ابابیل: تفاوت میان نسخه‌ها

واژه ابابیل یک‌بار در قرآن {{متن قرآن|وَأَرْ‌سَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرً‌ا أَبَابِيلَ|سوره=[[سوره فیل|فیل]]|آیه=۳}} به کار رفته است<ref>سوره فیل، آیه۳.</ref> به گفته مفسران [[ابابیل]] در قرآن به عنوان وصف پرندگان به‌کار رفته است. از این‌رو ابابیل نام پرنده نیست و منظور قرآن از تعبیر «طَيْراً أَبابيل‏»، پرندگانی است که گروه‌گروه از هر طرف به سوی اصحاب فیل آمدند و سپاهیان ابرهه را سنگباران کردند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۳۶۲؛ مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۶-۳۳۷؛ فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۲۹۳.</ref> البته در فرهنگ عامیانه فارسی ابابیل به خود پرندگان اشاره دارد نه معنای وصفی آن‌ها. ابابیل در لغت به معنای دسته‌دسته، دسته‌ها، گروه‌ها و گروه‌های پراکنده است.<ref> [http://www.vajehyab.com/dehkhoda/%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%84 دهخدا، لغت‌نامه.]</ref>  

درباه نوع، شکل و جزئیات پرندگانی که اصحاب فیل را سنگباران کردند بین مفسران اختلاف‌نظر است؛ بیشتر مفسران آنها را پرستو یا شبیه آن<ref> مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۷؛ سبزواری نجفی، الجدید، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۴۱۸.</ref> و برخی نیز خفاش یا از نوع دیگر پرندگان دانسته‌اند.<ref> آلوسی، روح المعانی، بیروت، ج۳۰، ص۲۳۶.</ref> به گفته محمد بن جریر طبری رنگ این پرندگان سفید یا سیاه و یا سبز، منقارشان زرد و چنگال‌های آن‌ها شبیه چنگال سگان بوده است.<ref> طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.</ref> همچنین از [[امام باقر(ع)]] نقل شده که سر و چنگال‌هایی چون سر و چنگال درندگان داشتند که پیش از آن دیده نشده بود و پس از آن نیز دیده نشد.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۸۴.</ref> همچنین این پرندگان به شکل زنبور عسل، سیاه‌سر، درازگردن و سرخ‌منقار توصیف شده‌اند.<ref> ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۱۰.</ref>

فخر رازی گفته چون این پرندگان دسته‌دسته بودند، شاید هر دسته شکلی داشته و هر کسی آنچه را که دیده وصف کرده است.<ref>فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۲، ص۲۹۳.</ref>

هنگامی‌که سپاهیان ابرهه خواستند [[کعبه]] را تخریب کنند، پرندگانی ظاهر شدند که سنگریزه‌هایی با خود داشتند؛ [[قرآن]] از این سنگریزه‌ها به [[سجیل|سِجّیل]] تعبیر کرده است.<ref>سوره فیل، آیه ۴.</ref> گفته شده این پرندگان از دریا برخاسته بودند<ref> مکارم، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۳۳۷؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.</ref> و بنا بر روایات هر یک از آن‌ها سنگی با منقار و دو سنگ با چنگال‌های خود حمل می‌کرد<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۸۴؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳.</ref> و بر هر یک نام یکی از اصحاب فیل نوشته شده بود.<ref> ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۱۰.</ref> آن‌ها هر سنگی را می‌انداختند، به هدف می‌خورد و بدن یکی از اصحاب فیل را سوراخ می‌کرد و از طرف دیگر آن بیرون می‌آمد.<ref> طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۹ق، ج۵، ص۵۴۲؛‌ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۲۰، ص۴۱۰.</ref> گفته شده سنگ‌ریزه‌ها بزرگتر از عدس و کوچکتر از نخود بودند.<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۳۰، ص۱۹۳. </ref>

*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۴۰۷ق.