Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۶۹
ویرایش
گوساله سامری: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(درج الگوی درجه بندی) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{درباره ۲|گوساله سامری|آشنایی با گاوی که بنی‌اسرائیل به‌دستور خدا ذبح کردند مدخل |گاو بنی اسرائیل|}} | {{درباره ۲|گوساله سامری|آشنایی با گاوی که بنی‌اسرائیل به‌دستور خدا ذبح کردند مدخل |گاو بنی اسرائیل|}} | ||
'''گوساله سامِری''' یا '''گوساله طلایی'''، بتی از طلا که [[سامری]] پس از طولانی‌شدن غیبت [[موسی(ع)]] در هنگام دریافت [[الواح موسی(ع)|الواح تورات]]، به شکل گوساله ساخت و [[بنی‌اسرائیل]] را به پرستش آن دعوت‌کرد. گوساله طلایی صدایی شبیه گاو می‌داد و غیرعادی و معجزه‌وار به نظر می‌رسید. موسی(ع) پس از بازگشت از [[طور سیناء]]، و اطلاع از گوساله‌پرستی بنی‌اسرائیل، [[هارون]] را توبیخ | '''گوساله سامِری''' یا '''گوساله طلایی'''، بتی از طلا که [[سامری]] پس از طولانی‌شدن غیبت [[موسی(ع)]] در هنگام دریافت [[الواح موسی(ع)|الواح تورات]]، به شکل گوساله ساخت و [[بنی‌اسرائیل]] را به پرستش آن دعوت‌کرد. گوساله طلایی صدایی شبیه گاو می‌داد و غیرعادی و معجزه‌وار به نظر می‌رسید. موسی(ع) پس از بازگشت از [[طور سیناء]]، و اطلاع از گوساله‌پرستی بنی‌اسرائیل، [[هارون]] را توبیخ کرد، سامری مجازات شد، گوساله طلایی را سوزاند و خاکسترش را در دریا یا نهر آب ریخت. | ||
براساس آیات سوره بقره، مجازات خاص و سختی برای آنها در نظر گرفته شد: «به درگاه آفریدگار خود توبه کنید و یکدیگر را بکشید». در این مجازات، افراد شروع به کشتن یکدیگر کردند و با کشته شدن چند هزار نفر از گناه‌کاران، [[توبه]] آنها پذیرفته شد و بخشیده شدند. | |||
این داستان در [[قرآن]] در سوره‌های [[اعراف]] و [[سوره طه|طه]] نقل شده است. در [[تورات]] نیز به داستان گوساله‌پرستی بنی‌اسرائیل اشاره شده‌است. سازنده گوساله در روایت قرآن، فردی به نام سامری است، اما در روایت تورات، هارون به عنوان سازنده گوساله معرفی شده‌است. | این داستان در [[قرآن]] در سوره‌های [[اعراف]] و [[سوره طه|طه]] نقل شده است. در [[تورات]] نیز به داستان گوساله‌پرستی بنی‌اسرائیل اشاره شده‌است. سازنده گوساله در روایت قرآن، فردی به نام سامری است، اما در روایت تورات، هارون به عنوان سازنده گوساله معرفی شده‌است. | ||
| خط ۶: | خط ۸: | ||
مفسران در باب اینکه سازنده گوساله چه کسی بود، و چرا بنی‌اسرائیل به پرستش آن روی‌آوردند، و مجازات این بت‌پرستی چه بود، اختلاف‌نظر دارند. | مفسران در باب اینکه سازنده گوساله چه کسی بود، و چرا بنی‌اسرائیل به پرستش آن روی‌آوردند، و مجازات این بت‌پرستی چه بود، اختلاف‌نظر دارند. | ||
== ویژگی‌های گوساله== | ==ویژگی‌های گوساله== | ||
[[بنی‌اسرائیل]] پس از خروج از [[مصر]] و در زمان چهل روزه حضور [[موسی(ع)]] در میقات، برای مدتی گوساله‌ای از طلا ساخته و آن‌را پرستیدند.<ref name=":1">مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۳۷۱.</ref> گاو در نزد [[مصر|مصریان]] [[مقدس]] بود و آن را رمز زندگی کشاورزی خود می‌دانستند، بنی‌اسرائیل نیز چنین گرایشی یافته بودند.<ref>مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۴۵۰.</ref> [[قرآن]] [[سامری]] را سازنده<ref name=":0">قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۳۱۵.</ref> و ترویج‌کننده گوساله‌پرستی معرفی کرده است.<ref name=":2">مغنیه، التفسیر المنیر، بنیاد بعثت، ج۱۶، ص۲۶۰.</ref> اما [[تورات]]، [[هارون|هارون پیامبر]] را سازنده این گوساله می‌داند.<ref>کتاب مقدس، کتاب خروج، باب ۳۲، آیات۱-۶.</ref> این گوساله به گوساله طلایی نیز شناخته می‌شود.<ref>طیب، أطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۹، ص۸۲.</ref> | [[بنی‌اسرائیل]] پس از خروج از [[مصر]] و در زمان چهل روزه حضور [[موسی(ع)]] در میقات، برای مدتی گوساله‌ای از طلا ساخته و آن‌را پرستیدند.<ref name=":1">مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۳۷۱.</ref> گاو در نزد [[مصر|مصریان]] [[مقدس]] بود و آن را رمز زندگی کشاورزی خود می‌دانستند، بنی‌اسرائیل نیز چنین گرایشی یافته بودند.<ref>مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۴۵۰.</ref> [[قرآن]] [[سامری]] را سازنده<ref name=":0">قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۳۱۵.</ref> و ترویج‌کننده گوساله‌پرستی معرفی کرده است.<ref name=":2">مغنیه، التفسیر المنیر، بنیاد بعثت، ج۱۶، ص۲۶۰.</ref> اما [[تورات]]، [[هارون|هارون پیامبر]] را سازنده این گوساله می‌داند.<ref>کتاب مقدس، کتاب خروج، باب ۳۲، آیات۱-۶.</ref> این گوساله به گوساله طلایی نیز شناخته می‌شود.<ref>طیب، أطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۹، ص۸۲.</ref> | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۷: | ||
در منابع برای این گوساله خصوصیاتی همچون گوشت و پوست داشتن نیز نقل شده که علماء در صحت بخشی از آنها ابراز تردید کرده‌اند.<ref>نگاه کنید به: طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۲۰۱- ۲۰۳.</ref> | در منابع برای این گوساله خصوصیاتی همچون گوشت و پوست داشتن نیز نقل شده که علماء در صحت بخشی از آنها ابراز تردید کرده‌اند.<ref>نگاه کنید به: طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۲۰۱- ۲۰۳.</ref> | ||
== گوساله‌پرستی == | ==گوساله‌پرستی== | ||
[[حضرت موسی(ع)]] در پی وعده الهی، به مدت سی‌روز به میعادگاه رفت سپس این مدت ده روز تمدید شد.<ref>سوره اعراف، آیه۱۴۲.</ref> با طولانی شدن بازگشت موسی(ع)، میان بنی‌اسرائیل شایعه شد که موسی(ع) از دنیا رفته است.<ref>مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۴۵۰.</ref> سامری نیز در این فرصت با استفاده از طلاهای مردم، گوساله‌ای ساخت<ref name=":0" /> او به همراه پیروان خود<ref>طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۱۹۲.</ref> و مردم را به [[پرستش]] آن دعوت کرد.<ref name=":2" /> هارون که جانشین موسی در میان بنی‌اسرائیل بود، مردم را از این عمل [[نهی]] کرده و آن را [[آزمایش الهی]] دانست؛<ref>سوره طه، آیه۹۰.</ref> اما اکثر مردم دعوت سامری را پذیرفته و به پرستش گوساله رو آوردند.<ref name=":1" /> | [[حضرت موسی(ع)]] در پی وعده الهی، به مدت سی‌روز به میعادگاه رفت سپس این مدت ده روز تمدید شد.<ref>سوره اعراف، آیه۱۴۲.</ref> با طولانی شدن بازگشت موسی(ع)، میان بنی‌اسرائیل شایعه شد که موسی(ع) از دنیا رفته است.<ref>مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۴۵۰.</ref> سامری نیز در این فرصت با استفاده از طلاهای مردم، گوساله‌ای ساخت<ref name=":0" /> او به همراه پیروان خود<ref>طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۱۹۲.</ref> و مردم را به [[پرستش]] آن دعوت کرد.<ref name=":2" /> هارون که جانشین موسی در میان بنی‌اسرائیل بود، مردم را از این عمل [[نهی]] کرده و آن را [[آزمایش الهی]] دانست؛<ref>سوره طه، آیه۹۰.</ref> اما اکثر مردم دعوت سامری را پذیرفته و به پرستش گوساله رو آوردند.<ref name=":1" /> | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۴: | ||
در مقابل برخی معتقدند مقصود سامری ایمان به موسی(ع) بوده که بعد در آن تردید کرد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۲۸۵-۲۸۶.</ref> | در مقابل برخی معتقدند مقصود سامری ایمان به موسی(ع) بوده که بعد در آن تردید کرد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۲۸۵-۲۸۶.</ref> | ||
== سوزاندن گوساله توسط موسی == | ==سوزاندن گوساله توسط موسی== | ||
حضرت موسی(ع) در میقات، از گوساله‌پرستی قومش اطلاع یافت.<ref>سوره طه، آیه ۸۵.</ref> او پس از بازگشت و دیدن گوساله‌پرستی، از شدت عصبانیت، [[الواح]] را انداخت و شکست.<ref>سوره اعراف، آیه۱۵۰.</ref> سپس مردم را مذمت کرده و گفت: «مگر پروردگارتان وعده نیکویی به شما نداد».<ref>سوره طه، آیه۸۶.</ref> او با هارون نیز به تندی برخورد کرد که چرا جلوی انحراف قوم را نگرفته است.<ref>سوره طه، آیات ۹۲-۹۴.</ref> سپس به مواخذه سامری پرداخت و او را مجازات کرد.<ref>سوره طه، آیه ۹۷.</ref> | حضرت موسی(ع) در میقات، از گوساله‌پرستی قومش اطلاع یافت.<ref>سوره طه، آیه ۸۵.</ref> او پس از بازگشت و دیدن گوساله‌پرستی، از شدت عصبانیت، [[الواح]] را انداخت و شکست.<ref>سوره اعراف، آیه۱۵۰.</ref> سپس مردم را مذمت کرده و گفت: «مگر پروردگارتان وعده نیکویی به شما نداد».<ref>سوره طه، آیه۸۶.</ref> او با هارون نیز به تندی برخورد کرد که چرا جلوی انحراف قوم را نگرفته است.<ref>سوره طه، آیات ۹۲-۹۴.</ref> سپس به مواخذه سامری پرداخت و او را مجازات کرد.<ref>سوره طه، آیه ۹۷.</ref> | ||
| خط ۲۸: | خط ۳۰: | ||
[[پرونده:سرگردانی_یهود_در_بیابان._تابلو_فرش.jpg|پیوند=link=Special:FilePath/سرگردانی_یهود_در_بیابان._تابلو_فرش.jpg|بندانگشتی|فرش دستباف مربوط به وقایع بنی‌اسرائیل در بیابان سینا که در آن به داستان گوساله پرستی نیز اشاره شده است.]] | [[پرونده:سرگردانی_یهود_در_بیابان._تابلو_فرش.jpg|پیوند=link=Special:FilePath/سرگردانی_یهود_در_بیابان._تابلو_فرش.jpg|بندانگشتی|فرش دستباف مربوط به وقایع بنی‌اسرائیل در بیابان سینا که در آن به داستان گوساله پرستی نیز اشاره شده است.]] | ||
== مجازات گوساله‌پرستان== | ==مجازات گوساله‌پرستان== | ||
گوساله‌پرستی بنی‌اسرائیل پس از مشاهده [[معجزه|معجزات]] و نشانه‌های بسیار را مسئله بزرگی دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۲۵۵.</ref> بنابر آیات قرآن، [[غضب|غضب خداوند]] و ذلت در زندگی دنیا به افرادی که گوساله پرستی کردند، تعلق گرفت.<ref>سوره اعراف، آیه۱۵۲.</ref> علاوه بر این، در [[سوره بقره]] به مجازات خاص این افراد نیز اشاره شده است: «فَتُوبُوا إِلی بارِئِکمْ فَاقْتُلُوا أَنْفُسَکمْ؛ به درگاه آفریدگار خود توبه کنید و یکدیگر را بکشید»<ref>سوره بقره، آیه۵۴.</ref> | گوساله‌پرستی بنی‌اسرائیل پس از مشاهده [[معجزه|معجزات]] و نشانه‌های بسیار را مسئله بزرگی دانسته‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۲۵۵.</ref> بنابر آیات قرآن، [[غضب|غضب خداوند]] و ذلت در زندگی دنیا به افرادی که گوساله پرستی کردند، تعلق گرفت.<ref>سوره اعراف، آیه۱۵۲.</ref> علاوه بر این، در [[سوره بقره]] به مجازات خاص این افراد نیز اشاره شده است: «فَتُوبُوا إِلی بارِئِکمْ فَاقْتُلُوا أَنْفُسَکمْ؛ به درگاه آفریدگار خود توبه کنید و یکدیگر را بکشید»<ref>سوره بقره، آیه۵۴.</ref> | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۱: | ||
[[سید مرتضی]] از عالمان [[شیعه]] معتقد است مقصود از این آیه، کشتن نیست؛ بلکه به این معنا است که در راه توبه و پشیمانی، چنان خود را به سختی بیفکنند که گویی می‌خواهند خود را از بین ببرند.<ref>سید مرتضی، أمالی، ج۲، ص۳۷۲.</ref> | [[سید مرتضی]] از عالمان [[شیعه]] معتقد است مقصود از این آیه، کشتن نیست؛ بلکه به این معنا است که در راه توبه و پشیمانی، چنان خود را به سختی بیفکنند که گویی می‌خواهند خود را از بین ببرند.<ref>سید مرتضی، أمالی، ج۲، ص۳۷۲.</ref> | ||
== چرایی گوساله‌پرستی == | ==چرایی گوساله‌پرستی== | ||
حضرت موسی برای بنی‌اسرائیل چه در زمان حضور در [[مصر]] و چه پس از خروج از آن، [[معجزه|معجزات]] بسیاری آورد.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۱، ص۳۵۲.</ref> با این حال پس از خروج از مصر، بنی‌اسرائیل با دیدن قومی بت‌پرست، از حضرت موسی(ع) چنین درخواست کردند: «برای ما خدایی بگمار چنان که آنان خدایانی دارند»<ref>سوره اعراف، آیه۱۳۸.</ref> قرآن به جهت این درخواست، آنان را گروهی جاهل و نادان خطاب می‌کند.<ref>سوره اعراف، آیه۱۳۸.</ref> | حضرت موسی برای بنی‌اسرائیل چه در زمان حضور در [[مصر]] و چه پس از خروج از آن، [[معجزه|معجزات]] بسیاری آورد.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۱، ص۳۵۲.</ref> با این حال پس از خروج از مصر، بنی‌اسرائیل با دیدن قومی بت‌پرست، از حضرت موسی(ع) چنین درخواست کردند: «برای ما خدایی بگمار چنان که آنان خدایانی دارند»<ref>سوره اعراف، آیه۱۳۸.</ref> قرآن به جهت این درخواست، آنان را گروهی جاهل و نادان خطاب می‌کند.<ref>سوره اعراف، آیه۱۳۸.</ref> | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۸: | ||
[[سید محمدتقی مدرسی]]، در تفسیر خود [[من هدی القرآن (کتاب)|من هدی القرآن]] پرستش گوساله از سوی قوم حضرت موسی(ع) را ناشی از آن دانسته است که آنها علی رغم پیروی از حضرت موسی(ع) در مبارزه با فرعون، اما این مبارزه و تحولات سیاسی بر فرهنگ آنها تأثیر نگذارد و همچنان خصلت‌های بت‌پرستی خود را حفظ کرده بودند.<ref>مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۴۵۰.</ref> یکی از پژوهشگران دانشنامه معاصر قرآن کریم نیز معتقد است تأثیر معجزات تنها در اظهار ظاهری [[توحید]] میان بنی‌اسرائیل بوده است.<ref>ابراهیمی، «گوساله سامری»، ص۱۰۴۳.</ref> | [[سید محمدتقی مدرسی]]، در تفسیر خود [[من هدی القرآن (کتاب)|من هدی القرآن]] پرستش گوساله از سوی قوم حضرت موسی(ع) را ناشی از آن دانسته است که آنها علی رغم پیروی از حضرت موسی(ع) در مبارزه با فرعون، اما این مبارزه و تحولات سیاسی بر فرهنگ آنها تأثیر نگذارد و همچنان خصلت‌های بت‌پرستی خود را حفظ کرده بودند.<ref>مدرسی، من هدی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۴۵۰.</ref> یکی از پژوهشگران دانشنامه معاصر قرآن کریم نیز معتقد است تأثیر معجزات تنها در اظهار ظاهری [[توحید]] میان بنی‌اسرائیل بوده است.<ref>ابراهیمی، «گوساله سامری»، ص۱۰۴۳.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابراهیمی، محسن، «گوساله سامری»، دانشنامه معاصر قرآن کریم، قم، سلمان آزاده، ۱۳۹۷ش. | |||
* جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، قم، مرکز نشر اسراء، ۱۳۸۷ش. | *ابراهیمی، محسن، «گوساله سامری»، دانشنامه معاصر قرآن کریم، قم، سلمان آزاده، ۱۳۹۷ش. | ||
* حسینی شیرازی، سید محمد، تبیین القرآن، بیروت، دار العلوم، چاپ دوم، ۱۴۲۳ق. | *جوادی آملی، عبدالله، تسنیم، قم، مرکز نشر اسراء، ۱۳۸۷ش. | ||
* زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق. | *حسینی شیرازی، سید محمد، تبیین القرآن، بیروت، دار العلوم، چاپ دوم، ۱۴۲۳ق. | ||
* سید مرتضی علم الهدی، علی بن حسین، امالی، محقق و مصحح: ابراهیم، محمد ابوالفضل، قاهره، دار الفکر العربی، چاپ اول، ۱۹۹۸م. | *زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق. | ||
* شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: احمد قصیرعاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. | *سید مرتضی علم الهدی، علی بن حسین، امالی، محقق و مصحح: ابراهیم، محمد ابوالفضل، قاهره، دار الفکر العربی، چاپ اول، ۱۹۹۸م. | ||
* طباطبائی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق. | *شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: احمد قصیرعاملی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا. | ||
* طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش. | *طباطبائی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق. | ||
* فخررازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق. | *طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش. | ||
* فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، تحقیق: اعلمی، حسین، تهران، انتشارات الصدر، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق. | *فخررازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق. | ||
* قرشی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ ششم، ۱۳۷۱ش. | *فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، تحقیق: اعلمی، حسین، تهران، انتشارات الصدر، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق. | ||
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: موسوی جزائری، سید طیب، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق. | *قرشی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ ششم، ۱۳۷۱ش. | ||
* کتاب مقدّس، ترجمه هزاره نو، لندن، انتشارات ایلام، ۲۰۱۴م. | *قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: موسوی جزائری، سید طیب، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق. | ||
* مدرسی، سید محمدتقی، من هدی القرآن، تهران، دار محبی الحسین، چاپ اول، ۱۴۱۹ق. | *کتاب مقدّس، ترجمه هزاره نو، لندن، انتشارات ایلام، ۲۰۱۴م. | ||
* مغنیه، محمدجواد، التفسیر المبین، قم، بنیاد بعثت، بی‌تا. | *مدرسی، سید محمدتقی، من هدی القرآن، تهران، دار محبی الحسین، چاپ اول، ۱۴۱۹ق. | ||
* مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش. | *مغنیه، محمدجواد، التفسیر المبین، قم، بنیاد بعثت، بی‌تا. | ||
*مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{بنی‌اسرائیل}} | {{بنی‌اسرائیل}} | ||
<onlyinclude>{{درجه‌بندی | <onlyinclude> | ||
{{درجه‌بندی | |||
| پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص | | پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص | ||
| رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص | | رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص | ||
| خط ۸۸: | خط ۹۲: | ||
| تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | | تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}--> | ||
| توضیحات = | | توضیحات = | ||
}}</onlyinclude> | }} | ||
</onlyinclude> | |||
[[رده:بنی‌اسرائیل]] | [[رده:بنی‌اسرائیل]] | ||
[[رده:داستان‌های قرآنی]] | [[رده:داستان‌های قرآنی]] | ||
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]] | [[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ب]] | ||