پرش به محتوا

فتوا: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۳۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۱ فوریهٔ ۲۰۲۱
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۲: خط ۲:
'''فَتوا''' نظر [[مجتهد]] یا [[مرجع تقلید]] درباره وظایف شرعی [[تکلیف|مکلفان]] است. بنا به نظر [[فقهای شیعه]]، [[عدالت (فقه)|عدالت]]، [[امامیه|شیعه دوازده امامی بودن]]، [[اعلمیت|اعلم بودن]]، حلال‌زادگی، آشنایی با راه‌ها و علوم لازم در زمینه استنباط احكام شرعی از شرایط فتوادهنده است.
'''فَتوا''' نظر [[مجتهد]] یا [[مرجع تقلید]] درباره وظایف شرعی [[تکلیف|مکلفان]] است. بنا به نظر [[فقهای شیعه]]، [[عدالت (فقه)|عدالت]]، [[امامیه|شیعه دوازده امامی بودن]]، [[اعلمیت|اعلم بودن]]، حلال‌زادگی، آشنایی با راه‌ها و علوم لازم در زمینه استنباط احكام شرعی از شرایط فتوادهنده است.


فتوا معمولا با واژه‌های [[واجب]]، [[حرام]]، [[مکروه|مکروه]]، [[مستحب]] و [[مباح]] بیان می‌شود. همچنین گاهی برای بیان فتوا از عبارت‌های «اقوی آن است»، «بنا براقوی» و «اظهر آن است»  نیز استفاده می‌گردد. شنيدن از زبان مفتى، خبردادن دو عادل، خبردادن یک عادل یا يك فرد مورد اعتماد که از حرفش اطمینان حاصل شود و نیز يافتن فتوا در [[رساله توضیح‌المسائل]] از راه‌های دستیابی به فتوای مجتهد است.
فتوا معمولا با واژه‌های [[واجب]]، [[حرام]]، [[مکروه|مکروه]]، [[مستحب]] و [[مباح]] بیان می‌شود. همچنین گاهی برای بیان فتوا از عبارت‌های «اقوی آن است»، «بنا براقوی» و «اظهر آن است»  نیز استفاده می‌گردد. همچنین شنيدن از زبان مفتى، خبردادن دو عادل، خبردادن یک عادل یا يك فرد مورد اعتماد که از حرفش اطمینان حاصل شود و نیز يافتن فتوا در [[رساله توضیح‌المسائل]] از راه‌های دستیابی به فتوای مجتهد است.


در فرق بین فتوا و حکم گفته شده که فتوا بیان حکم کلی برای عموم مقلدان مجتهد است؛ اما حکم، دستور حاکم به انجام یا ترک کار مشخصی است و بر همه مردمی که مورد خطاب این حکم واقع شده‌اند، لازم‌الاجرا است.
در فرق بین فتوا و حکم گفته شده که فتوا بیان حکم کلی برای عموم مقلدان مجتهد است؛ اما حکم، دستور حاکم به انجام یا ترک کار مشخصی است و بر همه مردمی که مورد خطاب این حکم واقع شده‌اند، لازم‌الاجرا است.
خط ۲۸: خط ۲۸:


==ویژگی‌های مفتی==
==ویژگی‌های مفتی==
[[بلوغ]]، عقل، [[عدالت]]، شیعه دوازده امامی بودن، [[اعلمیت|اعلم بودن]] و حلال‌زادگی از جمله ویژگی‌های مفتی (فتوا‌دهنده) به شمار می‌روند.<ref> سیستانی، توضیح المسائل، ۱۴۱۵ق، ص۶.</ref> علاوه بر این موارد، مفتی بایستی به کتاب قرآن علم داشته باشد و علم به كتاب قرآن حاصل نمى‌شود، مگر پس از علم به زبان عربى، شناخت ناسخ و منسوخ، عام و خاص و مطلق و مقيد آن، بنابر اين، مفتى بايد عالم به همه آنها باشد و نيز بايد از [[سنّت]] و ناسخ و منسوخ و عام و خاص و مطلق و مقيّد و حقيقت و مجاز آن آگاه باشد و همچنين اجماع و موارد آن و احكام صحيح و ناصحيح آن را بداند.<ref>مؤسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۶۴۴.</ref>
[[بلوغ]]، عقل، [[عدالت]]، شیعه دوازده امامی بودن، [[اعلمیت|اعلم بودن]] و حلال‌زادگی از ویژگی‌های فتوا‌دهنده به شمار می‌روند.<ref> سیستانی، توضیح المسائل، ۱۴۱۵ق، ص۶.</ref> همچنین مفتى بايد به راه‌هاى دستيابى به احكام شرعى و چگونگى استنباط احكام از آنها و نيز تمامى علومى كه در به دست آوردن احكام نقش دارند عالم باشد؛ به‌طوری كه هرگاه از علت حكمى كه به آن فتوا داده است، سؤال شود، بتواند بر آن استدلال و مبانى آن را تبيين كند.<ref>محقق حلی، معارج الاصول، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref> از این رو مفتی باید عالم به قرآن و سنت باشد و ناسخ و منسوخ، عام و خاص، مطلق و مقید و حقيقت و مجاز آنها را را بداند.<ref>مؤسسه دایره المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۶۴۴.</ref>
 
مفتى بايد به راه‌هاى دستيابى به احكام شرعى و چگونگى استنباط احكام از آنها و نيز تمامى علومى كه در به دست آوردن احكام نقش دارند عالم باشد؛ به‌طوری كه هرگاه از علت حكمى كه به آن فتوا داده است، سؤال شود، بتواند بر آن استدلال و مبانى آن را تبيين كند.<ref>محقق حلی، معارج الاصول، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref>


==احکام==
==احکام==