ابرهه: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرهه اهل حبشه بود<ref name=":42" /> و در قرن ششم میلادی، حوالی [[عام الفیل|سال تولد پیامبر اسلام]] می‌زیست.<ref>برگ‌نیسی، «ابرهه»، ج۲، ص۵۶۳.</ref> او توانست با شکست یمنی‌ها پادشاه آنجا شود.<ref name=":12">مقدسی، البدء و التاریخ، بورسعید، ج۳، ص۱۸۵.</ref> ابرهه پیرو [[دین مسیحیت]] بود.<ref>جواد علی، المفصل فى تاریخ العرب قبل الإسلام،‌ ج۶، ص۱۸۴.</ref> به دلیل زخمی که در یکی از جنگ‌ها بر صورتش پدید آمد، اَشرم، یعنی دارای بینی و لبِ شکافته خوانده می‌شد.<ref>طبری، تاریخ ‏الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۱۲۹.</ref> برخی منابع او را ابرهة بن صباح<ref>یاقوت حموی، معجم ‏البلدان، ۱۹۹۵م، ج۳، ص۵۳.</ref> یا ابرهة بن اَشرم<ref>بیهقی، دلائل ‏النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۱۷.</ref> معرفی کرده‌اند، در حالی که گفته شده «ابرهه اشرم» صحیح است. بر این اساس اشرم نام پدر او نبوده است.<ref>برگ‌نیسی، «ابرهه»، ج۲، ص۵۶۳.</ref>

ابرهه را همچنین ابویكسوم‌،<ref>ذهبی، تاریخ ‏الإسلام، ۱۴۰۹ق،‌ ج۱، ص۱۶۴.</ref> صاحب الفیل<ref>سمعانی‏، الأنساب، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۲۰۰.</ref> و ابرهه حبشی<ref name=":42">مقریزی، إمتاع‏ الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۶۸.</ref> می‌خواندند. او پس از ناکامی در نابود کردن [[کعبه]]، با جراحتی که برداشته بود به یمن برده شد و در آنجا درگذشت.<ref>ابن‌قتیبة، المعارف، ۱۹۹۲م، ص۶۳۸.</ref> پس از مرگ او فرزندش یکسوم پادشاه یمن شد.‏<ref name=":02">ابن‌خلدون، تاریخ ‏ابن‌‏خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۷۲.</ref>

ابرهه، حاکم یمن با سپاهیانی که فیل‌هایی در جلوی آن بودند به سمت [[مکه]] لشکر کشید<ref>بلاذری، أنساب ‏الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۶۷.</ref> تا [[کعبه]] را خراب کند.‏<ref name=":22">مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۵.</ref> ولی با [[معجزه]] الهی، پرندگانی سنگریزه‌هایی بر سر سپاه ابرهه ریختند<ref>رجوع کنید به: سوره فیل.</ref> و این سپاه شکست خورد و به یمن بازگشت.<ref name=":22" /> ابرهه پس از جنگ و درگیری فراوان حاکم یمن شد و برای جلوگیری از سفر عرب‌های یمنی به مکه، کلیسایی در یمن ساخت و آنها را وادار کرد آن را زیارت کنند.<ref>بلاذری، أنساب ‏الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۶۷.</ref> در این حال با بی‌حرمتی یکی از عرب‌ها به کلیسای خود مواجه شد و از همین رو قسم یاد کرد کعبه را نابود کند.<ref name=":32" />  

[[سوره فیل]] در قرآن، به ماجرای اصحاب فیل و نابودی آنان با حمله ابابیل پرداخته است.<ref>سوره فیل، آیه ۱-۵.</ref> کاظم برگ‌نیسی (۱۳۳۵-۱۳۸۹ش)، محقق و مترجم، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی هدف اصلی این حمله را گسترش نفوذ مسیحیت در بخش‌های غربی و جنوبی شبه‌جزیره [[عربستان]] و همچنین تأمین منافع سیاسی و اقتصادی روم و حبشه دانسته است.<ref>برگ‌نیسی، «ابرهه»، ج۲، ص۵۶۹.</ref>

ابرهه پس از آغاز حکومت خود بر یمن، از وجود [[کعبه]] در [[مکه]] آگاه شد که عرب‌ها آن را [[بیت الله|بیت‌الله]] می‌دانستند و برای [[زیارت]] به آنجا می‌رفتند؛ از همین رو [[کلیسا|کلیسایی]] در یمن ساخت<ref>بلاذری، أنساب ‏الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۶۷.</ref> و به مردم دستور داد که آن کلیسا را زیارت کنند.<ref>ابن‌حجر، الإصابة، ۱۹۹۵م، ج۶، ص۲۶۴.</ref> کلیسای مذکور که «قلیس» خوانده می‌شد،<ref>ابن‌الكلبى‏، الأصنام، ۱۳۶۴ش، ص۴۶-۴۷.</ref> با طلا و جواهرات بسیار تزیین شده بود.<ref name=":32">بلاذری، أنساب ‏الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۶۷.</ref>

 

ابرهه در نامه‌ای به پادشاه حبشه نوشت که هیچ‌کدام از پادشاهان پیشین چنین کلیسایی نداشته‌اند<ref>مقریزی، إمتاع‏ الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۸۱.</ref> و در همین نامه هدف از ساخت آن را بازداشتن عرب‌ها از سفر به مکه اعلام کرد.<ref>ابن‌کثیر دمشقی‏، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۱۷۰.</ref> با این حال مردمان عرب خواسته ابرهه را نپذیرفتند و یکی از آنان وارد کلیسا شد و محراب آن را با مدفوع آلوده کرد. ابرهه با اطلاع از این عمل قسم خورد [[کعبه]] را نابود کند.<ref name=":32" />