confirmed، templateeditor
۱۱٬۵۴۹
ویرایش
ماهی فلسدار: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
(ویرایش و حذف مطالب نامرتبط) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''ماهی فَلْس‌دار''' یا '''ماهی پولَک‌دار،''' ماهیانی که خوردن آنها [[حلال]] است. فلسدار بودن ماهی را معیاری برای حلال بودن آن دانسته‌اند. عده‌ای از | '''ماهی فَلْس‌دار''' یا '''ماهی پولَک‌دار،''' ماهیانی که خوردن آنها [[حلال]] است. فلسدار بودن ماهی را معیاری برای حلال بودن آن دانسته‌اند. عده‌ای از [[فقه]]ا این حکم را از احکام اختصاصی [[امامیه]] دانسته و با توجه به [[تواتر]] روایات، برای آن ادعای [[اجماع]] کرده‌اند. در [[روایات]] اسلامی بر پایه این حکم به برخی از ماهیان [[حلال‌گوشت]] و [[حرام‌گوشت]] اشاره شده است؛ اما در مصداق امروزی برخی از آنان اختلاف‌نظر وجود دارد. | ||
[[پرونده:پولک ماهی.jpg|بندانگشتی|300px|ماهی فلسدار]] | [[پرونده:پولک ماهی.jpg|بندانگشتی|300px|ماهی فلسدار]] | ||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
==معرفی== | ==معرفی== | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
ماهی فلسدار به ماهی دارای پولک که پوشش بیرونی بدن ماهی است<ref>جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل بیت(ع)، قم، ج۹، ص۲۶۸.</ref> گفته می‌شود. در فقه اسلامی از ماهی فلسدار در باب [[صید و ذباحه]] و [[اطعمه و اشربه]] سخن به میان آمده است.<ref> جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۹۱.</ref> [[شهید ثانی]] در کتاب [[مسالک الافهام]]، بحث از حیوانات دریایی را به‌عنوان یکی از اقسام شش‌گانه باب اطعمه و اشربه آورده است.<ref> شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۲، ص۱۰.</ref> {{یادداشت|برخی از فقها حیوانات دریایی را به سه دسته تقسیم کرده‌اند. حیواناتی که خوردن آن حلال یا حرام و یا مکروه است و تمامی ماهیان فلسدار را از ماهیان حلال گوشت دانسته‌اند.(کیدری، إصباح الشیعة، ۱۴۱۶ق، ص۳۸۶.)}} | ماهی فلسدار به ماهی دارای پولک که پوشش بیرونی بدن ماهی است<ref>جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل بیت(ع)، قم، ج۹، ص۲۶۸.</ref> گفته می‌شود. در [[فقه]] اسلامی از ماهی فلسدار در باب [[صید و ذباحه]] و [[اطعمه و اشربه]] سخن به میان آمده است.<ref> جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۹۱.</ref> [[شهید ثانی]] در کتاب [[مسالک الافهام]]، بحث از حیوانات دریایی را به‌عنوان یکی از اقسام شش‌گانه باب اطعمه و اشربه آورده است.<ref> شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۲، ص۱۰.</ref> {{یادداشت|برخی از فقها حیوانات دریایی را به سه دسته تقسیم کرده‌اند. حیواناتی که خوردن آن حلال یا حرام و یا مکروه است و تمامی ماهیان فلسدار را از ماهیان حلال گوشت دانسته‌اند.(کیدری، إصباح الشیعة، ۱۴۱۶ق، ص۳۸۶.)}} | ||
== حکم فقهی == | == حکم فقهی == | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
در کتب روایی [[شیعه]]، روایاتی در زمینه حکم ماهیان فلسدار جمع‌آوری شده است؛<ref> برای نمونه نگاه کنید به: صدوق، من لا یحضره الفقیه،۱۴۱۳ق، ج۳، ص۳۲۳؛ حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۲۴، ص۱۲۹؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۱۰ق، ج۶۲، ص۱۹۱.</ref> چنانکه [[شیخ طوسی]] در کتاب [[تهذیب الاحکام]]، روایات را در بخش اول صید و ذباحه آورده است.<ref> طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۹، ص۲.</ref> | در کتب روایی [[شیعه]]، روایاتی در زمینه حکم ماهیان فلسدار جمع‌آوری شده است؛<ref> برای نمونه نگاه کنید به: صدوق، من لا یحضره الفقیه،۱۴۱۳ق، ج۳، ص۳۲۳؛ حر عاملی، وسائل الشیعة، ۱۴۰۹ق، ج۲۴، ص۱۲۹؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۱۰ق، ج۶۲، ص۱۹۱.</ref> چنانکه [[شیخ طوسی]] در کتاب [[تهذیب الاحکام]]، روایات را در بخش اول صید و ذباحه آورده است.<ref> طوسی، تهذیب الأحکام، ۱۴۰۷ق، ج۹، ص۲.</ref> | ||
عده‌ای از محققان دلایلی را برای [[حلال]] بودن ماهیان فلسدار و حرام بودن ماهیان بدون فلس ارائه داده‌اند؛ از جمله آنکه ماهیان بدون پولک اصولا گوشتخوار یا مردارخوار هستند و گوشت بدن آنها به دلیل نداشتن پولک از آلودگی برخوردار است؛ اما ماهی‌های پولک‌دار چنین نیستند.<ref> [https://www.mashreghnews.ir/news/581497 علت حرام گوشت بودن ماهیان بدون پولک چیست؟]، سایت مشرق.</ref> | عده‌ای از محققان دلایلی را برای [[حلال]] بودن ماهیان فلسدار و [[حرام]] بودن ماهیان بدون فلس ارائه داده‌اند؛ از جمله آنکه ماهیان بدون پولک اصولا گوشتخوار یا مردارخوار هستند و گوشت بدن آنها به دلیل نداشتن پولک از آلودگی برخوردار است؛ اما ماهی‌های پولک‌دار چنین نیستند.<ref> [https://www.mashreghnews.ir/news/581497 علت حرام گوشت بودن ماهیان بدون پولک چیست؟]، سایت مشرق.</ref> | ||
===حکم تخم ماهی=== | ===حکم تخم ماهی=== | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
برخی از فقهای متقدم [[شیعه]] همچون [[شیخ طوسی]] و [[شریف مرتضی]] حلال بودن ماهی فلسدار و حرام بودن مابقی حیوانات دریایی را از احکام اختصاصی [[امامیه]] دانسته‌اند.<ref> طوسی، المبسوط، ۱۳۷۸ق، ج۶، ص۲۷۶؛ شریف مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۴۰۰.</ref> و برخی دیگر با اشاره به [[تواتر]] روایات در این زمینه<ref> تحقیق کوه‌کمره‌ای در کتاب حلی، التنقیح الرائع، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۱.</ref> و شهرت آن در بین اصحاب،<ref> اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۸۷.</ref> برای آن ادعای [[اجماع]] کرده<ref> راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۲۴۹.</ref> و از اصول مذهب شیعه دانسته‌اند.<ref> حلی، السرائر الحاوی، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹۹.</ref> | برخی از فقهای متقدم [[شیعه]] همچون [[شیخ طوسی]] و [[شریف مرتضی]] حلال بودن ماهی فلسدار و حرام بودن مابقی حیوانات دریایی را از احکام اختصاصی [[امامیه]] دانسته‌اند.<ref> طوسی، المبسوط، ۱۳۷۸ق، ج۶، ص۲۷۶؛ شریف مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۴۰۰.</ref> و برخی دیگر با اشاره به [[تواتر]] روایات در این زمینه<ref> تحقیق کوه‌کمره‌ای در کتاب حلی، التنقیح الرائع، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۱.</ref> و شهرت آن در بین اصحاب،<ref> اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۸۷.</ref> برای آن ادعای [[اجماع]] کرده<ref> راوندی، فقه القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۲۴۹.</ref> و از اصول مذهب شیعه دانسته‌اند.<ref> حلی، السرائر الحاوی، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹۹.</ref> | ||
فقهای غیر امامیه حلیت را مختص ماهی فلسدار نمی‌دانند. عده‌ای همچون [[ابوحنیفه]]، تمام ماهیان را حلال دانسته و عده‌ای دیگر چون [[شافعی]] و [[مالک بن انس]]، تمام حیوانات دریایی را حلال معرفی کرده‌اند.<ref>حلی، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۳۲۸.</ref> | فقهای غیر [[امامیه]] حلیت را مختص ماهی فلسدار نمی‌دانند. عده‌ای همچون [[ابوحنیفه]]، تمام ماهیان را حلال دانسته و عده‌ای دیگر چون [[شافعی]] و [[مالک بن انس]]، تمام حیوانات دریایی را حلال معرفی کرده‌اند.<ref>حلی، کنز العرفان، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۳۲۸.</ref> | ||
از این رو شماری از فقها، حلیت ماهی فلسدار را اجماع تمام مسلمانان دانسته‌اند که عموم [[آیات]] و روایات<ref> سبزواری، کفایة الأحکام، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۵۹۶؛ اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۸۷.</ref> [[مستفیض|مستفیضه]]<ref>کاشانی، مفاتیح الشرائع، قم، ج۲، ص۱۸۴؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۴۰۰۵ق، ج۱، ص۱۵۴.</ref> بر آن دلالت می‌کند و حرمت ماهی بدون فلس و حیوانات دریایی که ماهی محسوب نمی‌شوند را اجماع اصحاب امامیه دانسته‌اند.<ref> اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۸۷.</ref> | از این رو شماری از فقها، حلیت ماهی فلسدار را اجماع تمام مسلمانان دانسته‌اند که عموم [[آیات]] و روایات<ref> سبزواری، کفایة الأحکام، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۵۹۶؛ اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۸۷.</ref> [[مستفیض|مستفیضه]]<ref>کاشانی، مفاتیح الشرائع، قم، ج۲، ص۱۸۴؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۴۰۰۵ق، ج۱، ص۱۵۴.</ref> بر آن دلالت می‌کند و حرمت ماهی بدون فلس و حیوانات دریایی که ماهی محسوب نمی‌شوند را اجماع اصحاب امامیه دانسته‌اند.<ref> اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۸۷.</ref> | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
سُّلحفَاةُ، ضِّفْدِعُ و صَّرَطَانُ از حیوانات دریایی هستند که در پاره‌ای از [[روایات]]، به دلیل ماهی نبودن یا نداشتن پولک، حکم به [[حرمت]] آنها داده شده است.<ref> شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۲۳۵.</ref> و ماهیانی چون کنْعَتْ و رُبَیثا، ارْبَیان، طِمْر و طِمْرانی از اقسام ماهی حلال دانسته شده است.<ref> عاملی، جامع عباسی، ۱۴۲۹ق، ص۷۵۴.</ref> | سُّلحفَاةُ، ضِّفْدِعُ و صَّرَطَانُ از حیوانات دریایی هستند که در پاره‌ای از [[روایات]]، به دلیل ماهی نبودن یا نداشتن پولک، حکم به [[حرمت]] آنها داده شده است.<ref> شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ص۲۳۵.</ref> و ماهیانی چون کنْعَتْ و رُبَیثا، ارْبَیان، طِمْر و طِمْرانی از اقسام ماهی حلال دانسته شده است.<ref> عاملی، جامع عباسی، ۱۴۲۹ق، ص۷۵۴.</ref> | ||
در ارتباط با مکروه بودن شماری از حیوانات دریایی که در روایات آمده، در بین فقها اختلاف است؛ چنانکه [[شیخ طوسی]]،<ref>طوسی، النهایة، ۱۴۰۰ق، ص۵۷۶.</ref> [[محقق حلی]]<ref>محقق حلی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۶۹.</ref> و [[کیدری]] نویسنده کتاب [[اصباح الشیعه]]<ref>کیدری، إصباح الشیعة، ۱۴۱۶ق، ص۳۸۷.</ref> برخی از حیوانات دریایی چون جِرّی(مارماهی)، زَهو و زِمار را [[مکروه]] دانسته و برخی دیگر از آن جهت که آنها را ماهی ندانسته و یا دارای پولک نیستند، [[حرام]] دانسته‌اند.<ref> حلی، السرائر الحاوی، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹۹.</ref> و روایاتی که دلالت بر کراهت می‌کند را حمل بر [[تقیه]] کرده‌اند.<ref>شهید اول، الدروس الشرعیة، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۸.</ref> | در ارتباط با [[مکروه]] بودن شماری از حیوانات دریایی که در روایات آمده، در بین فقها اختلاف است؛ چنانکه [[شیخ طوسی]]،<ref>طوسی، النهایة، ۱۴۰۰ق، ص۵۷۶.</ref> [[محقق حلی]]<ref>محقق حلی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۶۹.</ref> و [[کیدری]] نویسنده کتاب [[اصباح الشیعه]]<ref>کیدری، إصباح الشیعة، ۱۴۱۶ق، ص۳۸۷.</ref> برخی از حیوانات دریایی چون جِرّی(مارماهی)، زَهو و زِمار را [[مکروه]] دانسته و برخی دیگر از آن جهت که آنها را ماهی ندانسته و یا دارای پولک نیستند، [[حرام]] دانسته‌اند.<ref> حلی، السرائر الحاوی، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۹۹.</ref> و روایاتی که دلالت بر کراهت می‌کند را حمل بر [[تقیه]] کرده‌اند.<ref>شهید اول، الدروس الشرعیة، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۸.</ref> | ||
در مصداق شماری از ماهیانی که در روایات به آنها اشاره شده، اختلاف وجود دارد.<ref>برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: شعرانی، ترجمه و شرح تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۳۴.</ref> | در مصداق شماری از ماهیانی که در روایات به آنها اشاره شده، اختلاف وجود دارد.<ref>برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: شعرانی، ترجمه و شرح تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۳۴.</ref> | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*آبی، فاضل حسن بن ابی طالب یوسفی، کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، ۱۴۱۷ق. | *آبی، فاضل حسن بن ابی طالب یوسفی، کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، ۱۴۱۷ق. | ||
*ابن شهرآشوب | *[[ابن شهرآشوب مازندرانی]]، محمد بن علی، متشابه القرآن و مختلفه، قم، دارالبیدار للنشر، ۱۳۶۹ق. | ||
*اردبیلی، احمد بن علی، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، تحقیق آقا مجتبی عراقی و علی‌پناه اشتهاردی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق. | *اردبیلی، احمد بن علی، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، تحقیق آقا مجتبی عراقی و علی‌پناه اشتهاردی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳ق. | ||
*بجنوردی، سید حسن، القواعد | *بجنوردی، سید حسن، [[القواعد الفقهیة]]، تحقیق مهدی مهریزی و محمدحسن درایتی، قم، نشر الهادی، ۱۴۱۹ق. | ||
*بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۵ق. | *بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۵ق. | ||
*برقی، احمد بن محمد، المحاسن، قم، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۷۱ق. | *برقی، احمد بن محمد، المحاسن، قم، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۷۱ق. | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
*تبریزی، جواد، استفتاءات جدید، قم، بی‌جا، بی‌تا. | *تبریزی، جواد، استفتاءات جدید، قم، بی‌جا، بی‌تا. | ||
*تبریزی، جواد، صراط النجاة، قم، دارالصدیقه الشهیده، ۱۴۲۷ق. | *تبریزی، جواد، صراط النجاة، قم، دارالصدیقه الشهیده، ۱۴۲۷ق. | ||
*جمعی از پژوهشگران زیر نظر آیت‌الله شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت(ع)، قم، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(ع)، ۱۴۲۶ق. | *جمعی از پژوهشگران زیر نظر آیت‌الله شاهرودی، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت(ع)]]، قم، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(ع)، ۱۴۲۶ق. | ||
*جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل‌بیت(ع)، فارسی، قم، موسسه دائر المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(ع)، بی‌تا. | *جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل‌بیت(ع)، فارسی، قم، موسسه دائر المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(ع)، بی‌تا. | ||
*حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)، ۱۴۰۹ق. | *حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)، ۱۴۰۹ق. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
*حلّی، مقداد بن عبدالله سیوری، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم، انتشارات کتاب‌خانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق. | *حلّی، مقداد بن عبدالله سیوری، التنقیح الرائع لمختصر الشرائع، قم، انتشارات کتاب‌خانه آیة الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ق. | ||
*حلی، مقداد بن عبدالله، کنز العرفان فی فقه القرآن، قم، انتشارات مرتضوی، ۱۴۲۵ق. | *حلی، مقداد بن عبدالله، کنز العرفان فی فقه القرآن، قم، انتشارات مرتضوی، ۱۴۲۵ق. | ||
*خمینی، سید روح الله موسوی، تحریر | *خمینی، سید روح الله موسوی، [[تحریر الوسیلة]]، قم، مؤسسه مطبوعات دارالعلم، بی‌تا. | ||
*خمینی، سید روح الله موسوی، توضیح المسائل، تحقیق مسلم قلی پور گیلانی، قم، ۱۴۲۶ق. | *خمینی، سید روح الله موسوی، توضیح المسائل، تحقیق مسلم قلی پور گیلانی، قم، ۱۴۲۶ق. | ||
*خویی، سید ابوالقاسم، صراط النجاة (المحشی)، قم، مکتب نشر المنتخب، ۱۴۱۶ق. | *خویی، سید ابوالقاسم، صراط النجاة (المحشی)، قم، مکتب نشر المنتخب، ۱۴۱۶ق. | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
*شریف مرتضی، علی بن حسین موسوی، الانتصار فی انفرادات الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۵ق | *شریف مرتضی، علی بن حسین موسوی، الانتصار فی انفرادات الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۵ق | ||
*شعرانی، ابوالحسن، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، ترجمه و شرح، تهران، منشورات إسلامیة، چاپ پنجم، ۱۴۱۹ق. | *شعرانی، ابوالحسن، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، ترجمه و شرح، تهران، منشورات إسلامیة، چاپ پنجم، ۱۴۱۹ق. | ||
*شهید | *[[شهید اول]]، محمد بن مکی، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۷ق. | ||
*شهید اول، محمد بن مکی، اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة، محمدتقی و علی اصغر مروارید، بیروت، دارالتراث، ۱۴۱۰ق. | *شهید اول، محمد بن مکی، اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة، محمدتقی و علی اصغر مروارید، بیروت، دارالتراث، ۱۴۱۰ق. | ||
*شهید | *[[شهید ثانی]]، زین الدین بن علی، [[الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة]]، قم، کتاب‌فروشی داوری، ۱۴۱۰ق. | ||
*شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، ۱۴۱۳ق. | *شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة، ۱۴۱۳ق. | ||
*صافی گلپایگانی، لطف الله، جامع الأحکام، قم، انتشارات حضرت معصومه(س)، ۱۴۱۷ق. | *صافی گلپایگانی، لطف الله، جامع الأحکام، قم، انتشارات حضرت معصومه(س)، ۱۴۱۷ق. | ||
*صدوق، محمّد بن علی بن بابویه، من لایحضره | *صدوق، محمّد بن علی بن بابویه، [[من لایحضره الفقیه]]، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق. | ||
*طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۹۰ق. | *طوسی، محمد بن حسن، الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۹۰ق. | ||
*طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیة، تحقیق سید محمدتقی کشفی، تهران، مکتبه المرتضویه، چاپ سوم، ۱۳۸۷ق. | *طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الإمامیة، تحقیق سید محمدتقی کشفی، تهران، مکتبه المرتضویه، چاپ سوم، ۱۳۸۷ق. | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
*کیدری، محمد بن حسین، إصباح الشیعة بمصباح الشریعة، قم، موسسه امام صادق(ع)، ۱۴۱۶ق. | *کیدری، محمد بن حسین، إصباح الشیعة بمصباح الشریعة، قم، موسسه امام صادق(ع)، ۱۴۱۶ق. | ||
*گلپایگانی، سید محمدرضا، مجمع المسائل للگلبایگانی، قم، دارالقرآن الکریم، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق. | *گلپایگانی، سید محمدرضا، مجمع المسائل للگلبایگانی، قم، دارالقرآن الکریم، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق. | ||
*مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، بیروت، مؤسسه الطبع و النشر، ۱۴۱۰ق. | *مجلسی، محمدباقر، [[بحار الأنوار]] الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، بیروت، مؤسسه الطبع و النشر، ۱۴۱۰ق. | ||
*محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق. | *محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، ۱۴۰۸ق. | ||
*مفید، محمد بن محمد بن نعمان، | *مفید، محمد بن محمد بن نعمان، [[المقنعه]]، قم، [[کنگره جهانی شیخ مفید]]، ۱۴۱۳ق. | ||
*مکارم | *[[مکارم شیرازی]]، ناصر، استفتاءات جدید، قم، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع)، ۱۴۲۷ق. | ||
*سایت مشرق، علت حرام گوشت بودن ماهیان بدون پولک چیست؟، تاریخ انتشار:۱۳۹۵/۱۱/۱۰، تاریخ بازدید: ۱۳۹۸/۱۰/۲۵. | *سایت مشرق، علت حرام گوشت بودن ماهیان بدون پولک چیست؟، تاریخ انتشار:۱۳۹۵/۱۱/۱۰، تاریخ بازدید: ۱۳۹۸/۱۰/۲۵. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||