اباضیه: تفاوت میان نسخه‌ها

}}

اگرچه اباضیان را از [[خوارج]] دانسته‌اند و در برخی اندیشه‌ها همراه خوارجند؛‌ اما متأخرین اباضیه از اینکه آنان را از خوارج بدانند، ابا دارند. آنان در تقابل با دیگر مسلمانان راهی معتدلانه‌تر از خوارج پیش گرفتند.

جوامع اباضی تاکنون در انزوای نسبی به‌سر برده و آنچنانکه باید، شناخته نشده‌اند. ظاهراً اباضیان تنها گروه باقیمانده از خوارج‌اند، اما چنانکه از منابع بر می‌آید، صُفریان (گروهی دیگر از خوارج) نیز تا نیمه سدهٔ ۵ق/۱۱م در سرزمین‌های اسلامی می‌زیستند<ref>ابن حزم، الفصل فی الملل و الاهواء و النحل، ۴/۱۹۰</ref> که سرانجام در اباضیه مستحیل شدند.<ref>دائره‌المعارف الاسلامیه، ۱۴/۲۳۰</ref>

*'''مومباسا''': شاید چند گروه منزوی و دورافتاده دیگر هم از اباضیان در مناطقی چون مومباسا (در [[کنیا]]) وجود داشته باشند. <ref>نک: اسمیت ۲۸۰؛ والیری، ۲۷۴</ref>.

اباضیه خود را اهل الحق، اهل الدعوه، اصحاب الدعوه، اهل الوفاق، و مذهب یا فرقه خود را الدعوه، مذهب الحق، فرقه المحقه و فرقه الناجیه می‌خوانند.<ref>اسمیت، ۲۸۲, ۲۸۷؛ اسموگورزوسکی، ۲۶۸</ref> اینان مذهب خود را کهن‌ترین مذهب اسلامی، نزدیک‌ترین مذهب به عصر [[نبوّت]] و در عین حال نزدیک‌ترین مذهب به روح [[اسلام]] می‌دانند<ref>معمر، الاباضیه فی موکب التاریخ، ۱/۶۱</ref> و معتقدند که چون اهل حق‌اند، سرانجام مذهبشان پیروز خواهد شد.<ref>اسمیت، ۲۷۹؛ نک: بارونی، مختصر تاریخ الاباضیه، ۶</ref> چنین ادعاهایی مخصوص اباضیه نیست، ولی در میان [[خوارج]] این قول از بدیهیات است و اینان آنچنان بر حقانیت خود تأکید داشته‌اند که جز خود را [[کافر]] انگاشته‌اند. اگرچه در نظر همگی ایشان [[کفر]] دارای یک معنی نیست.