کاربر ناشناس
حزب‌الله: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(Fallah صفحهٔ حزب الله را به حزب الله لبنان منتقل کرد) |
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=فوریه|روز=۱|سال=۲۰۱۵|چند = 2}} | |||
حزب‌اللّه، تعبیرى قرآنى در اشاره به پیروان دین حق. | |||
==در لغت و اصطلاح== | |||
حزب‌اللّه، به معناى گروهِ متشكلِ منسوب به خدا، در مقابل حزب‌الشیطان، سه بار در قرآن‌كریم ذكر شده است (رجوع کنید به مائده: 56، یك‌بار؛ مجادله: 22، دو بار). حزب در لغت معانى گوناگونى دارد، از جمله یاران هم عقیده و تحت امر یك فرد، گروهى كه داراى یك هدف باشند، طایفه، وِرد و ذكر، جماعت، و مردم (خلیل‌بن احمد؛ ابن‌منظور، ذیل «حزب»). راغب اصفهانى (ذیل «حزب») «فشردگى» را نیز در معناى آن لحاظ كرده است. حزب‌اللّه در آیه 56 سوره مائده به معانی‌اى تفسیر شده كه با معناى لغوى آن در پیوند است، از جمله لشكر خدا، اولیاى خدا، شیعه خدا و یاران خدا. | |||
==مصادیق حزب الله== | |||
به گفته اخفش (متوفى 220 یا 221)، حزب‌اللّه كسانی‌اند كه به دین خدا در آمده‌اند و از او اطاعت می‌كنند و خدا نیز یاریشان می‌كند (رجوع کنید به طبرى؛ فخررازى، ذیل آیه؛ نیز رجوع کنید به طوسى، التبیان، ذیل آیه). طباطبائى عبارت «فَانَّ حِزبَ اللّهِ هُمُ الغالِبون» را در این آیه به مثابه كُبرایى می‌داند كه در موضع نتیجه قرار گرفته است و بنابراین، معناى آیه چنین می‌شود: كسى كه ولایت خدا و رسول او و مؤمنان را بپذیرد غالب است، زیرا از حزب‌اللّه است و حزب‌اللّه هم همواره غالب است (ذیل آیه). ابن‌عباس مراد از حزب‌اللّه را در این آیه شیعیان خدا و رسول او و نیز شیعیان على معنا كرده و غالب بودن آنها را عبارت از علوّ آنها نسبت به دیگر بندگان خدا دانسته است (رجوع کنید به حسكانى، ج 1، ص 246). | |||
==در قرآن== | |||
در آیه 22 سوره مجادله كسانى مصداق حزب‌اللّه معرفى شده‌اند كه با دشمنان خدا و رسول او، هر چند از نزدیكانشان باشند، دوستى نمی‌ورزند. در این آیه بر این نكته تأكید شده است كه خدا ایمان را بر قلبهایشان حك كرده و با روحى از جانب خود تأییدشان نموده و جزاى آنها را بهشت قرار داده است. به گفته طباطبائى (ذیل آیه)، دلیل تكرار حزب‌اللّه، به جاى به كار بردن ضمیر، در این آیه این است كه سخن جنبه مَثَل پیدا كند. طوسى (التبیان، ذیل آیه) حزب‌اللّه را در این آیه لشكریان و اولیاى خدا دانسته و از قول زجاج آن را به معناى برگزیدگان خدا آورده است. به نوشته طباطبائى (همانجا)، تعبیر از مؤمنان به حزب‌اللّه و وصف آنها به فلاح، نوعى شرف بخشیدن به آنان از سوى خداوند است. نقطه مقابل حزب‌اللّه در قرآن‌كریم، حزب‌الشیطان است كه در آیات 14 تا 19 سوره مجادله وصفهایى درباره آنها آمده است. در این آیات حزب‌الشیطان قومی‌اند كه مغضوبین خدا را به دوستى گرفته‌اند و به دروغ بر مؤمن بودن خود سوگند یاد می‌كنند. دامنه دروغگویى آنها تا آنجاست كه حتى در قیامت هم سوگند دروغ می‌خورند و با این حال می‌پندارند كه حق با آنهاست. آنان كسانى هستند كه شیطان بر آنها غلبه كرده و خدا را از یاد آنها برده است. | |||
==در احادیث== | |||
در احادیث نیز حزب‌اللّه مورد اشاره و تفسیر قرار گرفته است. پیامبر اكرم حزب على را حزب خود و حزب خود را حزب‌اللّه شمرده (ابن‌بابویه، 1363ش، ج 2، ص 6) و همین تعبیر را در مورد اهل‌بیت خود نیز به كار برده است (رجوع کنید به همان، ج 1، ص 292). پیامبر اكرم در شمارش خصال على علیه‌السلام فرمود على داراى خصالى است كه اگر یكى از آنها در كسى باشد همین فضیلت براى وى كافى است؛ از جمله اینكه حزب على علیه‌السلام حزب خداست و حزب دشمنان وى حزب‌الشیطان (همو، 1362ش، ج 2، ص 496). پیامبر همچنان على علیه‌السلام را ملاك شناخت حزب‌اللّه پس از خود ذكر كرده است (همو، 1417، ص 450، 583). على علیه‌السلام نیز، پس از توصیفى مفصّل از سیماى منافقان، آنان را با استناد به قرآن، مصداق حزب‌الشیطان شمرده (رجوع کنید به نهج‌البلاغة، خطبه 194) و در مقابل، صفاتى همچون به جاآوردن واجبات و شكیبایى در این راه، شب زنده‌دارى، ساده‌زیستى، بی‌قرارى از بیم حساب‌رسى خدا، یاد مداوم خدا و آمرزش‌خواهى از گناهان را از جمله ویژگیهاى حزب‌اللّه دانسته است (همان، خطبه 45). امام حسن علیه‌السلام، پس از بیعت مردم با وى، خود را مصداق حزب‌اللّه معرفى كرد (مفید، 1403، ص 349؛ طوسى، الامالى، ص 121، 691). امام حسین علیه‌السلام نیز وقتى به درخواست معاویه لب به سخن گشود خود را مصداق‌حزب‌اللّه خواند (احمدبن على طبرسى، ج 2، ص 22). حضرت زینب علیهاالسلام، پس از واقعه كربلا در معرفى شهداى كربلا، آنان را حزب‌اللّه خواند كه به دست حزب‌الشیطان كشته شده‌اند (ابن‌طاووس، ص 108). امام صادق علیه‌السلام، در تعلیم زیارت امام حسین علیه‌السلام به مخاطب خود آموخت كه در وقت زیارت، به امام حسین گفته شود كه شما از حزب‌اللّه و حزب رسول خدا و حزب اهل‌بیت رسول خدا هستید (ابن قولویه، ص 256). امام صادق علیه‌السلام خود و یاران خود را نیز حزب‌اللّه معرفى كرده است (مجلسى، ج 4، ص 25). بنابر روایتى از امام رضا علیه‌السلام در تفسیر آیه 249 سوره بقره، طالوت* به سربازانش خبر داد كه آنها به وسیله نهر آب امتحان خواهند شد و هر كس بیش از یك كف دست از آب آن نهر بنوشد از حزب‌اللّه نیست (قمى، ج 1، ص 82ـ83). | |||
از دیگر مصادیق حزب‌اللّه كه در احادیث آمده اویسِ قرنى* است (رجوع کنید به مفید، 1413، ج 1، ص 316). همچنین از قول پیامبراكرم نقل شده است كه هر كس سوره مجادله را بخواند در روز قیامت از زمره حزب‌اللّه به شمار خواهد آمد (فضل‌بن حسن طبرسى، ج 9، ص 369). | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس|4}} | |||
== منابع == | |||
{{ستون-شروع}} | |||
قرآن؛ ابن‌بابویه، الامالى، قم 1417؛ همو، عیون اخبارالرضا، چاپ مهدى لاجوردى، قم 1363ش؛ همو، كتاب الخصال، چاپ علی‌اكبر غفارى، قم 1362ش؛ ابن‌طاووس، مقتل الحسین علیه‌السلام، المسمى باللهوف فى قتلى باالطفوف، قم ] 1417[؛ ابن قولویه، كامل الزیارات، چاپ جواد قیومى، قم 1417؛ ابن‌منظور؛ عبیداللّه‌بن عبداللّه حسكانى، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، چاپ محمدباقر محمودى، تهران 1411/1990؛ خلیل‌بن احمد، كتاب‌العین، چاپ مهدى مخزومى و ابراهیم سامرائى، قم 1405؛ حسین‌بن محمد راغب اصفهانى، المفردات فى غریب القرآن، چاپ محمد سیدكیلانى، بیروت ]بی‌تا.[؛ طباطبائى؛ احمدبن على طبرسى، الاحتجاج، چاپ محمدباقر خرسان، نجف 1386/1966، چاپ افست قم ]بی‌تا.[؛ فضل‌بن حسن طبرسى؛ طبرى، جامع؛ محمدبن حسن طوسى، الامالى، قم 1414؛ همو، التبیان فى تفسیر القرآن، چاپ احمد حبیب قصیر عاملى، بیروت ]بی‌تا.[؛ علی‌بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغة، چاپ صبحى صالح، بیروت [? 1387[، چاپ افست قم ]بی‌تا.[؛ محمدبن عمر فخررازى، التفسیر الكبیر، او، مفاتیح الغیب، بیروت 1421/2000؛ علی‌بن ابراهیم قمى، تفسیر القمى، چاپ طیب موسوى جزائرى، قم 1404؛ مجلسى؛ محمدبن محمد مفید، الارشاد فى معرفة حجج‌اللّه علی‌العباد، قم 1413؛ همو، كتاب الامالى، چاپ حسین استاد ولى و علی‌اكبر غفارى، قم 1403. | |||
{{پایان}} | |||
==پیوند به بیرون== | |||
منبع مقاله: [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=6076 دانشنامه جهان اسلام] | |||