۱۷٬۰۶۵
ویرایش
ما رأیت الا جمیلا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (اصلاحات) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{سوگواری محرم}} | {{سوگواری محرم}} | ||
'''ما رأیتُ الّا جمیلاً''' جمله مشهور [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] پس از [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]] در پاسخ به [[عبیدالله بن زیاد]] است. این جمله به معنای «چیزی جز زیبایی ندیدم» معنا شده است. عبیدالله در مواجهه با [[اسیران کربلا]] پس از نسبت دادن | '''ما رأیتُ الّا جمیلاً''' جمله مشهور [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] پس از [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]] در پاسخ به [[عبیدالله بن زیاد]] است. این جمله به معنای «چیزی جز زیبایی ندیدم» معنا شده است. عبیدالله در مواجهه با [[اسیران کربلا]] پس از نسبت دادن واقعه کربلا به خواست [[خدا|خداوند]]، از حضرت زینب دلیل کار خداوند را پرسید. حضرت زینب(س) در پاسخ به او فرمود: چیزی جز زیبایی ندیدم. حضرت در تبیین کلام خود شهادت را سرنوشت امام حسین(ع) و یارانش از جانب خداوند عنوان کرد و از محاکمه نزدیک ابن زیاد، توسط خداوند سخن به میان آورد. | ||
این جمله را نشانگر قدرت [[ایمان]]، [[اخلاص]] و تسلیم حضرت زینب(س) در برابر آزمایش و امتحان الهی دانسته‌اند. تفسیرهای مختلفی از سوی محققان درباره زیبایی مورد نظر حضرت، بیان شده که زیبایی هدف و رفتار امام حسین(ع) و یارانش و همچنین زیبایی تدبیر خداوند از جمله آنهاست. رسوا کردن ابن زیاد و اثبات حقانیت امام حسین(ع) از جمله اهداف حضرت زینب(س) در به‌کار بردن این جمله دانسته شده است. | این جمله را نشانگر قدرت [[ایمان]]، [[اخلاص]] و تسلیم حضرت زینب(س) در برابر آزمایش و امتحان الهی دانسته‌اند. تفسیرهای مختلفی از سوی محققان درباره زیبایی مورد نظر حضرت، بیان شده که زیبایی هدف و رفتار امام حسین(ع) و یارانش و همچنین زیبایی تدبیر خداوند از جمله آنهاست. رسوا کردن ابن زیاد و اثبات حقانیت امام حسین(ع) از جمله اهداف حضرت زینب(س) در به‌کار بردن این جمله دانسته شده است. | ||
== | ==خاستگاه تاریخی== | ||
جمله «ما رأیت الا جمیلا» را از جملات مشهور<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/99262 «معنای «ما رأیت الا جمیلاً»]، خبرگزاری حوزه.</ref> [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] بعد از [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]] می‌دانند.<ref>علوی علی‌آبادی، «مارأیت الا جمیلا»؛ [http://shabestan.ir/detail/News/728513 «سرّ تولد «ما رأیتُ الّا جمیلاً» از دل مصائب کربلا»]، خبرگزاری شبستان؛ [https://www.hawzahnews.com/news/298553 «نگاه الهی حضرت زینب(س) به واقعه کربلا»]، خبرگزاری حوزه.</ref> این جمله به | جمله «ما رأیت الا جمیلا» را از جملات مشهور<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/99262 «معنای «ما رأیت الا جمیلاً»]، خبرگزاری حوزه.</ref> [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] بعد از [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]] می‌دانند.<ref>علوی علی‌آبادی، «مارأیت الا جمیلا»؛ [http://shabestan.ir/detail/News/728513 «سرّ تولد «ما رأیتُ الّا جمیلاً» از دل مصائب کربلا»]، خبرگزاری شبستان؛ [https://www.hawzahnews.com/news/298553 «نگاه الهی حضرت زینب(س) به واقعه کربلا»]، خبرگزاری حوزه.</ref> بنا بر گزارش‌های تاریخی [[عبیدالله بن زیاد]] پس از رویارویی با [[اسیران کربلا|اسرای کربلا]] در عمارت [[کوفه]]، شهادت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و یارانش را سبب رسوایی آنها از جانب [[خدا|خداوند]] عنوان کرد و از حضرت زینب پرسید: دیدی خدا با برادر و خاندانت چه کرد؟ حضرت زینب(س) در پاسخ، این جمله را به کار برد<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۲۲؛ مقرم، مقتل الحسین(ع)، بیروت، ص۳۴۱؛ اللهوف، ابن طاوس، ۱۳۴۸ش، ص۱۶۰.</ref> و در ادامه فرمود: اینان افرادی بودند که خداوند سرنوشتشان را [[شهادت]] تعیین کرده بود و آنان نیز به خوابگاه‌های ابدی خود رفتند و به همین زودی خداوند، میان تو و آنان جمع می‌کند تا تو را به محاکمه بکشد!<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۵۷؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۹۳؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ش، ج۴، ص۸۲.</ref> آن زمان متوجه خواهی شد که پیروزی از آن چه کسی خواهد بود. مادرت به عزایت بنشیند، ای پسر مرجانه.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۲۲.</ref> عبیدالله پس از جواب حضرت، عصبانی شد و تصمیم گرفت تا زینب(س) را به قتل برساند که با وساطت یکی از یارانش از این کار منصرف شد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۵۷؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۱۹۳.</ref> | ||
[[محمدهادی یوسفی غروی]] تاریخ‌پژوه (زاده ۱۳۲۷ش) معتقد است این جمله اولین‌بار در قرن هفتم هجری قمری توسط [[سید ابن طاووس]] در کتاب [[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|لهوف]] ذکر شده است.<ref>[http://shabestan.ir/detail/News/682866 «عدم تایید منابع تاریخی در نسبت دادن"ما رایت الا جمیلا" به حضرت زینب(س)»]، خبرگزاری شبستان.</ref> با این حال جمله «ما رأیت الا حِملا» در کتاب [[الفتوح (کتاب)|الفتوح]] اثر [[ابن‌اعثم کوفی]] (درگذشت [[سال ۳۱۴ هجری قمری|۳۱۴ق]]) آمده است.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۱۲۲.</ref> مصحح کتاب الفتوح، معتقد است که عبارت «حملا» صحیح نیست و آن را به «جمیلا» تغییر داده است.<ref>ابن‌اعثم، الفتوح، ج۵، ص۱۲۲، پاورقی.</ref> | |||
==بیانگر شخصیت حضرت زینب== | ==بیانگر شخصیت حضرت زینب== | ||
گفته شده هرچند [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]] برای [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] بسیار سنگین بود؛ اما او را از هدفش منحرف نکرد<ref>علوی علی‌آبادی، فاطمه سادات، «مارأیت الا جمیلا».</ref> و تحمل آن را بیانگر شخصیت بالای حضرت زینب(س)،<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1319933 «شرح مقام ما رأیت الا جمیلا»]، شفقنا.</ref> [[ایمان]] و سعه وجودی بالای او دانسته‌اند؛<ref>علوی علی‌آبادی، فاطمه سادات، «مارأیت الا جمیلا».</ref> چنان‌که بیان چنین جمله‌ای در آن مقطع، نشانه‌ای از عظمت روح، اخلاص و تسلیم آن حضرت در برابر | گفته شده هرچند [[واقعه کربلا|واقعه عاشورا]] برای [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] بسیار سنگین بود؛ اما او را از هدفش منحرف نکرد<ref>علوی علی‌آبادی، فاطمه سادات، «مارأیت الا جمیلا».</ref> و تحمل آن را بیانگر شخصیت بالای حضرت زینب(س)،<ref>[https://fa.shafaqna.com/news/1319933 «شرح مقام ما رأیت الا جمیلا»]، شفقنا.</ref> [[ایمان]] و سعه وجودی بالای او دانسته‌اند؛<ref>علوی علی‌آبادی، فاطمه سادات، «مارأیت الا جمیلا».</ref> چنان‌که بیان چنین جمله‌ای در آن مقطع، نشانه‌ای از عظمت روح، اخلاص و تسلیم آن حضرت در برابر [[امتحان الهی]] قلمداد شده است.<ref>علوی علی‌آبادی، فاطمه سادات، «مارأیت الا جمیلا».</ref> | ||
عده‌ای به کار بردن این جمله توسط حضرت زینب(س) را نشانگر بعد عرفانی شخصیت او<ref>جمعی از نویسندگان، مع الرکب الحسینی، ۱۳۸۶ش، ج۵، ص۱۳۱، [https://news.avayetowheed.ir/%D8%AC%D9%85%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%A7-%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A7-%D8%AC%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D9%81/ «جمله «ما رایت الا جمیلا» نشانگر بعد عرفانی شخصیت حضرت زینب(س) است»]، خبرگزاری حکمت و معرفت.</ref> و نهایت معرفت و تسلیم در برابر خداوند عنوان کرده‌اند.<ref>علوی علی‌آبادی، فاطمه سادات، «مارأیت الا جمیلا».</ref> بعضی بر این باورند که این جمله نگاهی توحیدی است که اعتقاد به امر و [[قضا و قدر|قضای الهی]] را نیز نشان می‌دهد.<ref>جمعی از نویسندگان، مع الرکب الحسینی، ۱۳۸۶ش، ج۵، ص۱۳۱؛ [http://shabestan.ir/detail/News/728513 «سرّ تولد «ما رأیتُ الّا جمیلاً» از دل مصائب کربلا، خبرگزاری شبستان].</ref> گفته شده است حضرت زینب(س) در روز عاشورا به دلیل جایگاه رفیع در اعتقاد به [[توحید]]، دو جمال را مشاهده کرد، یکی جمال ربوبیت خدای متعال و دیگری جمال عبودیت امام حسین(ع) و این به معنای اوج مقام محبت و رضای الهی است.<ref>[https://www.kebnanews.ir/news/431372 «حضرت زینب(س) چگونه به مقام «مارایت الا جمیلا» رسید»]، کبنا نیوز.</ref> | عده‌ای به کار بردن این جمله توسط حضرت زینب(س) را نشانگر بعد عرفانی شخصیت او<ref>جمعی از نویسندگان، مع الرکب الحسینی، ۱۳۸۶ش، ج۵، ص۱۳۱، [https://news.avayetowheed.ir/%D8%AC%D9%85%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%A7-%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A7-%D8%AC%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D9%81/ «جمله «ما رایت الا جمیلا» نشانگر بعد عرفانی شخصیت حضرت زینب(س) است»]، خبرگزاری حکمت و معرفت.</ref> و نهایت معرفت و تسلیم در برابر خداوند عنوان کرده‌اند.<ref>علوی علی‌آبادی، فاطمه سادات، «مارأیت الا جمیلا».</ref> بعضی بر این باورند که این جمله نگاهی توحیدی است که اعتقاد به امر و [[قضا و قدر|قضای الهی]] را نیز نشان می‌دهد.<ref>جمعی از نویسندگان، مع الرکب الحسینی، ۱۳۸۶ش، ج۵، ص۱۳۱؛ [http://shabestan.ir/detail/News/728513 «سرّ تولد «ما رأیتُ الّا جمیلاً» از دل مصائب کربلا، خبرگزاری شبستان].</ref> گفته شده است حضرت زینب(س) در روز عاشورا به دلیل جایگاه رفیع در اعتقاد به [[توحید]]، دو جمال را مشاهده کرد، یکی جمال ربوبیت خدای متعال و دیگری جمال عبودیت امام حسین(ع) و این به معنای اوج مقام محبت و رضای الهی است.<ref>[https://www.kebnanews.ir/news/431372 «حضرت زینب(س) چگونه به مقام «مارایت الا جمیلا» رسید»]، کبنا نیوز.</ref> | ||
==منظور از زیبایی== | ==منظور از زیبایی== | ||
طبق گفته برخی از محققان در نگاه ظاهری به ماجرای عاشورا، هیچ صحنه زیبایی وجود نداشت و منظور [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]]، حقیقت دیگری بود که در ورای ظاهر وجود داشت.<ref>[https://article.tebyan.net/371391 «چرا حضرت زینب(س) فرمودند ما رایت الا جمیلا؟»]، تبیان؛ [http://emammahdy.com/Contents/31787/%E2%9C%B3%EF%B8%8F%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%C2%AB%D9%85%D8%A7-%D8%B1%D8%A3%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A7-%D8%AC%20-.aspx «منظور از «ما رأیت الا جمیلا»»]، پایگاه اطلاع رسانی یاوران مهدی(عج).</ref> | جمله ما رایت الا جمیلا به معنای «چیزی جز زیبایی ندیدم» ترجمه شده؛ برخی نیز آن را به معنای «چیزی به جز صاحب جمال ندیدم» نیز معنا کرده‌اند.<ref>[https://qasedoon.blog.ir/1392/11/25 «ما رأیت الا جمیلا را درست معنا کنیم»]، سایت قاصدون.</ref> طبق گفته برخی از محققان در نگاه ظاهری به ماجرای عاشورا، هیچ صحنه زیبایی وجود نداشت و منظور [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]]، حقیقت دیگری بود که در ورای ظاهر وجود داشت.<ref>[https://article.tebyan.net/371391 «چرا حضرت زینب(س) فرمودند ما رایت الا جمیلا؟»]، تبیان؛ [http://emammahdy.com/Contents/31787/%E2%9C%B3%EF%B8%8F%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%C2%AB%D9%85%D8%A7-%D8%B1%D8%A3%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D8%A7-%D8%AC%20-.aspx «منظور از «ما رأیت الا جمیلا»»]، پایگاه اطلاع رسانی یاوران مهدی(عج).</ref> | ||
===زیبایی هدف=== | ===زیبایی هدف=== | ||
| خط ۳۰: | خط ۲۷: | ||
==کارکردشناسی== | ==کارکردشناسی== | ||
جمله ما رأیت الا جمیلا» و هدف [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] در به کار بردن این جمله، | جمله ما رأیت الا جمیلا» و هدف [[حضرت زینب سلام الله علیها|حضرت زینب(س)]] در به کار بردن این جمله، از سوی محققان مورد تفسیر و تأویل قرار گرفته است و آثار مختلفی را برای آن ذکر کرده‌اند.<ref>مشاهری فرد، عطیه، «تأملی زیبایی‌شناختی بر ما رأیت الا جمیلا»</ref> بعضی از آنها عبارت‌اند از: | ||
===رسوا ساختن | ===رسوا ساختن ابن‌زیاد=== | ||
برخی از محققان معتقدند که [[عبیدالله بن زیاد]] سعی داشت با ارتباط دادن رفتار خود به خواست الهی و نادیده گرفتن خطای انسانها، بر جنایت‌های [[روز عاشورا]] سرپوش بگذارد و پرونده [[شهادت]] امام و یارانش را ببندد؛<ref>هاشمی نژاد، درسی که حسین(ع) به انسانها آموخت، ۱۳۸۲ش، ص۲۰۸؛ [http://www.javabcity.ir/node/869 «معنا و تفسیر دقیق جمله حضرت زینب(س) مارایت الا جمیلا چیست؟»]، شهر جواب.</ref> اما حضرت زینب(س) با این سخن حقایق را بازگو کرد و دیدگاه ابن زیاد مبنی بر خدایی بودن شکست امام را رد نمود؛<ref>هاشمی نژاد، درسی که حسین(ع) به انسانها آموخت، ۱۳۸۲ش، ص۲۰۸</ref> بنابراین سخنان حضرت زینب سبب آشکار شدن حقایق قیام برای حاضران و رسوایی ابن زیاد در مجلس شد.<ref>هاشمی نژاد، درسی که حسین(ع) به انسانها آموخت، ۱۳۸۲ش، ص۲۰۸.</ref> | برخی از محققان معتقدند که [[عبیدالله بن زیاد]] سعی داشت با ارتباط دادن رفتار خود به خواست الهی و نادیده گرفتن خطای انسانها، بر جنایت‌های [[روز عاشورا]] سرپوش بگذارد و پرونده [[شهادت]] امام و یارانش را ببندد؛<ref>هاشمی نژاد، درسی که حسین(ع) به انسانها آموخت، ۱۳۸۲ش، ص۲۰۸؛ [http://www.javabcity.ir/node/869 «معنا و تفسیر دقیق جمله حضرت زینب(س) مارایت الا جمیلا چیست؟»]، شهر جواب.</ref> اما حضرت زینب(س) با این سخن حقایق را بازگو کرد و دیدگاه ابن زیاد مبنی بر خدایی بودن شکست امام را رد نمود؛<ref>هاشمی نژاد، درسی که حسین(ع) به انسانها آموخت، ۱۳۸۲ش، ص۲۰۸</ref> بنابراین سخنان حضرت زینب سبب آشکار شدن حقایق قیام برای حاضران و رسوایی ابن زیاد در مجلس شد.<ref>هاشمی نژاد، درسی که حسین(ع) به انسانها آموخت، ۱۳۸۲ش، ص۲۰۸.</ref> | ||