آیه ۲۳ سوره احزاب: تفاوت میان نسخه‌ها

به نظر [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]، «صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ» یعنی آن مؤمنان، راستگویی خود را در آنچه با پیامبر(ص) عهد کرده بودند، ثابت کردند. آن عهد این بود که هنگامی که با دشمن روبرو شدند، فرار و پشت به دشمن نکنند.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن،‌۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۲۹۰.</ref> «فَمِنْهم مَنْ قَضى‏ نَحْبَه» نیز یعنی برخی از مؤمنان در جنگ اجلشان رسید و مردند یا در راه خدا کشته شدند؛ و برخی دیگر «مَنْ يَنْتَظِر»، در انتظار رسیدن اجلشان هستند و از عهد خود سرپیچی نکردند.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن،‌۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۲۹۰.</ref>

واژه نحب به معانی همچون [[نذر]] و پیمان، [[مرگ]] و خطر آمده است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸،‌ ص۵۴۸؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۷،‌ ص۲۴۵.</ref> [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]]،<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸،‌ ص۵۴۹.</ref> [[ملا فتح‌الله کاشانی|ملافتح‌الله کاشانی]]،<ref>کاشانی، منهج الصادقین، ۱۳۳۶ش، ج۷،‌ ص۲۷۱.</ref> [[راغب اصفهانی]]<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ۱۴۱۲ق، ۷۹۳ و ۷۹۴.</ref> و علامه طباطبایی<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن،‌۱۳۹۰ق، ج۱۶، ص۲۹۰.</ref> به نقل از راغب، معنای نَحْب را نذر دانسته و گفته‌اند «قضی نحبه» به معنای وفای به نذر است؛ اما مراد از واژه نحب در آیه ۲۳ احزاب، مردن یا کشته شدن است.

درباره اینکه این آیه ناظر به چه کسانی است، میان مفسران اختلاف نظر وجود دارد. در [[تفسیر علی بن ابراهیم قمی (کتاب)|تفسیر قمی]] از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]]<ref>قمی،‌ تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۳۰۷ و ج۲، ص۱۸۸و۱۸۹.</ref> و در [[التبیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|التبیان شیخ طوسی]]<ref>طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، دار احیاء التراث العربی، ج۸، ص۳۲۹.</ref> آمده است که مراد از کسانی که به شهادت رسیدند، [[حمزة بن عبدالمطلب|حمزه]] و [[جعفر بن ابی‌طالب]] و مقصود از کسانی که در انتظارند، [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] است. این مطلب را [[حاکم حسکانی]] در [[شواهد التنزیل لقواعد التفضیل (کتاب)|شواهد التنزیل]] از [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] نقل کرده است.<ref>حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶.</ref> در روایتی از امام علی(ع) نقل شده که این آیه درباره ما نازل شده است؛ به خدا سوگند من در انتظارم و هیچ تغییر و تبدلی در من ایجاد نشده است.<ref>حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۵؛ عروسی حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۴،‌ ص۲۵۹.</ref>