Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۰۴۷
ویرایش
Abbasahmadi (بحث | مشارکتها) (←پیشینه) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''علت غایی''' یکی از علتهای چهارگانه ([[علت فاعلی|فاعلی]]، غایی، مادی و صوری) که فاعل به سبب آن، فعلی را انجام میدهد. در [[فلسفه اسلامی]]، بحث از علت غایی، برترین جزء [[حکمت]] دانسته شده است اما با آغاز رُنسانس و پیشرفت علوم تجربی، در علوم جدید آن را نادیده گرفتند.<br> | '''علت غایی''' یکی از علتهای چهارگانه ([[علت فاعلی|فاعلی]]، غایی، مادی و صوری) که فاعل به سبب آن، فعلی را انجام میدهد. در [[فلسفه اسلامی]]، بحث از علت غایی، برترین جزء [[حکمت]] دانسته شده است اما با آغاز رُنسانس و پیشرفت علوم تجربی، در علوم جدید آن را نادیده گرفتند.<br> | ||
فیلسوفان مسلمان در توضیح علت غاییِ هر یک از افعال طبیعی، افعال انسان و افعال خدا، دیدگاههای متنوعی ارائه کردهاند. مشهور فیلسوفان مسلمان، در پیدایش هر فعل طبیعی و اختیاری، علت غایی را لازم | فیلسوفان مسلمان در توضیح علت غاییِ هر یک از افعال طبیعی، افعال انسان و افعال خدا، دیدگاههای متنوعی ارائه کردهاند. مشهور فیلسوفان مسلمان، در پیدایش هر فعل طبیعی و اختیاری، علت غایی را لازم میدانند؛ اما گروهی نیز علت غایی را منحصر به فعل [[جبر و اختیار|اختیاری]] دانستهاند. [[غلامرضا فیاضی]] در مخالفت با هر دو دیدگاه، علت غایی را مفهوم بدون مصداق میداند و علم و شوق به نتیجه مطلوب فعل را علت ضرورتبخش فعل نمیداند.<br> | ||
مشهور فیلسوفان مسلمان | مشهور فیلسوفان مسلمان معتقدند که افعال خدا دارای علت غایی است؛ بدین بیان که خداوند به افعال خویش به سببب آن که اثری از کمالات او است، علم و محبت دارد؛ علم و محبتی که عین ذات یا لازمه آن و از عوارض جداییناپذیر ذات است. برخلاف فیلسوفان مسلمان، [[معتزله]] افعال خدا را دارای غرض زائد بر ذات میدانند و [[اشاعره]] افعال خدا را معلول اغراض نمیدانند. | ||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
ارسطو از فیلسوفان یونان باستان (درگذشت ۳۲۲ سال پیش از میلاد)، علت غایی را سرآمد و مقدم بر همه علتها میدانست. با پیروی از او، مکتب مَدْرَسی مسیحیت در قرون وسطا نیز پدیدههای مادی را به کمک قصد و [[اراده الهی|اراده خدا]] تبیین میکرد و به جای پرسش از چگونگی، از چراییها و علت غایی سخن میگفت.<ref>برت، مبادی مابعدالطبیعه علوم نوین، ۱۳۶۹ش، ص۹۰.</ref><br> | ارسطو از فیلسوفان یونان باستان (درگذشت ۳۲۲ سال پیش از میلاد)، علت غایی را سرآمد و مقدم بر همه علتها میدانست. با پیروی از او، مکتب مَدْرَسی مسیحیت در قرون وسطا نیز پدیدههای مادی را به کمک قصد و [[اراده الهی|اراده خدا]] تبیین میکرد و به جای پرسش از چگونگی، از چراییها و علت غایی سخن میگفت.<ref>برت، مبادی مابعدالطبیعه علوم نوین، ۱۳۶۹ش، ص۹۰.</ref><br> |