۱۶٬۹۷۹
ویرایش
فتوا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
'''فَتوا''' نظر [[مجتهد]] یا [[مرجع تقلید]] درباره وظایف شرعی [[تکلیف|مکلفان]] است. بنا به نظر [[فقهای شیعه | '''فَتوا''' نظر [[مجتهد]] یا [[مرجع تقلید]] درباره وظایف شرعی [[تکلیف|مکلفان]] است. بنا به نظر [[فقهای شیعه]]، [[عدالت (فقه)|عدالت]]، [[امامیه|شیعه دوازده امامی بودن]]، [[اعلمیت|اعلم بودن]]، حلال‌زادگی، آشنایی با راه‌ها و علوم لازم در زمینه استنباط احكام شرعی از شرایط فتوادهنده است. | ||
فتوا معمولا با واژه‌های [[واجب]]، [[حرام]]، [[مکروه|مکروه]]، [[مستحب]] و [[مباح]] بیان می‌شود. همچنین گاهی برای بیان فتوا از عبارت‌های «اقوی آن است»، «بنا براقوی» و «اظهر آن است» نیز استفاده می‌گردد. شنيدن از زبان مفتى، خبردادن دو عادل، خبردادن یک عادل یا يك فرد مورد اعتماد که از حرفش اطمینان حاصل شود و نیز يافتن فتوا در [[رساله توضیح‌المسائل]] از راه‌های دستیابی به فتوای مجتهد است. | |||
در فرق بین فتوا و حکم گفته شده که فتوا بیان حکم کلی برای عموم مقلدان مجتهد است؛ اما حکم، دستور حاکم به انجام یا ترک کار مشخصی است و بر همه مردمی که مورد خطاب این حکم واقع شده‌اند، لازم‌الاجرا است. | |||
برخی از فتواهایی که از طرف فقهای شیعه صادر شده است عبارتند از: [[نهضت تنباکو|فتوای تحریم تنباکو]]، [[فتوای جهاد علیه داعش]] و [[فتوای حرمت اهانت به مقدسات اهل سنت]]. | |||
برخی از | |||
==مفهوم‌شناسی== | ==مفهوم‌شناسی== | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۶: | ||
*بر کسی که خودش توانایی استنباط احکام شرعی را دارد، رجوع به مفتی و [[تقلید]] از او جایز نیست.<ref>شیخ طوسی، العده فی اصول الفقه، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۷۲۹.</ref> | *بر کسی که خودش توانایی استنباط احکام شرعی را دارد، رجوع به مفتی و [[تقلید]] از او جایز نیست.<ref>شیخ طوسی، العده فی اصول الفقه، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۷۲۹.</ref> | ||
*فتواد دادن برای کسی که توانایی استنباط احکام شرعی از ادله را ندارد، [[حرام]] است.<ref>طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۱۹.</ref> | *فتواد دادن برای کسی که توانایی استنباط احکام شرعی از ادله را ندارد، [[حرام]] است.<ref>طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۱۹.</ref> | ||
*راه‌های دستیابی به فتوا عبارتند از: شنيدن از مفتى، اِخبار دو عادل، اِخبار يك عادل یا يك شخص مورد اعتماد که از سخن او اطمینان حاصل | *راه‌های دستیابی به فتوا عبارتند از: شنيدن از مفتى، اِخبار دو عادل، اِخبار يك عادل یا يك شخص مورد اعتماد که از سخن او اطمینان حاصل می‌شود و يافتن آن در [[رساله توضیح‌المسائل]] مفتى.<ref>طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۱۸.</ref> | ||
*اگر فتوای مجتهد تغییر کند در وجوب اعلام آن برای مقلدان اختلاف‌نظر است.<ref>طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۲۶.</ref> بنا به نظر برخی از فقها اگر فتوای پیشین موافق احتیاط بوده، اعلام تغییر برای مقلدان واجب نیست.<ref>طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۲۶.</ref> برخی دیگر اعلام فتوای جدید برای مقلدان را مطلقا واجب ندانسته‌اند؛ زیرا فتوای پیشین نیز مطابق شرایط و موازین اجتهاد ارائه شده است.<ref>طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۲۷.</ref> | *اگر فتوای مجتهد تغییر کند در وجوب اعلام آن برای مقلدان اختلاف‌نظر است.<ref>طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۲۶.</ref> بنا به نظر برخی از فقها اگر فتوای پیشین موافق احتیاط بوده، اعلام تغییر برای مقلدان واجب نیست.<ref>طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۲۶.</ref> برخی دیگر اعلام فتوای جدید برای مقلدان را مطلقا واجب ندانسته‌اند؛ زیرا فتوای پیشین نیز مطابق شرایط و موازین اجتهاد ارائه شده است.<ref>طباطبایی یزدی، العروه الوثقی، مكتب آية الله العظمى السيد السيستانی، ج۱، ص۲۷.</ref> | ||
*اگر مجتهدِ اعلم در مسأله‌ای فتوا دهد، كسی كه از او تقلید می‌كند نمی‌تواند در آن مسأله به فتوای مجتهد دیگر عمل كند.<ref>اصولی، بنی هاشمی خمینی، رساله توضیح المسایل (مراجع)، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۱۹.</ref> | *اگر مجتهدِ اعلم در مسأله‌ای فتوا دهد، كسی كه از او تقلید می‌كند نمی‌تواند در آن مسأله به فتوای مجتهد دیگر عمل كند.<ref>اصولی، بنی هاشمی خمینی، رساله توضیح المسایل (مراجع)، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ج۱، ص۱۹.</ref> | ||