پرش به محتوا

نجاست سگ: تفاوت میان نسخه‌ها

۳٬۳۰۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۲ دسامبر ۲۰۲۰
جز
حذف مطالب زائد
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (حذف مطالب زائد)
خط ۱: خط ۱:
{{احکام}}
{{احکام}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
'''نجاست سگ '''به نجس بودن سگ و همه اجزای آن حتی اجزای بی‌روح مانند مو و پنجه آن اشاره دارد. سگ از [[نجاسات]] ده‌گانه و عین نجس است که با هیچ یک از [[مطهرات]] جز استحاله [[پاک]] نمی‌شود. همچنین خرید و فروش آن، به جز سگ شکاری و سگ نگهبان حرام است. استفاده از پوست آن برای خوردن و آشامیدن و کارهایی که به طهارت نیاز دارد جایز نیست. ظرفی را که با زبان سگ تماس داشته باید خاک‌مال کرد. نگه‌داشتن سگ در منزل [[کراهت]] دارد. حکم نجاست سگ شامل سگ آبی نمی‌شود.
'''نجاست سگ '''به نجس بودن سگ و همه اجزای آن اشاره دارد. سگ [[عین نجس]] است که با هیچ یک از [[مطهرات]] جز استحاله [[پاک]] نمی‌شود. همچنین خرید و فروش آن، به جز سگ شکاری و سگ نگهبان حرام است. استفاده از پوست سگ برای خوردن و آشامیدن و کارهایی که به [[طهارت]] نیاز دارد جایز نیست. ظرفی را که با دهان سگ تماس داشته باید [[خاک‌مال]] کرد. نگه‌داشتن سگ در منزل [[کراهت]] دارد. حکم نجاست سگ شامل سگ آبی نمی‌شود.


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
نجس به معنای ناپاک، آلوده و غیر طاهر است.<ref> دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ۱۳۷۷ش، ج۱۴، ص۲۲۳۴۸.</ref> در اصطلاح فقهی نجس به چیزی گفته می‌شود که پاک نباشد<ref>مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۵۳۰؛ غدیری، القاموس الجامع للمصطلحات الفقهیة، ۱۴۱۸ق، ص۵۷۵.</ref> و برای [[مسلمان]] [[واجب]] است که از آن دوری کند، مخصوصا برای انجام برخی از اعمال که در انجام آن‌ها [[طهارت]] شرط است.<ref>غدیری، القاموس الجامع للمصطلحات الفقهیة، ۱۴۱۸ق، ص۵۷۵.</ref>  
نجاست سگ یعنی اینکه که بدن سگ و همه اجزائش حتی اجزائی که در آنها بی روح مانند مو، پنجه،‌ ناخن و تمام رطوبت‌های آن، نجس است.<ref> مکارم، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۹ق، ص۳۵؛ شبیری زنجانی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۳۰ق، ص۲۸.</ref> البته [[سید مرتضی]] از فقهای شیعه معتقد است که موی سگ و خوک به جهت این‌که از اجزای بی‌روح هستند؛ نجس نیستند.<ref>سید مرتضی، المسائل الناصریات، ۱۴۱۷ق، ص۱۰۰.</ref> به گفته [[محمدحسن نجفی]] فتوای سید مرتضی برخلاف نظر دیگر فقیهان شیعه است.<ref>نجفی، جواهر الكلام، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۳۳۱.</ref> البته [[مالک بن انس]] از [[مذاهب چهارگانه اهل سنت| فقهای چهارگانه اهل‌سنت]] سگ و خوک را پاک دانسته است.<ref>ابن‌الجلاب، التفريع في فقه الإمام مالك بن أنس، ۲۰۰۷م، ج۱، ص۵۲.</ref>


سگ حیوانی چهارپا از پستانداران گوشت‌خوار است.<ref> دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ۱۳۷۷ش، ج۹، ص۱۳۷۰۰.</ref> نجاست سگ یعنی اینکه که بدن سگ و همه اجزائش حتی اجزائی که در آنها روح وجود ندارد مانند مو، پنجه،‌ ناخن و تمام رطوبت‌های آن، نجس است.<ref>مکارم، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۹ق، ص۳۵؛ شبیری زنجانی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۳۰ق، ص۲۸.</ref> سگ عین نجاست است، از این رو امکان [[پاک]] شدنش وجود ندارد و با هیچ کدام از [[مطهرات]] نمی‌توان آن را پاک کند.<ref>مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۶.</ref> اگر چیزی بدن سگ را لمس کند در صورتی که رطوبتی از بدن سگ به آن چیز منتقل شود، آن چیز نجس می‌شود.<ref>مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۶.</ref>
==خاکمالی کردن==
 
===مخالفان نجاست سگ===
[[سید مرتضی]] از فقهای شیعه معتقد است که موی سگ و خوک به جهت این‌که از اجزای بی‌روح هستند؛ پاک می‌باشند.<ref>سید مرتضی، المسائل الناصریات، ۱۴۱۷ق، ص۱۰۰.</ref> سید مرتضی دلایلی را بر فتوای خود ذکر کرده است.<ref>سید مرتضی، المسائل الناصریات، ۱۴۱۷ق، ص۱۰۰.</ref>
فقهاء این فتوا را خلاف اجماع دانسته و معتقدند تنها سید مرتضی چنین اعتقادی داشته است.<ref>نجفی، جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام‌، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۳۳۱.</ref>
 
[[مالک بن انس]] یکی از [[مذاهب چهارگانه اهل سنت| فقهای چهارگانه اهل‌سنت]] نیز سگ و خوک را پاک دانسته است.<ref>ابن‌الجلاب، التفريع في فقه الإمام مالك بن أنس، ۲۰۰۷م، ج۱، ص۵۲.</ref>
 
===سگ آبی===
به نظر بسیاری از فقها حکم نجاست سگ، مختص به سگی است که در خشکی زندگی می‌کند و این حکم شامل سگی که در آب زندگی می‌کند(سگ آبی) نمی‌شود و سگ آبی [[نجس]] نیست.<ref>نراقی، أنیس التجار، ۱۴۲۵ق، ۳۶-۳۷؛ مکارم، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۹ق، ص۳۵؛ شبیری زنجانی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۳۰ق، ص۲۸؛ وحید خراسانی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۸ق، ص۲۴؛ سبحانی تبریزی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۹ق، ص۱۲۷.</ref>
 
===پوست سگ===
خوردن و آشامیدن از ظرفی که با پوست سگ ساخته شده، [[حرام]] است.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۳۵.</ref> همچنین برخی از فقها عنوان کرده‌اند که باید از استفاده چنین ظرفی، برای کارهایی که [[طهارت]] در آن لازم است، مانند [[وضو]] و [[غسل]] خودداری کرد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۳۵.</ref> بسیاری از فقها معتقدند؛ که از چرم سگ و خوک حتی برای کارهای غیر از خوردن و آشامیدن نیز نباید استفاده کرد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۳۵.</ref>
 
==ظرفی که با زبان سگ تماس داشته==
{{نوشتار اصلی|خاک‌مالی}}
{{نوشتار اصلی|خاک‌مالی}}
اگر ظرفی با زبان سگ تماس پیدا کند، برای پاک کردنش، لازم است که یک‌بار [[تعفیر|خاک‌مال]] شود و سپس با [[آب قلیل]] یا [[آب کر|کر]] شسته شود.<ref> امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۰۱.</ref> بر این اساس، ظرفی که امکان خاک‌مال کردن آن به هر طریقی وجود ندارد، پاک نمی‌شود.<ref>شیخ انصاری، صراط النجاة، ۱۴۱۵ق، ص۵۲؛ بهجت، استفتائات، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۱۰۴؛ امام خمینی، توضیح‌المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۰۱.</ref> برخی از فقها عنوان کرده‌اند که حتی مواد شوینده‌ای همچون صابون، مایع ظرف‌شویی، پودر لباس‌شویی نیز نمی‌تواند جایگزین خاک‌‌‎مال کردن ظرف شود.<ref>بهجت، استفتائات، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۱۰۲-۱۰۳.</ref>
ظرفی که با دهان سگ تماس پیدا کرده، برای پاک کردنش، باید [[تعفیر|خاک‌مال]] شود و سپس با [[آب قلیل]] یا [[آب کر|کر]] شسته شود.<ref> امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۰۱.</ref>و بدون خاکمالی کردن با شیوه دیگری پاک نمی‌شود.<ref> شیخ انصاری، صراط النجاة، ۱۴۱۵ق، ص۵۲؛ بهجت، استفتائات، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۱۰۴؛ امام خمینی، توضیح‌المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۰۱.</ref>  


== خرید و فروش سگ==
== حکم خرید و فروش==
به نظر [[فقها]] خرید و فروش عین نجاست [[حرام]] است چرا که عین نجاست ارزش مالی ندارد و چیزی که ارزش مالی ندارد را نمی‌توان خرید و فروش کرد.<ref>شیخ انصاری، المکاسب، ۱۴۱۰ق، ج۱، ۵۴-۵۷؛ مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۷.</ref> اما برخی از سگها از این حکم استثنااند.<ref>مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۷.</ref> فقها سگ‌ها را بر اساس استفاده‌هایی که از آنها می‌شود به سه دسته تقسیم کرده‌اند که در میان آنها فقط سگ ولگرد و بدون صاحب را نمی‌توان خرید و فروش کرد.<ref>مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۷؛ بهبهانی، رساله عملیه متاجر وحید بهبهانی، ۱۳۱۰، ص۱۷-۱۸؛ نراقی، أنیس التجار، ۱۴۲۵، ۳۶-۳۷.</ref>
به نظر [[فقها]] خرید و فروش سگ حرام است چرا که عین نجاست ارزش مالی ندارد و نمی‌توان آن را خرید و فروش کرد.<ref>شیخ انصاری، المکاسب، ۱۴۱۰ق، ج۱، ۵۴-۵۷؛ مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۷.</ref> این حکم مختص سگ ولگرد است<ref>مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۷؛ بهبهانی، رساله عملیه متاجر وحید بهبهانی، ۱۳۱۰، ص۱۷-۱۸؛ نراقی، أنیس التجار، ۱۴۲۵ق، ۳۶-۳۷.</ref> و سگ شکاری و سگ نگهبان به جهت منافعی که دارند از این حکم استثناء شده‌اند.<ref>مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۷.</ref>  
# سگ شکاری: سگی است که برای شکار کردن تعلیم دیده است. خرید و فروش این سگ به دلیل منافعی که دارد اشکالی ندارد.
# سگ محافظ: خرید و فروش سگ محافظ (محافظ خانه یا زرع و بستان) نیز به دلیل اینکه صاحب دارد و منافعی دارد اشکالی ندارد.
# سگ بدون صاحب یا سگ ولگرد: همه [[فقها]] قائل به [[حرمت]] خرید و فروش این نوع از سگ‌ها هستند.<ref>مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۷؛ بهبهانی، رساله عملیه متاجر وحید بهبهانی، ۱۳۱۰، ص۱۷-۱۸؛ نراقی، أنیس التجار، ۱۴۲۵، ۳۶-۳۷.</ref>


== نگه‌داشتن سگ در منزل==
== نگهداری سگ در خانه==
برخی از فقها معتقدند که نگهداری سگ در منزل مناسب شأن [[مسلمانان]] نیست و از جهات شرعی مشکلات زیادی ایجاد می‌کند.<ref> مکارم، استفائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۲۶.</ref> عده‌ای دیگر، نگهداشتن سگ در منزل را [[مکروه]] دانسته‌اند.<ref>بهجت، استفتائات، ۱۴۲۸ق، ج۴، ص۵۷۴.</ref>
برخی از فقها معتقدند که نگهداری سگ در منزل مناسب شأن [[مسلمانان]] نیست و از جهات شرعی مشکلات زیادی ایجاد می‌کند.<ref> مکارم، استفائات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۲۶.</ref> عده‌ای دیگر، نگهداشتن سگ در منزل را [[مکروه]] دانسته‌اند.<ref>بهجت، استفتائات، ۱۴۲۸ق، ج۴، ص۵۷۴.</ref> به فتوای فقیهان تمیز کردن و واکسن زدن به سگ باعث طهارت آن نمی‌شود چرا که دلیلی برای اینکه نجاست سگ به خاطر ولگرد بودن و کثیف بودنش باشد، وجود ندارد.<ref>موسوی گلپایگانی، مجمع المسائل، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۹.</ref>
== دیگر احکام==
*چیزی که با بدن سگ برخورد کرده در صورتی که رطوبتی از بدن سگ به آن منتقل شود، نجس می‌شود.<ref>مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۶.</ref>
*به نظر فتوای فقیهان شیعه حکم نجاست سگ مختص سگی است که در خشکی زندگی می‌کند و شامل سگ آبی نمی‌شود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: نراقی، أنیس التجار، ۱۴۲۵ق، ۳۶-۳۷؛ مکارم، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۹ق، ص۳۵؛ شبیری زنجانی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۳۰ق، ص۲۸؛ وحید خراسانی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۸ق، ص۲۴؛ سبحانی تبریزی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۹ق، ص۱۲۷.</ref>  


تعدادی از فقها تصریح کرده‌اند دلیلی برای اینکه نجاست سگ به خاطر ولگرد بودن و کثیف بودنش باشد، وجود ندارد؛ بنابراین تمیز کردن و واکسن زدن به سگ باعث طهارت آن نمی‌شود.<ref>موسوی گلپایگانی، مجمع المسائل، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۹.</ref>
*خوردن و آشامیدن از ظرفی که با پوست سگ ساخته شده، [[حرام]] است.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۳۵.</ref> همچنین  به گفته فقیهان نباید از چنین ظرفی، برای کارهایی که [[طهارت]] در آن لازم است، مانند [[وضو]] و [[غسل]] استفاده کرد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۳۵.</ref> بسیاری از فقها معتقدند؛ که از چرم سگ و خوک حتی برای کارهای غیر از خوردن و آشامیدن نیز نباید استفاده کرد.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۱۳۵.</ref>
* سگ عین نجاست است، از این‌رو فقط با [[استحاله |استحاله]]{{یادداشت|استحاله یعنی تبدیل شدن حقیقت و ماهیت یک چیز به چیز دیگر، مانند سوختن چوب نجس و خاکستر شدن آن}} پاک می‌شود و با دیگر [[مطهرات]] پاک نمی‌شود.<ref>مشکینی اردبیلی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۴۶.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۴۱: خط ۲۸:
* ابن‌الجلاب، عبیدالله بن حسین، التفریع فی فقه الإمام مالک بن أنس، محقق: سید کسروی حسن، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۲۰۰۷م.
* ابن‌الجلاب، عبیدالله بن حسین، التفریع فی فقه الإمام مالک بن أنس، محقق: سید کسروی حسن، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۲۰۰۷م.
* امام خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل(المحشی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌، ۱۴۲۴ق.
* امام خمینی، سید روح الله، توضیح المسائل(المحشی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‌، ۱۴۲۴ق.
* بهبهانی، محمدباقر بن محمد اکمل‌، رساله عملیه متاجر وحید بهبهانی(با تعلیقات میرزای شیرازی)، تهران، حاج شیخ رضا تاجر تهرانی، ۱۳۱۰ق.
* بهبهانی، محمدباقر بن محمداکمل‌، رساله عملیه متاجر وحید بهبهانی(با تعلیقات میرزای شیرازی)، تهران، حاج شیخ رضا تاجر تهرانی، ۱۳۱۰ق.
* بهجت، محمد تقی، استفتائات، قم، دفتر حضرت آیت‌الله بهجت، ۱۴۲۸ق.
* بهجت، محمدتقی، استفتائات، قم، دفتر حضرت آیت‌الله بهجت، ۱۴۲۸ق.
* دانش پژوه، محمد تقی، «الرسالة الشرقیة فی تقاسیم العلوم العقلیة»، فصلنامه تحقیقات اسلامی، شماره ۱و۲، ۱۳۷۰ش.
* دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش.
* سبحانی تبریزی، جعفر، رساله توضیح المسائل، قم، انتشارات موسسه امام صادق(ع)، ۱۴۲۹ق.
* سبحانی تبریزی، جعفر، رساله توضیح المسائل، قم، انتشارات موسسه امام صادق(ع)، ۱۴۲۹ق.
* سید مرتضی، المسائل الناصريات، تهران، رابطة الثقافة و العلاقات الإسلامية‌، ۱۴۱۷ق.
* سید مرتضی، المسائل الناصريات، تهران، رابطة الثقافة و العلاقات الإسلامية‌، ۱۴۱۷ق.
خط ۵۰: خط ۳۵:
* شیخ انصاری، مرتضی بن محمد امین، صراط النجاة(محشّٰی)، قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری‌، ۱۴۱۵ق.
* شیخ انصاری، مرتضی بن محمد امین، صراط النجاة(محشّٰی)، قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری‌، ۱۴۱۵ق.
* شیخ انصاری، مرتضی، المکاسب، محقق محمد کلانتر، قم، دارالکتاب، ۱۴۱۰ق.
* شیخ انصاری، مرتضی، المکاسب، محقق محمد کلانتر، قم، دارالکتاب، ۱۴۱۰ق.
* غدیری، عبدالله عیسی ابراهیم، القاموس الجامع للمصطلحات الفقهیة، بیروت، دار الحجه البیضاء،۱۴۱۸ق.
* مشکینی اردبیلی، علی، مصطلحات الفقه و معظم عناوینه الموضوعیة، قم، نشر الهادی، ۱۴۱۹ق.
* مشکینی اردبیلی، علی، مصطلحات الفقه و معظم عناوینه الموضوعیة، قم، نشر الهادی، ۱۴۱۹ق.
* مکارم، ناصر مکارم، استفائات جدید، قم، انتشارات امام علی بن ابیطالب(ع). ۱۴۲۷ق.
* مکارم، ناصر مکارم، استفائات جدید، قم، انتشارات امام علی بن ابیطالب(ع). ۱۴۲۷ق.
* مکارم، ناصر مکارم، رساله توضیح المسائل، قم، انتشارات امام علی بن ابیطالب(ع)، ۱۴۲۹ق.
* مکارم، ناصر مکارم، رساله توضیح المسائل، قم، انتشارات امام علی بن ابیطالب(ع)، ۱۴۲۹ق.
* موسوی گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل، قم،‌دار القرآن الکریم، ۱۴۰۹ق.
* موسوی گلپایگانی، سید محمدرضا، مجمع المسائل، قم،‌دار القرآن الکریم، ۱۴۰۹ق.
* نراقی، مولی محمد مهدی بن ابی ذر‌، أنیس التجار(محشّٰی)، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم‌، ۱۴۲۵ق.
* نراقی، ملامحمدمهدی بن ابی ذر‌، أنیس التجار(محشّٰی)، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم‌، ۱۴۲۵ق.
*‌ نجفی، محمد حسن، جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام‌،  محقق: عباس قوچانى، على آخوندى‌، بیروت، دارإحياء التراث العربی، ۱۴۰۴ق.
*‌ نجفی، محمدحسن، جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام‌،  محقق: عباس قوچانى، على آخوندى‌، بیروت، دارإحياء التراث العربی، ۱۴۰۴ق.
* وحید خراسانی، حسین، رساله توضیح المسائل، قم، انتشارات مدرسه امام باقر(ع)، ۱۴۲۸ق.
* وحید خراسانی، حسین، رساله توضیح المسائل، قم، انتشارات مدرسه امام باقر(ع)، ۱۴۲۸ق.
{{پایان}}
{{پایان}}