Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۵
ویرایش
imported>Shadpoor جز (←فلسفه حج) |
(اصلاح نشانی وب) |
||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
[[قرآن]] سورهای با نام [[سوره حج]] دارد و در آیات بسیاری به مسائل حج پرداخته است.<ref>برای نمونه: سوره حج، آیات ۲۷- ۳۲.</ref> بر اساس آیه ۲۷ [[سوره حج]]، [[حضرت ابراهیم(ع)]] مأمور شد حکم حج را به مردم ابلاغ کند. قرآن حج را از [[شعائر الهی]] معرفی کرده است.<ref>سوره حج، آیه۳۲.</ref> همچنین در قرآن به معین بودن [[ماههای حج|ماههای برگزاری حج]] تصریح شده است.<ref>آیه ۱۹۷ سوره بقره.</ref> | [[قرآن]] سورهای با نام [[سوره حج]] دارد و در آیات بسیاری به مسائل حج پرداخته است.<ref>برای نمونه: سوره حج، آیات ۲۷- ۳۲.</ref> بر اساس آیه ۲۷ [[سوره حج]]، [[حضرت ابراهیم(ع)]] مأمور شد حکم حج را به مردم ابلاغ کند. قرآن حج را از [[شعائر الهی]] معرفی کرده است.<ref>سوره حج، آیه۳۲.</ref> همچنین در قرآن به معین بودن [[ماههای حج|ماههای برگزاری حج]] تصریح شده است.<ref>آیه ۱۹۷ سوره بقره.</ref> | ||
روایات بسیاری به حج پرداختهاند. دو کتاب [[وسائل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل]] بیش از ۹۱۵۰ [[حدیث]] درباره جایگاه و احکام حج نقل کردهاند که نشاندهنده اهمیت آن در دین [[اسلام]] و فراوانی احکام و پیچیدگیهای آن است. <ref>برکت رضایی، [http://iqna.ir/fa/news/3591933/ | روایات بسیاری به حج پرداختهاند. دو کتاب [[وسائل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل]] بیش از ۹۱۵۰ [[حدیث]] درباره جایگاه و احکام حج نقل کردهاند که نشاندهنده اهمیت آن در دین [[اسلام]] و فراوانی احکام و پیچیدگیهای آن است. <ref>برکت رضایی، [http://iqna.ir/fa/news/3591933/وجود-9150-حدیث-در-خصوص-حج-ائمهع-نیز-برای-مصالح-عالی-به-حج-میرفتند «وجود ۹۱۵۰ حدیث در خصوص حج»]، سایت خبری ایکنا.</ref> [[امام صادق علیه السلام|امام صادق(ع)]] در روایتی، حج را برتر از [[روزه]] و [[جهاد]]، بلکه هر عبادتی به جز [[نماز]] برشمرده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۵۴.</ref> | ||
بنابر روایات، زمانی که حاجیان در [[سرزمین منا|مِنا]] مستقر میشوند، منادی از جانب [[خدا]] ندا میدهد که «اگر خواستار خشنودی من هستید، من راضی شدم».<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۶۲</ref> از [[امام علی(ع)]] نقل شده که خداوند حج را نشانه خاكسارى در برابر عظمت، و اعتراف به عزت خداوندیاش قرار داد. شنوندگانى از بندگانش را برگزید كه دعوتش را لبیک گفتند، و سخن او را تصدیق کردند.<ref>سید رضی، نهج البلاغة، ۱۴۱۴ق، ص۴۵، خطبه اول.</ref> | بنابر روایات، زمانی که حاجیان در [[سرزمین منا|مِنا]] مستقر میشوند، منادی از جانب [[خدا]] ندا میدهد که «اگر خواستار خشنودی من هستید، من راضی شدم».<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۶۲</ref> از [[امام علی(ع)]] نقل شده که خداوند حج را نشانه خاكسارى در برابر عظمت، و اعتراف به عزت خداوندیاش قرار داد. شنوندگانى از بندگانش را برگزید كه دعوتش را لبیک گفتند، و سخن او را تصدیق کردند.<ref>سید رضی، نهج البلاغة، ۱۴۱۴ق، ص۴۵، خطبه اول.</ref> | ||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
==منصبها در حج== | ==منصبها در حج== | ||
پیش از اسلام منصبهایی برای اداره امور کعبه و حاجیان وجود داشت که خاندانهای مختلف، عهدهدار آن بودند. یکی از مهمترین مسئولیتها در حج «[[رفادت]]» بود؛ [[ | پیش از اسلام منصبهایی برای اداره امور کعبه و حاجیان وجود داشت که خاندانهای مختلف، عهدهدار آن بودند. یکی از مهمترین مسئولیتها در حج «[[رفادت]]» بود؛ [[قریش]] مقداری از اموال خود را به فرد مسئول میدادند تا برای حاجیان فقیر و مستحق خوراک آماده کند.<ref>ابن اثیر، الكامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۲۱.</ref> مسئولیت این امر به دست [[هاشم بن عبدمناف]] (جد پیامبر) بود و در نهایت به [[ابوطالب]] واگذار شد. این مسئولیت پس از مدتی، به جهت تنگدستی ابوطالب به [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] عموی پیامبر سپرده شد.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۷.</ref> | ||
از دیگر مسئولیتها، «[[سدانت|سِدانت]]» بود که بر اساس آن، شخصی متولی و کلیددار [[کعبه]] میگردید.<ref>ابن اثیر، | از دیگر مسئولیتها، «[[سدانت|سِدانت]]» بود که بر اساس آن، شخصی متولی و کلیددار [[کعبه]] میگردید.<ref>ابن اثیر، | ||
خط ۱۴۶: | خط ۱۴۶: | ||
'''پس از انقلاب اسلامی'''{{سخ}}در حج سال ۱۳۶۶ش هنگامی که حاجیان ایرانی در حال انجام مراسم «[[مراسم برائت از مشرکین|برائت از مشرکین]]» بودند، نظامیان سعودی به آنان حمله کردند و دست به کشتار زائران ایرانی زدند. این واقعه به واقعه [[حج خونین]] معروف است. پس از این کشتار، سه سال ایرانیان به حج نرفتند.<ref>[http://www.farsnews.com/13950316000837 «واکنش امام(ره) به تعطیلی حج»]</ref> | '''پس از انقلاب اسلامی'''{{سخ}}در حج سال ۱۳۶۶ش هنگامی که حاجیان ایرانی در حال انجام مراسم «[[مراسم برائت از مشرکین|برائت از مشرکین]]» بودند، نظامیان سعودی به آنان حمله کردند و دست به کشتار زائران ایرانی زدند. این واقعه به واقعه [[حج خونین]] معروف است. پس از این کشتار، سه سال ایرانیان به حج نرفتند.<ref>[http://www.farsnews.com/13950316000837 «واکنش امام(ره) به تعطیلی حج»]</ref> | ||
همچنین پس از [[فاجعه منا]] در سال ۱۳۹۴ش و کشتهشدن چند صد نفر از زائران ایرانی، و بهوجود آمدن مشکلات سیاسی، حج واجب برای یکسال متوقف گردید.<ref>[http://article.irna.ir/fa/NewsPrint.aspx?ID=7599 «علت اصلی عدم اعزام زائران به حج.»]</ref> همچنین دولت سعودی برای کشورهای مختلفی همچون [[یمن]] و [[سوریه]] (مناطق تحت کنترل دولت سوریه) ممنوعیتهایی قرار داد.<ref>[http://www.dana.ir/news/751616.html/ | همچنین پس از [[فاجعه منا]] در سال ۱۳۹۴ش و کشتهشدن چند صد نفر از زائران ایرانی، و بهوجود آمدن مشکلات سیاسی، حج واجب برای یکسال متوقف گردید.<ref>[http://article.irna.ir/fa/NewsPrint.aspx?ID=7599 «علت اصلی عدم اعزام زائران به حج.»]</ref> همچنین دولت سعودی برای کشورهای مختلفی همچون [[یمن]] و [[سوریه]] (مناطق تحت کنترل دولت سوریه) ممنوعیتهایی قرار داد.<ref>[http://www.dana.ir/news/751616.html/ممنوعیت-ورود-زائران-بیت-الله-الحرام-به-عربستان--از-یمن-و-سوریه-تا-ایران-و-فلسطین--تلاش-آل-سعود-برای-مقابله-با-احکام-اسلام «ممنوعیت ورود زائران بیتالله الحرام به عربستان؛ از یمن و سوریه تا ایران و فلسطین»]</ref> | ||
== حوادث حج == | == حوادث حج == | ||
در مراسم حج اتفاقات ناگوار بسیار زیادی رخ داده که مهمترین آنها در چند دهه گذشته چنین است: | در مراسم حج اتفاقات ناگوار بسیار زیادی رخ داده که مهمترین آنها در چند دهه گذشته چنین است: | ||
* ۱۳۹۴ش، [[فاجعه منا (۱۳۹۴)|فاجعه منا]]: بیش از ۷ هزار نفر بر اثر ازدحام جمعیت در [[سرزمین منا]] کشته شدند. این فاجعه، مرگبارترین حادثه در حج تمتع بود.<ref>رجوع کنید به: [[فاجعه منا (۱۳۹۴)|فاجعه منا]]</ref> به دنبال این حادثه، اعزام حاجیان ایرانی برای سال ۱۳۹۵ لغو شد.<ref>[http://www.hajnews.ir/news/ID/6597 «بیانیه سازمان حج و زیارت در خصوص حج تمتع سال جاری.»]</ref> | * ۱۳۹۴ش، [[فاجعه منا (۱۳۹۴)|فاجعه منا]]: بیش از ۷ هزار نفر بر اثر ازدحام جمعیت در [[سرزمین منا]] کشته شدند. این فاجعه، مرگبارترین حادثه در حج تمتع بود.<ref>رجوع کنید به: [[فاجعه منا (۱۳۹۴)|فاجعه منا]]</ref> به دنبال این حادثه، اعزام حاجیان ایرانی برای سال ۱۳۹۵ لغو شد.<ref>[http://www.hajnews.ir/news/ID/6597 «بیانیه سازمان حج و زیارت در خصوص حج تمتع سال جاری.»]</ref> | ||
* ۱۳۹۴ش: بر اثر سقوط جرثقیل، ۱۰۷ نفر از حاجیان کشته شدند.<ref>[http://www.asriran.com/fa/news/416613/107- | * ۱۳۹۴ش: بر اثر سقوط جرثقیل، ۱۰۷ نفر از حاجیان کشته شدند.<ref>[http://www.asriran.com/fa/news/416613/107-کشته-و-238-زخمی-در-سقوط-جرثقیل-هنگام-طواف-کعبه-عکس-و-فیلم ۱۰۷ کشته و ۲۳۸زخمی در سقوط جرثقیل هنگام طواف کعبه»] | ||
</ref> | </ref> | ||
* ۱۳۸۵ش: بر اثر ریزش یک هتل در مرکز [[مکه]] ۷۶ نفر و در [[رمی جمرات]] در منا بر اثر فشار جمعیت ۳۶۴ حاجی کشته شدند. | * ۱۳۸۵ش: بر اثر ریزش یک هتل در مرکز [[مکه]] ۷۶ نفر و در [[رمی جمرات]] در منا بر اثر فشار جمعیت ۳۶۴ حاجی کشته شدند. | ||
خط ۱۶۵: | خط ۱۶۵: | ||
* ۱۳۶۸ش: حمله به اطراف [[مسجد الحرام]] یک کشته و ۱۶ زخمی بر جای گذاشت. پس از آن ۱۶ [[کویت|کویتی]] به اتهام انجام این حمله اعدام شدند. | * ۱۳۶۸ش: حمله به اطراف [[مسجد الحرام]] یک کشته و ۱۶ زخمی بر جای گذاشت. پس از آن ۱۶ [[کویت|کویتی]] به اتهام انجام این حمله اعدام شدند. | ||
* ۱۳۶۶ش، [[کشتار حجاج|کشتار حجاج (۱۳۶۶)]]: نیروهای امنیتی [[عربستان]] تظاهرات حجاج ایرانی را با خشونت سرکوب کردند که طبق آمار رسمی عربستان، ۴۰۲ حاجی از جمله ۲۷۵ ایرانی کشته شدند. | * ۱۳۶۶ش، [[کشتار حجاج|کشتار حجاج (۱۳۶۶)]]: نیروهای امنیتی [[عربستان]] تظاهرات حجاج ایرانی را با خشونت سرکوب کردند که طبق آمار رسمی عربستان، ۴۰۲ حاجی از جمله ۲۷۵ ایرانی کشته شدند. | ||
* ۱۳۵۸ش: صدها نفر از نیروهای مسلح مخالف نظام عربستان به مدت دو هفته در [[مسجد الحرام]] تحصن کردند و دهها حاجی را گروگان گرفتند که در نهایت مورد حمله قرار گرفتند. آمار رسمی حاکی از ۱۵۳ کشته و ۵۶۰ مجروح است.<ref>[http://fa.alalam.ir/news/1740476/ | * ۱۳۵۸ش: صدها نفر از نیروهای مسلح مخالف نظام عربستان به مدت دو هفته در [[مسجد الحرام]] تحصن کردند و دهها حاجی را گروگان گرفتند که در نهایت مورد حمله قرار گرفتند. آمار رسمی حاکی از ۱۵۳ کشته و ۵۶۰ مجروح است.<ref>[http://fa.alalam.ir/news/1740476/حوادث-موسم-حج-در-40-سال-گذشته «حوادث موسم حج در ۴۰سال گذشته»]</ref> | ||
==کتابشناسی== | ==کتابشناسی== | ||
خط ۲۲۲: | خط ۲۲۲: | ||
* [https://hajmap.stats.gov.sa/indexmap1438.asp «الهیئه العامه للإحصاء المملکه العربیه السعودیه»، در مرکز آمار عربستان سعودی، تاریخ بازدید: ۲۰ شهریور ۱۳۹۶ش]. | * [https://hajmap.stats.gov.sa/indexmap1438.asp «الهیئه العامه للإحصاء المملکه العربیه السعودیه»، در مرکز آمار عربستان سعودی، تاریخ بازدید: ۲۰ شهریور ۱۳۹۶ش]. | ||
* انصاریان، حسین، حج در آیینه عرفان، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش. | * انصاریان، حسین، حج در آیینه عرفان، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش. | ||
* برکت رضایی، روزبه، [http://iqna.ir/fa/news/3591933/ | * برکت رضایی، روزبه، [http://iqna.ir/fa/news/3591933/وجود-9150-حدیث-در-خصوص-حج-ائمهع-نیز-برای-مصالح-عالی-به-حج-میرفتند «وجود ۹۱۵۰ حدیث در خصوص حج»]، سایت خبری ایکنا، تاریخ درج مطلب: ۲ ارديبهشت ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۲۳ تیر ۱۳۹۸ش. | ||
* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: سهیل زکار، ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | * بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: سهیل زکار، ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | ||
* بیهقی، ابو بکر احمد بن حسین، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، تحقیق: عبدالمعطی قلعجی، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۰۵ق. | * بیهقی، ابو بکر احمد بن حسین، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، تحقیق: عبدالمعطی قلعجی، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۰۵ق. | ||
خط ۲۲۹: | خط ۲۲۹: | ||
* جوادی آملی، عبدالله، صهبای صفا، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ق. | * جوادی آملی، عبدالله، صهبای صفا، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ق. | ||
* حسینی همدانی، سید محمد حسین، انوار درخشان، تهران، لطفی، ۱۴۰۴ق. | * حسینی همدانی، سید محمد حسین، انوار درخشان، تهران، لطفی، ۱۴۰۴ق. | ||
* [http://fa.alalam.ir/news/1740476/ | * [http://fa.alalam.ir/news/1740476/حوادث-موسم-حج-در-40-سال-گذشته «حوادث موسم حج در ۴۰ سال گذشته»، در العالم، تاریخ درج مطلب: ۲۸ شهریور ۱۳۹۴ش، تاریخ بازدید: ۲۰ شهریور ۱۳۹۶.] | ||
* سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق: صبحی صالح، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق. | * سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق: صبحی صالح، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق. | ||
* شریعتی، علی، مجموعه آثار حج، حسینیه ارشاد. | * شریعتی، علی، مجموعه آثار حج، حسینیه ارشاد. | ||
خط ۲۴۶: | خط ۲۴۶: | ||
* محسن صدر، یادداشتهای صدر الاشراف(۵۵)، مجله وحید، شاره۸۶، ص۲۸۰-۲۸۱، بهمن ۱۳۴۹ش. | * محسن صدر، یادداشتهای صدر الاشراف(۵۵)، مجله وحید، شاره۸۶، ص۲۸۰-۲۸۱، بهمن ۱۳۴۹ش. | ||
* محمد حسینی، کامران، مدخل ایران، دانشنامه حج و حرمین شریفین. | * محمد حسینی، کامران، مدخل ایران، دانشنامه حج و حرمین شریفین. | ||
* [http://www.dana.ir/news/751616.html/ | * [http://www.dana.ir/news/751616.html/ممنوعیت-ورود-زائران-بیت-الله-الحرام-به-عربستان--از-یمن-و-سوریه-تا-ایران-و-فلسطین--تلاش-آل-سعود-برای-مقابله-با-احکام-اسلام «ممنوعیت ورود زائران بیتالله الحرام به عربستان؛ از یمن و سوریه تا ایران و فلسطین»، خبرگزاری دانا، تاریخ درج مطلب: ۱۱ خرداد ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۲۰ شهریور ۱۳۹۶.] | ||
* مهریزی، م (صدر طباطبائی)، فرهنگنامه حج و عمره و اماکن مربوطه، قم، در راه حق، ۱۳۶۷ش. | * مهریزی، م (صدر طباطبائی)، فرهنگنامه حج و عمره و اماکن مربوطه، قم، در راه حق، ۱۳۶۷ش. | ||
* نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محقق و مصحح: عباس قوچانی، علی آخوندی، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق. | * نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محقق و مصحح: عباس قوچانی، علی آخوندی، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق. | ||
خط ۲۵۲: | خط ۲۵۲: | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* [https://www.cgie.org.ir/fa/article/226911/ | * [https://www.cgie.org.ir/fa/article/226911/حج،-اعمال-مذهبی مقاله حج در دائرة المعارف بزرگ اسلامی] | ||
* [http://rch.ac.ir/article/Details?id=9458 مقاله مباحث تاریخی حج در دانشنامه جهان اسلام] | * [http://rch.ac.ir/article/Details?id=9458 مقاله مباحث تاریخی حج در دانشنامه جهان اسلام] | ||
* [http://rch.ac.ir/article/Details?id=9457 مقاله مباحث قرآنی و حدیثی و فقهی حج در دانشنامه جهان اسلام] | * [http://rch.ac.ir/article/Details?id=9457 مقاله مباحث قرآنی و حدیثی و فقهی حج در دانشنامه جهان اسلام] |