نهم ربیع‌الاول: تفاوت میان نسخه‌ها
درج ۲ منبع
جز (ویکی سازی) |
(درج ۲ منبع) |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
به گفته علامه مجلسی، مشهور میان [[فقهای امامیه]] نیز این است که قتل عمر در ماه ذی الحجه اتفاق افتاده است.<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۱۸و۱۱۹.</ref> | به گفته علامه مجلسی، مشهور میان [[فقهای امامیه]] نیز این است که قتل عمر در ماه ذی الحجه اتفاق افتاده است.<ref> مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۱۸و۱۱۹.</ref> | ||
===ریشه پیوند نهم ربیع با روز مرگ عمر=== | ===ریشه پیوند نهم ربیع با روز مرگ عمر=== | ||
برخی از پژوهشگران احتمال داده‌اند که ریشه انتساب نهم ربیع الاول به روز قتل عمر، به دوره [[آل بویه]] برمی‌گردد؛ در این دوره نزاع‌های فرقه‌ای در قالب بزرگداشت ایامی نظیر همراهی [[ابوبکر بن ابوقحافه|ابوبکر]] با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در غار و مراسم عزا برای [[مصعب بن زبیر]] از سوی برخی [[حنبلی|حنابله]] در واکنش به برگزاری [[عید غدیر]] و [[واقعه کربلا|عاشورا]] از سوی شیعیان وجود داشت. در راستای همین نزاع‌های فرقه‌ای، شیعیان به‌دنبال آن بودند که در روز قتل عمر شادمانی کنند؛ اما به‌دلیل آن‌که روزهای پایانی ذی‌الحجه، مصادف با محرم و ایام [[سوگواری محرم|عزاداری امام حسین]] بود، این مراسم بعد از ایام محرم و [[صفر|صفر]] یعنی ربیع الاول برگزار شد و به تدریج این تلقی پیش آمد که روز قتل عمر در ربیع الاول بوده است.<ref>صادقی کاشانی، «نهم ربیع، روز امامت و مهدویت»، ص۴۴ و ۴۵.</ref> چندین سال است که با تصویب مجلس شورای اسلامی هشتم ربیع الاول به عنوان آغاز امامت امام زمان (ع)تعطیل رسمی اعلام شده است. | برخی از پژوهشگران احتمال داده‌اند که ریشه انتساب نهم ربیع الاول به روز قتل عمر، به دوره [[آل بویه]] برمی‌گردد؛ در این دوره نزاع‌های فرقه‌ای در قالب بزرگداشت ایامی نظیر همراهی [[ابوبکر بن ابوقحافه|ابوبکر]] با [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در غار و مراسم عزا برای [[مصعب بن زبیر]] از سوی برخی [[حنبلی|حنابله]] در واکنش به برگزاری [[عید غدیر]] و [[واقعه کربلا|عاشورا]] از سوی شیعیان وجود داشت. در راستای همین نزاع‌های فرقه‌ای، شیعیان به‌دنبال آن بودند که در روز قتل عمر شادمانی کنند؛ اما به‌دلیل آن‌که روزهای پایانی ذی‌الحجه، مصادف با محرم و ایام [[سوگواری محرم|عزاداری امام حسین]] بود، این مراسم بعد از ایام محرم و [[صفر|صفر]] یعنی ربیع الاول برگزار شد و به تدریج این تلقی پیش آمد که روز قتل عمر در ربیع الاول بوده است.<ref>صادقی کاشانی، «نهم ربیع، روز امامت و مهدویت»، ص۴۴ و ۴۵.</ref> چندین سال است که با تصویب مجلس شورای اسلامی هشتم ربیع الاول به عنوان آغاز امامت امام زمان (ع)تعطیل رسمی اعلام شده است.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/4140662/%DB%B6-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81-%D8%A8%D8%A7-%D9%87%D8%B4%D8%AA%D9%85-%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%AA%D8%B9%D8%B7%DB%8C%D9%84-%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «۶ آذر مصادف با هشتم ربیع الاول تعطیل رسمی است»]، سایت خبرگزاری مهر.</ref> | ||
==مراسم عیدالزهراء== | ==مراسم عیدالزهراء== | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
به گفته [[آیت‌الله بهجت]]، در صورتی که این کارها موجب اذیت و آزار و یا قتل شیعیانی که در بلاد و کشورهای دیگر در اقلیت هستند شود اگر قطره خونی از آنها ریخته شود ما نیز مسبب آن و یا شریک جرم خواهیم بود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/4765549/%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87-%D9%85%D8%BA%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%84%D9%85-%D8%B5%D8%AD%D8%AA-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF ایجاد تفرقه مغایر با سنت معصومین است/ حدیث رفع القلم صحت ندارد]، خبرگزاری مهر.</ref> [[ایت الله میرزا جواد تبریزی]] و [[آیت‌الله صافی گلپایگانی]] نیز اعلام کردند کارهایی که در سایر روزهای سال [[گناه]] است انجام دادن آن در نهم ربیع نیز حرام بوده و فرقی میان این روز و روزهای دیگر نیست.<ref>صافی، جامع الاحکام صافی، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۱۲۸؛ تبریزی، استفتائات جدید، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۱۶.</ref> | به گفته [[آیت‌الله بهجت]]، در صورتی که این کارها موجب اذیت و آزار و یا قتل شیعیانی که در بلاد و کشورهای دیگر در اقلیت هستند شود اگر قطره خونی از آنها ریخته شود ما نیز مسبب آن و یا شریک جرم خواهیم بود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/4765549/%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87-%D9%85%D8%BA%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%84%D9%85-%D8%B5%D8%AD%D8%AA-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF ایجاد تفرقه مغایر با سنت معصومین است/ حدیث رفع القلم صحت ندارد]، خبرگزاری مهر.</ref> [[ایت الله میرزا جواد تبریزی]] و [[آیت‌الله صافی گلپایگانی]] نیز اعلام کردند کارهایی که در سایر روزهای سال [[گناه]] است انجام دادن آن در نهم ربیع نیز حرام بوده و فرقی میان این روز و روزهای دیگر نیست.<ref>صافی، جامع الاحکام صافی، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۱۲۸؛ تبریزی، استفتائات جدید، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۱۶.</ref> | ||
==حدیث رفع القلم و نقد آن== | == حدیث رفع القلم و نقد آن== | ||
در برخی مجالسی که به مناسبت عیدالزهراء برگزار می‌شود، [[حدیث|روایتی]] بیان می‌شود<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۲۰-۱۲۵.</ref> که به [[حدیث رفع قلم|رُفِعَ القلم]] معروف شده و می‌گویند این روز «روز رفع القلم» است و [[گناه|گناهان]] این روز در [[روز قیامت]] محاسبه نمی‌شود. ازاین‌رو می‌توان در این مراسم هر حرفی را زد و هر کاری انجام داد. | در برخی مجالسی که به مناسبت عیدالزهراء برگزار می‌شود، [[حدیث|روایتی]] بیان می‌شود<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۲۰-۱۲۵.</ref> که به [[حدیث رفع قلم|رُفِعَ القلم]] معروف شده و می‌گویند این روز «روز رفع القلم» است و [[گناه|گناهان]] این روز در [[روز قیامت]] محاسبه نمی‌شود. ازاین‌رو می‌توان در این مراسم هر حرفی را زد و هر کاری انجام داد.<ref>[https://www.pasokhgoo.ir/content/%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%C2%AB%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%84%D9%85%C2%BB-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84 «نقد روایت «رفع القلم» در نهم ربیع الاول»]، سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی]] و [[میرزا جواد تبریزی]]، از مراجع تقلید معاصر، [[اسناد|سند]] حدیث رفع و محتوای آن را بر اساس دلایلی صحیح ندانسته و مورد نقد قرار داده‌اند.<ref>نگاه کنید به: مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۸-۱۱۲.</ref> این دلایل عبارتند از: | ||
#روایت موسوم به رفع قلم در منابع معتبر وجود ندارد و از جهت سند نامعتبر است. | # روایت موسوم به رفع قلم در منابع معتبر وجود ندارد و از جهت سند نامعتبر است. | ||
#این روایت مخالف [[قرآن|کتاب خدا]] و [[سنت|سنّت]] است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹.</ref> به عنوان نمونه روایت رفع قلم با [[آیه]] «و من یعمل مثقال ذرة شراً یره»<ref>سوره زلزال، آیه ۸.</ref> و روایت «لا تنال ولایتنا الا بالعمل و الورع»<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۲۴۷.</ref> در تضاد است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۳۵.</ref> بر همین اساس انجام دادن [[حرام]] در همه روزها گناه است و فرقی میان نهم ربیع الاول و روزهای دیگر نیست. برداشتن [[تکلیف]] و ثبت نشدن گناه تنها به کودکان نابالغ، دیوانه و کسی که خوابیده است، اختصاص دارد.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46496&mid=265954 «جنش‌های روز نهم ربیع الاول»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی.</ref> | #این روایت مخالف [[قرآن|کتاب خدا]] و [[سنت|سنّت]] است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹.</ref> به عنوان نمونه روایت رفع قلم با [[آیه]] «و من یعمل مثقال ذرة شراً یره»<ref>سوره زلزال، آیه ۸.</ref> و روایت «لا تنال ولایتنا الا بالعمل و الورع»<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۲۴۷.</ref> در تضاد است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۳۵.</ref> بر همین اساس انجام دادن [[حرام]] در همه روزها گناه است و فرقی میان نهم ربیع الاول و روزهای دیگر نیست. برداشتن [[تکلیف]] و ثبت نشدن گناه تنها به کودکان نابالغ، دیوانه و کسی که خوابیده است، اختصاص دارد.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46496&mid=265954 «جنش‌های روز نهم ربیع الاول»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی.</ref> | ||
#روایت رفع قلم در صورت معتبر بودن به این معنا است که اگر کسی به صورت غیرعمدی مرتکب خطا شود، [[خدا|خداوند]] او را می‌بخشد، نه این که آگاهانه و از روی عمد مرتکب گناه شود.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۳۵، ۱۰۳ و ۱۱۹.</ref> | # روایت رفع قلم در صورت معتبر بودن به این معنا است که اگر کسی به صورت غیرعمدی مرتکب خطا شود، [[خدا|خداوند]] او را می‌بخشد، نه این که آگاهانه و از روی عمد مرتکب گناه شود.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۳۵، ۱۰۳ و ۱۱۹.</ref> | ||
مراجع تقلید دیگر همچون [[محمدتقی بهجت]]، [[حسین نوری همدانی]]، [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی]] نیز رفع قلم را درست ندانسته و برآنند در حرمت گناه تفاوتی میان نهم ربیع و روزهای دیگر نیست.<ref>نگاه کنید به: مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۷-۱۱۵.</ref> | مراجع تقلید دیگر همچون [[محمدتقی بهجت]]، [[حسین نوری همدانی]]، [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی]] نیز رفع قلم را درست ندانسته و برآنند در حرمت گناه تفاوتی میان نهم ربیع و روزهای دیگر نیست.<ref>نگاه کنید به: مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۷-۱۱۵.</ref> | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
==منبع== | ==منبع== | ||
{{منابع|۲}} | {{منابع|۲}} | ||
* [https://www.mehrnews.com/news/4140662/%DB%B6-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81-%D8%A8%D8%A7-%D9%87%D8%B4%D8%AA%D9%85-%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%AA%D8%B9%D8%B7%DB%8C%D9%84-%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA «۶ آذر مصادف با هشتم ربیع الاول تعطیل رسمی است»]، سایت خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب ۲۰ آبان ۱۳۹۶، تاریخ بازدید ۴ تیر ۱۴۰۲. | |||
*ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق: عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۸ق. | *ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، تحقیق: عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۸ق. | ||
*ابن‌طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۵ق. | *ابن‌طاووس، علی بن موسی، الاقبال بالاعمال، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۵ق. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۸: | ||
*مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، تحقیق: اسعد داغر، قم، دارالهجره، ۱۴۰۹ق. | *مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، تحقیق: اسعد داغر، قم، دارالهجره، ۱۴۰۹ق. | ||
*مفید، محمد بن محمد نعمان، مسارالشریعه، بیروت، دارالمفید، ۱۴۱۴ق. | *مفید، محمد بن محمد نعمان، مسارالشریعه، بیروت، دارالمفید، ۱۴۱۴ق. | ||
* [0https://www.pasokhgoo.ir/content/%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%C2%AB%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%84%D9%85%C2%BB-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84 «نقد روایت «رفع القلم» در نهم ربیع الاول»]، سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی. | |||
*یعقوبی، احمد بن واضح، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دارصادر، بی‌تا. | *یعقوبی، احمد بن واضح، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دارصادر، بی‌تا. | ||
*[http://www.dte.ir/portal/home/?news/32230/120645/98457/نظر%۲۰کاشف%۲۰الغطاء%۲۰در%۲۰مورد%۲۰روز%۲۰۹%۲۰ربیع%۲۰الاول نظر کاشف الغطاء در مورد روز ۹ ربیع الاول، کنگره بین‌المللی علامه محمد حسین کاشف الغطا، تاریخ بازدید: ۲۱-۰۹-۱۳۹۵.] | *[http://www.dte.ir/portal/home/?news/32230/120645/98457/نظر%۲۰کاشف%۲۰الغطاء%۲۰در%۲۰مورد%۲۰روز%۲۰۹%۲۰ربیع%۲۰الاول نظر کاشف الغطاء در مورد روز ۹ ربیع الاول، کنگره بین‌المللی علامه محمد حسین کاشف الغطا، تاریخ بازدید: ۲۱-۰۹-۱۳۹۵.] | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۴: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | == پیوند به بیرون== | ||
* [http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/951833 مقاله تأملاتی تاریخی درباره نهم ربیع] | *[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/951833 مقاله تأملاتی تاریخی درباره نهم ربیع] | ||
* [http://www.dte.ir/portal/home/?news/32230/120645/98457/%D9%86%D8%B8%D8%B1%20%D9%83%D8%A7%D8%B4%D9%81%20%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B7%D8%A7%D8%A1%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF%20%D8%B1%D9%88%D8%B2%209%20%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%B9%20%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84 مقاله نظر کاشف الغطاء در مورد روز ۹ ربیع الاول] | *[http://www.dte.ir/portal/home/?news/32230/120645/98457/%D9%86%D8%B8%D8%B1%20%D9%83%D8%A7%D8%B4%D9%81%20%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B7%D8%A7%D8%A1%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF%20%D8%B1%D9%88%D8%B2%209%20%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%B9%20%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84 مقاله نظر کاشف الغطاء در مورد روز ۹ ربیع الاول] | ||
* [http://mazaheb.urd.ac.ir/article_14683.html بررسی و نقد مراسم نهم ربیع در منابع شیعی] | *[http://mazaheb.urd.ac.ir/article_14683.html بررسی و نقد مراسم نهم ربیع در منابع شیعی] | ||
* [http://s3.picofile.com/file/7626202789/C_Documents_and_Settings_Administrator_Local_Settings_Application_Data_Opera_Opera_cache_g_0038_opr00UVN.pdf.html دانلود کتاب «نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها» نوشته مهدی مسائلی] | *[http://s3.picofile.com/file/7626202789/C_Documents_and_Settings_Administrator_Local_Settings_Application_Data_Opera_Opera_cache_g_0038_opr00UVN.pdf.html دانلود کتاب «نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها» نوشته مهدی مسائلی] | ||
{{عمر بن خطاب}} | {{عمر بن خطاب}} | ||