ویکی شیعه:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۲۱/۲
آزادی عقیده آزادی انتخاب هر نوع فکر و باوری است که انسان آن را حقیقت می‌پندارد، بدون آنکه با نگرانی یا تجاوزی از سوی دیگران مواجه شود. آزادی عقیده در اسلام مبتنی بر دو اصل آزادی انتخاب دین و آزادی تفکر و عقل است.
درخواست تدبر و اندیشه از انسان و همچنین اقامه دلیل بر حقانیت رسولان و کتاب‌های آسمانی از سوی خدا را نشانه سلب تحمیل عقیده بر دیگران در اسلام دانسته‌اند. همچنین آیات متعددی از جمله آیه لا اکراه فی الدین و آیه ۹۹ سوره یونس را دلیل بر محوریت آزادی عقیده و اندیشه در قرآن معرفی کرده‌اند.
اندیشمندان اسلامی با تفاوت گذاشتن میان تفکر و عقیده، آزادی عقیده را به دلیل لوازم عملی آن بی‌حد و حصر نمی‌دانند. آنان معتقدند اگرچه در دین اسلام برای آزادی تفکر حدی مشخص نشده؛ ولی انسان‌ها در پذیرش هر عقیده‌ای مجاز نیستند؛ زیرا مستلزم صحیح دانستن تمام عقاید حتی عقاید مخالف توحید توسط اسلام است که با اندیشه توحیدی تناقض دارد.
تنافی حکم ارتداد در اسلام با آزادی عقیده از شبهات مسأله آزادی عقیده دانسته شده است. در پاسخ به نکاتی از جمله وجود مجازات ارتداد در دیگر ادیان، حفظ امنیت اعتقادی و سیاسی جامعه اسلامی و مشروط بودن اجرای حکم ارتداد به تبلیغ و اقدامات عملی مرتد، اشاره شده است.
تشریع جهاد ابتدایی در اسلام نیز از موانع آزادی عقیده معرفی شده است. در جواب بر ماهیت دفاعی داشتن جنگ‌های صدر اسلام و انهدام حاکمیت کفر تأکید شده است.