پرش به محتوا

ناصرالدین شاه قاجار: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۳: خط ۳۳:
===فرقه بابیت===
===فرقه بابیت===
{{نوشتار اصلی|بابیه}}
{{نوشتار اصلی|بابیه}}
پیروان علی محمد باب در شهرهای مختلف قیام کردند و شکست خوردند.<ref>(قبله عالم، ص۲۸۷)</ref>
پیروان [[علی محمد باب]] در شهرهای مختلف قیام کردند و شکست خوردند.<ref>(قبله عالم، ص۲۸۷)</ref>
قیام آنان با خونریزی بسیار همراه بود.<ref>(نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت، ص۱۹۴)</ref>  
قیام آنان با خونریزی بسیار همراه بود.<ref>(نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت، ص۱۹۴)</ref>  
علی محمد باب به دستور امیرکبیر در شعبان سال ۱۲۶۶قمری در تبریز اعدام شد. <ref>(قبله عالم، ص۲۸۷)</ref>
علی محمد باب به دستور [[امیرکبیر]] در [[شعبان]] سال ۱۲۶۶قمری در تبریز اعدام شد. <ref>(قبله عالم، ص۲۸۷)</ref>


در شوال سال ۱۲۶۸ هجری قمری، تعدادی از بابیان ناصرالدین شاه را ترور کردند. این ترور ناموفق بود.<ref>(قبله عالم، ص۲۸۴)</ref> چند روز پس از این ترور نافرجام، دستگاه شاهنشاهی به سرکوبی فرقه بابیه پرداخت و تا حدود زیادی نیز موفق شد. <ref>(قبله عالم، ص۲۹۰-۲۹۲)</ref>
در [[شوال]] سال ۱۲۶۸ هجری قمری، تعدادی از بابیان ناصرالدین شاه را ترور کردند. این ترور ناموفق بود.<ref>(قبله عالم، ص۲۸۴)</ref> چند روز پس از این ترور نافرجام، دستگاه شاهنشاهی به سرکوبی فرقه بابیه پرداخت و تا حدود زیادی نیز موفق شد. <ref>(قبله عالم، ص۲۹۰-۲۹۲)</ref>


===امتیازدهی به غرب===
===امتیازدهی به غرب===
در این دوره، به جهات مختلف امتیازات بسیاری به کشورهای خارجی داده شد.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ص۱۱۶</ref>  
در این دوره، به جهات مختلف امتیازات بسیاری به کشورهای خارجی داده شد.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ص۱۱۶</ref>  
برخی از آن‌ها موجی از اعتراضات داخلی را به همراه داشت که مهم‌ترین آن‌ها قرارداد رژی بود که موجب نهضت تنباکو گردید.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ص۱۲۸.</ref>
برخی از آن‌ها موجی از اعتراضات داخلی را به همراه داشت که مهم‌ترین آن‌ها قرارداد رژی بود که موجب [[نهضت تنباکو]] گردید.<ref>فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ص۱۲۸.</ref>
همچنین قرارداد پاریس نیز در دوره ناصرالدین شاه امضا شد. ایران پس از سال‌ها کشمکش توانست هرات را تحت سلطه خود در بیاورد. اما دولت انگلستان از جنوب ایران حمله کرده، بوشهر و خرمشهر را تصرف کرد. دولت ایران مجبور شد از هرات دست کشیده و استقلال افغانستان را به رسمیت بشناسد. این قرارداد در پاریس امضا شد و به قرارداد پاریس نیز مشهور گشت.<ref>(فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ص۱۱۹-۱۲۰</ref>
همچنین [[قرارداد پاریس]] نیز در دوره ناصرالدین شاه امضا شد. ایران پس از سال‌ها کشمکش توانست [[هرات]] را تحت سلطه خود در بیاورد. اما [[انگلستان|دولت انگلستان]] از جنوب ایران حمله کرده، [[بوشهر]] و [[خرمشهر]] را تصرف کرد. دولت ایران مجبور شد از هرات دست کشیده و استقلال [[افغانستان]] را به رسمیت بشناسد. این قرارداد در [[پاریس]] امضا شد و به قرارداد پاریس نیز مشهور گشت.<ref>(فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ص۱۱۹-۱۲۰</ref>


===سفر به اروپا===
===سفر به اروپا===
ناصرالدین شاه اولین پادشاه ایران بود که به اروپا سفر کرد.<ref>عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، ۱۳۹۶ش، ص۱۶.</ref>
ناصرالدین شاه اولین پادشاه ایران بود که به [[اروپا]] سفر کرد.<ref>عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، ۱۳۹۶ش، ص۱۶.</ref>
او در سال‌های ۱۲۹۰ق،  ۱۲۹۵ق و ۱۳۰۶ق به اروپا سفر کرد. سفر اول او بیش از پنج ماه، سفر دوم بیش از چهار ماه و سفر سوم بیش از شش ماه طول کشید. .<ref>[http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=33&NewsId=2129 پاسخ ناصرالدین شاه به درخواست جوانان برای تاسیس دانشگاه]</ref>
او در سال‌های ۱۲۹۰ق،  ۱۲۹۵ق و ۱۳۰۶ق به اروپا سفر کرد. سفر اول او بیش از پنج ماه، سفر دوم بیش از چهار ماه و سفر سوم بیش از شش ماه طول کشید. .<ref>[http://tarikhirani.ir/Modules/News/Phtml/News.PrintVersion.Html.php?Lang=fa&TypeId=33&NewsId=2129 پاسخ ناصرالدین شاه به درخواست جوانان برای تاسیس دانشگاه]</ref>
این سفرها، هزینه‌ها و انتقادات بسیار زیادی را به همراه داشت.<ref>تیموری، عصر بی‌خبری یا تاریخ امتیازات در ایران، ۱۳۳۲ش، ص ۸-۱۳.</ref> با این وجود اثرات مثبتی نیز داشت.<ref>برای اطلاعات بیشتر ر.ک: روزنامه شرق</ref>
این سفرها، هزینه‌ها و انتقادات بسیار زیادی را به همراه داشت.<ref>تیموری، عصر بی‌خبری یا تاریخ امتیازات در ایران، ۱۳۳۲ش، ص ۸-۱۳.</ref> با این وجود اثرات مثبتی نیز داشت.<ref>برای اطلاعات بیشتر ر.ک: روزنامه شرق</ref>


==آغاز مدرنیته ایران==
==آغاز مدرنیته ایران==
دوران ناصرالدین شاه عصر تحولات جهانی و کشمکش میان سنت و مدرنیته {{یادداشت| محققان مقصود از «مدرن شدن» را شامل تغییرات اقتصادی، اداری، نظامی، سیاسی و اجتماعی دانسته‌اند.(تاریخ جامع ایران، ص۲۳۶) }} بود. شاه خود نیز مشتاق تمدن جدید غربی بود. اما یکی از اصلی‌ترین موانع، کاهش اقتدار شاه در صورت اصلاحات بود.<ref>(مصحفی، تاریخ جامع ایران، ج۱۲، فصل چهارم: ایران در دوره ناصرالدین شاه، ص۲۱۶)</ref>  
دوران ناصرالدین شاه عصر تحولات جهانی و کشمکش میان [[سنت]] و مدرنیته {{یادداشت| محققان مقصود از «مدرن شدن» را شامل تغییرات اقتصادی، اداری، نظامی، سیاسی و اجتماعی دانسته‌اند.(تاریخ جامع ایران، ص۲۳۶) }} بود. شاه خود نیز مشتاق تمدن جدید غربی بود. اما یکی از اصلی‌ترین موانع، کاهش اقتدار شاه در صورت اصلاحات بود.<ref>(مصحفی، تاریخ جامع ایران، ج۱۲، فصل چهارم: ایران در دوره ناصرالدین شاه، ص۲۱۶)</ref>  


شاه در حدود سال ۱۲۷۳ق نظر ناپلئون سوم؛ امپراتور فرانسه را در مورد تغییر و تحول خواسته بود. توصیه ناپلئون سوم  این بود که شاه بین نو  و کهنه را نگه دارد. او پیشنهاد داد ایران رسوم و عادات قدیمی خود را محکم نگاه بدارد و مثل عثمانی‌ها در جزئیات مقلد اروپا نشود.<ref>قبله عالم، ص۴۶۴</ref>
شاه در حدود سال ۱۲۷۳ق نظر ناپلئون سوم؛ امپراتور [[فرانسه]] را در مورد تغییر و تحول خواسته بود. توصیه ناپلئون سوم  این بود که شاه بین نو  و کهنه را نگه دارد. او پیشنهاد داد ایران رسوم و عادات قدیمی خود را محکم نگاه بدارد و مثل [[عثمانی‌|عثمانی‌ها]] در جزئیات مقلد اروپا نشود.<ref>قبله عالم، ص۴۶۴</ref>


اطرافیان شاه را نیز در دو گروه تجددگرا و سنت‌گرا تشکیل داده بود. تجددطلبان همه صریحا یا ضمنا برتری غرب را جز در حیطه دین می‌پذیرفتند. این امر موضعی دفاعی در پی داشت که بر برتری معنوی مسلمانان تأکید می‌کرد. آنان اسلام را به منزله هویتی اجتماعی در برابر ایدئولوژی‌های غربی قرار می‌دادند.<ref>(مصحفی، تاریخ جامع ایران، ج۱۲، فصل چهارم: ایران در دوره ناصرالدین شاه، ص۲۳۹)</ref>
اطرافیان شاه را نیز دو گروه تجددگرا و سنت‌گرا تشکیل داده بود. تجددطلبان همه صریحا یا ضمنا برتری غرب را جز در حیطه دین می‌پذیرفتند. این امر، موضعی دفاعی در پی داشت که بر برتری معنوی مسلمانان تأکید می‌کرد. آنان [[اسلام]] را به منزله هویتی اجتماعی در برابر ایدئولوژی‌های غربی قرار می‌دادند.<ref>(مصحفی، تاریخ جامع ایران، ج۱۲، فصل چهارم: ایران در دوره ناصرالدین شاه، ص۲۳۹)</ref>


===مصادیق===
===مصادیق===
آغاز اصلاحات توسط امیرکبیر بود. پس از او نیز این اصلاحات کم و بیش ادامه داشت.<ref>مصحفی، تاریخ جامع ایران، ج۱۲، فصل چهارم: ایران در دوره ناصرالدین شاه، ص۲۱۶.</ref>
آغاز اصلاحات در این دوره توسط [[امیرکبیر]] بود. پس از او نیز این اصلاحات کم و بیش ادامه داشت.<ref>مصحفی، تاریخ جامع ایران، ج۱۲، فصل چهارم: ایران در دوره ناصرالدین شاه، ص۲۱۶.</ref>


در دوران ناصرالدین شاه، قوانین قضائی جدیدی وضع شود که براساس آن، دستگاه‌های اجرایی حق دخالت در نظام قضاء را نداشتند.<ref>(تاریخ جامع ایران، ص۱۸۵).</ref>
در این دوران، قوانین قضائی جدیدی وضع شود که براساس آن، دستگاه‌های اجرایی حق دخالت در نظام قضاء را نداشتند.<ref>(تاریخ جامع ایران، ص۱۸۵).</ref>


در دوره ناصرالدین شاه چهار مدرسه بزرگ ساخته شد؛ دارالفنون، مدرسه نظام ناصری تهران، مدرسه ظل السلطان در اصفهان و مدرسه تبریز.<ref>محبوبی اردکانی، چهل سال تاریخ ایران، ۱۳۶۸ش، ص۶۶۱.</ref>
در دوره ناصرالدین شاه چهار مدرسه بزرگ ساخته شد؛ [[دارالفنون]]، مدرسه نظام ناصری تهران، مدرسه ظل السلطان در اصفهان و مدرسه تبریز.<ref>محبوبی اردکانی، چهل سال تاریخ ایران، ۱۳۶۸ش، ص۶۶۱.</ref>


ناصرالدین شاه به تقلید از کشورهای اروپایی درصدد برآمد تا کابینه‌ای تشکیل دهد. شاه در دوره‌ای، شورایی از وزیران را تشکیل داد که همواره شکل و تعداد آن‌ها را تغییر می‌داد.<ref>(مصحفی، تاریخ جامع ایران، ج۱۲، فصل چهارم: ایران در دوره ناصرالدین شاه، ص۲۱۶)</ref> البته پس از گذشت چند سال و عدم کارائی، شاه مجدد به سنت انتصاب صدراعظم روی آورد.<ref>رمضانی، ناصرالدین شاه قاجار، ۱۳۸۳ش، ص ۶۲.</ref>
ناصرالدین شاه به تقلید از کشورهای اروپایی درصدد برآمد تا کابینه‌ای تشکیل دهد. شاه در دوره‌ای، شورایی از وزیران را تشکیل داد که همواره شکل و تعداد آن‌ها را تغییر می‌داد.<ref>(مصحفی، تاریخ جامع ایران، ج۱۲، فصل چهارم: ایران در دوره ناصرالدین شاه، ص۲۱۶)</ref> البته پس از گذشت چند سال و عدم کارائی، شاه مجدد به سنت انتصاب صدراعظم روی آورد.<ref>رمضانی، ناصرالدین شاه قاجار، ۱۳۸۳ش، ص ۶۲.</ref>


شاه پس از سفر اول به اروپا دستور ساخت راه‌آهن که در میان مردم عامه، ماشین دودی خوانده می‌شد را داد. مسیر این قطار از تهران تا شهر ری بود. بعدها میان آمل تا محمودآباد و همچنین جلفا تا تبریز نیز ریل قطار ساخته شد.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/1179/0/%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AA.%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86.%D8%B4%D8%A7%D9%87.%D8%A7%D8%B2.%D9%81%D8%B1%D9%86%DA%AF%D8%9B.%DA%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1.%D9%85%D8%B4%DA%A9%DB%8C.%DB%8C%D8%A7.%D8%B4%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%9F.html سوغات ناصرالدین شاه از فرنگ؛ چادر مشکی یا شلیته؟]</ref>
شاه پس از سفر اول به اروپا دستور ساخت راه‌آهن که در میان مردم عامه، ماشین دودی خوانده می‌شد را داد. مسیر این قطار از [[تهران]] تا [[شهرری]] بود. بعدها میان [[آمل]] تا [[محمودآباد]] و همچنین جلفا تا [[تبریز]] نیز ریل قطار ساخته شد.<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/1179/0/%D8%B3%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%AA.%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86.%D8%B4%D8%A7%D9%87.%D8%A7%D8%B2.%D9%81%D8%B1%D9%86%DA%AF%D8%9B.%DA%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1.%D9%85%D8%B4%DA%A9%DB%8C.%DB%8C%D8%A7.%D8%B4%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%9F.html سوغات ناصرالدین شاه از فرنگ؛ چادر مشکی یا شلیته؟]</ref>
همچنین تأسیس ضرابخانه، اداره پست و تلگراف نیز به دستور ناصرالدین شاه راه‌اندازی شد..<ref>سوغات ناصرالدین شاه از فرنگ؛ چادر مشکی یا شلیته؟</ref>
همچنین تأسیس ضرابخانه، اداره پست و تلگراف نیز به دستور ناصرالدین شاه راه‌اندازی شد..<ref>سوغات ناصرالدین شاه از فرنگ؛ چادر مشکی یا شلیته؟</ref>


خط ۷۲: خط ۷۲:
شاه به تبعیت از آنچه در غرب دیده بود تصمیم به ایجاد موزه ملی گرفته و برخی از دارایی‌های خود را در آنجا قرار داد. <ref>عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، ۱۳۹۶ش، ص۱۶.</ref>
شاه به تبعیت از آنچه در غرب دیده بود تصمیم به ایجاد موزه ملی گرفته و برخی از دارایی‌های خود را در آنجا قرار داد. <ref>عرفانیان، ناصرالدین شاه؛ محبوب یا منفور؟، ۱۳۹۶ش، ص۱۶.</ref>


برخی محققان معتقدند شاه بنیانگذار کتابخانه سلطنتی بوده است و در دوران اوست که کتابخانه سلطنتی اوج شکوفایی خود را تجربه کرد.<ref> [http://tarikhirani.ir/fa/news/4/bodyView/2776/%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86.%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%8C.%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1.%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87.%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%DB%8C.%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86.%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C.%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C.%DA%A9%D9%87.%D8%AF%D8%B1.%D8%AD%D9%88%D8%B6.%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%86%D8%AF.%D9%88.%D8%A7%D8%B2.%D8%A8%DB%8C%D9%86.%D8%B1%D9%81%D8%AA.html ناصرالدین شاه، بنیانگذار کتابخانه سلطنتی ایران.]</ref>
برخی محققان معتقدند شاه بنیانگذار [[کتابخانه سلطنتی]] بوده است و در دوران اوست که کتابخانه سلطنتی اوج شکوفایی خود را تجربه کرد.<ref> [http://tarikhirani.ir/fa/news/4/bodyView/2776/%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86.%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%8C.%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1.%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87.%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA%DB%8C.%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86.%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C.%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C.%DA%A9%D9%87.%D8%AF%D8%B1.%D8%AD%D9%88%D8%B6.%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%86%D8%AF.%D9%88.%D8%A7%D8%B2.%D8%A8%DB%8C%D9%86.%D8%B1%D9%81%D8%AA.html ناصرالدین شاه، بنیانگذار کتابخانه سلطنتی ایران.]</ref>


در کنار این‌ها، شاه تلاش کرد نوع پوشش همسران خود را نیز تغییر دهد. تغییری که با گذشت زمان به زنان دیگر نیز سرایت کرد.<ref>سوغات ناصرالدین شاه از فرنگ؛ چادر مشکی یا شلیته؟</ref>
در کنار این‌ها، شاه تلاش کرد نوع پوشش همسران خود را نیز تغییر دهد. تغییری که با گذشت زمان به زنان دیگر نیز سرایت کرد.<ref>سوغات ناصرالدین شاه از فرنگ؛ چادر مشکی یا شلیته؟</ref>


برخی محققان معتقدند موج اصلاحاتی که در دوران ناصرالدین شاه واقع شد سبب شکل‌گیری بنیان‌های انقلاب مشروطه گردید.<ref>(الگار، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۴</ref>  
برخی محققان معتقدند موج اصلاحاتی که در دوران ناصرالدین شاه واقع شد سبب شکل‌گیری بنیان‌های [[انقلاب مشروطه]] گردید.<ref>(الگار، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۴</ref>  


==هنر==
==هنر==
شاه به خطاطی علاقمند بود و گاه از سرمشق‌های محمد رضا کلهر خطاط معروف، می‌نوشت.(<ref>صحراگرد،‌ ناصرالدین شاه و خوشنویسی،‌ ۱۳۸۶ش، ص۷۶)</ref>
شاه به خطاطی علاقمند بود و گاه از سرمشق‌های [[محمد رضا کلهر]] خطاط معروف، می‌نوشت.(<ref>صحراگرد،‌ ناصرالدین شاه و خوشنویسی،‌ ۱۳۸۶ش، ص۷۶)</ref>
او به سفرنامه‌نویسی علاقه وافری داشت و سفرنامه‌های مفصلی را نیز به قلم خود نوشت.<ref>ناصرالدین شاه قاجار، ضمیمه نامه فرهنگستان، ص۲۶.</ref>
او به سفرنامه‌نویسی علاقه وافری داشت و سفرنامه‌های مفصلی را نیز به قلم خود نوشت.<ref>ناصرالدین شاه قاجار، ضمیمه نامه فرهنگستان، ص۲۶.</ref>


تعزیه در دوران ناصرالدین شاه مقبولیت بسیار یافت و تکیه‌ها چند برابر گشت. البته موارد ساختگی تعزیه زیادتر شد و تقریبا به شکل نمایشنامه‌ای تآتری درآمد. <ref>(الگار، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت، ۱۳۵۶ش، ص۱۹۱)</ref>
[[تعزیه]] در دوران ناصرالدین شاه مقبولیت بسیار یافت و [[تکیه‌|تکیه‌ها]] چند برابر گشت. البته موارد ساختگی تعزیه زیادتر شد و تقریبا به شکل نمایشنامه‌ای تآتری درآمد. <ref>(الگار، نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت، ۱۳۵۶ش، ص۱۹۱)</ref>


[[پرونده:نقاشی ناصرالدین شاه از خودش در آینه.jpg|200px|بندانگشتی|نقاشی ناصرالدین شاه از خودش در آینه.]]
[[پرونده:نقاشی ناصرالدین شاه از خودش در آینه.jpg|200px|بندانگشتی|نقاشی ناصرالدین شاه از خودش در آینه.]]
خط ۸۹: خط ۸۹:
{{نوشتار اصلی|تکیه دولت}}
{{نوشتار اصلی|تکیه دولت}}
تکیه دولت بنایی بود که برای اجرای [[تعزیه]] و برگزاری مراسم سوگواری برپا شد.
تکیه دولت بنایی بود که برای اجرای [[تعزیه]] و برگزاری مراسم سوگواری برپا شد.
این بنا به فرمان [[ناصرالدین شاه]] و از ۱۲۸۵ق تا حدود ۱۲۹۰ق ساخته شد. <ref>ذکاء، تاریخچه ساختمان‌های ارگ سلطنتی تهران و راهنمای کاخ گلستان، ۱۳۴۹ش، ص۲۸۷</ref>
این بنا به فرمان ناصرالدین شاه و از ۱۲۸۵ق تا حدود ۱۲۹۰ق ساخته شد. <ref>ذکاء، تاریخچه ساختمان‌های ارگ سلطنتی تهران و راهنمای کاخ گلستان، ۱۳۴۹ش، ص۲۸۷</ref>


===نقاشی===
===نقاشی===
ناصرالدین شاه به نقاشی علاقه بسیار داشت<ref>(یادداشت‌های از زندگی ناصرالدین شاه، ص۳۱.</ref> و نقاشی‌های بسیاری می‌کشید.<ref>برای اطلاعات بیشتر ر.ک:
ناصرالدین شاه به نقاشی علاقه بسیار داشت<ref>(یادداشت‌های از زندگی ناصرالدین شاه، ص۳۱.</ref> و نقاشی‌های بسیاری می‌کشید.<ref>برای اطلاعات بیشتر ر.ک:
[http://tarikhirani.ir/fa/news/3/bodyView/5194/0/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C.%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86.%D8%B4%D8%A7%D9%87.html نقاشی‌های ناصرالدین شاه]</ref>
[http://tarikhirani.ir/fa/news/3/bodyView/5194/0/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C.%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86.%D8%B4%D8%A7%D9%87.html نقاشی‌های ناصرالدین شاه]</ref>
نقاش‌های معروفی همچون کمال الملک در عصر ناصرالدین شاه بوده‌اند و با دربار نیز رفت و آمد داشته‌اند.<ref>یادداشت‌های از زندگی ناصرالدین شاه، ص۳۱ و ۳۷</ref>
نقاش‌های معروفی همچون [[کمال الملک]] در عصر ناصرالدین شاه بوده‌اند و با دربار نیز رفت و آمد داشته‌اند.<ref>یادداشت‌های از زندگی ناصرالدین شاه، ص۳۱ و ۳۷</ref>


===شعر===
===شعر===
ناصرالدین شاه شعر نیز می‌سروده است که بخشی از آن‌ها، مذهبی بود. او درباره ولادت امام علی چنین سروده:
ناصرالدین شاه شعر نیز می‌سروده است که بخشی از آن‌ها، مذهبی بود. او درباره ولادت [[امام علی(ع) چنین سروده:
{{شعر۲|عید مولود امیر المومنین شد|عالم دنیا و عقبی عنبرین شد|از برای مژده میلاد حیدر |جبرئیل در آسمان سوی زمین شد. <ref>(اعتضادی، دیوان اشعار ناصرالدین شاه، ۱۳۲۴ش، ص۱۰</ref>}}
{{شعر۲|عید مولود امیر المومنین شد|عالم دنیا و عقبی عنبرین شد|از برای مژده میلاد حیدر |جبرئیل در آسمان سوی زمین شد. <ref>(اعتضادی، دیوان اشعار ناصرالدین شاه، ۱۳۲۴ش، ص۱۰</ref>}}
همچنین در مورد امام حسین(ع) آورده:
همچنین در مورد [[امام حسین(ع)]] آورده:
{{شعر۲|آنروز که بود روز هل من ناصر|ای کاش که ناصر تو بودم آن‌روز<ref>(اعتضادی، دیوان اشعار ناصرالدین شاه، ۱۳۲۴ش، ص۴۳.</ref>}}
{{شعر۲|آنروز که بود روز هل من ناصر|ای کاش که ناصر تو بودم آن‌روز<ref>(اعتضادی، دیوان اشعار ناصرالدین شاه، ۱۳۲۴ش، ص۴۳.</ref>}}


خط ۱۰۷: خط ۱۰۷:
==مرگ==
==مرگ==
[[پرونده:عکس سنگ قبر ناصرالدین شاه.png|250px|بندانگشتی|سنگ قبر ناصرالدین شاه.]]
[[پرونده:عکس سنگ قبر ناصرالدین شاه.png|250px|بندانگشتی|سنگ قبر ناصرالدین شاه.]]
در ۱۷ ذی‌القعده سال ۱۳۱۳ق شاه به زیارت حضرت عبدالعظیم رفت و دستور داد برخلاف همیشه حرم را قرق نکنند. میرزای رضای کرمانی از مریدان سید جمال‌الدین اسدآبادی با لباس زنانه پیش آمده و تیراندازی کرد و شاه کشته شد.<ref>(تاریخ جامع ایران، ۲۱۴-۲۱۵)</ref>
در ۱۷ ذی‌القعده سال ۱۳۱۳ق شاه به زیارت [[حضرت عبدالعظیم]] رفت و دستور داد برخلاف همیشه حرم را قُرُق نکنند. [[میرزای رضای کرمانی]] از مریدان [[سید جمال‌الدین اسدآبادی]] با لباس زنانه پیش آمده و تیراندازی کرد و شاه کشته شد.<ref>(تاریخ جامع ایران، ۲۱۴-۲۱۵)</ref>
چهل روز بعد، فرزند وی مظفرالدین شاه تاج‌گذاری کرد.<ref>(فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ص۱۲۸.</ref>
چهل روز بعد، فرزند وی [[مظفرالدین شاه]] تاج‌گذاری کرد.<ref>(فرهمند، گذری بر امتیازات پی در پی انگلیس در عهد ناصری، ص۱۲۸.</ref>


ناصرالدین شاه در  حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری دفن شد. سنگ قبر گرانبهایی که تصویر شاه بر روی آن ساخته شده بود بر روی آن قرار دادند.<ref>(روزنامه شرق ص۱۷)</ref> این سنگ قبر امروزه در کاخ موزه گلستان نگهداری می‌شود.<ref>[http://www.golestanpalace.ir/museum/khalvatekarimkhani.html (کاخ گلستان)]</ref>
ناصرالدین شاه در  حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری دفن شد. سنگ قبر گرانبهایی که تصویر شاه بر روی آن ساخته شده بود بر روی آن قرار دادند.<ref>(روزنامه شرق ص۱۷)</ref> این سنگ قبر امروزه در کاخ موزه گلستان نگهداری می‌شود.<ref>[http://www.golestanpalace.ir/museum/khalvatekarimkhani.html (کاخ گلستان)]</ref>
خط ۱۱۴: خط ۱۱۴:
==سینما و تلویزیون==
==سینما و تلویزیون==
فیلم‌ها و سریال‌هایی در مورد ناصرالدین شاه ساخته شده است:
فیلم‌ها و سریال‌هایی در مورد ناصرالدین شاه ساخته شده است:
* «ناصرالدین‌شاه و ۸۴ همسرش»انیمیشنی است از کارگردان نروژی به نام بیت پیترسن که در سال ۲۰۱۱ میلادی ساخته شد. <ref>ناصرالدین‌شاه و ۸۴ همسرش http://www.imdb.com/title/tt1918973/fullcredits#cast</ref>
* «ناصرالدین‌شاه و ۸۴ همسرش»؛ انیمیشنی است از کارگردان نروژی به نام بیت پیترسن که در سال ۲۰۱۱ میلادی ساخته شد. <ref>ناصرالدین‌شاه و ۸۴ همسرش http://www.imdb.com/title/tt1918973/fullcredits#cast</ref>
* سریال «سلطان صاحبقران» نویسنده و کارگردان علی حاتمی.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt0830855/ سلطان صاحبقران]</ref>
* سریال «سلطان صاحبقران»؛ نویسنده و کارگردان علی حاتمی.<ref>[http://www.imdb.com/title/tt0830855/ سلطان صاحبقران]</ref>
* «ناصرالدین شاه آکتور سینما» نویسنده و کارگردان محسن مخملباف. <ref>[http://www.sourehcinema.com/Title/Title.aspx?id=138109201587 ناصرالدين شاه آكتور سينما]</ref>
* «ناصرالدین شاه آکتور سینما»؛ نویسنده و کارگردان محسن مخملباف. <ref>[http://www.sourehcinema.com/Title/Title.aspx?id=138109201587 ناصرالدين شاه آكتور سينما]</ref>
== شاهان قاجار ==
== شاهان قاجار ==
{|class="wikitable sortable" style="width: 75%;"
{|class="wikitable sortable" style="width: 75%;"
Automoderated users، confirmed، movedable، protected، مدیران، templateeditor
۶٬۷۸۵

ویرایش