ما منا الا مقتول شهید: تفاوت میان نسخه‌ها
←میان کلام و تاریخ
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
[[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، بر خلاف شیخ مفید و طبرسی، معتقد است که این روایت و روایات مشابه آن در کنار روایات مربوط به شهادت هر یک از [[امامان شیعه|امامان(ع)]] اگر نتواند مفید یقین باشد، مفید ظنی قوی خواهد بود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۷، ص۲۱۶.</ref> او احتمال داده است که منظور شیخ مفید رد [[تواتر]] این احادیث باشد نه رد اصل وجود چنین روایاتی.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۷، ص۲۱۶.</ref> همچنین، [[سید جعفر مرتضی عاملی]] احتمال داده که شیخ مفید این اخبار را از سر [[تقیه]] نفی کرده باشد.<ref>عاملی، الصحيح من سيرة النبی الأعظم، ۱۴۲۶ق، ج۳۳، ص۱۸۷-۱۹۱.</ref> | [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، بر خلاف شیخ مفید و طبرسی، معتقد است که این روایت و روایات مشابه آن در کنار روایات مربوط به شهادت هر یک از [[امامان شیعه|امامان(ع)]] اگر نتواند مفید یقین باشد، مفید ظنی قوی خواهد بود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۷، ص۲۱۶.</ref> او احتمال داده است که منظور شیخ مفید رد [[تواتر]] این احادیث باشد نه رد اصل وجود چنین روایاتی.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۷، ص۲۱۶.</ref> همچنین، [[سید جعفر مرتضی عاملی]] احتمال داده که شیخ مفید این اخبار را از سر [[تقیه]] نفی کرده باشد.<ref>عاملی، الصحيح من سيرة النبی الأعظم، ۱۴۲۶ق، ج۳۳، ص۱۸۷-۱۹۱.</ref> | ||
== میان کلام و تاریخ == | == خلط میان کلام و تاریخ در فهم روایت == | ||
بعضی محققان تلاش برخی عالمان شیعه برای اثبات نظریه [[شهادت]] همه [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] از طریق روایت «ما منا الا مقتول شهید»، و روایات مشابه آن، را ناشی از خلط یک مبحث [[کلام اسلامی|کلامی]] با یک مبحث تاریخی دانسته‌اند.<ref>امینی و اشکانی آقبلاغ، «روایت ما منا الا مقتول او مسموم در ترازوی نقد»، ص۲۲۴.</ref> از نظر آنان اگر مسئله شهادت همه ائمه(ع) مسئله‌ای کلامی تلقی شود، در این صورت می‌توان به‌روایتی کلامی مانند روایت «ما منا الا مقتول شهید» استناد کرد، و مطابق نظر [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، بر پایه این روایت دست‌کم ظنی قوی درباره شهادت جمیع ائمه(ع) حاصل کرد.<ref>امینی و اشکانی آقبلاغ، «روایت ما منا الا مقتول او مسموم در ترازوی نقد»، ص۲۲۴.</ref> اما اگر این مسئله مسئله‌ای تاریخی قلمداد شود، در این صورت حتی با اثبات صحت این روایت نمی‌توان به شهادت همه معصومان(ع) حکم کرد؛ زیرا مسئله تاریخی نیازمند مستندات تاریخی است و مستندات کلامی در این زمینه نمی‌تواند راهگشا باشد.<ref>امینی و اشکانی آقبلاغ، «روایت ما منا الا مقتول او مسموم در ترازوی نقد»، ص۲۲۴.</ref> | بعضی محققان تلاش برخی عالمان شیعه برای اثبات نظریه [[شهادت]] همه [[چهارده معصوم|معصومان(ع)]] از طریق روایت «ما منا الا مقتول شهید»، و روایات مشابه آن، را ناشی از خلط یک مبحث [[کلام اسلامی|کلامی]] با یک مبحث تاریخی دانسته‌اند.<ref>امینی و اشکانی آقبلاغ، «روایت ما منا الا مقتول او مسموم در ترازوی نقد»، ص۲۲۴.</ref> از نظر آنان اگر مسئله شهادت همه ائمه(ع) مسئله‌ای کلامی تلقی شود، در این صورت می‌توان به‌روایتی کلامی مانند روایت «ما منا الا مقتول شهید» استناد کرد، و مطابق نظر [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، بر پایه این روایت دست‌کم ظنی قوی درباره شهادت جمیع ائمه(ع) حاصل کرد.<ref>امینی و اشکانی آقبلاغ، «روایت ما منا الا مقتول او مسموم در ترازوی نقد»، ص۲۲۴.</ref> اما اگر این مسئله مسئله‌ای تاریخی قلمداد شود، در این صورت حتی با اثبات صحت این روایت نمی‌توان به شهادت همه معصومان(ع) حکم کرد؛ زیرا مسئله تاریخی نیازمند مستندات تاریخی است و مستندات کلامی در این زمینه نمی‌تواند راهگشا باشد.<ref>امینی و اشکانی آقبلاغ، «روایت ما منا الا مقتول او مسموم در ترازوی نقد»، ص۲۲۴.</ref> | ||