ویکی شیعه:Featured articles/2024/09

از ویکی شیعه

آیه امانت (احزاب: ۷۲) دربارهٔ امانتی سخن می‌گوید که خدا در اختیار انسان گذاشته است. طبق این آیه، خدا ابتدا این امانت را به آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه کرد و آن‌ها نپذیرفتند؛ ولی انسان آن را برعهده گرفت. مفسران مسلمان، در خصوص این‌که این امانت چیست و چرا آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها آن را قبول نکرده‌اند و انسان پذیرفته، بسیار بحث کرده و دیدگاه‌های متفاوتی ارائه داده‌اند. بنابر تفاسیر روایی شیعی، منظور از امانت، ولایت و امامت پیامبر(ص) و امامان شیعه(ع) است؛ اما مفسران اهل‌سنت می‌گویند مراد از آن تکالیف دینی است. علامه طباطبایی معتقد است امانت همان ولایت الهی است که از بین موجودات، تنها انسان استحقاق آن را دارد؛ زیرا تنها، انسان استعداد آن را دارد که به بالاترین مرتبه کمال برسد. علت متصف شده انسان به ظلم و جهل در انتهای این آیه را به این دلیل دانسته‌اند که انسان می‌تواند بدون توجه به اهمیت این امانت، به خود ظلم کند و نمی‌داند در این صورت، چه عذاب بزرگی در انتظار اوست. اما معنای این سخن آن نیست که همهٔ انسان‌ها این‌گونه‌اند؛ بلکه این است که انسان، هم قابلیت علم و عدل را دارد و هم قابلیت ظلم و جهل را. آیه امانت در اشعار و ادبیات عرفانی شاعرانی چون حافظ و مولوی و خواجه عبدالله انصاری بکار رفته است. برای مثال حافظ سروده است:

آسمان بار امانت نتوانست کشید
قرعه فال به نام من دیوانه زدند

ادامهٔ مطلب ...