عصمت: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عصمت''' محفوظ بودن شخص معصوم از [[گناه]] و خطا است. متکلمان عدلیه، عصمت را به لطف الهی و [[فلسفه اسلامی|حکمای مسلمان]] به ملکه نفسانی تعریف کرده‌اند که باعث اجتناب معصوم از گناه و خطا می‌شود. درباره منشأ و عامل مصونیت معصوم از گناه و خطا دیدگاه‌های گوناگونی ارائه شده است که برخی از آنها عبارتند از: لطف الهی، علم ویژه، اراده و انتخاب، مجموع عوامل طبیعی، انسانی و الهی. متکلمان و حکما عصمت را سازگار با [[اختیار]] می‌دانند و معتقدند معصوم بر انجام معصیت توانا است؛ ولی گناه نمی‌کند؛ ازاین‌رو،‌ مستحق مدح و پاداش است.

اعتقاد به [[عصمت پیامبران]] و [[عصمت امامان|امامان شیعه]]، از آموزه‌ها و باورهای اساسی [[شیعه]] است؛ البته در مورد گستره عصمت اختلاف نظر وجود دارد. عصمت پیامبران از [[شرک]] و [[کفر]]، عصمت در دریافت و ابلاغ [[وحی]] و عصمت از گناهان عمدی پس از [[نبوت]] مورد [[اجماع]] علما است. علمای [[امامیه]]، [[امامان شیعه|امامان شیعه(ع)]] را نیز از هرگونه [[گناهان کبیره|گناه کبیره]] و صغیره و از هرگونه خطا و اشتباه در تمام طول عمر،‌ معصوم می‌دانند. به گفته [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، شیعیان اجماع دارند که همه [[فرشته|فرشته‌ها]] نیز از هرگونه گناه کبیره و صغیره معصوم هستند.

اشکالاتی به عصمت وارد شده است. از جمله برخی آن را با طبیعت بشری که دارای نیروهای مختلف شهوانی و نفسانی است، ناسازگار دانسته‌اند. در پاسخ گفته شده وجود امیال نفسانی و شهوانی فقط زمینه‌ساز آلودگی به گناه است و ملازم با انجام آن نیست؛ زیرا ممکن است موانعی مانند علم و اراده از تأثیر آن امیال جلوگیری کنند. انسان به گونه‌ای آفریده شده که توان عروج به قله عصمت را دارد. برخی نیز معتقدند اندیشه عصمت در منابع اولیه اسلامی وجود نداشت و بدعتی است که از اهل کتاب، ایران باستان، تصوف یا آموزه‌های [[زرتشت|زرتشتی]] وارد تعالیم اسلامی شده است. در پاسخ گفته شده اعتقاد به عصمت در میان مسلمانان صدر [[اسلام]] رایج بوده و ریشه در تعالیم [[قرآن]] و [[پیامبر اسلام(ص)]] دارد.