پرش به محتوا

شیخ مفید: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۹۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۵ آوریل ۲۰۱۸
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۴: خط ۶۴:
در منابع تاریخی دو فرزند برای مفید ذکر شده است؛ یکی ابوالقاسم علی و دیگری دختری که اسمش در منابع نیامده و و همسر [[ابویعلی جعفری]] بوده است.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۳۷؛ شبیری، ناگفته‌هایی از حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۸.</ref>
در منابع تاریخی دو فرزند برای مفید ذکر شده است؛ یکی ابوالقاسم علی و دیگری دختری که اسمش در منابع نیامده و و همسر [[ابویعلی جعفری]] بوده است.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۳۷؛ شبیری، ناگفته‌هایی از حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۸.</ref>


== تحصیلات==
== تحصیلات ==
مفید در کودکی به همراه پدر به [[بغداد]] آمد و فراگیری علم را نزد دانشمندان بزرگ [[کلام]] مانند حسین بن علی بصری معروف به جُعَل از اساتید بزرگ [[معتزله]] و ابویاسر شاگرد متکلم نامی [[ابوالجیش بلخی|ابوالجیش مظفر بن محمد خراسانی بلخی]] آغاز کرد. مفید به پیشنهاد ابویاسر در مجلس درس علی بن عیسی رمانی دانشمند معروف معتزلی‌مذهب شرکت کرد.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۸-۹.</ref>
مفید [[قرآن]] و مقدمات را نزد پدر فراگرفت. سپس برای ادامه تحصیل همراه او به [[بغداد]] رفت و توانست از [[حدیث|محدثان]]، [[کلام|متکلمان]] و [[فقیه|فقهای]] برجسته [[شیعه]] و [[سنی]] بهره ببرد.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۳.</ref>
 
[[شیخ صدوق]] (درگذشت [[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])، [[ابن جنید اسکافی]] (درگذشت[[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])، [[ابن قولویه]] (درگذشت[[سال ۳۶۹ هجری قمری|۳۶۹ق]])، [[ابوغالب زراری]] (درگذشت[[سال ۳۶۸ هجری قمری|۳۶۸ق]]) و [[محمد بن عمر جعابی|ابوبکر محمّد بن عمر جعابی]] (درگذشت[[سال ۳۵۵ هجری قمری|۳۵۵ق]]) از مشهورترین استادان شیعه او بوده‌اند.
 
شیخ مفید نزد حسین بن علی بصری معروف به جُعَل از اساتید بزرگ [[معتزله]] و ابویاسر شاگرد متکلم نامی [[ابوالجیش بلخی|ابوالجیش مظفر بن محمد خراسانی بلخی]] علم کلام آموخت آغاز کرد. او همچنین به پیشنهاد ابویاسر در مجلس درس علی بن عیسی رمانی دانشمند معروف معتزلی‌مذهب شرکت کرد.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۸-۹.</ref>


وی از حدود ۴۰ سالگی ریاست [[شیعیان]] را در [[فقه]]، [[کلام]] و [[حدیث]] عهده‌دار شد و در دفاع از عقاید شیعه، با علماء دیگر مذاهب مناظره کرد.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۲۳-۲۴.</ref>
وی از حدود ۴۰ سالگی ریاست [[شیعیان]] را در [[فقه]]، [[کلام]] و [[حدیث]] عهده‌دار شد و در دفاع از عقاید شیعه، با علماء دیگر مذاهب مناظره کرد.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۲۳-۲۴.</ref>
خط ۷۶: خط ۸۰:
[[شیخ طوسی]] در کتاب [[الفهرست]]، مفید را فردی تیزفهم و حاضرجواب و پیشتاز در دانش‌های  [[کلام]] و [[فقه]] معرفی کرده است.<ref>طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۲۳۸.</ref> [[ابن ندیم]] از مفید با عبارت رئیس متکلمان شیعه یاد کرده، در [[کلام امامیه|علم کلام]] بر دیگران مقدم دانسته و بی‌همتا توصیف کرده است.<ref>ابن ندیم،‌ الفهرست، ۱۳۵۰ش، ص۲۲۶ و ص ۲۴۷.</ref>
[[شیخ طوسی]] در کتاب [[الفهرست]]، مفید را فردی تیزفهم و حاضرجواب و پیشتاز در دانش‌های  [[کلام]] و [[فقه]] معرفی کرده است.<ref>طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۲۳۸.</ref> [[ابن ندیم]] از مفید با عبارت رئیس متکلمان شیعه یاد کرده، در [[کلام امامیه|علم کلام]] بر دیگران مقدم دانسته و بی‌همتا توصیف کرده است.<ref>ابن ندیم،‌ الفهرست، ۱۳۵۰ش، ص۲۲۶ و ص ۲۴۷.</ref>


=== شاگردان ===
شیخ مفید شاگردان بسیاری داشته است که برخی از آنان علماء صاحب‌نام شیعه بوده‌اند. افراد زیر از جمله آنها هستند:<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۳.</ref>
{{ستون-شروع|۳}}
#[[سید مرتضی]] (درگذشت[[سال ۴۳۶ هجری قمری|۴۳۶ق]])
#[[سید رضی]] (درگذشت[[سال ۴۰۶ هجری قمری|۴۰۶ق]])
#[[شیخ طوسی]] (درگذشت[[سال ۴۶۰ هجری قمری|۴۶۰ق]])
#[[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] (درگذشت[[سال ۴۵۰ هجری قمری|۴۵۰ق]])
#[[سلار|سلَّار دیلمی]] (درگذشت[[سال ۴۶۳ هجری قمری|۴۶۳ق]])
#[[ابوالفتح کراجکی]] (درگذشت[[سال ۴۴۹ هجری قمری|۴۴۹ق]])
#[[ابویعلی جعفری|ابویعلی محمّد بن حسن جعفری]] (درگذشت[[سال ۴۶۳ هجری قمری|۴۶۳ق]]).
{{پایان}}
== روش جدید فقهی==
== روش جدید فقهی==
به گفته [[جعفر سبحانی|سبحانی]] و [[ابوالقاسم گرجی|گرجی]]، پیش از شیخ مفید دو روش [[فقه|فقهی]] رواج داشت: روش نخست به صورت افراطی بر [[روایت|روایات]] مبتنی بود و در آن درخصوص سند و متن روایات دقت کافی صورت نمی‌گرفت.<ref>سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ص ۲۴۵-۲۴۶؛ گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۵.</ref> روش دوم به روایات توجه لازم را نداشت و بیش از حذ بر قواعد عقلی تأکید می‌کرد؛ هرچند مانند [[قیاس]] با نصوص دینی در تعارض باشند.<ref>سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ص ۲۴۶؛ گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۵.</ref>
به گفته [[جعفر سبحانی|سبحانی]] و [[ابوالقاسم گرجی|گرجی]]، پیش از شیخ مفید دو روش [[فقه|فقهی]] رواج داشت: روش نخست به صورت افراطی بر [[روایت|روایات]] مبتنی بود و در آن درخصوص سند و متن روایات دقت کافی صورت نمی‌گرفت.<ref>سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ص ۲۴۵-۲۴۶؛ گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۵.</ref> روش دوم به روایات توجه لازم را نداشت و بیش از حذ بر قواعد عقلی تأکید می‌کرد؛ هرچند مانند [[قیاس]] با نصوص دینی در تعارض باشند.<ref>سبحانی، موسوعة طبقات الفقهاء، ۱۴۱۸ق، ص ۲۴۶؛ گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۵.</ref>
خط ۸۷: خط ۱۰۲:


در خانه شیخ مفید نیز مجلس بحثی برپا می‌شد که علماء مذاهب گوناگون اسلامی ازجمله [[معتزله]] و [[زیدیه]] و [[اسماعیلیه]] در آن شرکت می‌جستند.<ref>منتظم، ج۸، ص۱۱؛ به نقل شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ص۲۳-۲۴.</ref>
در خانه شیخ مفید نیز مجلس بحثی برپا می‌شد که علماء مذاهب گوناگون اسلامی ازجمله [[معتزله]] و [[زیدیه]] و [[اسماعیلیه]] در آن شرکت می‌جستند.<ref>منتظم، ج۸، ص۱۱؛ به نقل شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ص۲۳-۲۴.</ref>
== اساتید ==
عصر شیخ مفید عصر شکوفایی علم بود. ازاین‌رو توانست از بسیاری از [[حدیث|محدثان]]، [[کلام|متکلمان]] و [[فقیه|فقهای]] برجسته [[شیعه]] و [[سنی]] بهره ببرد.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۳.</ref> در [[اعیان الشیعة]] ۵۶ تن از استادان شیخ مفید معرفی شده است که مشهورترین آنان عبارت‌اند از:
{{ستون-شروع|۳}}
#[[شیخ صدوق]] (درگذشت [[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])
#[[ابن جنید اسکافی]] (درگذشت[[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])
#[[ابن قولویه]] (درگذشت[[سال ۳۶۹ هجری قمری|۳۶۹ق]])
#[[ابوغالب زراری]] (درگذشت[[سال ۳۶۸ هجری قمری|۳۶۸ق]])
#[[محمد بن عمران مرزبانی|محمّد بن عمران مرزبانی]] (درگذشت[[سال ۳۸۴ هجری قمری|۳۸۴ق]])
#[[محمد بن عمر جعابی|ابوبکر محمّد بن عمر جعابی]] (درگذشت[[سال ۳۵۵ هجری قمری|۳۵۵ق]])
#[[حسین بن علی جعل بصری|ابوعبدالله حسین بن علی جعل بصری]] (درگذشت[[سال ۳۶۹ هجری قمری|۳۶۹ق]])
#[[علی بن عیسی رمانی|علی بن عیسی رمّانی]] (درگذشت[[سال ۳۸۴ هجری قمری|۳۸۴ق]]).<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۳.</ref>
{{پایان}}
== شاگردان ==
شیخ مفید شاگردان بسیاری داشته است که برخی از آنان علماء صاحب‌نام شیعه بوده‌اند. افراد زیر از جمله آنها هستند:<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۳.</ref>
{{ستون-شروع|۳}}
#[[سید مرتضی]] (درگذشت[[سال ۴۳۶ هجری قمری|۴۳۶ق]])
#[[سید رضی]] (درگذشت[[سال ۴۰۶ هجری قمری|۴۰۶ق]])
#[[شیخ طوسی]] (درگذشت[[سال ۴۶۰ هجری قمری|۴۶۰ق]])
#[[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] (درگذشت[[سال ۴۵۰ هجری قمری|۴۵۰ق]])
#[[سلار|سلَّار دیلمی]] (درگذشت[[سال ۴۶۳ هجری قمری|۴۶۳ق]])
#[[ابوالفتح کراجکی]] (درگذشت[[سال ۴۴۹ هجری قمری|۴۴۹ق]])
#[[ابویعلی جعفری|ابویعلی محمّد بن حسن جعفری]] (درگذشت[[سال ۴۶۳ هجری قمری|۴۶۳ق]]).
{{پایان}}


== آثار ==
== آثار ==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۵۳

ویرایش