ترور: تفاوت میان نسخه‌ها

سابقه انجام اعمال تروریستی منحصر به دوران معاصر دانسته نشده و مواردی در طول تاریخ ذکر شده است. به گفته محققان، حکومت‌های مستبد یا گروه‌های معترض و حتی دادگاه‌های تفتیش عقاید با انجام اعمالی که منجر به هراس‌افکنی بود، در پی رسیدن به اهداف سیاسی و ایدئولوژیک خود بوده‌اند.<ref>بیگزاده جلالی، «ترور»، ص۴۹۱.</ref> بر اساس مضامین [[آیه|آیاتی]] از [[قرآن]]، برخی [[پیامبران]] از جمله [[صالح (پیامبر)|حضرت صالح]]<ref>سوره نمل، آیه ۴۸.</ref> و [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام]]<ref>سوره انفال، آیه ۳۰.</ref> و همچنین [[ایمان|مؤمنان]]<ref>سوره قصص، آیه ۵۷؛ سوره آل‌عمران، آیات ۲۱ و ۱۱۲؛ سوره بقره، آیه ۶۱؛ سوره مائده، آیه ۷۰.</ref> در معرض انجام اعمال تروریستی قرار داشته‌اند.<ref>بیگزاده جلالی، «ترور»، ص۴۹۴و۴۹۵.</ref> طبق این آیات، ترور به‌عنوان راه‌حل مخالفان برای جلوگیری از دعوت پیامبران مورد استفاده قرار می‌گرفت و برخی افراد از ترس ترور [[ایمان]] نمی‌آورده‌اند.<ref>بیگزاده جلالی، «ترور»، ص۴۹۴.</ref>

بنابر گزارشات تاریخی، پیامبر اسلام(ص) چندین بار در معرض ترور قرار گرفت. از جمله این ترورها می‌توان به نقشه [[اصحاب عقبه|اصحاب عَقَبه]] برای قتل پیامبر(ص) هنگام بازگشت از [[غزوه تبوک]]،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۷۸-۷۹.</ref> نقشه [[بنی‌نضیر|یهودیان بنی‌نضیر]] برای قتل دسته‌جمعی پیامبر و یارانش<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۹۸؛ طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۳، ص۴۶۳.</ref> و مهم‌ترین آنها برنامه‌ریزی [[کفر|کفار]] برای حمله به پیامبر هنگام [[هجرت به مدینه]] در شب [[لیلة المبیت]]<ref>الصنعانی، المصنف، نشر المجلس العلمی، ج۵، ص۳۸۹؛ قمی، تفسیر قمی، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۲۷۴؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۹، ص۳۰۱.</ref> اشاره کرد.  

برخی از [[امامان شیعه|ائمه شیعه]] نیز ترور شدند. [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] توسط ابن ملجم ترور و به [[شهادت]] رسید.<ref>شیخ طوسی، امالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۶۵؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۹؛ جعفریان، گزیده حیات سیاسی و فکری امامان شیعه، ۱۳۹۱، ص۵۴-۵۵.</ref> [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] نیز توسط [[خوراج]] مورد حمله قرار گرفت و زخمی شد.<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۲؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۳۵.</ref>

صاحب نظران درباره تعریف واژه تروریسم اختلاف نظر دارند؛ ولی تفاوت‌هایی میان ترور و تروریسم گذاشته شده است.<ref>بروجردی، جهاد و ترور در اسلام، ۱۳۹۵ش، ص۲۰؛ حاتمی، «خوانش اسلام از ترور و تروریسم، واکاوي واژگان معادل»، ص۳.</ref> به گفته پژوهشگران، ترور بیشتر ناظر به رفتارهای فردی و هیجانی یا عاطفی است که در کوتاه‌مدت انجام می‌پذیرد و در پی اهداف خاصی مانند قتل ناگهانی دشمن و مخالف است؛ درحالی‌که تروریسم جریانی گروهی و سازمان‌یافته است که اهداف متنوع‌تری از ترور را دنبال می‌کند. طبق این دیدگاه تروریسم با جوهره‌ای سیاسی-اجتماعی، با تعرض به جمع یا هدف کوچکی، جامعه بزرگ‌تری را با هراس مواجه می‌کند تا به اهداف خود برسد.<ref>انور خامه‌ای، شاه‌کشی در ایران و جهان، ۱۳۸۱ش، ص۲۰.</ref> برخی نیز معتقدند تروریسم در سطح نظری و ترور در حیطه عمل مورد استفاده قرار می‌گیرد.<ref>بیگزاده جلالی، «ترور»، ص۴۹۲.</ref> همچنین از بعضی تعاریف مانند تعریف کنوانسیون کشورهای اسلامی چنین استفاده شده که ترور ابزاری در دست تروریسم است.<ref>هاشمی، «حقوق اسلامی در تقابل تروریسم بین المللی»، ص۱۳۸؛ آقابخشی، فرهنگ علوم سیاسی، ۱۳۷۹ش، ص۵۸۳.</ref>