قیاس: تفاوت میان نسخهها
جز
ویرایش شناسه
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←منابع: افزایش ناوبری) |
Ahmadnazem (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش شناسه) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''قیاس'''، جاریکردن حکم شرعیِ یک موضوع بر موضوعی مشابه که حکمی درباره آن در متون دینی نیست. قیاس اقسام مختلفی دارد که برخی از آنها عبارتند از: قیاس مَنصوص العله، قیاس مُستَنبَطُ العله، قیاس اولویت و تنقيح مناط. در خصوص قیاس مُستَنبَطُ العله، میان عالمان [[امامیه|شیعه]] و [[سنی]] اختلاف نظر وجود دارد. شیعیان با تکیه بر روایات [[ائمه]]، آن را معتبر نمیدانند؛ اما اهل سنت برای آن اعتبار قائلند. نخستین کسی که از قیاس به صورت گسترده در [[فقه]] استفاده کرد، [[ابوحنیفه]] بود. بیشتر عالمان شیعه، قیاس مَنصوص العله، قیاس اولویت و تنقيح مناط را معتبر میدانند. | '''قیاس'''، اصطلاحی در علم [[اصول فقه]]، به معنای جاریکردن [[حکم شرعی|حکم شرعیِ]] یک موضوع بر موضوعی مشابه که حکمی درباره آن در متون دینی نیست. قیاس اقسام مختلفی دارد که برخی از آنها عبارتند از: قیاس مَنصوص العله، قیاس مُستَنبَطُ العله، قیاس اولویت و تنقيح مناط. در خصوص قیاس مُستَنبَطُ العله، میان عالمان [[امامیه|شیعه]] و [[سنی]] اختلاف نظر وجود دارد. شیعیان با تکیه بر روایات [[ائمه]]، آن را معتبر نمیدانند؛ اما اهل سنت برای آن اعتبار قائلند. نخستین کسی که از قیاس به صورت گسترده در [[فقه]] استفاده کرد، [[ابوحنیفه]] بود. بیشتر عالمان شیعه، قیاس مَنصوص العله، قیاس اولویت و تنقيح مناط را معتبر میدانند. | ||
==تعریف== | ==تعریف== | ||
در علم | در [[علم اصول]]، به جاریکردن [[حکم شرعی|حکم شرعیِ]] یک موضوع بر موضوعی مشابه که حکمی درباره آن در متون دینی نیست، قیاس میگویند. برای مثال، در متون دینی، آمده است که آشامیدن [[شراب]] انگور [[حرام]] است؛ اما حکم شراب خرما بیان نشده است. اگر به این دلیل که شراب خرما مانند شراب انگور مستکننده است، نوشیدن شراب خرما را نیز حرام دانستیم، از قیاس استفاده کردهایم.<ref>مشكينى، اصطلاحات الأصول و معظم أبحاثها، ۱۳۷۴ش، ص۲۲۶.</ref> | ||
باید توجه داشت که معنای قیاس در دانشهای [[اصول]] و [[فقه]]، با معنای آن در دانش [[منطق]] تفاوت دارد؛ قیاس اصولی به معنای تمثیل در منطق است. در منطق قیاس منطقی را شکل استدلالی معتبری میدانند؛ اما برای قیاس اصولی یا تمثیل، اعتبار قائل نیستند.<ref>مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، فرهنگ نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۶۵۱.</ref> | باید توجه داشت که معنای قیاس در دانشهای [[اصول]] و [[فقه]]، با معنای آن در دانش [[منطق]] تفاوت دارد؛ قیاس اصولی به معنای تمثیل در منطق است. در منطق قیاس منطقی را شکل استدلالی معتبری میدانند؛ اما برای قیاس اصولی یا تمثیل، اعتبار قائل نیستند.<ref>مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، فرهنگ نامه اصول فقه، ۱۳۸۹ش، ص۶۵۱.</ref> |