سهمین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سَهْمَیْن''' به معنای دو سهم اشاره به [[سهم امام]] و [[سهم سادات]] در [[خمس]] دارد.<ref>حلی،المختصر،۱۴۱۸ ق ،ج۱ ص ۶۳ </ref> سهم در لغت به معنای نصیب<ref>بستانی ،فرهنگ ابجدی  ،۱۳۷۵ ش؛ ص ۵۰۳،ذیل واژه سهم</ref> و بَهره دانسته شده است.<ref>ابن فارس ،معجم مقاییس اللغه ،۱۴۰۴ ق؛ج ۳،ص۱۱۱ذیل واژه سهم</ref>

فقیهان شیعه معتقدند خمس بر دو سهم کلی [[سهم امام|سهم امام(ع)]]  و [[سهم سادات]] تقسیم می‌شود.<ref>طباطبایی یزدی ،العروة الوثقی،۱۴۱۹ ق، ج۴، ص: ۳۰۳</ref> [[امام خمینی]] نیز معتقد است خمس  دو قسم است:

* یک قِسم ، سهم سادات است و به مجتهد جامع الشرایط داده می‌شود یا با اذن او به سید فقیر  یا سید یتیم یا فرد سیدی که در سفر درمانده شده، داده می‌شود.  

* بخش دیگر ، سهم امام(ع) است که در این  زمان به [[مجتهد جامع الشرایط]] تحویل یا در راهی که اجازه می‌دهد مصرف می شود.<ref>رساله توضیح المسائل امام خمینی، بخش خمس ،۱۴۲۴،ج۲ ،ص۵۹</ref>

برخی فقیهان شیعه مانند [[شیخ طوسی]] در [[کتاب المبسوط|المبسوط]]،<ref>شیخ طوسی ،المبسوط فی فقه الإمامیة، ۱۳۸۷ق.ج ۱ ،ص ۲۶۲</ref>[[شهید اول]] در [[لمعه دمشقیه]]<ref>شهید اول، اللمعه الدمشقیه،۱۴۱۰،ص۵۵</ref> و [[شهید ثانی]] در [[شرح لمعه]]<ref>شهید ثانی،الروضه البهیه،ج۱،ص۱۳۷</ref> خمس را براساس [[آیه خمس]] بر شش قسم تقسیم کرده‌اند و آن‌را قول مشهور شیعه نیز دانسته‌اند<ref>شهید ثانی،الروضه البهیه،ج۱،ص۱۳۷</ref> البته این شش سهم نیز به دو سهم بر می‌گردد؛ سه سهم آن یعنی سهم [[خدا]]، [[پیامبر]] و [[ذی‌القربی]]،  برای امام است و سه سهم دیگر یعنی سهم یتیمان، فقرا و در راه ماندگان مال نزدیکان پیامبر است که از آن با تعبیر سهم سادات یاد می‌شود.<ref>مغنیه،فقه الصادق ع ج،۲ ،ص ۲</ref>  

علت تقسیم دوگانه خمس روایات دانسته شده است.<ref>نجف‌آبادی ،الخمس و الانفال ،ص ۲۶۱</ref>  [[موسی بن جعفر(ع)|امام موسی بن جعفر(ع)]]  در روایتی خمس را توضیح داده، سهمی برای حاکم (امام) و سهم دیگر را مخصوص یتیمان، تهی‌دستان و در راه‌ماندگان از نزدیکان پیامبر(ص) قرار داده است.<ref>حرعاملی ،تکملة الوسائل، ۱۴۱۸ ق ج۲،ص۱۴۶ </ref>

*حرعاملی، محمد بن حسن ،الفصول المهمه فی اصول الائمه -تکمله الوسائل ،موسسه معارف اسلامی امام رضا علیه السلام ،چاپ اول ایران

*شهید اول، محمد بن مکی ، اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة ، ۷۸۶ ق ،دار التراث- الدار الإسلامیة تاریخ ، 1410 ق چاپ اول ، بیروت- لبنان به تحقیق محمد تقی مروارید

*شهید ثانی، زین الدین بن علی،الروضه البهیه ،انتشارات دفتر اسلامی حوزه علمیه قم ،1412ق.چاپ اول،شارح سلطان العلماء،حسن بن محمد،

*طباطبایی یزدی ،سید محمدکاظم طباطبائی ،العروه الوثقی فیما تعم به البلوی ،دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم

*محقق حلی، جعفر بن حسن،۶۷۶ ق،موسسه المطبوعات الدینیه،۱۴۱۸ ق،چاپ ۶ ،قم - ایران