مسجد کبود (مزار شریف): تفاوت میان نسخه‌ها

'''مسجد کبود''' یا '''زیارت سخی''' در [[مزار شریف]] افغانستان، مرقدی منسوب به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، مشهورترین بنای دینی-تاریخی در [[افغانستان]] است. هر سال هزاران زائر از داخل و خارج افغانستان در آن حضور می‌یابند. قدمت مسجد کبود به [[قرن ششم هجری قمری|قرن ۶ق]] می‌رسد که در یکی از روستاهای [[بلخ]] قرار داشته است.  

==جایگاه==

===نقد===

==روند تغییرات==

پس از تسلط حاکمان ازبک بر بلخ،{{یادداشت|این حاکمان ابتدا در سمرقند و بخار و اورگنج مستقر بودند و سپس با ضعف تیموریان و صفویه، خراسان را نیز تصرف کردند و مذهب آنان سنی و گرایش صوفیانه بود.}} عبدالمومن‌خان [[شیبانیان|شیبانی]]، ولیعهد و والی بلخ (حکومت:۹۹۰ ـ ۱۰۰۶ق) و معاصر [[شاه عباس اول|شاه عباس صفوی]]، گنبد دومی نیز روی مرقد ساخت.<ref>گوگه‌دی، تاریخچه مزار شاه اولیاء، ۱۳۲۵ش، ص۵۶.</ref> ولی محمد (حکومت:۱۰۰۷ ـ ۱۰۲۰ق){{یادداشت|ولی محمد از حاکمان ازبک خاندان جانیان یا جانی بود.}} دستور به ساخت چهار باغ، دارای ۱۸ چمن و مساحت ۱۰۰ جریب، اطراف مرقد داد.<ref>گوگه‌دی، تاریخچه مزار شاه اولیاء، ۱۳۲۵ش، ص۵۶.</ref> او هم‌چنین حوضی در شمال مرقد ساخت و چنارهایی دور آن کاشت و جاده‌ای بین بلخ و این مکان کشید.<ref>گوگه‌دی، تاریخچه مزار شاه اولیاء، ۱۳۲۵ش، ص۵۷.</ref> سبحان قلی‌خان (حکومت:۱۰۹۱ ـ ۱۱۱۴ق) این جاده را ترمیم و بزرگتر کرد و دو طرف آن را درخت کاشت و شفاخانه‌ای بنا نهاد.<ref>گوگه‌دی، تاریخچه مزار شاه اولیاء، ۱۳۲۵ش، ص۵۷.</ref> چهار دروازه نیز در چهار سوی بارگاه ساخته شد که نام آنها قاسم خانی (شرقی)، منظرگاه (غربی)، بهاءالدین (جنوبی){{یادداشت|محمدبن محمد بخاری (۷۱۸-۷۹۱ق‌/۱۳۱۸-۱۳۸۹م)،عارف نامدار ومؤسس سلسلۀ نقشبندیه‌}} و چهار باغ (شمالی) با دو گلدسته است.<ref>انصاری، انکشاف امروزی مزار شریف، ۱۳۷۳ش، ص۴و۵.</ref> در زمان محمدمقیم، نوه سبحان‌قلی، زلزله، گنبدهای مرقد را خراب کرد و او به بازسازی آنان پرداخت که تا اکنون باقی مانده است.<ref>گوگه‌دی، تاریخچه مزار شاه اولیاء، ۱۳۲۵ش، ص۵۸.</ref><br>

محمدعَلَم، حاکم بلخ به سفارش شیرعلی خان (حکومت:۱۲۷۸ ـ ۱۲۹۰ق/۱۲۴۰ ـ ۱۲۵۸ش){{یادداشت|شیرعلی از خاندان بارَکزَی و قوم پشتون و سنی مذهب بود. بارکزی پس از خاندان احمد ابدالی به حکومت رسیدند.}} دستور داد دو گنبد پوششی روی دو گنبد مرقد ساخته شود و نیز مسجدی در فاصله نزدیک و سمت قبله بنا گردد.<ref>انصاری، انکشاف امروزی مزار شریف، ۱۳۷۳ش، ص۴و۵.</ref><br>

===کاشی‌کاری===