ابابیل: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اَبابیل''' به معنای گروه‌گروه، ویژگی پرندگانی است که [[اصحاب فیل]] را سنگباران کردند و در [[سوره فیل]] به آنها اشاره شده است. درباره نوع، شکل و ویژگی‌های این پرندگان اختلاف است؛ بسیاری از [[مفسران]] ابابیل را پرستو یا شبیه به آن دانسته‌اند. ابابیل با منقار و چنگال‌های خود سنگریزه‌هایی از [[سجیل|سِجِّیل]] حمل کردند و بر سپاهیان [[ابرهه]] که قصد تخریب [[کعبه]] را داشتند، زدند.  

ابابیل به معنای دسته‌دسته، دسته‌ها، گروه‌ها و گروه‌های پراکنده است. برخی مفرد آن را اَبّیل دانسته و برخی معتقدند که ابابیل جمعی است که مفرد ندارد.<ref> [http://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%84 دهخدا، لغت‌نامه، بازبینی: ۵ بهمن ۱۳۹۵ش.]</ref> واژه ابابیل یک‌بار در قرآن {{متن قرآن|وَأَرْ‌سَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرً‌ا أَبَابِيلَ|سوره=[[سوره فیل|فیل]]|آیه=۳}} به کار رفته است<ref>سوره فیل، آیه۳.</ref> ابابیل نام پرنده نیست. منظور قرآن از تعبیر «طَيْراً أَبابيل‏»، پرندگانی است که گروه گروه از هر طرف به سوی اصحاب فیل آمدند و سپاهیان ابرهه را سنگباران کردند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۳۶۲؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۶-۳۳۷؛ فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۲۹۳.</ref> در فرهنگ عامیانه فارسی ابابیل به خود پرندگان اشاره دارد نه معنای وصفی آن‌ها.<ref> [http://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%84 دهخدا، لغت‌نامه، بازبینی: ۵ بهمن ۱۳۹۵ش.]</ref>

درباه نوع، شکل و جزئیات مربوط به این پرندگان بین مفسران اختلاف است؛ بیشتر مفسران ابابیل را پرستو یا شبیه آن<ref>مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۷؛ سبزواری نجفی، الجدید، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۴۱۸؛ ر. ک. فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۲۹۳ با قیل از آن یاد کرده است.</ref> و برخی نیز خفاش یا از نوع دیگر پرندگان دانسته‌اند. گفته شده کبوتران [[مکه]] از نوع آن‌ها هستند.<ref> آلوسی، روح المعانی، بیروت، ج۳۰، ص۲۳۶.</ref> طبری گفته رنگ این پرندگان سفید یا سیاه و یا سبز، منقارشان زرد و چنگال‌های آن‌ها شبیه چنگال سگان بوده است.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.</ref> از [[امام باقر(ع)]] نقل شده که سر و چنگال‌هایی چون سر و چنگال درندگان داشتند که پیش از آن دیده نشده بود و پس از آن نیز دیده نشد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۸۴.</ref> همچنین این مرغان به شکل زنبور عسل، سیاه سر، دراز گردن و سرخ منقار توصیف شده‌اند.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۱۰.</ref>

== سنگباران کردن سپاه ابرهه==

هنگامی‌که سپاهیان ابرهه خواستند [[کعبه]] را تخریب کنند، پرندگانی ظاهر شدند که سنگریزه‌هایی با خود داشتند؛ [[قرآن]] از این سنگریزه‌ها به [[سجیل|سِجّیل]] تعبیر کرده است.<ref>سوره فیل، آیه ۴.</ref> گفته شده این پرندگان از دریا برخاسته بودند<ref>مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۷؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.</ref> و هر یک از آن‌ها سنگی با منقار و دو سنگ با چنگال‌های خود حمل می‌کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۸۴؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.</ref> همچنین گفته شده سنگ‌ریزه‌ها بزرگتر از عدس و کوچکتر از نخود بود<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳. </ref> و بر هر سنگی نام یکی از اصحاب فیل نوشته شده بود.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۱۰.</ref> آن‌ها هر سنگی را می‌انداختند، به هدف می‌خورد و بدن یکی از اصحاب فیل را سوراخ می‌کرد و از طرف دیگر آن بیرون می‌آمد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۹ق، ج۵، ص۵۴۲؛‌ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۱۰.</ref>  

بنا بر نقلی که طبری آورده، سنگ‌ها به هر کس که اصابت می‌کرد، موجب می‌شد تا بدن او به خارش افتد. او همچنین گفته نخستین‌بار در همان سال آبله و حصبه در عرب پدیدار شد.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.</ref> برخی شرق‌شناسان نیز دلیل شکست سپاه ابرهه را بیماری ساری عنوان کرده‌اند.<ref> کارادووو، ۱۹۲۳م، III، ص۳۹۸؛ بلاشر، ۱۹۴۹م، I، ص۱۱۵.</ref> این دیدگاه از سوی برخی پژوهشگران رد شده است.<ref>آذرتاش، ابابیل، ج۲، ص۲۹۸-۲۹۹.</ref>