پرش به محتوا

حق هم‌خوابی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۰ اوت ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(تمیزکاری)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۷: خط ۱۷:


=== مستثنی‌شدن پیامبر (ص) از حق قسم ===
=== مستثنی‌شدن پیامبر (ص) از حق قسم ===
در [[آیه ۵۱ سوره احزاب]] پیامبر(ص) از حق قسم مستثنی دانسته شده است.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۳۶.</ref> مفسران گفته‌اند [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] تا حد ممکن تساوی را در تقسیم اوقات خود رعایت می‌کرد؛ جز در مواردی که شرایط خاصی عدم مساوات را ایجاب می‌کرد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۳۸۷.</ref> در [[حدیث|روایت]] است که پیامبر(ص) همواره تساوی در هم‌خوابگی میان همسرانش را حتی در دورانی که بیماری‌ای داشت رعایت می‌کرد. <ref>وسائل الشیعه، الشیخ حر العاملی،دار احياء التراث العربي بيروت ، ج۱۵، ص۸۵</ref> و به خداوند عرض می‌کرد «اللهم هذا قسمي فيما أملك وأنت أعلم بما لا أملك» «خدایا این تقسیم (عادلانه حق هم‌خوابگی) کاری است که در اختیار من است و آنچه را که در اختیار من نیست تو بهتر می‌دانی». [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] در توضیح روایت گفته منظور پیامبر از آن چه در اختیارش نیست میل و محبت قلبی است (که انسان ممکن است یکی از همسرانش را بیش از دیگران دوست داشته باشد). <ref>نجفی،جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۱، ص۱۵۱.</ref>
در [[آیه ۵۱ سوره احزاب]] پیامبر(ص) از حق قسم مستثنی دانسته شده است.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۳۳۶.</ref> مفسران گفته‌اند [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] تا حد ممکن تساوی را در تقسیم اوقات خود رعایت می‌کرد؛ جز در مواردی که شرایط خاصی عدم مساوات را ایجاب می‌کرد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۷، ص۳۸۷.</ref> در [[حدیث|روایت]] است که پیامبر(ص) همواره تساوی در هم‌خوابگی میان همسرانش را حتی در دورانی که بیماری‌ای داشت رعایت می‌کرد. <ref>وسائل الشیعه، الشیخ حر العاملی، دار احياء التراث العربي بيروت، ج۱۵، ص۸۵</ref> و به خداوند عرض می‌کرد «اللهم هذا قسمي فيما أملك وأنت أعلم بما لا أملك» «خدایا این تقسیم (عادلانه حق هم‌خوابگی) کاری است که در اختیار من است و آنچه را که در اختیار من نیست تو بهتر می‌دانی». [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] در توضیح روایت گفته منظور پیامبر از آن چه در اختیارش نیست میل و محبت قلبی است (که انسان ممکن است یکی از همسرانش را بیش از دیگران دوست داشته باشد). <ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۱، ص۱۵۱.</ref>


== احکام حق قسم ==
== احکام حق قسم ==
خط ۲۸: خط ۲۸:
* برای زن جایز است که از حقش بگذرد.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۳۷۹ش، ص۷۴۵.</ref> و می‌تواند در آن رجوع کند.<ref>قمی، جامع الشتات فی أجوبة السؤالات، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۶۳.</ref>  
* برای زن جایز است که از حقش بگذرد.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۳۷۹ش، ص۷۴۵.</ref> و می‌تواند در آن رجوع کند.<ref>قمی، جامع الشتات فی أجوبة السؤالات، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۱۶۳.</ref>  


* قسم یک حق غیرمالی،<ref>نقیبی، و محمدحسنی، «نقد و بررسی تعریف حق قسم در آرای فقهای امامیه»، ص۴۱۵.</ref>و قابل واگذاری بلاعوض است؛ ولی قابل انتقال به ارث یا واگذاری معوض نیست.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۶۹.</ref>
* قسم یک حق غیرمالی، <ref>نقیبی، و محمدحسنی، «نقد و بررسی تعریف حق قسم در آرای فقهای امامیه»، ص۴۱۵.</ref>و قابل واگذاری بلاعوض است؛ ولی قابل انتقال به ارث یا واگذاری معوض نیست.<ref>محقق داماد، قواعد فقه، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۶۹.</ref>
* حق قسم فقط مربوط به هم‌خوابگی و همبستری با زن است و نه نزدیکی و [[آمیزش]] با او.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۱۲۸؛ خویی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۸۱.</ref>
* حق قسم فقط مربوط به هم‌خوابگی و همبستری با زن است و نه نزدیکی و [[آمیزش]] با او.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۱۲۸؛ خویی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۸۱.</ref>


خط ۳۵: خط ۳۵:


== حق قسم تک‌همسر ==
== حق قسم تک‌همسر ==
قول مشهور این است که زن، چه تنها باشد و چه متعدد، حق قسم دارد و بر شوهر لازم است یک شب از چهار شب با او هم‌بستر شود.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۱۲۸؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۰۵. شهید اول، اللمعة الدمشقیة، دار الفکر، ص۱۷۳. </ref> [[سید موسی شبیری زنجانی|شبیری زنجانی]] در کتاب نکاح نام پانزده نفر از فقها از جمله [[قطب‌الدین راوندی|قطب راوندی]]، [[ابن‌ادریس حلی|ابن‌ادریس]]، [[محقق حلی]]، [[علامه حلی]] و [[شهید اول]] را می‌آورد که این نظر را دارند<ref>شبیری زنجانی، کتاب نکاح، ۱۳۷۷–۱۳۸۵ش. ج۲۴، ص۷۴۹۰.</ref> و خود، تفاوت قائل شدن بین تک‌همسر و همسران متعدد در حق قسم را، به این صورت که تک‌همسر حق نداشته باشد و همسرهای متعدد حق قسم داشته باشند را بعید دانسته‌ است.<ref>شبیری زنجانی، کتاب نکاح، ۱۳۷۷–۱۳۸۵ش. ج۲۴، ص۷۴۹۳.</ref>
قول مشهور این است که زن، چه تنها باشد و چه متعدد، حق قسم دارد و بر شوهر لازم است یک شب از چهار شب با او هم‌بستر شود.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۱۲۸؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۰۵. شهید اول، اللمعة الدمشقیة، دار الفکر، ص۱۷۳. </ref> [[سید موسی شبیری زنجانی|شبیری زنجانی]] در کتاب نکاح نام پانزده نفر از فقها از جمله [[قطب‌الدین راوندی|قطب راوندی]]، [[ابن‌ادریس حلی|ابن‌ادریس]]، [[محقق حلی]]، [[علامه حلی]] و [[شهید اول]] را می‌آورد که این نظر را دارند<ref>شبیری زنجانی، کتاب نکاح، ۱۳۷۷–۱۳۸۵ش. ج۲۴، ص۷۴۹۰.</ref> و خود، تفاوت قائل شدن بین تک‌همسر و همسران متعدد در حق قسم را، به این صورت که تک‌همسر حق نداشته باشد و همسرهای متعدد حق قسم داشته باشند را بعید دانسته‌ است.<ref>شبیری زنجانی، کتاب نکاح، ۱۳۷۷–۱۳۸۵ش. ج۲۴، ص۷۴۹۳.</ref>


گفته شده این که به زوجه واحده (تک‌همسر) در روایات اشاره نشده، به این جهت است که حق قسم در تک‌همسری امری مسلّم بوده است.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۱۳۴.</ref> برخی از فقیهان نیز معتقدند حق قسم در تک‌همسری موضوعیت ندارد. [[شهید ثانی]]، [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، [[محمدباقر سبزواری|محقق سبزواری]]، و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] از این جمله افراد هستند.<ref>شبیری زنجانی، کتاب نکاح، ۱۳۷۷–۱۳۸۵ش. ج۲۴، ص۷۴۹۱؛ امام خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۳۷۹ش، ص۷۴۵.</ref>
گفته شده این که به زوجه واحده (تک‌همسر) در روایات اشاره نشده، به این جهت است که حق قسم در تک‌همسری امری مسلّم بوده است.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۶، ص۱۳۴.</ref> برخی از فقیهان نیز معتقدند حق قسم در تک‌همسری موضوعیت ندارد. [[شهید ثانی]]، [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، [[محمدباقر سبزواری|محقق سبزواری]]، و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] از این جمله افراد هستند.<ref>شبیری زنجانی، کتاب نکاح، ۱۳۷۷–۱۳۸۵ش. ج۲۴، ص۷۴۹۱؛ امام خمینی، تحریر الوسیلة، ۱۳۷۹ش، ص۷۴۵.</ref>
خط ۶۵: خط ۶۵:
* نقیبی، سید مهدی، و صدیقه محمدحسنی، «نقد و بررسی تعریف حق قسم در آرای فقهای امامیه»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره ۲، سال بیست و دوم، پاییز و زمستان ۱۴۰۰ش.
* نقیبی، سید مهدی، و صدیقه محمدحسنی، «نقد و بررسی تعریف حق قسم در آرای فقهای امامیه»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره ۲، سال بیست و دوم، پاییز و زمستان ۱۴۰۰ش.
* نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، بیروت، دار احیا التراث العربی، ۱۴۰۴ق.
* نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، بیروت، دار احیا التراث العربی، ۱۴۰۴ق.
* نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، تحقیق: محمود قوچانی، ناشر: دار إحياء التراث العربي، بیروت، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
* نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، تحقیق: محمود قوچانی، ناشر: دار إحياء التراث العربي، بیروت، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.


{{پایان}}
{{پایان}}
Automoderated users، confirmed، templateeditor
۵۱۱

ویرایش