۱۷٬۱۳۹
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
به گفته[[ناصر مکارم شیرازی| آیتالله مکارم شیرازی]]، مفسر شیعه، خدا به مؤمنان فداکاری که در بیعت رضوان با پیامبر(ص) بیعت کردند، چهار پاداش بزرگ داد: خشنودی خدا، سکینه و آرامش، فتح نزدیک و غنائم فراوان مادی. | به گفته[[ناصر مکارم شیرازی| آیتالله مکارم شیرازی]]، مفسر شیعه، خدا به مؤمنان فداکاری که در بیعت رضوان با پیامبر(ص) بیعت کردند، چهار پاداش بزرگ داد: خشنودی خدا، سکینه و آرامش، فتح نزدیک و غنائم فراوان مادی. | ||
== نامگذاری و اهمیت== | == نامگذاری و اهمیت== | ||
آیه ۱۸ | آیه ۱۸ سوره فتح که در آن [[بیعت رضوان|واقعه بیعت رِضوان]] بیان شده است، به نام آیه بیعت رضوان نامیده شده است.<ref> دفتر تبلیغات اسلامی، فرهنگنامه علوم قرآن، ص۳۴۷.</ref> علمای اهلسنت برای اثبات [[عدالت صحابه|نظریه عدالت همه صحابه]] به این آیه استناد میکنند.<ref>نگاه کنید به ابنحجر عسقلانی، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۶۲-۱۶۳.</ref> | ||
== متن و ترجمه== | == متن و ترجمه== | ||
{{گفت و گو | {{گفت و گو | ||
خط ۳۹: | خط ۳۳: | ||
|عنوان={{عربی|اندازه=100%| لَقَدْ رَضِيَ اللهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِى قُلُوبِهِمْ فَأَنزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا}} | |عنوان={{عربی|اندازه=100%| لَقَدْ رَضِيَ اللهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِى قُلُوبِهِمْ فَأَنزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا}} | ||
|خداوند از مؤمنان- هنگامى كه در زير آن درخت با تو بيعت كردند- خشنود شد؛ خدا آنچه را در درون دلهايشان از ايمان و صداقت نهفته بود میدانست؛ از اين رو آرامش را بر دلهايشان نازل كرد و پيروزى نزديكى را پاداش آنها قرار داد. }} | |خداوند از مؤمنان- هنگامى كه در زير آن درخت با تو بيعت كردند- خشنود شد؛ خدا آنچه را در درون دلهايشان از ايمان و صداقت نهفته بود میدانست؛ از اين رو آرامش را بر دلهايشان نازل كرد و پيروزى نزديكى را پاداش آنها قرار داد. }} | ||
===بیعت رضوان=== | |||
{{اصلی|بیعت رضوان | صلح حدیبیه}} | |||
بیعت رضوان یا بیعت شجره، پیمان جمعی از صحابه با پیامبر(ص) است که در سال ششم قمری در نزدیکی مکه انجام گرفت. به گزارش ابنهشام تاریخنگار قرن سوم قمری در [[السیرة النبویة (ابن هشام)|السیرة النبویه]]، در این واقعه پیامبر(ص) به همراه تعدادی از صحابه به قصد عمره از مدینه خارج شدند، اما مشرکان قریش از ورود پیامبر و صحابه به مکه جلوگیری کردند. بین پیامبر و مشرکان قریش فرستادگانی رفتوآمد داشتند. شایعه کشتهشدن یکی از فرستادگان پیامبر(ص) به دست قریش سبب شد پیامبر صحابه را به بیعت فراخواند و آنان بیعت کردند تا پای جان از پیامبر دفاع کنند. این واقعه در نهایت، به [[صلح حدیبیه]] انجامید و قرار شد مسلمانان آن سال حج به جای نیاورند و سال بعد برای زیارت خانه خدا به مکه بروند.<ref> ابنهشام، السیرة النبویة، دارالمعرفه، ج۲، ص۳۰۸-۳۱۶.</ref> | |||
== پاداش بیعتکنندگان== | == محتوا؛ پاداش بیعتکنندگان== | ||
در این آیه [[خدا]] از مؤمنانی که در بیعت رضوان ([[سال ۶ هجری قمری|سال ۶ق]]) با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله |پیامبر(ص)]] بیعت کردند، ابراز رضایت کرده است.<ref>قمی، تفسیر القمی، دارالسرور، ج۲، ص۳۱۵.</ref> | در این آیه [[خدا]] از مؤمنانی که در بیعت رضوان ([[سال ۶ هجری قمری|سال ۶ق]]) با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله |پیامبر(ص)]] بیعت کردند، ابراز رضایت کرده است.<ref>قمی، تفسیر القمی، دارالسرور، ج۲، ص۳۱۵.</ref> | ||
به گفته [[ناصر مکارم شیرازی| آیتالله مکارم شیرازی]]، خدا به مؤمنان فداکاری که در لحظهای حساس با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله |پیامبر(ص)]] بیعت کردند، چند پاداش بزرگ داد: | به گفته [[ناصر مکارم شیرازی| آیتالله مکارم شیرازی]]، خدا به مؤمنان فداکاری که در لحظهای حساس با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله |پیامبر(ص)]] بیعت کردند، چند پاداش بزرگ داد: | ||
خط ۴۹: | خط ۴۶: | ||
== مستند نظریه عدالت صحابه== | == مستند نظریه عدالت صحابه== | ||
برخی از عالمان اهلسنت، این آیه را دلیلی بر عدالت همه صحابه میدانند.<ref> خطیب بغدادی، الکفایه، المکتبة العلمیه، ج۱، ص۶۴؛ ابنحجر عسقلانی، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۶۲-۱۶۳.</ref> عالمان [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] خشنود بودن خداوند از صحابه را دلیل بر عدالت همه آنان دانسته و گفتهاند کسی که خدا از او راضی شد، هرگز بر او غضب نمیکند.<ref> | برخی از عالمان اهلسنت، این آیه را دلیلی بر عدالت همه صحابه میدانند.<ref> خطیب بغدادی، الکفایه، المکتبة العلمیه، ج۱، ص۶۴؛ ابنحجر عسقلانی، الاصابة، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۱۶۲-۱۶۳.</ref> عالمان [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] خشنود بودن خداوند از صحابه را دلیل بر عدالت همه آنان دانسته و گفتهاند کسی که خدا از او راضی شد، هرگز بر او غضب نمیکند.<ref>ابنعبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۴.</ref> بهگفته عالمان [[شیعه]] این آیه بر عدالت همه [[صحابه]] دلالت ندارد؛ چرا که در این آیه فقط صحابهای منظور است که در [[بیعت رضوان]] حضور داشتند و بر عهد و پیمان خود استوار ماندند، نه همه صحابه.<ref>طوسی، التبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۹، ص۳۲۹.</ref> همچنین عدالت همه صحابه با آیه «وَمِمَّنْ حَوْلَكُم مِّنَ الْأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ ۖ وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ ۖ مَرَدُوا عَلَى النِّفَاقِ» <ref>سوره توبه، آیه ۱۰۱.</ref> سازگار نیست؛ زیرا آیه مذکور برخی از صحابه را [[منافق]] معرفی میکند.<ref>سوره توبه، آیه۱۰۱.</ref> | ||
شیعیان معتقدند رضایت الهی در آیه ناشی از جانفشانی و بیعت در آن روز است که دوام آن مشروط به استقامت آنها در پیروی از پیامبر(ص) بوده است. به گفته [[علی بن ابراهیم قمی]]، نویسنده [[تفسیر علی بن ابراهیم قمی (کتاب)|تفسیر قمی]]، [[آیه ۱۰ سوره فتح]]، پس از این آيه نازل شده است و خداوند در آن آیه شرط رضایت از مؤمنان را اطاعت از دستور [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله |پيامبر(ص)]] و پرهیز از [[پیمانشکنی]] قرار داده است. | شیعیان معتقدند رضایت الهی در آیه ناشی از جانفشانی و بیعت در آن روز است که دوام آن مشروط به استقامت آنها در پیروی از پیامبر(ص) بوده است. به گفته [[علی بن ابراهیم قمی]]، نویسنده [[تفسیر علی بن ابراهیم قمی (کتاب)|تفسیر قمی]]، [[آیه ۱۰ سوره فتح]]، پس از این آيه نازل شده است و خداوند در آن آیه شرط رضایت از مؤمنان را اطاعت از دستور [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله |پيامبر(ص)]] و پرهیز از [[پیمانشکنی]] قرار داده است. | ||
== علم خدا به نیت | == نکات تفسیری== | ||
* علم خدا به نیت بندگان: به گفته [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]، عبارت «مَا فِی قُلُوبِهِم» در آیه، حسن نیت و راستی صحابه در بیعت را نشان میدهد چراکه ملاک مقبولیت عمل، اخلاص و نیت است و لازمه رضایت خدا از عمل بندگان، علم به آن است.<ref> طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۲۸۵.</ref> | |||
*بیعت با پیامبر بیعت با خدا: به نوشته [[محمد ثقفی تهرانی]] (درگذشت ۱۳۶۴ش)، مفسر شیعه، در بيعت رضوان [[اسلام|مسلمانان]] پیمان بستند تا از فرمان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله| پيامبر(ص)]] تخلف نکنند و آيه رضوان نازل شد که بيعت با پيامبر بيعت با [[خدا|خداوند]] است.<ref>ثقفی تهرانی، روان جاويد، ۱۳۹۸ق، ج۵، ص۲۴.</ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |
ویرایش