ویکی شیعه:Featured articles/2024/43

از ویکی شیعه

تمثیلات قرآنی از مؤلفه‌های اصلی در بیان مفاهیم قرآنی است که آن را از نمونه‌های اعجاز بیانی قرآن خوانده‌اند. در روایات شیعه توجه ویژه‌ای به این مؤلفه شده و به تفکر درباره حقایق آن سفارش کرده‌اند. از نظر مفسران، هدف از بیان مَثَل‌ها در قرآن، ساده‌سازی معارف معقول و سنگین به سطح مطالب محسوس است تا مردم عادی آن را درک کنند؛ چراکه قرآن برای همه مردم نازل شده است. مفسران از ضرورت وجود تمثیلات قرآنی در کنار برهان، جدال احسن و موعظه برای فهم مردم سخن گفته‌اند. گفته شده که تمثیلات قرآن دارای اهداف تربیتی‌اند و در این باره به مواردی چون توجه دادن به ارزش‌ها و مکارم اخلاقی، و نیز ارائه الگوها و نمونه‌های عینی اشاره کرده‌اند. درباره مَثَل‌های قرآنی دو رویکرد وجود دارد؛ برخی آن را فقط تشبیه می‌دانند که برای تقریب مفاهیم معقول به ذهن مخاطب است. در مقابل عده‌ای معتقدند هیچ‌گونه تشبیه و مجازگویی در مَثل‌های قرآن نبوده و مثل‌ها بیانگر وجود مثالی حقایق واقعی هستند. از نظر مفسران، مثال‌های قرآن از نظر «صراحت در بیان ادات تشبیه»، از نظر «تعداد افراد مورد تشبیه» و نیز از نظر «وجه تمثیل»، تقسیمات مختلفی به خود می‌گیرند. برای تمثیلات قرآن ویژگی‌های بسیاری بیان شده که مواردی چون «جامعیّت و گستردگی»، «سهولت و قابل فهم بودن» بخشی از آن است. در زمینه تمثیلات قرآن، تألیفات متعدّدی صورت گرفته که ازجمله می‌توان به کتاب روضة الامثال (فی الامثال القرآن الکریم)، تألیف احمد بن عبدالله الکوزکنانی النجفی اشاره کرد.

ادامهٔ مطلب ...

دیگر مقالات منتخب: سید ابوالقاسم کاشانیقضاوتفقه