مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.</ref> | زیبایی خط نستعلیق، به آن لقب «عروس خطوط اسلامی» بخشیده است.<ref>مسرت، [https://www.cgie.org.ir/fa/news/217662/عروس-خطوط-(نستعلیق)---حسین-مسرّت عروس خطوط (نستعلیق)]، سایت مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی.</ref> | ||
برخی بر این باورند که مبانی هندسه فیثاغورثی و شاکله نسبت طلایی{{یاد| زیباترین شکل تناسب که در حالت خاص سه عدد، هنگامی که نسبت عدد وسطی به عدد آخر مانند نسبت عدد اول به عدد وسطی باشد، بوجود می‌آید. ( | برخی بر این باورند که مبانی هندسه فیثاغورثی و شاکله نسبت طلایی{{یاد| زیباترین شکل تناسب که در حالت خاص سه عدد، هنگامی که نسبت عدد وسطی به عدد آخر مانند نسبت عدد اول به عدد وسطی باشد، بوجود می‌آید. (نگاه کنید به دوره آثار افلاطون، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۶۴.)}} به‌عنوان یک الگو در نگارش حروف نستعلیق وجود دارد.<ref>نگاه کنید به به چمن خواه، حکمت هنر خوشنویسی، ۱۳۹۰ش، ص۳۷–۵۶؛ بختیاری، جواد، [https://ensani.ir/fa/article/download/114687 جوهره و ساختار هنر هندسی خط نستعلیق]، ص۱۴۵–۱۳۰.</ref> | ||
==خاستگاه‌های نظری خط نستعلیق== | ==خاستگاه‌های نظری خط نستعلیق== | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
از آداب روزانهٔ [[سلطانعلی مشهدی]] زیارت [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] بود و بعد از مرگش نیز در نزدیکی [[پنجره‌فولاد|پنجره فولاد]] به خاک سپرده شد. شاگردان او نیز در این زمینه به استاد خود تأسی جستند؛ به طوری که مولانا محمد ابریشمی دربارهٔ اعتقادات و محل دفن وی اشعاری سروده است.<ref>منشی قمی، گلستان هنر، ۱۳۸۴ش، ص۶۲.</ref> | از آداب روزانهٔ [[سلطانعلی مشهدی]] زیارت [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] بود و بعد از مرگش نیز در نزدیکی [[پنجره‌فولاد|پنجره فولاد]] به خاک سپرده شد. شاگردان او نیز در این زمینه به استاد خود تأسی جستند؛ به طوری که مولانا محمد ابریشمی دربارهٔ اعتقادات و محل دفن وی اشعاری سروده است.<ref>منشی قمی، گلستان هنر، ۱۳۸۴ش، ص۶۲.</ref> | ||
[[میرعلی هروی]] از دیگر | [[میرعلی هروی]] (متوفی،۹۵۱ه) از دیگر نستعلیق‌نویسان بنام، در زمرۀ سادات حسینی بود که در قالب آثار، القاب، اشعار و رسالاتش به شیعه بودن خود و تأثیر آن در کارش اشاره می‌کند. اشعار او در مدح [[اهل‌بیت(ع)]] در دارالسیاده و بالینگاه [[امام رضا علیه‌السلام|امام هشتم]] موجود است. «خادم آل، میرعلی حسینی» لقبی است که وی در آثارش به خود می‌دهد. در موضوع ادعیه، کتاب مناجات‌نامه منسوب به [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] را میرعلی هروی به خط نستعلیق عالی به نگارش درآورد که در ارگ کابل نگهداری می‌شود.<ref>حبیبی، هنر عهد تیموری و متفرعات آن، ۱۳۵۵ش، ص۳۵۲.</ref> | ||
[[مجنون هروی]] ازخوشنویسانی است که در جایگاه مؤلف، مدرس و مدیر دبیرستان، توانست نقش مهمی در اشاعۀ تفکر [[امامت]] ایفا کند.<ref>مایل هروی، کتاب آرایی در تمدن اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۵۰–۵۷.</ref> وی در در دو رسالۀ «رسم‌الخط» و «آداب الخط» در فصلی مستقل به مدح [[امامان شیعه|دوازده امام]] می‌پردازد و این موضوع از تفاوت‌های این دو رساله با آثار شبیه به خود به‌شمار می‌رود.<ref>قلیچ‌خانی، رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته، ۱۳۷۳ش، ص۱۷۸.</ref> | [[مجنون هروی]] ازخوشنویسانی است که در جایگاه مؤلف، مدرس و مدیر دبیرستان، توانست نقش مهمی در اشاعۀ تفکر [[امامت]] ایفا کند.<ref>مایل هروی، کتاب آرایی در تمدن اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۵۰–۵۷.</ref> وی در در دو رسالۀ «رسم‌الخط» و «آداب الخط» در فصلی مستقل به مدح [[امامان شیعه|دوازده امام]] می‌پردازد و این موضوع از تفاوت‌های این دو رساله با آثار شبیه به خود به‌شمار می‌رود.<ref>قلیچ‌خانی، رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته، ۱۳۷۳ش، ص۱۷۸.</ref> | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
کتاب‌های تذکره خوشنویسان، حُسن خط را به امام علی(ع) منتسب دانسته<ref>منشی قمی، گلستان هنر، ۱۳۸۴ش، ص۶۷؛ قلیچ‌خانی، رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته، ۱۳۷۳ش، ص۲۵۷.</ref> و بر این باورند که باقی خطوط اسلامی نیز به واسطه ارشادات حضرتش، در عالم رؤیا، بوجود آمده است.<ref>هاشمی نژاد، خطاطی، ج۱۵، ص۵۶۶</ref> | کتاب‌های تذکره خوشنویسان، حُسن خط را به امام علی(ع) منتسب دانسته<ref>منشی قمی، گلستان هنر، ۱۳۸۴ش، ص۶۷؛ قلیچ‌خانی، رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته، ۱۳۷۳ش، ص۲۵۷.</ref> و بر این باورند که باقی خطوط اسلامی نیز به واسطه ارشادات حضرتش، در عالم رؤیا، بوجود آمده است.<ref>هاشمی نژاد، خطاطی، ج۱۵، ص۵۶۶</ref> | ||
خانم [[آنه‌ماری شیمل|آنه ماری شیمل]]، شرق‌شناس آلمانی، نیز در بیانی که از ارشادات حضرت علی(ع) در عالم رؤیا به پیشگامان هنر خوشنویسی داشته است، نام [[میرعلی تبریزی]] (واضع خط نستعلیق) و [[سلطانعلی مشهدی]] را نیز گزارش می‌دهد.<ref> | خانم [[آنه‌ماری شیمل|آنه ماری شیمل]]، شرق‌شناس آلمانی، نیز در بیانی که از ارشادات حضرت علی(ع) در عالم رؤیا به پیشگامان هنر خوشنویسی داشته است، نام [[میرعلی تبریزی]] (واضع خط نستعلیق) و [[سلطانعلی مشهدی]] را نیز گزارش می‌دهد.<ref>نگاه کنید به شیمل، خوشنویسی و فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۸ش، ص۲۲.</ref> | ||
[[سلطانعلی مشهدی]] سرمایه هنری خود را مدیون ارادتش به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] دانسته<ref>بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ۱۳۶۳ش، ص۲۴۳.</ref> و در خصوص احوال [[میرزا غلامرضا اصفهانی]] نیز این مطلب آمده که ایشان بسیاری از فنون خوشنویسی را در عالم رؤیا تعلیم گرفته و به رشدی یکباره دست یافته است.<ref>بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ۱۳۶۳ش، ص۵۵۲</ref> برخی از خوشنویسان نیز به جهت الهام غیبی در مسیر تکامل هنری خود، به آداب و ریاضاتی متوسّل می‌شدند تا به عنایت خداوندی و دستگیری امام علی(ع)، راه برایشان مشخص می‌شد. چنانچه [[سلطانعلی خوشنویس]]، در این‌باره اینگونه می‌سراید<ref>آزادی ور، بدیهه سازی، ۱۳۷۹ش، ص۸۵.</ref>: | [[سلطانعلی مشهدی]] سرمایه هنری خود را مدیون ارادتش به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] دانسته<ref>بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ۱۳۶۳ش، ص۲۴۳.</ref> و در خصوص احوال [[میرزا غلامرضا اصفهانی]] نیز این مطلب آمده که ایشان بسیاری از فنون خوشنویسی را در عالم رؤیا تعلیم گرفته و به رشدی یکباره دست یافته است.<ref>بیانی، احوال و آثار خوشنویسان، ۱۳۶۳ش، ص۵۵۲</ref> برخی از خوشنویسان نیز به جهت الهام غیبی در مسیر تکامل هنری خود، به آداب و ریاضاتی متوسّل می‌شدند تا به عنایت خداوندی و دستگیری امام علی(ع)، راه برایشان مشخص می‌شد. چنانچه [[سلطانعلی خوشنویس]]، در این‌باره اینگونه می‌سراید<ref>آزادی ور، بدیهه سازی، ۱۳۷۹ش، ص۸۵.</ref>: | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
[[پرونده:نادعلی به خط میرزا عمو.png|بندانگشتی|[[دعای ناد علی]] به خط میرزا عمو (سال ۱۳۱۵ قمری)]] | [[پرونده:نادعلی به خط میرزا عمو.png|بندانگشتی|[[دعای ناد علی]] به خط میرزا عمو (سال ۱۳۱۵ قمری)]] | ||
غلامرضا جلالی، هنرپژوه ایرانی، بر این باور است که تجلّی ارادت خوشنویسان اسلامی به امام علی(ع) در نگارش کتیبه‌ها، گچ بری‌ها، چینش آجرها و… را می‌توان در اسلوب‌های زیر به نظاره نشست: | غلامرضا جلالی، هنرپژوه ایرانی، بر این باور است که تجلّی ارادت خوشنویسان اسلامی به امام علی(ع) در نگارش کتیبه‌ها، گچ بری‌ها، چینش آجرها و… را می‌توان در اسلوب‌های زیر به نظاره نشست: | ||
# کتیبه‌های مشتمل بر آیاتی که به [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت(ع)]] به‌طور عام و | # کتیبه‌های مشتمل بر آیاتی که به [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت(ع)]] به‌طور عام و امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع) به‌طور خاص اشاره دارند. | ||
# کتیبه‌هایی مشتمل بر [[شهادت ثالثه]] است. نظیر کتیبه‌های [[مسجد گوهرشاد|مسجد جامع گوهرشاد]] مشهد و [[مسجد جامع یزد]]. | # کتیبه‌هایی مشتمل بر [[شهادت ثالثه]] است. نظیر کتیبه‌های [[مسجد گوهرشاد|مسجد جامع گوهرشاد]] مشهد و [[مسجد جامع یزد]]. | ||
# کتیبه‌هایی مشتمل بر کلمات قصار و خطبه‌های [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] است. | # کتیبه‌هایی مشتمل بر کلمات قصار و خطبه‌های [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] است. | ||
# کتیبه‌هایی که مشتمل بر نمایش سه اسم مقدس [[الله]]، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|محمد]] و [[امام علی علیه‌السلام|علی]] هستند، نظیر [[گنبد سلطانیه]]، [[مسجد جامع قزوین]] و مقبره [[خواجه عبدالله انصاری]]. | # کتیبه‌هایی که مشتمل بر نمایش سه اسم مقدس [[الله]]، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|محمد]] و [[امام علی علیه‌السلام|علی]] هستند، نظیر [[گنبد سلطانیه]]، [[مسجد جامع قزوین]] و مقبره [[خواجه عبدالله انصاری]]. | ||
# کتیبه‌هایی که مشتمل بر تکریم و مدح | # کتیبه‌هایی که مشتمل بر تکریم و مدح امام علی(ع) و [[توسل]] به حضرتش می‌باشد. | ||
# کتیبه‌هایی که مشتمل بر دعاهایی از امام علی(ع) یا ادعیه‌ای چون | # کتیبه‌هایی که مشتمل بر دعاهایی از امام علی(ع) یا ادعیه‌ای چون دعای نادعلی هستند.<ref>نگاه کنید به جلالی، معنای هنر شیعی، ۱۳۹۴ش، ص۳۱–۴۹.</ref> | ||
به گفته برخی، یکی از زیباترین مرقوماتی که نمایانگر ارادت خوشنویسان به آستان علوی است، تابلوی خطی از [[میر عماد حسنی قزوینی|میرعماد ابوالمعالی الحسنی قزوینی]] استاد بلامنازع خط نستعلیق در [[صفویان|زمان صفویه]] است که در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود که در قسمت مرکزی‌اش ابیات زیر به صورت چلیپا نوشته شده است:<ref>شایسته فر، بررسی نام مبارک حضرت علی(ع) بر روی هنرهای کاربردی دوره‌های صفوی، ص۱۱۸.</ref> | به گفته برخی، یکی از زیباترین مرقوماتی که نمایانگر ارادت خوشنویسان به آستان علوی است، تابلوی خطی از [[میر عماد حسنی قزوینی|میرعماد ابوالمعالی الحسنی قزوینی]] استاد بلامنازع خط نستعلیق در [[صفویان|زمان صفویه]] است که در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود که در قسمت مرکزی‌اش ابیات زیر به صورت چلیپا نوشته شده است:<ref>شایسته فر، بررسی نام مبارک حضرت علی(ع) بر روی هنرهای کاربردی دوره‌های صفوی، ص۱۱۸.</ref> | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
در خصوص وجه تسمیه خط نستعلیق دو نظریه وجود دارد: | در خصوص وجه تسمیه خط نستعلیق دو نظریه وجود دارد: | ||
* نستعلیق در اصل «نسخ-تعلیق» بوده و این عنوان به جهت ترکیب این خط از دو خط نسخ عربی و تعلیق فارسی بدان اطلاق شده است. | * نستعلیق در اصل «نسخ-تعلیق» بوده و این عنوان به جهت ترکیب این خط از دو خط نسخ عربی و تعلیق فارسی بدان اطلاق شده است. | ||
* نستعلیق در اصل «نسخِ تعلیق» بوده و به این معناست که با ظهور این قلم، قلم‌های پیشین از جمله قلم تعلیق نسخ شده و جای خود را به نستعلیق داده است.<ref> | * نستعلیق در اصل «نسخِ تعلیق» بوده و به این معناست که با ظهور این قلم، قلم‌های پیشین از جمله قلم تعلیق نسخ شده و جای خود را به نستعلیق داده است.<ref>نگاه کنید به قلیچ‌خانی، رسالاتی در خوشنویسی و هنرهای وابسته، ۱۳۷۳ش، ص۱۰۷.</ref> | ||
این واژه تا سده دهم بیشتر به شکل «نسخ تعلیق و نسختعلیق» به کار می‌رفت.<ref>قلیچ خانی، درآمدی بر خوشنویسی ایرانی، ۱۳۹۲ش، ص۱۰۷.</ref> | این واژه تا سده دهم بیشتر به شکل «نسخ تعلیق و نسختعلیق» به کار می‌رفت.<ref>قلیچ خانی، درآمدی بر خوشنویسی ایرانی، ۱۳۹۲ش، ص۱۰۷.</ref> | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
===کتابت قرآن با خط نستعلیق=== | ===کتابت قرآن با خط نستعلیق=== | ||
[[پرونده:قرآن به خط نستعلیق.jpg|بندانگشتی|قسمتی از سوره مبارکه محمد، به قلم نستعلیق، اثر استاد علیرضا کدخدایی، خوشنویس ایرانی معاصر]] | [[پرونده:قرآن به خط نستعلیق.jpg|بندانگشتی|قسمتی از سوره مبارکه محمد، به قلم نستعلیق، اثر استاد علیرضا کدخدایی، خوشنویس ایرانی معاصر]] | ||
خط نستعلیق، اغلب در ترکیب با نگارگری و نگارش اشعار فارسی به کار رفته و به ندرت در نگارش [[قرآن|قرآن کریم]] و عبارات عربی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ تا جایی که به بیان منشی قمی حتی گاه کتابت قرآن به خط نستعلیق بد یُمن دانسته شده است. ازاین‌رو در [[ایران]]، از [[صفویان|دوره صفوی]] تا پایان [[دوره پهلوی]]، مجموعه قرآن‌هایی که با این خطّ کتابت شده، به ده مصحف نمی‌رسد.<ref> | خط نستعلیق، اغلب در ترکیب با نگارگری و نگارش اشعار فارسی به کار رفته و به ندرت در نگارش [[قرآن|قرآن کریم]] و عبارات عربی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ تا جایی که به بیان منشی قمی حتی گاه کتابت قرآن به خط نستعلیق بد یُمن دانسته شده است. ازاین‌رو در [[ایران]]، از [[صفویان|دوره صفوی]] تا پایان [[دوره پهلوی]]، مجموعه قرآن‌هایی که با این خطّ کتابت شده، به ده مصحف نمی‌رسد.<ref>نگاه کنید به هاشمی نژاد، خطاطی، ج۱۵، ص۶۳۳.</ref> | ||
به عقیده برخی، عدم کتابت قرآن با خط نستعلیق را می‌بایست در خوانایی و قابلیت اعراب‌گذاری کمتر آن نسبت به [[خط نسخ]] جستجو کرد.<ref>«[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/29337d121460f1b7d2bd9c075babae4f تجلی آموزه‌های عرفان اسلامی در هنر خوشنویسی ایران]»، سایت ایران‌داک، ص۳۹.</ref> | به عقیده برخی، عدم کتابت قرآن با خط نستعلیق را می‌بایست در خوانایی و قابلیت اعراب‌گذاری کمتر آن نسبت به [[خط نسخ]] جستجو کرد.<ref>«[https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/29337d121460f1b7d2bd9c075babae4f تجلی آموزه‌های عرفان اسلامی در هنر خوشنویسی ایران]»، سایت ایران‌داک، ص۳۹.</ref> | ||
| خط ۱۲۲: | خط ۱۲۲: | ||
در دوره قاجار خوشنویسانی چون عباس نوری، وصال شیرازی، محمدباقر اصفهانی، عبدالرحیم افسر، میرزاعمو، [[میرزا غلامرضا اصفهانی]]، محمدحسین ترک و[[محمدرضا کلهر]] این خط را به اوج رساندند.<ref>[http://himad.ir/قلم-نستعلیق/ کاربرد قلم نستعلیق در هنرهای سنتی]</ref> | در دوره قاجار خوشنویسانی چون عباس نوری، وصال شیرازی، محمدباقر اصفهانی، عبدالرحیم افسر، میرزاعمو، [[میرزا غلامرضا اصفهانی]]، محمدحسین ترک و[[محمدرضا کلهر]] این خط را به اوج رساندند.<ref>[http://himad.ir/قلم-نستعلیق/ کاربرد قلم نستعلیق در هنرهای سنتی]</ref> | ||
در [[دوره پهلوی]] و با ایجاد نهاد مردمی «کلاس‌های آزاد خوشنویسی» در سال ۱۳۲۹ش به کوشش هنرمندانی چون سیدحسن و سیدحسین میرخانی، علی‌اکبر کاوه و ابراهیم بوذری و اخذ اساسنامه این نهاد با نام [[انجمن خوشنویسان ایران]] در ۱۹ شهریور ماه ۱۳۴۶ش،<ref> | در [[دوره پهلوی]] و با ایجاد نهاد مردمی «کلاس‌های آزاد خوشنویسی» در سال ۱۳۲۹ش به کوشش هنرمندانی چون سیدحسن و سیدحسین میرخانی، علی‌اکبر کاوه و ابراهیم بوذری و اخذ اساسنامه این نهاد با نام [[انجمن خوشنویسان ایران]] در ۱۹ شهریور ماه ۱۳۴۶ش،<ref>نگاه کنید به «[https://calligraphers.ir/fa/اساسنامه-انجمن-خوشنویسان-ایران/ اساسنامه انجمن خوشنویسان ایران]»، سایت انجمن خوشنویسان ایران</ref>فصل جدیدی در تاریخ این خط ایجاد شد. | ||
با رونق فعالیت‌های انجمن خوشنویسان ایران در سال‌های پس از [[انقلاب اسلامی ایران]]، نستعلیق‌نویسان بسیاری ظهور یافتند که از آن جمله می‌توان به [[غلامحسین امیرخانی]]، عباس اخوین، محمد سلحشور، علی اشرف صندوق آبادی، مهدی فروزنده، جواد بختیاری، الهه خاتمی، امیراحمد فلسفی، مجتبی سبزه،محمدعلی سبزه کار اشاره کرد.<ref>[https://calligraphers.ir/fa/ostadan%20moaser/-1/ | با رونق فعالیت‌های انجمن خوشنویسان ایران در سال‌های پس از [[انقلاب اسلامی ایران]]، نستعلیق‌نویسان بسیاری ظهور یافتند که از آن جمله می‌توان به [[غلامحسین امیرخانی]]، عباس اخوین، محمد سلحشور، علی اشرف صندوق آبادی، مهدی فروزنده، جواد بختیاری، الهه خاتمی، امیراحمد فلسفی، مجتبی سبزه،محمدعلی سبزه کار اشاره کرد.<ref>[https://calligraphers.ir/fa/ostadan%20moaser/-1/ «استادان معاصر»]، سایت انجمن خوشنویسان ایران</ref> | ||
===عالمان شیعه و خط نستعلیق=== | ===عالمان شیعه و خط نستعلیق=== | ||