پرش به محتوا

صحیفه سجادیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۴٬۰۰۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۲ اکتبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(←‏منابع: اصلاح ارقام)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۳: خط ۶۳:
صحیفه سجادیه مهم‌ترین و برجسته‌ترین کتاب شیعیان بعد از [[نهج البلاغه]] است.<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ۱۳۹۷ش، ص۲۸۱.</ref> کتاب صحیفه را یک دوره عمیق و کامل جهان‌بینی و مکتب دانسته‌اند.<ref>سبحانی، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ۱۳۹۵ش، ج۶، ص۴۰۶.</ref> برخی محققان صحیفه سجادیه را در راستای پاسخ به نیاز جامعه به تبیین اساس دین، مبنای حکومت و رفتار انسان‌ها ارزیابی کرده‌اند.<ref>پژوهشکده سپاه پاسداران، زندگی امام سجاد(ع)، مرکز تحقیقات اسلامی، ص۱۹۳.</ref> به گفته [[ابن‌شهرآشوب]] (درگذشت ۵۸۸ق)، صحیفه سجادیه جزو نخستین کتاب‌هایی است که پس از اسلام نوشته شده است<ref> ابن‌شهرآشوب، معالم العلما، ۱۳۸۰ق، ص۲.</ref> [[مرتضی مطهری]] اسلام‌پژوه شیعه، صحیفه سجادیه را قدیمی‌ترین کتاب شیعه بعد از قرآن معرفی کرده و معتقد است دعاهای صحیفه سجادیه هم از نظر سند و هم از نظر محتوا، بسیار اعتبار دارد.<ref>مطهری، فلسفه اخلاق، ۱۳۹۰ش، ص۳۶.</ref> وی این کتاب را تنها کتابی معرفی می‌کند که از اواخر قرن اول و اوایل قرن دوم هجری قمری به صورت یک کتاب در دست بوده است.<ref>مطهری، فلسفه اخلاق، ۱۳۹۰ش، ص۳۶.</ref>
صحیفه سجادیه مهم‌ترین و برجسته‌ترین کتاب شیعیان بعد از [[نهج البلاغه]] است.<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ۱۳۹۷ش، ص۲۸۱.</ref> کتاب صحیفه را یک دوره عمیق و کامل جهان‌بینی و مکتب دانسته‌اند.<ref>سبحانی، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ۱۳۹۵ش، ج۶، ص۴۰۶.</ref> برخی محققان صحیفه سجادیه را در راستای پاسخ به نیاز جامعه به تبیین اساس دین، مبنای حکومت و رفتار انسان‌ها ارزیابی کرده‌اند.<ref>پژوهشکده سپاه پاسداران، زندگی امام سجاد(ع)، مرکز تحقیقات اسلامی، ص۱۹۳.</ref> به گفته [[ابن‌شهرآشوب]] (درگذشت ۵۸۸ق)، صحیفه سجادیه جزو نخستین کتاب‌هایی است که پس از اسلام نوشته شده است<ref> ابن‌شهرآشوب، معالم العلما، ۱۳۸۰ق، ص۲.</ref> [[مرتضی مطهری]] اسلام‌پژوه شیعه، صحیفه سجادیه را قدیمی‌ترین کتاب شیعه بعد از قرآن معرفی کرده و معتقد است دعاهای صحیفه سجادیه هم از نظر سند و هم از نظر محتوا، بسیار اعتبار دارد.<ref>مطهری، فلسفه اخلاق، ۱۳۹۰ش، ص۳۶.</ref> وی این کتاب را تنها کتابی معرفی می‌کند که از اواخر قرن اول و اوایل قرن دوم هجری قمری به صورت یک کتاب در دست بوده است.<ref>مطهری، فلسفه اخلاق، ۱۳۹۰ش، ص۳۶.</ref>


به گفته عزالدین جزائری در مقدمه خود بر شرح صحیفه سجادیه، این کتاب در [[هند#مدارس و حوزه‌های علمیه|حوزه‌های علمیه هندوستان]] تدریس می‌شده است.<ref>جزائری، شرح الصحیفة السجادیه، ۱۴۰۲ق، ص۱۹.</ref> گفته شده این کتاب در دوران مجلسی اول مشهور شد.<ref>طباطبایی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۳۶.</ref> [[محمدتقی مجلسی]] به واسطه یک رؤیا یا [[مکاشفه]] و [[ملاقات با امام زمان]] در آن، به نسخه‌ای از صحیفه سجادیه دست یافت و چنان در ترویج آن کوشید که در خانه مردم، علاوه بر [[قرآن]]، یک صحیفه هم وجود داشت؛<ref>مجلسی، روضه المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱۴، ص۴۲۱.</ref> به گفته محمدتقی مجلسی نیمی از مردم [[اصفهان]]، به برکت انس با صحیفه سجادیه، [[مستجاب الدعوه]] شده بودند.<ref>مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱۴، ص۴۲۱-۴۲۲.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] هنگامی که در [[ترکیه]] تبعید بود، نامه‌ای به خانواده‌اش نوشت و از آنان درخواست کرد نسخه‌ای از صحیفه را برایش ارسال کنند.<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۲۸.</ref>  
به گفته عزالدین جزائری در مقدمه خود بر شرح صحیفه سجادیه، این کتاب در [[هند#مدارس و حوزه‌های علمیه|حوزه‌های علمیه هندوستان]] تدریس می‌شده است.<ref>جزائری، شرح الصحیفة السجادیه، ۱۴۰۲ق، ص۱۹.</ref> گفته شده این کتاب در دوران مجلسی اول مشهور شد.<ref>طباطبایی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۱۳۶.</ref> [[محمدتقی مجلسی]] به واسطه یک رؤیا یا [[مکاشفه]] و [[ملاقات با امام زمان]] در آن، به نسخه‌ای از صحیفه سجادیه دست یافت و چنان در ترویج آن کوشید که در خانه مردم، علاوه بر [[قرآن]]، یک صحیفه هم وجود داشت؛<ref>مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱۴، ص۴۲۱.</ref> به گفته محمدتقی مجلسی نیمی از مردم [[اصفهان]]، به برکت انس با صحیفه سجادیه، [[مستجاب الدعوه]] شده بودند.<ref>مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱۴، ص۴۲۱-۴۲۲.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] هنگامی که در [[ترکیه]] تبعید بود، نامه‌ای به خانواده‌اش نوشت و از آنان درخواست کرد نسخه‌ای از صحیفه را برایش ارسال کنند.<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۴۲۸.</ref>  


=== دیدگاه اهل‌تسنن و اسلام‌پژوهان ===
=== دیدگاه اهل‌تسنن و اسلام‌پژوهان ===
خط ۷۸: خط ۷۸:
|این از بدبختی ماست که تا کنون بر این اثر گران‌بهای جاوید که از مواریث نبوت است، دست نیافته بودیم، من هرگاه در آن فکر می‌کنم، آن را از گفتار مخلوق برتر و از خالق پایین‌تر می‌یابم.}}
|این از بدبختی ماست که تا کنون بر این اثر گران‌بهای جاوید که از مواریث نبوت است، دست نیافته بودیم، من هرگاه در آن فکر می‌کنم، آن را از گفتار مخلوق برتر و از خالق پایین‌تر می‌یابم.}}


[[محمد زکی مبارک]] در کتاب التصوف الاسلامی و الادب و الاخلاق، صحیفه سجادیه را شبیه انجیل نازل شده بر [[عیسی (پیامبر)|حضرت عیسی]] (نه انجیل موجود در دست مسیحیان) دانسته، معتقد است صحیفه، فیضی از طرف خدا است که بر زبان امام زین‌العابدین جاری شده است.<ref>زکی مبارک، التصوف الاسلامی و الادب و الاخلاق، ۲۰۰۴م، ج۲، ص۶۵.</ref> [[ابن‌جوزی]]، مؤلف [[تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة (کتاب)|تذکرة الخواص]] معتقد است حضرت زین‌العابدین در کیفیت سخن گفتن و عرض حاجت به پیشگاه الهی بر مسلمانان، حق تعلیم دارد، چرا که آن امام به مردم آموخت هنگام [[استغفار]] چگونه با خدا سخن بگویند و در موقع درخواست باران رحمت با چه زبانی از خداوند نزول باران بخواهند، و زمان ترس از دشمن چگونه به خدا پناه برده، دفع شر دشمنان را بخواهند.<ref>به نقل از: مقدمه مرعشی بر صحیفه، ص۴۳-۴۵.</ref> [[سلیمان بن ابراهیم قندوزی]] در [[ینابیع المودة لذوی القربی (کتاب)|ینابیع المودة]] از صحیفه نام برده و بخش‌هایی از دعاهای آن را نقل کرده‌ است.<ref>نگاه کنید به: قندوزی، ینابیع المودة، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۴۱۱-۴۳۰.</ref>
[[محمد زکی مبارک]] در کتاب التصوف الاسلامی و الادب و الاخلاق، صحیفه سجادیه را شبیه انجیل نازل شده بر [[عیسی (پیامبر)|حضرت عیسی]] (نه انجیل موجود در دست مسیحیان) دانسته، معتقد است صحیفه، فیضی از طرف خدا است که بر زبان امام زین‌العابدین جاری شده است.<ref>زکی مبارک، التصوف الاسلامی و الادب و الاخلاق، ۲۰۰۴م، ج۲، ص۶۵.</ref> [[ابن‌جوزی]]، مؤلف [[تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة (کتاب)|تذکرة الخواص]] معتقد است حضرت زین‌العابدین در کیفیت سخن گفتن و عرض حاجت به پیشگاه الهی بر مسلمانان، حق تعلیم دارد، چرا که آن امام به مردم آموخت هنگام [[استغفار]] چگونه با خدا سخن بگویند و در موقع درخواست باران رحمت با چه زبانی از خداوند نزول باران بخواهند، و زمان ترس از دشمن چگونه به خدا پناه برده، دفع شر دشمنان را بخواهند.<ref>به نقل از: مقدمه مرعشی بر صحیفه، ص۴۳-۴۵.</ref> [[سلیمان بن ابراهیم قندوزی]] در [[ینابیع المودة لذوی القربی (کتاب)|ینابیع الموده]] از صحیفه نام برده و بخش‌هایی از دعاهای آن را نقل کرده‌ است.<ref>نگاه کنید به: قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۴۱۱-۴۳۰.</ref>


[[طنطاوی جوهری]]، مؤلف [[الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم (کتاب)|الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم]] پس از دریافت نسخه‌ای از صحیفه سجادیه از سوی [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|مرعشی نجفی]] در [[سال ۱۳۵۸ هجری قمری|سال ۱۳۵۸ق]]، با عبارت «گفتاری از کلام مخلوق برتر و از خالق پایین‌تر» آن را ستوده است.<ref>بلاغی، ترجمه صحیفه سجادیه، ۱۳۶۹ق، ص۲۴۹-۲۵۲، به نقل از: طهرانی، امام‌شناسی، ۱۴۲۵ق، ج۱۵، ص۴۱.</ref> به گفته [[ویلیام چیتیک]]، اسلام‌پژوه آمریکایی، بیشتر مردم غرب، اسلام را به جمود، ظاهرگرایی و قانون‌زدگی می‌شناسند، اما صحیفه سجادیه می‌تواند منظره‌ای کاملا جدید به مخاطب نشان دهد و آن دسته از بینش‌های انسانی را که شرط تحقق آرمان‌های اسلامی است، بیان کند.<ref>چیتیک، «مقدمه‌ای بر صحیفه سجادیه»، ص۸۵-۸۶.</ref>
[[طنطاوی جوهری]]، مؤلف [[الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم (کتاب)|الجواهر فی تفسیر القرآن الکریم]] پس از دریافت نسخه‌ای از صحیفه سجادیه از سوی [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|مرعشی نجفی]] در [[سال ۱۳۵۸ هجری قمری|سال ۱۳۵۸ق]]، با عبارت «گفتاری از کلام مخلوق برتر و از خالق پایین‌تر» آن را ستوده است.<ref>بلاغی، ترجمه صحیفه سجادیه، ۱۳۶۹ق، ص۲۴۹-۲۵۲، به نقل از: حسینی طهرانی، امام‌شناسی، ۱۴۲۵ق، ج۱۵، ص۴۱.</ref> به گفته [[ویلیام چیتیک]]، اسلام‌پژوه آمریکایی، بیشتر مردم غرب، اسلام را به جمود، ظاهرگرایی و قانون‌زدگی می‌شناسند، اما صحیفه سجادیه می‌تواند منظره‌ای کاملا جدید به مخاطب نشان دهد و آن دسته از بینش‌های انسانی را که شرط تحقق آرمان‌های اسلامی است، بیان کند.<ref>چیتیک، «مقدمه‌ای بر صحیفه سجادیه»، ص۸۵-۸۶.</ref>


== اعتبار کتاب ==
== اعتبار کتاب ==
خط ۹۹: خط ۹۹:
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[امام سجاد(ع)]]:| نقل‌قول = پروردگارا! بر پاکان از [[اهل بیت]] محمد(ص) درود بفرست. کسانی را که برای حکومت برگزیدی، و گنجینه‌های علوم خود و حافظان دینت و خلفای خود در روی زمین و حجت خود بر بندگانت قرار دادی، آنان را با اراده خود از هر پلیدی و آلودگی پاک و مبرا ساختی و وسیله‌ای برای رسیدن به تو و [[بهشت]] جاودانت اختیار نمودی.|تاریخ بایگانی| منبع = <small> صحیفه سجادیه، دعای ۴۷ فقره ۵۶.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان = [[امام سجاد(ع)]]:| نقل‌قول = پروردگارا! بر پاکان از [[اهل بیت]] محمد(ص) درود بفرست. کسانی را که برای حکومت برگزیدی، و گنجینه‌های علوم خود و حافظان دینت و خلفای خود در روی زمین و حجت خود بر بندگانت قرار دادی، آنان را با اراده خود از هر پلیدی و آلودگی پاک و مبرا ساختی و وسیله‌ای برای رسیدن به تو و [[بهشت]] جاودانت اختیار نمودی.|تاریخ بایگانی| منبع = <small> صحیفه سجادیه، دعای ۴۷ فقره ۵۶.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{نیایش}}
{{نیایش}}
مضمون دعاهای صحیفه سجادیه بیشتر توحیدی است و درون‌مایه اصلی آنها تضرع به درگاه خدا است.<ref>عمادی حائری، «صحیفه سجادیه»، ص۳۹۲.</ref> امام سجاد در صحیفه، اصول اخلاقی و شیوه زندگی اجتماعی-سیاسی را در قالب [[دعا]] و مناجات بیان کرده<ref>سبحانی، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ۱۳۹۵ش، ج۶، ص۴۰۶.</ref> به گونه‌ای که مردم می‌توانستند با خواندن این دعاها با رویکرد سیاسی امام آشنا شوند.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۲۷۴.</ref> به گفته محققان علت اینکه امام سجاد این معارف را در قالب دعا بیان کرده‌ است، شرایط ویژه دوران زندگانی وی (خصوصا در زمان حکومت [[عبدالملک بن مروان]]<ref>انصاری، اهل البیت(ع)، ۱۴۲۸ق، ص۲۷۹.</ref>) بود، که با [[تقیه]] زندگی می‌کرد.<ref>خلجی، اسرار خاموشان، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۱۲۷.</ref> در این صحیفه کمتر دعایی است که در آن، از [[صلوات]] استفاده‌ نشده باشد.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۲۷۴.</ref> به گفته [[رسول جعفریان]] فرستادن صلوات و پیوند میان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[اهل‌بیت(ع)|آل او]]، اهمیت بسیاری در بیان عقاید شیعه دارد.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۲۷۴.</ref>
مضمون دعاهای صحیفه سجادیه بیشتر توحیدی است و درون‌مایه اصلی آنها تضرع به درگاه خدا است.<ref>عمادی حائری، «صحیفه سجادیه»، ص۳۹۲.</ref> امام سجاد در صحیفه، اصول اخلاقی و شیوه زندگی اجتماعی-سیاسی را در قالب [[دعا]] و مناجات بیان کرده<ref>سبحانی، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ۱۳۹۵ش، ج۶، ص۴۰۶.</ref> به گونه‌ای که مردم می‌توانستند با خواندن این دعاها با رویکرد سیاسی امام آشنا شوند.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۲۷۴.</ref> به گفته محققان علت اینکه امام سجاد این معارف را در قالب دعا بیان کرده‌ است، شرایط ویژه دوران زندگانی وی (خصوصا در زمان حکومت [[عبدالملک بن مروان]]<ref>انصاری، اهل البیت(ع)، ۱۴۲۸ق، ص۲۷۹.</ref>) بود، که با [[تقیه]] زندگی می‌کرد.<ref>خلجی، اسرار خاموشان، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۱۲۷.</ref> در این صحیفه کمتر دعایی است که در آن، از [[صلوات]] استفاده‌ نشده باشد.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۲۷۴.</ref> به گفته [[رسول جعفریان]] فرستادن صلوات و پیوند میان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[اهل‌بیت(ع)|آل او]]، اهمیت بسیاری در بیان عقاید شیعه دارد.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۲۷۴.</ref>


مسئله [[امامت]] یکی از مباحث مهم سیاسی و دینی مطرح شده در صحیفه است<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۲۷۵.</ref> و امام سجاد(ع) علاوه بر حقانیت [[امامان شیعه]] در [[خلافت]]، بهره‌گیری امامان از علوم انبیا و [[عصمت]] آنان را مطرح می‌سازد.<ref>برای نمونه نگاه کنید: صحیفه سجادیه، دعای ۴۷، فقره ۵۶؛ دعای ۴۸، فقره ۹-۱۰؛ و دعای ۳۴.</ref> افشاگری علیه غاصبان خلافت، ترویج آرمان حاکمیت ائمه، تأکید بر پاسداری از حریم دین و مقابله با باطل و حمایت از مظلوم و مقابله با ظالم از دیگر مسائل سیاسی است که در صحیفه مطرح می‌شود.<ref>ترابی، امام سجاد(ع) جمال نیایشگران، ۱۳۷۳ش، ص۲۸۶-۲۸۷.</ref> در صحیفه سجادیه برخی معجزات علمی بیان شده، که در آن روزگار از آن بی‌اطلاع بودند؛<ref>سبحانی، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ۱۳۹۵ش، ج۶، ص۴۰۷.</ref> مانند انتقال وبا از راه آب (اللَّهُمَّ وَ امْزُجْ مِیاهَهُمْ بِالْوَبَاءِ: خدایا! آب‌های دشمنان را به وبا مخلوط کن)<ref>صحیفه سجادیه، دعای بیست و هفتم.</ref> و وزن داشتن نور (سُبْحَانَكَ تَعْلَمُ وَزْنَ الظُّلْمَةِ وَ النُّورِ سُبْحَانَكَ تَعْلَمُ وَزْنَ الْفَيْ‌ءِ وَ الْهَوَاءِ: پروردگارا، تو منزهی، وزن تاریکی و نور را می‌دانی، از وزن سایه و هوا آگاهی)<ref>الصحیفة السجادیة الکاملة، الملحقات، ۱۴۱۹ق، ص۲۵۷.</ref>.
مسئله [[امامت]] یکی از مباحث مهم سیاسی و دینی مطرح شده در صحیفه است<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۲۷۵.</ref> و امام سجاد(ع) علاوه بر حقانیت [[امامان شیعه]] در [[خلافت]]، بهره‌گیری امامان از علوم انبیا و [[عصمت]] آنان را مطرح می‌سازد.<ref>برای نمونه نگاه کنید: صحیفه سجادیه، دعای ۴۷، فقره ۵۶؛ دعای ۴۸، فقره ۹-۱۰؛ و دعای ۳۴.</ref> افشاگری علیه غاصبان خلافت، ترویج آرمان حاکمیت ائمه، تأکید بر پاسداری از حریم دین و مقابله با باطل و حمایت از مظلوم و مقابله با ظالم از دیگر مسائل سیاسی است که در صحیفه مطرح می‌شود.<ref>ترابی، امام سجاد(ع) جمال نیایشگران، ۱۳۷۳ش، ص۲۸۶-۲۸۷.</ref> در صحیفه سجادیه برخی معجزات علمی (مانند انتقال وبا از راه آب (اللَّهُمَّ وَ امْزُجْ مِیاهَهُمْ بِالْوَبَاءِ: خدایا! آب‌های دشمنان را به وبا مخلوط کن)<ref>صحیفه سجادیه، دعای بیست و هفتم.</ref>) بیان شده، که در آن روزگار از آن بی‌اطلاع بودند.<ref>سبحانی، فرهنگ عقاید و مذاهب اسلامی، ۱۳۹۵ش، ج۶، ص۴۰۷.</ref>


برخی از دعاهای صحیفه به روز‌های خاصی اختصاص دارند (مانند [[دعای عرفه امام سجاد(ع)|دعای عرفه]]، [[دعای چهل و پنجم صحیفه سجادیه|دعای وداع با ماه رمضان]] و [[دعای چهل و سوم صحیفه سجادیه|دعای دیدن هلال]]) و بعضی دعاها مخصوص خواندن در روز خاصی نیست.<ref>عمادی حائری، «صحیفه سجادیه»، ص۳۹۲.</ref> صحیفه سجادیه ۵۴ دعا دارد که فهرست عناوین آن بدین شرح است:
برخی از دعاهای صحیفه به روز‌های خاصی اختصاص دارند (مانند [[دعای عرفه امام سجاد(ع)|دعای عرفه]]، [[دعای چهل و پنجم صحیفه سجادیه|دعای وداع با ماه رمضان]] و [[دعای چهل و سوم صحیفه سجادیه|دعای دیدن هلال]]) و بعضی دعاها مخصوص خواندن در روز خاصی نیست.<ref>عمادی حائری، «صحیفه سجادیه»، ص۳۹۲.</ref> صحیفه سجادیه ۵۴ دعا دارد که فهرست عناوین آن بدین شرح است:
خط ۱۴۹: خط ۱۴۹:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
صحیفه سجادیه.
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۰۳ ق.
* آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۰۳ ق.
* مهدوی دامغانی، فریده، Les Psaumes De L'islam، تهران، الهدی، ۲۰۰۹م.
* مهدوی دامغانی، فریده، Les Psaumes De L'islam، تهران، الهدی، ۲۰۰۹م.
* ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعة و أسماء المصنفین منهم قدیما و حدیثا، نجف، المطبعة الحیدریه، ۱۳۸۰ق.
* ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی، معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعة و أسماء المصنفین منهم قدیما و حدیثا، نجف، المطبعة الحیدریه، ۱۳۸۰ق.
* امام خمینی، سید روح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ۱۳۸۹ش.
* امام خمینی، سید روح الله، صحیفه امام، تهران، مرکز نشر آثار امام، ۱۳۸۹ش.
* انصاری، محمد، اهل البیت(ع)، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
* انصاری، محمد، اهل البیت(ع)، قم، مجمع الفکر الاسلامی، ۱۴۲۸ق.
* انصاریان، حسین، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، قم، دار العرفان،۱۳۸۳ش.
* انصاریان، حسین، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، قم، دار العرفان،۱۳۸۳ش.
خط ۱۶۰: خط ۱۵۹:
* پیشوایی، مهدی، سیره پیشوایان، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، ۱۳۹۷ش.
* پیشوایی، مهدی، سیره پیشوایان، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، ۱۳۹۷ش.
* ترابی، احمد، امام سجاد(ع) جمال نیایشگران، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی،۱۳۷۳ش.
* ترابی، احمد، امام سجاد(ع) جمال نیایشگران، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی،۱۳۷۳ش.
* جزائری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیه، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
* جزائری، عزالدین، شرح الصحیفة السجادیه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۲ق.
* جلیسه، مجید، [https://ensani.ir/file/download/article/1628708531-10200-87-15.pdf «نگاهی اجمالی بر چاپهای صحیفه سجادیه در دوره قاجار و پهلوی»]، نشریه آینه پژوهش، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ش۱۸۷، فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ش.
* جلیسه، مجید، «نگاهی اجمالی بر چاپهای صحیفه سجادیه در دوره قاجار و پهلوی»، نشریه آینه پژوهش، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ش۱۸۷، فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ش.
* چیتیک، ویلیام، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/108883 «مقدمه‌ای بر صحیفه سجادیه»]، ترجمه: صفری، وحید، در مجله علوم حدیث، شماره ۴۱، پاییز ۱۳۸۵ش.
* چیتیک، ویلیام، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/108883 «مقدمه‌ای بر صحیفه سجادیه»]، ترجمه: صفری، وحید، در مجله علوم حدیث، شماره ۴۱، پاییز ۱۳۸۵ش.
* حبیبی، سلمان و مختار شمس‌الدینی مطلق، کتاب‌شناسی امام سجاد(ع)، صحیفه سجادیه و رساله حقوق، قم، مجمع جهانی اهل بیت، ۱۳۹۴ش.
* حبیبی، سلمان و مختار شمس‌الدینی مطلق، کتاب‌شناسی امام سجاد(ع)، صحیفه سجادیه و رساله حقوق، قم، مجمع جهانی اهل بیت، ۱۳۹۴ش.
خط ۱۷۶: خط ۱۷۵:
* فهری زنجانی، احمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
* فهری زنجانی، احمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
* فیض الاسلام، سید علی‌نقی، ترجمه و شرح صحیفه کامله سجادیه، تهران، فقیه، ۱۳۷۶ش.
* فیض الاسلام، سید علی‌نقی، ترجمه و شرح صحیفه کامله سجادیه، تهران، فقیه، ۱۳۷۶ش.
* قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده، تحقیق: علی جمال اشرف، تهران، نشر اسوه، ۱۴۲۲ق.
* قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده، به کوشش علی جمال اشرف، تهران، نشر اسوه، ۱۴۱۶ق.
* مجلسی، محمدتقی، روضة المتقین، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، ۱۴۰۶ق.
* مجلسی، محمدتقی، روضة المتقین، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، ۱۴۰۶ق.
* مدنی، علیخان بن احمد، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین، مؤسسة النشر الاسلامی، تحقیق محسن حسینی امینی. ۱۴۰۹ق.
* مدنی، علی‌خان بن احمد، ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین، مؤسسة النشر الاسلامی، تحقیق محسن حسینی امینی. ۱۴۰۹ق.
* ممدوحی، حسن، شهود و شناخت، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.
* ممدوحی، حسن، شهود و شناخت، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۸ش.
* موحد ابطحی، سید محمدباقر، الصحیفة السجادیة الکامله، قم، مؤسسه امام مهدی(ع)، ۱۴۱۳ق.
* موحد ابطحی، سید محمدباقر، الصحیفة السجادیة الکامله، قم، مؤسسه امام مهدی(ع)، ۱۴۱۳ق.
* طباطبایی، سید محمدکاظم، تاریخ حدیث شیعه، تهران، سمت، ۱۳۸۸ش.
* مطهری، مرتضی، فلسفه اخلاق، تهران، صدرا، ۱۳۹۰ش.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار لدرر اخبار الأئمة الأطهار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم، مؤسسة الخوئی الاسلامیة، بی‌تا.
* خمینی، سید روح‌الله، المکاسب المحرمه، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ۱۴۱۵ق.
* انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری، ۱۴۱۵ق.
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی،‌ بی‌تا.
* مشهدی، محمد بن محمدرضا، تفسیر کنز الدقائق، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، ۱۳۶۸ش.
* طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۷ق.
* کلباسی، محمد بن محمدابراهیم، الرسائل الرجالیة، قم، دار الحدیث، ۱۴۲۲ق.
* فهری زنجانی، احمد، شرح و ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، اسوه، ۱۳۸۸ش.
* جعفریان، رسول، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، قم، انصاریان، ۱۳۸۷ش.
* شعرانی، ابوالحسن، ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، ۱۳۹۳ش.
* آیتی، عبدالمحمد، ترجمه صحیفه سجادیه، تهران، سروش، ۱۳۷۵ش.
* الهی قمشه‌ای، مهدی، ترجمه صحیفه سجادیه، قم، طوبای محبت، ۱۳۸۹ش.
* فولادوند، محمدمهدی، پیشوای چهره بر خاک‌سایندگان، تهران، سوره مهر، ۱۳۷۹ش.
به نقل از: مقدمه مرعشی بر صحیفه، ص۴۳-۴۵.
انصاریان، تفسیر و شرح صحیفه سجادیه، ۱۳۸۳ش.
ممدوحی، شهود و شناخت، ۱۳۸۸ش.
حسینی جلالی، شرح الصحیفة السجادیه، ۱۴۳۶ق.
موحد ابطحی، الصحیفة السجادیة الکاملة، ۱۴۱۳ق.
نگاه کنید به: غلامی جلیسه، پژوهش‌نامه صحیفه سجادیه، ۱۳۹۰ش.
نگاه کنید به: مظفر، الدلیل إلی موضوعات الصحیفة السجادیه، ۱۴۰۳ق.
مظفر، الدلیل إلی موضوعات الصحیفة السجادیه، ۱۴۰۳ق.
سجادی و دیگران، فرهنگنامه موضوعی صحیفه سجادیه، ۱۳۸۵ش.
درایتی و دیگران، نمایه‌نامه موضوعی صحیفه سجادیه، ۱۳۷۷ش.
ارفع، حدیث بندگی، ۱۳۸۸ش.
ارفع، حدیث بندگی، ۱۳۸۸ش.
قرشی، المعجم المفهرس لألفاظ الصحیفة الکامله، ۱۳۴۳ش.
احمدی، المعجم المفهرس لالفاظ الصحیفة السجادیه، ۱۳۹۴ش.
{{پایان}}
{{پایان}}


confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۱

ویرایش