confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۱۹۴
ویرایش
(اصلاح ارقام) |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|روز=[[۴]]|ماه=[[شهریور]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Alikhani}} | {{در دست ویرایش ۲|روز=[[۴]]|ماه=[[شهریور]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Alikhani}} | ||
'''زُلِیْخا''' همسر [[عزیز مصر]] | '''زُلِیْخا''' همسر [[عزیز مصر]] که داستان او و [[حضرت یوسف(ع)]] در [[قرآن]] آمده است.<ref>اسدی، «زلیخا»، ص۴۱۶.</ref> در قرآن نام زلیخا نیامده و تنها با تعبیر «الَّتِی هُوَ فِی بَيْتِهَا» (زنی که یوسف در خانه آن زن بود)<ref>سوره یوسف، آیه ۲۳.</ref> و «امْرَأَتُ الْعَزِیز» (همسر عزیز مصر)<ref>سوره یوسف، آیه ۳۰.</ref> از او یاد میشود.<ref>اسدی، «زلیخا»، ص۴۱۴.</ref> با این حال در برخی منابع تفسیری،<ref>برای نمونه ر.ک: مقاتل، تفسیر مقاتل بن سلیمان، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۲۷؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۵۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۴۰.</ref> تاریخی<ref>برای نمونه ر.ک: مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۳، ص۶۸؛ ابنخلدون، تاریخ ابنخلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۴۵؛ ابنجوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۱۵.</ref> و حدیثی نام او زلیخا معرفی شده است.<ref>برای نمونه ر.ک: شیخ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵۵؛ خزاز رازی، کفایة الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۲۶۴؛ راوندی، قصص الانبیا، ۱۴۰۹ق، ص۱۳۶.</ref> با این حال فخر رازی معتقد است، برای این نام، منبع معتبری وجود ندارد.<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۸، ص۴۳۵.</ref> چنانکه در برخی منابع نام همسر عزیز مصر، زَلْیَخه دانسته شده است.<ref>دیلمی، اعلام الدین، ۱۴۰۸ق، ص۴۲۹.</ref> | ||
زلیخا از همسرش صاحب فرزند نمیشد.<ref>کاشانی، تفسیر منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، ۱۳۳۶ش، ج۵، ص۲۸.</ref> او زنی زیبا، ثروتمند<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۵۷.</ref> و بتپرست بود.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا علیهالسلام، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۴۵.</ref> زلیخا با آنکه شوهر داشت، عاشق یوسفی شد که عزیز مصر او را به او پیشکش کرده بود.{{مدرک}} زلیخا از حضرت یوسف کامجویی کرد، اما یوسف با دیدن برهان پروردگارش (رَأَیٰ بُرْهَانَ رَبِّهِ) سوی در گریخت.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۳-۲۵.</ref> زلیخا خود را به یوسف رساند و پیراهنش را پاره کرد.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۵.</ref> جلوی در، یوسف و زلیخا با عزیز مصر روبهرو شدند.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۵.</ref> زلیخا و یوسف هر یک، دیگری را به خیانت و سوء متهم کردند.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۵-۲۶.</ref> در آن هنگام فردی از خویشاوندان زلیخا شهادت داد که اگر پیراهن یوسف از پشت پاره شده باشد، یوسف راست گفته است؛<ref>سوره یوسف، آیه ۲۶-۲۷.</ref> ازاینرو اتهام خیانت از یوسف برداشته شد.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۸-۲۹.</ref> بر اساس برخی گزارشها، شاهدی که به نفع یوسف شهادت داد، خواهرزاده سه ماهۀ زلیخا بود<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۴۷.</ref> که به قدرت خدا به سخن در آمد.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۴۳.</ref> با این حال در گزارشهای دیگر آن شاهد، مردی حکیم معرفی شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۴۷.</ref> به گفته برخی مفسران به درخواست زلیخا، یوسف به زندان انداخته شد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۵۴؛ بیضاوی، انوار التنزیل، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۶۳.</ref> زلیخا پس از مدتی به گناه خود و راستگویی یوسف اعتراف کرد.<ref>سوره یوسف، آیه ۵۱.</ref> | زلیخا از همسرش صاحب فرزند نمیشد.<ref>کاشانی، تفسیر منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، ۱۳۳۶ش، ج۵، ص۲۸.</ref> او زنی زیبا، ثروتمند<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۵۷.</ref> و بتپرست بود.<ref>شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا علیهالسلام، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۴۵.</ref> زلیخا با آنکه شوهر داشت، عاشق یوسفی شد که عزیز مصر او را به او پیشکش کرده بود.{{مدرک}} زلیخا از حضرت یوسف کامجویی کرد، اما یوسف با دیدن برهان پروردگارش (رَأَیٰ بُرْهَانَ رَبِّهِ) سوی در گریخت.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۳-۲۵.</ref> زلیخا خود را به یوسف رساند و پیراهنش را پاره کرد.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۵.</ref> جلوی در، یوسف و زلیخا با عزیز مصر روبهرو شدند.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۵.</ref> زلیخا و یوسف هر یک، دیگری را به خیانت و سوء متهم کردند.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۵-۲۶.</ref> در آن هنگام فردی از خویشاوندان زلیخا شهادت داد که اگر پیراهن یوسف از پشت پاره شده باشد، یوسف راست گفته است؛<ref>سوره یوسف، آیه ۲۶-۲۷.</ref> ازاینرو اتهام خیانت از یوسف برداشته شد.<ref>سوره یوسف، آیه ۲۸-۲۹.</ref> بر اساس برخی گزارشها، شاهدی که به نفع یوسف شهادت داد، خواهرزاده سه ماهۀ زلیخا بود<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۴۷.</ref> که به قدرت خدا به سخن در آمد.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۳۴۳.</ref> با این حال در گزارشهای دیگر آن شاهد، مردی حکیم معرفی شده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۴۷.</ref> به گفته برخی مفسران به درخواست زلیخا، یوسف به زندان انداخته شد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۳۵۴؛ بیضاوی، انوار التنزیل، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۱۶۳.</ref> زلیخا پس از مدتی به گناه خود و راستگویی یوسف اعتراف کرد.<ref>سوره یوسف، آیه ۵۱.</ref> | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* اسدی، علی، «زلیخا»، در دایرة المعارف قرآن کریم، ج۱۴، قم، بوستان کتاب، ۱۳۹۵ش. | |||
* پاکمهر، علی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1673952 «زلیخا در اندیشه شاعران و عارفان قرن پنجم تا هفتم»]، در فصلنامه تخصصی ادبیات فارسی (دانشگاه آزاد مشهد)، شماره ۴۶، پاییز ۱۳۹۴ش. | * پاکمهر، علی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1673952 «زلیخا در اندیشه شاعران و عارفان قرن پنجم تا هفتم»]، در فصلنامه تخصصی ادبیات فارسی (دانشگاه آزاد مشهد)، شماره ۴۶، پاییز ۱۳۹۴ش. | ||
* خسروی، زهرا، [https://daneshnameh.srbiau.ac.ir/article_4085_f13108317101e207be4397daaf416b1e.pdf «پژوهش تطبیقی داستان یوسف و زلیخا در ادبیات اسلامی»]، در مجله دانشنامه (واحد علوم و تحقیقات)، شماره ۲، ۱۳۸۸ش. | * خسروی، زهرا، [https://daneshnameh.srbiau.ac.ir/article_4085_f13108317101e207be4397daaf416b1e.pdf «پژوهش تطبیقی داستان یوسف و زلیخا در ادبیات اسلامی»]، در مجله دانشنامه (واحد علوم و تحقیقات)، شماره ۲، ۱۳۸۸ش. | ||
* دیلمی، حسن بن محمد، اعلام الدین فی صفات المؤمنین، قم، مؤسسة آلالبیت(ع) لاحیاء التراث، ۱۴۰۸ق. | |||
* سعدی، بوستان، پایگاه اینترنتی گنجور. | * سعدی، بوستان، پایگاه اینترنتی گنجور. | ||
* سعدی، دیوان اشعار، پایگاه اینترنتی گنجور. | * سعدی، دیوان اشعار، پایگاه اینترنتی گنجور. |