نامه امام حسین(ع) به اشراف بصره: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نامه امام حسین(ع) به اشراف بصره،''' فراخوانی برای پیوستن به امام پیش از [[واقعه کربلا]] بود. امام در این نامه خلافت را حق [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل‌بیت]] عنوان کرده و سکوت آن‌ها را در برابر [[غصب خلافت]] به منظور حفظ وحدت دانست. امام با اشاره به از میان رفتن [[سنت|سنت پیامبر اسلام(ص)]] و احیای بدعت‌ها، از بزرگان بصره خواست تا به او بپیوندند. این نامه در قالب چند نسخه با متن واحد و یا یک نسخه مشترک، توسط سلیمان ملقب به [[سلیمان بن رزین|ابورَزین]] ارسال شد.

عموم اشراف بصره بعد از دریافت نامه [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] آن را مخفی کردند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۷۸.</ref> اما منذر بن جارود که دخترش به نام حومه<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۳۷.</ref> و یا بحریه<ref>مقرم، مقتل الحسین، ۲۰۰۷م، ص۱۴۲؛ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۵۹۰.</ref> همسر [[عبیدالله بن زیاد]] بود، این نامه را نزد عبیدالله برد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۷۸.</ref> عبیدالله در آن زمان از جانب [[یزید بن معاویه|یزید]]، استاندار [[بصره]] بود و یزید با توجه به اوضاع کوفه، فرمانداری این شهر را نیز به او واگذار کرده بود.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۷.</ref> بر اساس گزارش برخی منابع، منذر به خاطر نشان دادن اخلاص و فرمانبرداری خود، نامه امام حسین(ع) را تسلیم عبیدالله کرد.<ref>قرشی، حیاه الإمام الحسین(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۲۳.</ref> چنان که در منابع دیگر آمده که وی ترسید این نامه توطئه‌ای از جانب عبیدالله<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۳۵۷-۳۵۸.</ref> و برای سنجیدن میزان وفاداری او باشد.<ref>قرشی، حیاه الإمام الحسین(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۲۳-۳۲۴</ref> ابن زیاد با مشاهده نامه به شدت عصبانی شد و خواستار دستگیری پیک نامه شد.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۳۷.</ref> قاصد امام که در بین شیعیان مخفی شده بود،<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۳۷.</ref> توسط منذر<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۳۵۷-۳۵۸؛ مقرم، مقتل الحسین، ۲۰۰۷م، ص۱۴۲.</ref> و یا دیگران<ref>دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۳۱.</ref> دستگیر و نزد عبیدالله برده شد. عبیدالله بن زیاد نیز بدون این‌که با پیک امام سخنی بگوید، وی را گردن زده و پیکرش را به دار آویخت.<ref>ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۳۷؛ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۵۹۰.</ref> وی بلافاصله در مسجد بزرگ شهر به منبر رفت<ref>دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۲۳۲</ref> و مردم را از مخالفت خود برحذر داشت و ضمن اعلام آمادگی برای سفر به کوفه، برادرش عثمان را جایگزین خود ساخت.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۳۵۸؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۷۸.</ref>

برخی از بزرگان بصره همچون [[یزید بن ثبیط عبدی|یزید بن نبیط]] به نامه امام حسین(ع) پاسخ مثبت داده و به رغم آنکه عبیدالله بن زیاد دستور داده بود که تا راه‌های عزیمت از بصره به کوفه بسته شود تا کسی موفق به یاری امام نگردد، به همراه دو تن از فرزندان خود به نام عبدالله و عبیدالله از بصره گریختند و به امام در مکه ملحق شده و در [[کربلا]] به شهادت رسیدند.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۹۶۷م، ج۵، ص۳۵۳-۳۵۴؛ مقرم، مقتل الحسین، ۲۰۰۷م، ص۱۴۴.</ref>

برخی از نویسندگان بر این باورند که مخاطبان یادشده در نامه [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]]، هیچ‌یک جواب مناسبی به امام ندادند<ref>جمعی از نویسندگان، مع الرکب الحسینی، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۳۶۱.</ref> و سپس به توصیف گرایش‌های سیاسی هر یک از آن‌ها که در تضاد با [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل‌بیت]] بوده است، پرداخته‌اند،<ref>جمعی از نویسندگان، مع الرکب الحسینی، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۳۶۱-۳۶۳.</ref> اما در عین حال هدف امام از نگارش نامه به آن‌ها در موارد زیر برشمرده‌اند: