تبعید امام خمینی به ترکیه: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:تصویب کاپیتولاسیون در مجلس شورای ملی.jpg|200px|بندانگشتی| تصویری از تصویب کاپیتولاسیون در مجلس شورای ملی در سال ۱۳۴۳ش]]

۲۱ مهر ۱۳۴۳ش حسنعلی منصور نخست‌وزیر وقت [[پهلوی|حکومت پهلوی]]، طرحی در مجلس شورای ملی به نام کاپیتولاسیون (capitulation) یا قضاوت کنسولی{{یادداشت| کاپیتولاسیون، واژه‌ای فرانسوی به معنای قرارداد که به موجب آن، دولت‌ها حق ندارند که اتباع و کارگزاران کشورهای ابرقدرت را در صورت هرگونه تخلفی در دادگاه‌های کشور خود محاکمه کنند؛ بلکه باید این موضوع را به محاکم قضایی کشورهای خودشان بسپارند.(گلی زواره، غلامرضا، «کاپیتولاسیون؛ نمادی از نفوذ همه جانبه اجانب در ایران»، در مجله مبلغان، شماره ۲۰۹، آذر و دی ۱۳۹۵ش. ص۶۹.)}} تصویب کرد.<ref>گلی زواره، «کاپیتولاسیون؛ نمادی از نفوذ همه جانبه اجانب در ایران»، ص۶۹.</ref> با تصویب این قانون، حکومت پهلوی به مستشاران آمریکایی ساکن در ایران مصونیت قضایی می‌داد که هیچ دادگاهی در ایران حق رسیدگی به جرم‌های آن‌ها را ندارد.<ref>هاشمی رفسنجانی، کارنامه و خاطرات سالهای ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸، ۱۳۸۸ش، ص۳۸.</ref>

=== مخالفت با کاپیتولاسیون ===

=== تبعید ===

در شب [[۱۳ آبان]] سال [[سال ۱۳۴۳ هجری شمسی|۱۳۴۳ش]]، مأموران حکومت پهلوی به دلیل سخنرانی و اعلامیه سید روح‌الله خمینی در مخالفت با قانونی شدن کاپیتولاسیون در [[ایران]]، به منزل او در [[قم]] رفتند و پس از دستگیری، او را به [[تهران]] و سپس با هواپیمای نظامی به [[ترکیه]] تبعید کردند.<ref>عمید زنجانی، انقلاب اسلامی ایران؛ علل، مسائل و نظام سیاسی، ۱۳۹۱ش، ص۱۷۰.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|آیت‌الله خمینی]] ابتدا در آنکارا و پس از مدتی در شهر بورسای ترکیه ساکن شد.<ref>آقایی، «دوران تبعید امام خمینی(ره) در ترکیه»، ص۴۸-۵۰.</ref> پس از ۱۱ ماه زندگی، ترکیه تمایلی به ادامه حضور امام خمینی در آنجا نداشت؛ لذا وی در [[۱۳ مهر]] ۱۳۴۴ش ترکیه را ترک و به [[عراق]] منتقل شد.<ref>عمید زنجانی، انقلاب اسلامی ایران؛ علل، مسائل و نظام سیاسی، ۱۳۹۱ش، ص۱۶۹-۱۷۰.</ref>

== واکنش‌ها ==

[[پرونده:امام خمینی در حال پیاده روی در شهر بورسای ترکیه.jpg|200px|بندانگشتی|امام خمینی در حال پیاده‌روی در شهر بورسای [[ترکیه]]]]