مخارج حروف: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مخارج حروف'''، جایگاه‌های تلفظ حروف در زبان عربی. اهمیت مسئله مخارج حروف در دانش [[تجوید]] به جهت آن است که در زبان عربی تلفظ نادرست حروف، معنای واژه‌ها را تغییر می‌دهد و مخارج حروف، مهم‌ترین نقش را در تلفظ صحیح حروف دارند. دیدگاه‌های مختلفی درباره مخارج حروف عربی و تعداد آنها وجود دارد. پنج محل اصلی تلفظ حروف عربی عبارت‌اند از جَوف (فضای میان حلق و دهان)، حَلق، لِسان (زبان)، شَفَتان (لب‌ها) و خَیشوم (بینی).

«مخارج حروف» ازجمله مسائل علم [[تجوید]] است که خود شاخه‌ای از [[علوم قرآنی]] است.<ref>شققی، حلیة التلاوه، ۱۴۲۹ق، ص۴۴.</ref> بنابر دانش تجوید، هریک از حروف از جایگاه خاصی تلفظ می‌شوند که مخارج حروف نام دارند.<ref>شققی، حلیة التلاوه، ۱۴۲۹ق، ص۸۵.</ref> گفته‌اند در تجوید  ازآن‌رو از مخارج حروف بحث می‌شود که برای تلفظ صحیح حروف عربی، می‌بایست هریک از آنها را از مخرج مخصوصش تلفظ کرد؛ وگرنه صدای آن لفظ تغییر می‌کند و به تبع آن، معنای کلمه عوض می‌شود.<ref>عباس، خصائص الحروف، ۱۹۹۸م، ص۴۷.</ref>

==اقسام==

* '''خَیشوم''' (بینی): یک مخرج فرعی دارد و آن انتهای بینی است. حرف غُنّه یعنی صدایی مرکب از «میم» و «نون»، از اینجا تلفظ می‌شود.<ref>شققی، حلیة التلاوه، ۱۴۲۹ق، ص۱۱۰.</ref>

در برخی کتاب‌های تجویدی شیوه‌هایی برای شناخت مخارج حروف معرفی شده است. برطبق شیوه‌ای، برای شناخت مخرج هر حرف، کافی است آن را ساکن  یا تشدید دهیم و تلفظ کنیم. جایی که صدا قطع می‌شود، مخرج آن حرف است.<ref>عباس، خصائص الحروف، ۱۹۹۸م، ص۴۸.</ref> روش دیگر آن است که  به ابتدای هر حرف (حروف غیرمَدّ)، همزه‌ متحرک (یعنی با یکی از صداهای «ـــَــ»، «ـــِــ» و «ـــُــ»اضافه کنیم و خود آن حرف را ساکن دهیم. سپس کلمه را تلفظ می‌کنیم. آنجا که تلفظ پایان می‌یابد، مخرج آن حرف است. برای مثال برای شناخت مخرج حرف «باء»، آن را به این صورت تلفظ می‌کنیم: «اَبْ».<ref>شققی، حلیة التلاوه، ۱۴۲۹ق، ص۸۵.</ref> راه شناخت مخارج حروف مدّ یا صداهای «آ»، «او» و «اي» هم به همین شکل است؛ با این تفاوت که حرکت همزهٔ پیش از آنها باید با آنها تناسب داشته باشد؛ یعنی حرکت همزه پیش از «آ»، فتحه، حرکت همزه پیش از «او» ضمه و حرکت همزه پیش از «اي» کسره است.<ref>شققی، حلیة التلاوه، ۱۴۲۹ق، ص۸۵.</ref>

==پانویس‌ها==