Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۲۱۱
ویرایش
لولا علی لهلک عمر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{امام علی}} | {{امام علی}} | ||
'''لَوْلا عَلِیٌّ لَهَلَکَ عُمَر''' (اگر | '''لَوْلا عَلِیٌّ لَهَلَکَ عُمَر''' (اگر علی نبود، عمر هلاک می‌شد) عبارتی از [[عمر بن خطاب|عمر]]، خلیفه دوم که در وصف [[امام علی(ع)]] نقل شده است. این جمله و مضمون آن با عبارات دیگری در رویدادهای مختلف و در منابع متعددی از [[شیعه]] و [[اهل سنت]] نقل شده است. به گفته [[قاضی نورالله شوشتری]]، عمر ۷۰ بار این جمله را به زبان آورده است. | ||
از دیدگاه برخی از علمای شیعه و اهل سنت، این عبارت بر برتری و [[فضیلت امام علی(ع)]] نسبت به خلیفه دوم دلالت دارد. | از دیدگاه برخی از علمای شیعه و اهل سنت، این عبارت بر برتری و [[فضیلت امام علی(ع)]] نسبت به خلیفه دوم دلالت دارد. | ||
[[ابن ابی‌الحدید]] این جمله را خبر مشهور و برخی آن را [[خبر مستفیض|مستفیض]] دانسته‌اند. از جمله راویان مشهور این عبارت، [[سعید بن مسیب]]، [[عبدالله بن عباس]]، [[ابوسعید خدری]] و [[محمد بن ابی‌عمیر]] هستند. برخی نقل سعید بن مسیب را برمبنای [[رجال]] اهل سنت [[حدیث صحیح|صحیح]] شمرده‌اند. | [[ابن ابی‌الحدید]] این جمله را [[خبر مشهور]] و برخی آن را [[خبر مستفیض|مستفیض]] دانسته‌اند. از جمله راویان مشهور این عبارت، [[سعید بن مسیب]]، [[عبدالله بن عباس]]، [[ابوسعید خدری]] و [[محمد بن ابی‌عمیر]] هستند. برخی نقل سعید بن مسیب را برمبنای [[رجال]] اهل سنت [[حدیث صحیح|صحیح]] شمرده‌اند. | ||
مشابه این جمله از [[خلیفه اول]] و [[خلیفه سوم|سوم]] نیز نقل شده است. | مشابه این جمله از [[خلیفه اول]] و [[خلیفه سوم|سوم]] در وصف علی(ع) نیز نقل شده است. | ||
==متن== | ==متن== | ||
[[خلیفه دوم]] در برخی موارد که در مسئله‌ای دچار خطا می‌شد و [[علی(ع)]] خطای او را تصحیح می‌کرد، در | «لَوْ لَا عَلِیٌّ لَهَلَکَ عُمَرُ؛ اگر علی نبود، [[عمر بن خطاب|عمر]] هلاک می‌شد» جمله‌ای از عمر، [[خلیفه دوم]] که در برخی موارد که در مسئله‌ای دچار خطا می‌شد و [[علی(ع)]] خطای او را تصحیح می‌کرد، در وصف علی(ع) می‌گفت. این جمله در منابع متعدد شیعه<ref>به عنوان نمونه نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۴۲۴؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق،ج۴، ص۳۵ و ۳۶؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق،ج۶، ص۳۰۶ و ج۱۰، ص۵۰؛ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۱و۱۴۹.</ref> و اهل سنت<ref>به عنوان نمونه نگاه کنید به: ابن قتیبه دینوری، تأویل مختلف الحدیث، ۱۴۰۶ق، ص۱۵۲؛ خوارزمی، مناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۸۱؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۳؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۸و۱۴۱ و ج۱۲، ص۱۷۹و۲۰۵؛ ماورودی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۱۲، ص۱۱۵ و ج۱۳، ص۲۱۳؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۴؛ حمویی جوینی، فرائد السمطین، مؤسسه محمودی، ج۱، ص۳۳۷، ۳۴۹-۳۵۱.</ref> نقل شده است. | ||
مضمون این جمله با عبارات دیگری نیز نقل شده است. از جمله: | مضمون این جمله با عبارات دیگری نیز نقل شده است. از جمله: | ||
*«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ مُعْضِلَةٍ | *«أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ مُعْضِلَةٍ لَيْسَ لَهَا أَبُوحَسَنٍ؛ پناه می‌برم به خدا از مشکلی که ابوالحسن (علی) در آن حضور نداشته باشد»؛<ref>ابن قتیبه دینوری، تأویل مختلف الحدیث، ۱۴۰۶ق، ص۱۵۲؛ ابن حنبل، فضائل الصحابه، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۶۴۷؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۳؛ خوارزمی، مناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۶؛ حمویی جوینی، فرائد السمطین، مؤسسه محمودی، ج۱، ص۳۴۵و۴۴۶و۳۴۸؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۳۱و۳۶۹.</ref> | ||
*«لَاأَبْقَانِیَ اللَّهُ بَعْدَکَ یَا عَلِیُّ؛ ای علی! [[خداوند]] بعد تو مرا باقی نگذارد»؛<ref>طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۷ و ۳۹۴؛ خوارزمی، مناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۱۰۱؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۳۶۰.</ref> | *«لَاأَبْقَانِیَ اللَّهُ بَعْدَکَ یَا عَلِیُّ؛ ای علی! [[خداوند]] بعد تو مرا باقی نگذارد»؛<ref>طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۷ و ۳۹۴؛ خوارزمی، مناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۱۰۱؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۳۶۰.</ref> | ||
*«اللهُمَّ لاتبقنی لمعضلةٍ لیس لها ابن أبی طالب حیّاً؛ خدایا مرا در سختی که پسر [[ابوطالب]] در آن زنده نباشد، باقی مگذار»؛<ref>حمویی جوینی، فرائد السمطین، مؤسسه محمودی، ج۱، ص۳۴۴و۴۴۶؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۵؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۳۱ و۳۶۱.</ref> | *«اللهُمَّ لاتبقنی لمعضلةٍ لیس لها ابن أبی طالب حیّاً؛ خدایا مرا در سختی که پسر [[ابوطالب]] در آن زنده نباشد، باقی مگذار»؛<ref>حمویی جوینی، فرائد السمطین، مؤسسه محمودی، ج۱، ص۳۴۴و۴۴۶؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۵؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۳۱ و۳۶۱.</ref> | ||
*«لَاعِشْتُ فِی | *«لَاعِشْتُ فِی أُمَّةٍ لَسْتَ فِیهَا یَا أَبَاالْحَسَنِ؛ زنده نباشم در امتی که تو ای ابوالحسن(علی) در آن نباشی»؛<ref>طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۷۷؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۳۶۱؛ مناوی، فیض القدیر، ۱۳۵۶ق، ج۴، ص۳۵۶.</ref> | ||
*«لَوْلَاکَ لَافْتَضَحْنَا؛ ای علی! اگر نبودی، ما قطعا بی‌آبرو می‌شدیم».<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۳۶۸؛ مرعشی، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۲۰۳.</ref> | *«لَوْلَاکَ لَافْتَضَحْنَا؛ ای علی! اگر نبودی، ما قطعا بی‌آبرو می‌شدیم».<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۳۶۸؛ مرعشی، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۲۰۳.</ref> | ||
==ماجرا== | ==ماجرا== | ||
برپایه گزارش‌ها جمله «لَولَا عَلِیٌ لَهَلَک عُمَر» در موارد متعددی از خلیفه دوم نقل شده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۸؛ قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱، ص۲۱۶ و ج۳، ص۱۴۶.</ref> | برپایه گزارش‌ها جمله «لَولَا عَلِیٌ لَهَلَک عُمَر» در موارد متعددی از خلیفه دوم نقل شده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۸؛ قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱، ص۲۱۶ و ج۳، ص۱۴۶.</ref> | ||
[[ابن شهر آشوب]]، از علمای [[قرن شش قمری|قرن شش]] شیعه، برآن است [[عمر بن خطاب]] این عبارت را | [[ابن شهر آشوب]]، از علمای [[قرن شش قمری|قرن شش]] شیعه، برآن است [[عمر بن خطاب]] عمر در ۲۳ مسئله به علی(ع) رجوع کرده و این عبارت را گفته است.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۳۱. برای آگاهی از موارد نگاه کنید به: ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۳۵۹-۳۷۰.</ref> به گفته [[قاضی نورالله شوشتری]] خلیفه دوم ۷۰ بار آن جمله را به زبان آورده است.<ref>مرعشی، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۰۲.</ref> | ||
برخی از مواردی<ref>برای سایر موارد نگاه کنید به: طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۰-۳۹۹؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق،ج۴، ص۳۵و۳۶؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۳۵۹-۳۷۰.</ref> که خلیفه دوم این جمله را به زبان آورده است عبارتند از: | برخی از مواردی<ref>برای سایر موارد نگاه کنید به: طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۰-۳۹۹؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق،ج۴، ص۳۵و۳۶؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۳۵۹-۳۷۰.</ref> که خلیفه دوم این جمله را به زبان آورده است عبارتند از: | ||
*خلیفه دوم درباره زن حامله‌ای که اقرار به [[زنا]] کرده بود، به [[سنگسار]] حکم کرد. [[امام علی(ع)]] به سبب جنین آن زن از سنگسار او منع کرد و فرمود: تو حق نداری آن جنین را مجازات کنی! عمر پس از پذیرفتن حکم علی(ع) و ترک سنگسار، گفت: «لولا علی لهلک عمر».<ref>ماورودی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۱۲، ص۱۱۵ و ج۱۳، ص۲۱۳؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۰؛ خوارزمی، مناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۸۱؛ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۱.</ref> | *خلیفه دوم درباره زن حامله‌ای که اقرار به [[زنا]] کرده بود، به [[سنگسار]] حکم کرد. [[امام علی(ع)]] به سبب جنین آن زن از سنگسار او منع کرد و فرمود: تو حق نداری آن جنین را مجازات کنی! عمر پس از پذیرفتن حکم علی(ع) و ترک سنگسار، گفت: «لولا علی لهلک عمر».<ref>ماورودی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۱۲، ص۱۱۵ و ج۱۳، ص۲۱۳؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۰؛ خوارزمی، مناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۸۱؛ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۱.</ref> | ||
*خلیفه دوم درباره زن دیوانهٔ زناکار به سنگسار حکم کرده بود؛اما امام علی(ع) به جهت جنون آن زن و [[حدیث رفع القلم]] | *خلیفه دوم درباره زن دیوانهٔ زناکار به سنگسار حکم کرده بود؛اما امام علی(ع) به جهت جنون آن زن و [[حدیث رفع القلم]] که براساس آن قلم تکلیف از شخص خواب، دیوانه و کودک برداشته شده است، حکم سنگسار او را نادرست خواند و خلیفه دوم پس از پذیرش حکم علی(ع)، گفت: «لولا علی لهلک عمر».<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۳؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۲؛ قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۲، ص۱۷۲و۱۷۳؛ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۱.</ref> | ||
[[قاضی نورالله شوشتری]] موارد مختلف را در کتاب «[[احقاق الحق و ازهاق الباطل|ِاِحْقاقُ الحَقّ و اِزْهاقُ الباطِل]]» گردآورده است.<ref>نگاه کنید به: مرعشی، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۱۸۲-۲۳۶ و ج۱۷، ص۴۳۳-۴۴۴ وج۳۱، ص۴۷۰-۴۸۳.</ref> | [[قاضی نورالله شوشتری]] موارد مختلف را در کتاب «[[احقاق الحق و ازهاق الباطل|ِاِحْقاقُ الحَقّ و اِزْهاقُ الباطِل]]» گردآورده است.<ref>نگاه کنید به: مرعشی، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۱۸۲-۲۳۶ و ج۱۷، ص۴۳۳-۴۴۴ وج۳۱، ص۴۷۰-۴۸۳.</ref> | ||
==دلالت بر فضیلت علی(ع)== | ==دلالت بر فضیلت علی(ع)== | ||
از دیدگاه علمای [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، عبارات خلیفه دوم بر [[فضیلت امام علی(ع)]] نسبت به او دلالت دارد. [[متکلمان]] شیعه آن عبارات را دلیل و اعترافی بر برتری و فضیلت علی(ع) در علم دانسته‌اند و اینکه علی(ع) مرجع و ملجأ [[خلفا (ابهام‌زدایی)|خلفا]] بوده است.<ref>طبری آملی صغیر، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۲۱و۲۲؛ ابن عطیه، ابهی | از دیدگاه علمای [[شیعه]] و برخی از [[اهل سنت]]، عبارات خلیفه دوم بر [[فضیلت امام علی(ع)]] نسبت به او دلالت دارد. [[متکلمان]] شیعه آن عبارات را دلیل و اعترافی بر برتری و فضیلت علی(ع) در علم دانسته‌اند و اینکه علی(ع) مرجع و ملجأ [[خلفا (ابهام‌زدایی)|خلفا]] بوده است.<ref>طبری آملی صغیر، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۲۱و۲۲؛ ابن عطیه، ابهی المداد، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۰۴؛ حرعاملی، اثباة‌الهداة، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۳۶۰؛ مرعشی، احقاق الحق، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۰۲ و ج۳۱، ص۴۷۰-۴۸۳.</ref> | ||
علمای اهل سنت نیز این عبارات را دلیلی بر برتری و فضیلت علی(ع) در [[قضاوت]]،<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۳؛ خوارزمی، مناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۸۱.</ref> [[فقه]]<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۸.</ref> و علم<ref>خوارزمی، مناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۸۱؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۴۱؛ قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱، ص۲۱۶.</ref> دانسته‌اند. | علمای اهل سنت نیز این عبارات را دلیلی بر برتری و فضیلت علی(ع) در [[قضاوت]]،<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۳؛ خوارزمی، مناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۸۱.</ref> [[فقه]]<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۸.</ref> و علم<ref>خوارزمی، مناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۸۱؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۴۱؛ قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱، ص۲۱۶.</ref> دانسته‌اند. | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
برخی از راویان دیگر عبارات نیز عبارتند از: سعید بن مسیب،<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۲و۱۱۰۳؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۵ و۳۹۷؛ حمویی جوینی، فرائد السمطین، مؤسسه محمودی، ج۱، ص۳۴۴.</ref> [[عبدالله بن عباس]]<ref>حمویی جوینی، فرائد السمطین، مؤسسه محمودی، ج۱، ص۳۴۸.</ref> و [[ابوسعید خدری|ابوسعید خُدری]].<ref>طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۸.</ref> | برخی از راویان دیگر عبارات نیز عبارتند از: سعید بن مسیب،<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۲و۱۱۰۳؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۵ و۳۹۷؛ حمویی جوینی، فرائد السمطین، مؤسسه محمودی، ج۱، ص۳۴۴.</ref> [[عبدالله بن عباس]]<ref>حمویی جوینی، فرائد السمطین، مؤسسه محمودی، ج۱، ص۳۴۸.</ref> و [[ابوسعید خدری|ابوسعید خُدری]].<ref>طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۸.</ref> | ||
===اعتبار خبر=== | ===اعتبار خبر=== | ||
[[ابن ابی الحدید]]<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۴۱.</ref> | [[ابن ابی الحدید]]،<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۴۱.</ref> گفتهٔ خلیفه دوم را [[خبر مشهور]] و برخی<ref>ابن عطیه، ابهی المداد، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۳۸.</ref> آن را [[خبر مستفیض]] و بعضی<ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۲۴۰(پاورقی۱).</ref> [[متواتر]] دانسته‌اند. | ||
در میان راویان، محمد بن ابی‌عمیر جزو [[اصحاب اجماع]] است که مورد اعتماد علمای شیعه هستند.<ref>کشی، رجال الکشی-اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۵۵۶.</ref> عبدالله بن عباس<ref>بن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۹۳۳.</ref> و ابوسعید خدری<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۴۰.</ref> نیز از [[صحابه]] مشهور [[پیامبر(ص)]] و [[ثقه]] هستند. | در میان راویان، محمد بن ابی‌عمیر جزو [[اصحاب اجماع]] است که مورد اعتماد علمای شیعه هستند.<ref>کشی، رجال الکشی-اختیار معرفة الرجال، ۱۴۰۹ق، ص۵۵۶.</ref> عبدالله بن عباس<ref>بن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۹۳۳.</ref> و ابوسعید خدری<ref>کشی، رجال الکشی، ۱۴۰۹ق، ص۴۰.</ref> نیز از [[صحابه]] مشهور [[پیامبر(ص)]] و [[ثقه]] هستند. | ||
درباره سعید بن مسیب که از راویان اصلی عبارت «لولا علی...» است، ابن حجر عسقلانی او را ثقه و از [[فقیه|فقهای]] بزرگی دانسته که همه روایات [[مرسل]] او را [[حدیث صحیح|صحیح]] می‌دانند.<ref>ابن حجرعسقلانی، تقریب التهذیب، ۱۴۰۶ق، ص۲۴۱.</ref> برخی با بررسی راویان نقلِ سعید بن مسیب، | درباره سعید بن مسیب که از راویان اصلی عبارت «لولا علی...» است، ابن حجر عسقلانی او را ثقه و از [[فقیه|فقهای]] بزرگی دانسته که همه روایات [[مرسل]] او را [[حدیث صحیح|صحیح]] می‌دانند.<ref>ابن حجرعسقلانی، تقریب التهذیب، ۱۴۰۶ق، ص۲۴۱.</ref> برخی با بررسی راویان نقلِ سعید بن مسیب، آنها را از رجال [[صحیح بخاری]] و بنابر مبانی [[رجال|رجالی]] اهل سنت ثقه دانستند و از این رو نقل سعید بن مسیب را از دیدگاه اهل سنت [[حدیث صحیح|صحیح]] شمردند.<ref>[https://valiasr-aj.com/persian/shownews.php?idnews=5154 «روایت لولا علی(ع) لهلک عمر در چه منابعی آمده است؟»، سایت مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر(ع).]</ref> | ||
==در اشعار== | ==در اشعار== | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
ترجمه: در فتوا‌هایی مثل [[فتوا|فتوای]] شما، آشکارا گفتند؛ اگر علی(ع) نبود، در فتوا‌هایمان هلاک می‌شدیم. | ترجمه: در فتوا‌هایی مثل [[فتوا|فتوای]] شما، آشکارا گفتند؛ اگر علی(ع) نبود، در فتوا‌هایمان هلاک می‌شدیم. | ||
==لولا علی لهلک | ==لولا علی لهلک ابوبکر و عثمان== | ||
در برخی از منابع، شبیه عبارت «لولا علی لهلک عمر» در باره [[ابوبکر بن ابی‌قحافه]]، خلیفه اول (لولا علی لهلک | در برخی از منابع، شبیه عبارت «لولا علی لهلک عمر» در باره [[ابوبکر بن ابی‌قحافه]]، خلیفه اول (لولا علی لهلک ابوبکر)<ref>امینی، اصحاب امیرالمؤمنین (ع)و الرواة‌عنه، دار الکتب الاسلامیه، ج۲، ص۳۷۵؛ مناوی، فیض القدیر، ۱۳۵۶ق، ج۴، ص۳۵۶.</ref> و [[عثمان بن عفان]]، خلیفه سوم (لولا علی لهلک عثمان)<ref>عاصمی، العسل المصفی، مجمع إحیاء‌الثقافة‌الاسلامیة، ج۱، ص۳۱۸؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۵.</ref> نیز نقل شده است که آنها در موارد متعددی از پاسخ به مسائل پیچیده درمانده و امام علی(ع) به آن مسائل پاسخ داده است و آنها آن جملات را به زبان آورده‌اند.<ref>امینی، اصحاب امیرالمؤمنین (ع) و الرواة عنه، دار الکتب الاسلامیه، ج۲، ص۳۷۵ و۴۱۲.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
*ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، قم، علامه، اول، ۱۳۷۹ق. | *ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، قم، علامه، اول، ۱۳۷۹ق. | ||
*ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، چاپ اول، ۱۴۱۲ق. | *ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالجیل، چاپ اول، ۱۴۱۲ق. | ||
*ابن عطیه، مقاتل، ابهی | *ابن عطیه، مقاتل، ابهی المداد فی شرح مؤتمر علماء بغداد، تحقیق جمیل حمود، بیروت، مؤسسه اعلمی، چاپ اول، ۱۴۲۳ق. | ||
*ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، تأویل مختلف الحدیث، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۶ق. | *ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، تأویل مختلف الحدیث، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۶ق. | ||
*امینی، محمد هادی، اصحاب امیرالمؤمنین (ع)و الرواة‌عنه، بیروت، دار الکتب الاسلامی، بی‌تا. | *امینی، محمد هادی، اصحاب امیرالمؤمنین (ع)و الرواة‌عنه، بیروت، دار الکتب الاسلامی، بی‌تا. | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
*طبری آملی صغیر، محمد بن جریر بن رستم، دلائل الامامة، قم، بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. | *طبری آملی صغیر، محمد بن جریر بن رستم، دلائل الامامة، قم، بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. | ||
*طبری، محب الدین، ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی، قم، دارالکتب الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۸ق. | *طبری، محب الدین، ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی، قم، دارالکتب الاسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۸ق. | ||
*طوسی، محمد بن حسن، الامالی، قم، دارالثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۴ق. | |||
*طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، حسن موسوی خرسان، تهران،دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق. | *طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، حسن موسوی خرسان، تهران،دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق. | ||
*عاصمی، احمد بن محمد علی، العسل المصفی من تهذیب زین الفتی فی شرح سورة هل أتی، مجمع إحیاء‌الثقافة‌الاسلامیة، بی‌تا. | *عاصمی، احمد بن محمد علی، العسل المصفی من تهذیب زین الفتی فی شرح سورة هل أتی، مجمع إحیاء‌الثقافة‌الاسلامیة، بی‌تا. | ||