کاربر:M.meghdadi/صفحه تمرین
| صفحه کاربری | بحث | درباره من | صفحه تمرین | مقالات | نامه | کارها | قهوهخانه | معلمان راهنما | اعلانات مدیران |
این صفحه کاربری متعلق به کاربر:M.meghdadi است.
صَعدِِه استانی در شمال یمن است که بیش از ۷۰۰ هزار نفر جمعیت دارد و مساحت آن ۱۱.۳۷۵ کیلومتر مربع است. [۱]
صعده در زمان حاکمیت دولت زیدیه در یمن (۲۸۴-۱۳۸۲ق) پایتخت این حکومت بوده است.[۲]
گفته شده با توجه به اینکه شهر صعده به دست شخصیت های شیعه زیدی بنا شد و قرن ها این شهر پایتخت دولت زیدی بود، شهر صعده از قرنها پیش تا دی ۱۴۰۴ به عنوان مرکز اصلی شیعیان زیدی به شمار میرود.[۳]
به گزارش شبکه جهانی الکوثر بخش اعظم جمعیت استان صعده را شیعیان تشکیل میدهند و مساجد و حوزههای شیعی در مناطق مختلف این استان وجود دارد که در آن اهالی صعده از جمله جوانان به انجام فرایض دینی و تحصیل علوم دینی میپردازند.[۴]
جریان وهابیت از دهه شصت قرن بیستم میلادی سعی کرد که با تأسیس حوزههای وهابی در مناطق مختلف صعده از جمله منطقه کتاف، بافت جمعیتی این استان را تغییر دهند، اما با تشکیل گروه جوانان مومن در دهه نود میلادی و پس از آن بروز حرکت انصارالله و کارهای فرهنگی و مذهبی این گروهها، این تلاش جریان وهابیت ناکام ماند و حوزه بزرگ وهابیت در استان صعده در سال 2014 میلادی بسته شد.[۵]
اهمیت و جایگاه صعده
صعده در گذشته بر سر مسیر کاروانهای حجاج مکه و تجار یمنی قرار داشته و بدین سبب از رونق اقتصادی، فرهنگی و هنری بالایی برخوردار بوده است. صعده چند بازار قدیمی نظیر سوق الطلح، سوق القدیم و سوق الاسبوعی دارد که هر کدام در روزهای مختلف از هفته برای صادرات و تجارت کالاهای خاص از صنایع دستی تا قهوه و میوه جات و… فعالیت دارند.[۶]
غالب اراضی نیمه غربی این استان به واسطه وجود ارتفاعات و آبوهوای مناسب از منابع معدنی و زمینهای حاصلخیز جهت کشاورزی سرشار است و نیمه شرقی آن را اراضی خشک و کویری تشکیل میدهد که پرورش دام در آن مناطق بیشتر رواج دارد.[۷]
بنا به برخی گزارش، صنایع دستی و معادن سنگی در صعده زمینه های تجاری گستردهای را برای اهالی صعده فراهم آورده است.[۸]
شیعیان زیدیه در قرن ۱۵ق در یمن، بیشتر دراستانهای صعده، حجه، ذمار و صنعا سکونت دارند.[۹]
قبایل مهم ساکن در استان صعده سه قبیله خولان، بکیل و حاشد هستند که نقش و حضور پررنگی در جبهات جنگ علیه ائتلاف سعودی داشته اند.[۱۰]
پس از آغاز حمله ائتلاف سعودی به یمن، صعده یکی از اهداف اصلی ائتلاف سعودی واقع شد. عملیات ائتلاف برای تصرف استان صعده از سه محور: ۱- شمالی (جاده «علب_صعده» در مدیریت باقم)، ۲- شرقی (البقع تا کتاف)، ۳- غربی (ملاحیط تا ارتفاعات مران) جریان داشت که پس از گذشت ۵ سال، حملات ائتلاف سعودی تاکنون با شکست مواجه شده است.[۱۱]
صعده نقش مهمی در کنترل مناطق شمالی یمن دارد و ارتفاعات شمالی آن همواره راه دشمنان را سد کرده است.[۱۲]
حکومتهای شیعی به پایتختی صعده
حکومت زیدیه در یمن نخستین بار توسط یحیی بن حسین بن قاسم رسی از نوادگان امام حسن(ع) (متوفی ۲۹۸ق) ملقب به هادی الی الحق در سال ۲۸۴ق پایهگذاری و پایتخت آن صعده شد. او با گرفتن بیعت از مردم، صعده را مرکز حکومت خود قرار داد و مذهب زیدی را به یمن منتقل کرد؛[۱۳]
اگرچه صعده در طول حکومت پرفراز و نشیب زیدیه، مرکز اصلی حکومت آنان بود[۱۴] اما در زمان اوج قدرت زیدیه شهرهایی نظیر عدن و صنعا نیز به عنوان مناطق اصلی قلمرو امامان زیدی به شمار میرفتند.[۱۵]
اماکن مذهبی شیعی در صعده
- مسجد الهادی
به گزارش شبکه جهانی الکوثر مسجد الهادی در شهر صعده یکی از قدیمیترین مساجد یمن است که قدمتی 1200 ساله دارد و سومین مسجد ساخته شده در این کشور به شمار میرود. این مسجد که در جنوب شرقی شهر قدیمی صعده قرار دارد، در سال 290 هجری قمری توسط یحیی بن حسین ملقب به الهادی الی الحق که مؤسس دولت زیدی در یمن است، ساخته شد.[۱۶]
این مسجد افزون بر معماری داخلی و خارجی منحصر به فرد، فضای معنوی و زیبایی دارد. همچنین مدفن برخی فرزندان امامان زیدیه است که چندین دهه در یمن حاکم بودند. در این مسجد مقبره طبریها هم وجود دارد، کسانی که در گذشته در کنار امام هادی(ع) جهاد کردند.[۱۷]
- بقعه یحیی بن حسین (مؤسس دولت زیدیه در یمن)
گفته شده است یحیی بن الحسین از امامان زیدی، در جامع الهادی صعده یا همان مسجد الهادی مدفون است و قبرش زیارتگاه شیعیان یمن است. یاران ایرانی او نیز در قطعه زمینی به نام مقبره طبریون در کنار حرم او آرمیدهاند.[۱۸]
یحیی بن الحسین ملقب به الهادی، موسس امامت زیدیه در یمن، به همراه حدود 800 تن از یاران ایرانیاش از دیلم و طبرستان، به سوی صعده رهسپار شد. قبایل همدان، خولان و بکیل با او بیعت کردند و اولین حکومت شیعی در صعده یمن پایهگذاری شد.[۱۹]
علمای صعده
بدرالدین حوثی
سید بدرالدین حوثی (۱۳۴۵-۱۴۳۱ق) رهبر معنوی جنبش انصارالله یمن و از مراجع دینی مذهب زیدیه جارودیه بهشمار میرود.[۲۰] او با القابی همچون علامه، مجاهد،[۲۱] مفسر و مجتهد توصیف شده است.[۲۲]
طبق برخی منابع او پدر حسین الحوثی، بنیانگذار جنبش انصارالله بود. پس از شهادت حسین، بدرالدین و سپس عبدالملک الحوثی فرزند دیگر بدرالدین، سومین رهبری این جنبش را به عهده گرفت.[۲۳].
گفته شده حوثی از طرفداران وحدت اسلامی و حامی فلسطین بود.[۲۴] او کتابهای متعددی تألیف کرده است از جمله آنها التَیسیر فی التفسیر است.[۲۵] آثار تألیفی بدرالدین درباره وهابیت در مجموعه السلسلةُ الذَهَبیه فی الرَّد علی الوَهابیه گردآوری شده است.[۲۶]
===حسین حوثی===
سید حسین بدرالدین الحوثی(۱۹۶۰-۲۰۰۴م)، سیاستمدار، فرمانده نظامی، بنیانگذار جنبش انصارالله یمن و اولین رهبر جنبش انصارالله است.[۲۷]
دوستان و استادانش حسین حوثی را به داشتن ذکاوت، برتری علمی و مطالعات گسترده توصیف میکنند.
«حسین الحوثی... من الدعوه الی التمرد»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.
نسبت خانوادگی او به امام حسن(ع) میرسد. گفته میشود پدرش بدرالدین حوثی، از بارزترین مراجع مذهب زیدی جارودی بوده است.[۲۸]
میگویند سخنرانیهای وی تحت عنوان «مَلازِم» جمعآوری شده و به عنوان منشور اعتقادی جنبش انصارالله مورد استفاده اعضای این گروه قرار میگیرد.[۲۹]
طبق برخی گزارشها سید حسین در روشنگری و ترویج فرهنگ مقاومت اسلامی در یمن، نقشی داشته است. وی جزء افراد تشکیل دهنده هسته اولیه انصارالله در سال ۱۹۸۶ میلادی به نام «اتحاد جوانان مومن؛ اتحاد الشباب المؤمن» بود. این جنبش با محوریت صلاح احمد فلیته از روحانیون شیعه و سایر جوانان یمنی سید محمد بدرالدین الحوثی (برادر سیدحسین) و… شکل گرفت و بعدها در سال ۱۹۹۰ میلادی ابتدا به دبیر کلی محمد یحیی عزان و سپس شهید سید حسین بدرالدین الحوثی عنوان گردید.[۳۰]
سید حسین پس از چندین سال مبارزه (از سال ۱۳۶۹ ه. ش) با حکومت علی عبدالله صالح در تاریخ ۲۰ شهریور ۱۳۸۳ شمسی در ارتفاعات صعده به شهادت رسید. پیکر وی بعد از چندین سال تحویل انصارالله شد و محل دفن وی در ارتفاعات مران (واقع در شمال غرب مدیریت حیدان) است که مقبره وی توسط جنگندههای ائتلاف سعودی در اردیبهشت سال ۹۴ بمباران شد.[۳۱]
شهر باستانی صعده
آثار و خرابههای شهر باستانی «صعده» در یک کیلومتری شمال شهر کنونی برجای مانده است و در پایهٔ کوه «تُلمُصّ» واقع بودهاست.[۳۲]
گفته شده ویرانی این شهر زیبا در اثر جنگی که در مابین دو نوهٔ الهادی بن یحیی الحسین و نوهٔ الحسن بن الناصر در قرن سوم هجری قمری رخ داده بوده، واین شهر بهطور کلی تخریب شدهاست. این جنگ در سال ۲۵۲ هجری قمری شروع و در سال ۳۳۰ هجری قمری پایان یافتهاست.[۳۳]
مؤرخ و تاریخنویس و شاعر «الهمدانی» میگوید که در صعده قصر مشیدی وجود داشته بود که از زیباترین بناهای آن دوران بود، اتاقهای زیبا و با نقش و نگاری مخصوص و تزیین جباسی و الواح عاج و شیشههای رنگارنگ و در و دریچههای اتاقها تزیین خاصی نموده بودند، آثار این کاخ هنوز در ضلع جنوبی شهر صعده کنونی به چشم میخورد.[۳۴]
به گفته برخی، با رشد جریان «اتحاد الشباب المؤمن» در یمن با نام سید حسین بدرالدین الحوثی، این جریان به حوثیون مشهور شده و پس از شهادت وی و آغاز رهبری سید عبدالملک و کار تشکیلاتیِ شیعیان در یمن، جنبش انصارالله نام گرفت.[۳۵]
میزان جمعیت حوثیهای حدود ۴۰ درصد از جمعیت یمن اعلام شده است.[۳۶] نام حوثی که برای جنبش انصارالله و رهبران آن به کار میرود، برگرفته از نام شهری با عنوان حوث در جنوب صَعْده است.[۳۷]
پانویس
- ↑ «یمن را بهتر بشناسید؛ نگاهی به جایگاه استان صعده در یمن»، تحولات جریان اسلام.
- ↑ خضیری، دولت زیدیه در یمن، ۱۳۸۰ش، ص۳۷-۴۶.
- ↑ «مسجد الهادی نگینی در مرکز شهر صعده»، الکوثر.
- ↑ «مسجد الهادی نگینی در مرکز شهر صعده»، الکوثر.
- ↑ «مسجد الهادی نگینی در مرکز شهر صعده»، الکوثر.
- ↑ «یمن را بهتر بشناسید؛ نگاهی به جایگاه استان صعده در یمن»، تحولات جریان اسلام.
- ↑ «یمن را بهتر بشناسید؛ نگاهی به جایگاه استان صعده در یمن»، تحولات جریان اسلام.
- ↑ «یمن را بهتر بشناسید؛ نگاهی به جایگاه استان صعده در یمن»، تحولات جریان اسلام.
- ↑ جازع، الحرکة الحوثیة فی الیمن دراسة فی الجغرافیا السیاسیة، ۲۰۱۱م، ص ۱۴.
- ↑ «یمن را بهتر بشناسید؛ نگاهی به جایگاه استان صعده در یمن»، تحولات جریان اسلام.
- ↑ «یمن را بهتر بشناسید؛ نگاهی به جایگاه استان صعده در یمن»، تحولات جریان اسلام.
- ↑ «یمن را بهتر بشناسید؛ نگاهی به جایگاه استان صعده در یمن»، تحولات جریان اسلام.
- ↑ نشار، نشأة الفکر الفلسفی، ۱۹۶۶م، ج۲، ص۱۸۶
- ↑ ابن خلدون، المقدمه، ۱۹۸۴م، ص۴۷
- ↑ شامی، تاریخ زیدیه در قرن دوم و سوم هجری، ۱۳۶۷ش، ص۲۳۳.
- ↑ «مسجد الهادی نگینی در مرکز شهر صعده»، الکوثر.
- ↑ «مسجد الهادی نگینی در مرکز شهر صعده»، الکوثر.
- ↑ جمالالدین احمد بن عنبه، الفصولالفخریه، 1363ش، ص128.
- ↑ پیربداغی، محمود، شیعیان فراموش شده، مجله یاد ایام، شماره 51، آذر 1388ش.
- ↑ «وفاة بدرالدین الحوثی احد ابرز مرجعیات الطائفه الشیعیه الزیدیه فی الیمن»، وبگاه شبکه خبری العالم؛ «جماعة الحوثیین.. حرکة یمنیه جمعت بین الزیدیه و النهج الایرانی و الحکم العائلی»، وبگاه شبکه خبری الجزیره.
- ↑ وجیه، اعلام المؤلفین الزیدیه، ۱۴۲۰ق، ص۲۶۳.
- ↑ «السید العلامه بدرالدین بن امیرالدین الحوثی»، وبگاه رابطة علماء الیمن.
- ↑ «عبدالملک الحوثی..من متمرد من الاقالیم الی زعیم وطنی»، وبگاه خبرگزاری رویترز.
- ↑ شیخحسینی، جنبش انصارالله یمن، ص۹۸.
- ↑ «السید العلامه بدرالدین بن امیرالدین الحوثی»، وبگاه رابطة علماء الیمن.
- ↑ «العلامة الربانی بدرالدین الحوثی.. حائط صد امام التکفیریین»، وبگاه انصارالله.
- ↑ شیخ حسینی، جنبش انصارالله یمن، ۱۳۹۳ش، ص۴۵؛ «زندگینامه شهید شاخص راهیان نور سید حسین بدرالدین حوثی»، پایگاه اطلاعرسانی ستاد مرکزی راهیان نور؛ «الحوثیون من هم و کیف نشأت حرکتهم»، وبگاه شبکه خبری BBC.
- ↑ «حسین الحوثی... من الدعوه الی التمرد»، وبگاه شبکه خبری الجزیره».
- ↑ شیخ حسینی، جنبش انصارالله یمن، ۱۳۹۳ش، ص۲۴۵.
- ↑ «یمن را بهتر بشناسید؛ نگاهی به جایگاه استان صعده در یمن»، تحولات جریان اسلام.
- ↑ «یمن را بهتر بشناسید؛ نگاهی به جایگاه استان صعده در یمن»، تحولات جریان اسلام.
- ↑ «در مورد استان صعده بیشتر بخوانید»، خبرگزاری تابناک.
- ↑ «در مورد استان صعده بیشتر بخوانید»، خبرگزاری تابناک.
- ↑ «در مورد استان صعده بیشتر بخوانید»، خبرگزاری تابناک.
- ↑ «یمن را بهتر بشناسید؛ نگاهی به جایگاه استان صعده در یمن»، تحولات جریان اسلام.
- ↑ محمد، «الظاهرة الحوثیه و التحول الفکری من الزیدیه الی الشیعه»، وبگاه القناطیر.
- ↑ محمد، «الظاهرة الحوثیه و التحول الفکری من الزیدیه الی الشیعه»، وبگاه القناطیر.
یادداشتها
منابع
- ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، مقدمة ابن خلدون، دار صادر، بیروت، ۱۹۸۴م.
- «الحوثیون من هم و کیف نشأت حرکتهم»، وبگاه شبکه خبری BBC، تاریخ درج مطلب: ۲۷ تیر ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۱۵ آذر ۱۴۰۲ش.
- پیربداغی، محمود، شیعیان فراموش شده، مجله یاد ایام، شماره 51، آذر 1388ش.
- «در مورد استان صعده بیشتر بخوانید»، خبرگزاری تابناک، تاریخ بازدید مطلب: ۱۷ اذر ۱۴۰۴ش.
- «جماعة الحوثیین.. حرکة یمنیه جمعت بین الزیدیه و النهج الایرانی و الحکم العائلی»، وبگاه شبکه خبری الجزیره، تاریخ درج مطلب: ۲۸ آذر ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۲۰ آذر ۱۴۰۴ش.
- جمالالدین احمد بن عنبه، الفصولالفخریه، به اهتمام سید جلالالدین محدث ارموی، انتشارات علمی و فرهنگی، 1363ش.
- جازع، جواد صندل، الحرکة الحوثیة فی الیمن دراسة فی الجغرافیا السیاسیة، مجله الدیالی، العدد التاسع و الاربعون، ۲۰۱۱م.
- «حسین الحوثی... من الدعوه الی التمرد»، وبگاه شبکه خبری الجزیره»، تاریخ درج مطلب: ۱۳ مهر ۱۳۸۳ش، تاریخ بازدید: ۱۹ آذر ۱۴۰۴ش.
- خضیری احمد، حسن، دولت زیدیه در یمن، ترجمه مصطفی بادکوبهای هزاوهای، پژوهشکده حوزه و دانشگاه ، قم، ۱۳۸۰ش.
- «زندگینامه شهید شاخص راهیان نور سید حسین بدرالدین حوثی»، پایگاه اطلاعرسانی ستاد مرکزی راهیان نور، تاریخ درج مطلب: ۲۰ مرداد ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۷ آذر ۱۴۰۲ش.
- «السید العلامه بدرالدین بن امیرالدین الحوثی»، وبگاه رابطة علماء الیمن، تاریخ درج مطلب: ۱۲ شهریور ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۵ دی ۱۴۰۲ش.
- شامی، فضیلت، تاریخ زیدیه در قرن دوم و سوم هجری، مترجم:علی اکبر مهدی پور و محمد ثقفی، دانشگاه شیراز، شیراز، ۱۳۶۷ش.
- شیخحسینی، مختار، جنبش انصارالله یمن، قم، مجمع جهانی اهلالبیت، ۱۳۹۳ش.
- «عبدالملک الحوثی..من متمرد من الاقالیم الی زعیم وطنی»، وبگاه خبرگزاری رویترز، تاریخ درج مطلب: ۸ دی ۱۳۹۳ش، تاریخ بازدید مطلب: ۲۴ آذر ۱۴۰۴ش.
- «العلامة الربانی بدرالدین الحوثی.. حائط صد امام التکفیریین»، وبگاه انصارالله، تاریخ درج مطلب: ۲۹ تیر ۱۴۰۲ش، تاریخ بازدید: ۱۷ دی ۱۴۰۲ش.
- محمد، ابراهیم، «الظاهرة الحوثیه و التحول الفکری من الزیدیه الی الشیعه»، مجله القناطیر، جلد۲۳ شماره۱، جولای ۲۰۲۱م.
- «مسجد الهادی نگینی در مرکز شهر صعده»، الکوثر، تاریخ درج مطلب: ۱ اسفند ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید مطلب: ۲۴ آذر ۱۴۰۴ش.
- نشار، علی سامی، نشأة الفکر الفلسفی فی اسلام، دار المعارف، مصر، ۱۹۶۶م.
- وجیه، عبدالسلام، أعلام المؤلفین الزیدیة، امان، مؤسسه فرهنگی امام زید بن علی، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
- «وفاة بدرالدین الحوثی احد ابرز مرجعیات الطائفه الشیعیه الزیدیه فی الیمن»، وبگاه شبکه خبری العالم، ۴ آذر ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۴ دی ۱۴۰۲ش.
- «یمن را بهتر بشناسید؛ نگاهی به جایگاه استان صعده در یمن»، تحولات جهان اسلام، تاریخ درج مطلب: ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید مطلب: ۱۷ اذر ۱۴۰۴ش.